bugün wiki təsadüfi son
sözaltı sözlük
məsləhət postlar mesaj Profil

...

zəfəran

əjdahalar   googlla
eşşək nə bilir zəfəran nədir - güldürən dialoqlar - plovun həddən artıq şişirdilmiş təam olması - azərbaycanlıdan siyasi baxışının nə olduğunu soruşmaq - sözaltı sözlük - öldürən facebook statusları - kənd həyatına çəp baxan tiplər - zeferan - güldürən hadisələr

    #sözaltı wiki təsadüfi wiki gətir

    yazarın wiki entryləri: su filtri - subliminal mesaj - hindistanda cənazə mərasimi
    4. -> yabanıdır
    -> mədənidir.( entridə söhbəti gedilən budur.)
    iranda bu qiymətli bitkinin fırıldaqçılığı ilə məşğul olanların əlləri kəsilərmiş. Ona görə almaniya nünberq şəhərində 14-cü əsrdən etibarən xaricdən gətirilən zəfəranın dəqiqliyini yoxlamaq üçün mütəxəssislər vardı. Zərdəçal sarı, zəfəran qırmızı rəngdədir. Bəziləri ağırlığını artırmaq üçün zəfərana zərdəçal qatardılar. Amma bunu tanımaq elə də çətin olmur. Ona görə vaxti ilə zəfəran toz halında deyil, ləçək halında satarmışlar. Özü sonrakı istehsal üçün faydalı bitkiləri ləçəklərini suya batıraraq test edərmişlər.
    1374-cü ildə bu bitki uğruna savaş olmuşdur, özü də adı "zəfəran müharibəsi". Tacirlər livandan isveçrəyə böyük bir zəfəran partiyası aparıblar. Baron bercburq onıara hücum edib. Baron və ordusu zəfəranı gptürüb qalaya sığınır. Tacirlər qəzəblənir qalanı 14 həftə mühasirəyə alırlar. Və ən somda zəfəranlarını geri ala bilirlər.
    ingiltərədə 150 il yaşayan qadın yağ, çörək və zəfəranla qidalandığını deyir əsas.
    Plini elder (qədim roma yazıçısı) isə deyir ki, bağında zəfəran yetişdirən ölmür.
    Amma müasir tətdiqaqatlar deyir ki, zəfəran ahıl yaşda görmə pozğunluğunu aradan qaldırır.

    Bu zəfəranın illik norması 1 qramdır!! Artıq doz ağır zəhərlənməyə və ölümə səbəb ola bilərmiş.


    Bu bitkinin adı homer və hippokratın əsərlərində yer alıb.
    Gəlin tanış olaq:
    Azərbaycada elə bitkilər yetişir ki onların dünyada analoqu(bənzəri) yoxdur.bu cəhətdən ətrinə, rənginə və müalicəvi əhəmiyyətinə görə hazırda qram qızıldan bahalı olan abşeron zəfəranı azərbaycanın milli( maddi) sərvəti hesab edilə bilər.


    Dünyada müalicəvi, həmçinin müqəddəs çiçək hesab edilən zəfəranın becərilmə tarixi 34 min il bundan əvvələ təsadüf edilir. Avropaya 16-cı əsr səlib yürüşləri zamanı gəlib. Bəzi mənbələrdə qeyd olunub ki, bu müalicəvi bitki Avropaya ərəb istilaları zamanı aparılıb. Qədim misir, babilistan, iran və digər asiya ölkələrində romada təbiblər zəfəranla bir çox xəstəlikləri müalicə etmişlər. Zəfəranın abşeron yarımadasına gətirilməsi isə təxminən 8-9 əsrlərə təsadüf edir. Abşeronun yumşaq qışı, isti yayı zəfəranın becərilməsi üçün çox əlverişli olmuşdur.
    Bu unikal çiçəyin ilk sənədli sübutu e.ə 3 min əvvəl həmçinin parça rənglndirilməsində istifadə olunub və mesopotomiyada tapılıb.
    Zəfəranın dünya lideri olduğu yer irandır, amma mütəxəssislər ən yaxşı onun hindistanda (kaşmir) yetişdirildiyi deyilir.
    Biz bu çiçəyə gerbin sol tərəfində təsvir edilmiş yüklü dəvənin hər tərəfində açmış zəfəran çiçəyinin şəkli onu göstərirdi ki, zəfəranın vaxtı çatanda quru yerdə də çiçəkləyə bilir.


    Azərbaycanda ən keyfiyyətli zəfəran Bilgəhdə yerləşir. Çiçəyi mədə-bağırsaq /öd kisəsi, sarılıq, qaraciyər, yuxusuzluq kimi xəstəliklərinin müalicəsində və həzmə köməkliyində əvəzsizdir. Onu hətta iyləmək belə baş ağrısı, göyöskürək və ağciyər xəstəliklərini aradan qaldırır.
    Zəfəran qəbul etmək əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdırır, yaddaşı qüvvətləndirir. Maraqlıdır ki, bu "ağıllı bitki" ayrı-ayrı dərmanların təsirini də aradan qaldırır.


    Azərbaycan dilində də ərəb dilində də "zəfəran" -> ərəbcə sarı deməkdir, ispanca "azarfan", ingiliscə "safran", italyanca "zaferano", hind dilində "zuffran" adlandırılır.
    Zəfərandan ətirli ədviyyat kimi "zəfəranlı aş", "zəfəranlı piti" adlanan xörəklərdə istifadə olunur.
    Zəfəran bahalı bitkidir, çünki onun yetişməsi üçün xüsusi qulluq və uyğum hava şəraiti lazımdır.
    Abşeron yarımadasında( kiçik Asiyadan gətirilib. 1941-ci ildə hər il yarımadada 600 kq zəfəran əldə edilirmiş. -> iyul, avqust ayı ) bu qiymətli bitkidən məhsul almaq mümkündür,


    Zəfəranın çox növü var. Sadəcə biri mədənidir, onun da altında soğanaqlar var və o o soğanaqlarla bitki çoxaldılır. Yarpaqları uzun, ensiz və tünd yaşıl rəngdədir.
    Hər çiçəkdə 6 ləşək olur. 1 kq ədviyyat toplamaq üçün 200 min ləçək lazımdır. Qiyməti 8619 azn olur. 1 qramı təqribi 10 manata gəlir.

    Bütün işlər əl ilə aparılır. 3 həftə vaxt aparır 1 kilosu. Həmçinin Ona görə bahadır.
    Diametri 1-2 sm olan soğanaqlılar az çiçəkləyir. Diametr böyüdükcə çiçəklərin sayı artmağa başlayır.
    Ən böyük zərərverici dovşan və siçanlardır. Dovşan zəfəranın yarpağını, siçan torpaqaltı soğanaqlarını yeyir. Onun üçün ora sinkfosfidli buğdalar əlavə edirlər. Beləliklə məhv olurlar.
    Sklerotina və rizostoniya göbələkləri də onun üçün həmçinin zərərlidir. Rizostoniya yarpaqları saraldır, soğanağın içinə keçir və zəfəran eləcə yetişmiş olur. Belə bitkiləri tez oradan ayırmaq lazımdır, əks təqdirdə yayılacaq. Əkin qabağı ora formalinlə dərmanlanmalıdır.
wikiləyən: larisalisa



hamısını göstər

üzv ol

...