1. günümüzdə çox insanda ortaya çıxan ortoreksiya nevroza, sağlam qidalanmağa qarşı şəxsin özündə yaratdığı obsessiyalardır. Sağlam qidalanacaq deyə, hərcür marketləri gəzir, hər məhsulun tərkibini ən incə nöqtəsinə qədər araşdırırlar.
ilk dəfə Steven Bratman tərəfindən 1997-ci ildə bu termin işlənməyə başlaşmışdır.
Mənbələrdə bu psixoloji pozğunluq, yemək pozğunluğu növü vəya obsessiv kompulsiv pozğunluğu olaraq sistemləşdirilir.
Hər iki xəstəliyə aid olmasındakı əsas səbəb , yemək pozuntusu kimi dəyərləndirildiyi zaman durmadan sağlam yemək yeməyə çalışmaq, ancaq tərkibi saf qidalar qəbul etməyə çalışmaq; obsessiv kompulsiv pozğunluq olaraq isə "sağlam qidalanmalıyam" düşüncələri ilə yaranan ancaq təbii tərkibli qidaları araşdırmaq, almaq, istifadə etməsi, sonralar isə yediyi qidalara qarşı şüphəciliyin artması, təmiz olub-olmamasına, həqiqətən sağlam olub-olmamasına qarşı yaranan şüphələrlə təkrarlayıcı yoxlamalar etməsidir.
amerikada aparılan bir araşdırmada 6.9-57.6%, xüsusi qruplarda isə 81.1% insanlarda bu problem görülübdür.
Ortoreksiya nevrozanın günümüzdə aktuallaşmasında və çox insanda görülməsində əsas səbəb, medyanın insanlara aşılamağa çalışdığı gözəllik düşüncəsidir. Arıq olmaq üçün sağlam qidalanmağı, üzün məxmər kimi olması üçün tərkibi saf qidaların tükətilməsi lazım bilinməsi, günlük həyatımızda istifadə etdiyimiz qida məhsullarının tərkiblərinin kimyəviləşdirilməsi, xərçəng və rəngli boya maddələrinə sahib qidaların tükədildiyi ilə bağlı cəmiyyət arasında bir düşüncənin formalaşmasına görə düşünülür.
Müalicə və profilaktikasında həm cognitive bihevioral terapiya həm də obsessiv kompulsiv pozuntu və yemə pozuntularında istifadə olunan psixiatrik dərmanlar effektiv təsir göstərir.