2. Avtomobillərin deyil insanların daha üstün olduğu şəhər. Bir məntəqədən digərinə təhülkəsiz və rahat şəkildə piyada hərəkət edə biləcəyiniz, bakıdakından fərqli olaraq səkilərin geniş və davamlı olduğu, piyada uzun məsafə qət edənlərin yolda əyləşib dincələbildiyi şəhər modeli. Bakıda isə səki belə yoxdur, olanlarda da ya maşın saxlayırlar ya da marketlər zəbt edir qatır özlərinə. ilk entrydə qeyd edildiyi kimi əlillər, velosipedlər, ictimai nəqliyyat, yaşıllıq kimi məsələləri ön plana çəkən modeldir. Qərbi Avropa şəhərlərinin demək olar ki hamısı bu gün bu modeli tətbiq edir.

Azərbaycan isə hələ də köhnəlmiş və uğursuzluğu urbanistikada elmi olaraq sübut edilmiş avtomobilyönümlü şəhər plan(sızlığ)ı üzrə gedir həm də ən pis şəkildə.

insanyönümlü şəhər modelinin tıxacları həll fikri əslində hamı üçün tıxacları həll etməməkdir. Və bu ən doğru yoldur. Bu modeldə ictimai nəqliyyat ön plana çıxarılır, insanların ictimai nəqliyyat ilə tıxacsız şəkildə hərəkətinə şərait yaradılır. Bunun üçün avtobus zolaqları kimi yollardan istifadə edilir. Şəxsi avtomabillərin avtobus zolaqlarına girməsinə qətiyyən imkan verilmir. insanlara 2 seçim verilir: avtobusla tıxacsız hərəkət və şəxsi avtomabillə tıxacda qalmaq. Hansını seçirsənsə bu artıq öz işindir. Və bu əslində tıxac probleminin tək həll yoludur. Əksi halda isə hamı tıxacda qalır. Bakıda da avtobus zolaqları var amma ora digər maşınlar da daxil olur deyə heç bir mənası qalmır, avtobus da qalır tıxacda. Analoqu olmayan ölkəyik.

Azərbaycanda hələ də avtomobil yollarının genişləndirilməsi kimi iylənmiş üsuldan istifadə edilir. təcrübə göstərir ki yollar nə qədər genişlənsə də insanlar və avtomobillər də artır və sonra yenidən eyni yolları genişlətmək lazım gəlir. Və proqramlaşdırmadakl loopa düşmək vəziyyətini alaraq sonsuz döngü şəklində belə davam edir ta ki şəhərdə bütün yaşıllıqların da məhv edilib avtomobil yolundan və parklanmalardan başqa heç nə qalmayıncayadək. Bir avtobus, bir qatar isə onlarla, yüzlərlə avtomobili əvəz edə bildiyi üçün üstünlük ictimai nəqliyyata verildikdə bu qədər problem yaranmır. Hazırda amsterdam, birmingham və digər qərbi Avropa və iskandinaviya şəhərlərində, koreyada hətta Boston kimi abş şəhərlərində belə bizdən fərqli olaraq avtomobil yolları ensizləşdirilir, parkinq əraziləri sökülür yollar piyadalara və ictimai nəqliyyata verilir. Hətta qonşu tbilisidə belə buna başlanıb.

Avropanı keçdim, hətta Cənubi amerikada belə bugün yerüstü (pilləkənlə ikinci mərtəbəyə qalxıb yolu keçdiyiniz) keçidlər sökülür və zebralar və işıqforlarla əvəzlənir. Bizdə isə hələ də o keçidlər tikilir, yaşlılar, əlillər, hamilələr, marketdən əlində veşlə çıxanlar məcbur edilir ki pilləkən qalxıb düşsün. Sırf insanyönümlü bir şəhərdə yaşamaq üçün belə bakıdan avropaya köçməyə dəyər.