1. “Öyrənməyi öyrənmək” — XXI əsrin ən vacib metabiliyidir.

informasiyanın çoxluğu dövründə insanın əsas problemi məlumat çatışmazlığı yox, məlumat bolluğudur. Ona görə də artıq “nəyi bilmək” deyil, “necə bilmək”, “hansı qaynaqdan öyrənmək”, “öyrəndiyini necə tətbiq etmək” əsas suallara çevrilib.

Buraya aşağıdakı bacarıqlar daxildir:

Kognitiv strategiyalar: yadda saxlama texnikaları (spaced repetition, memory palace və s.)

Aktiv öyrənmə: sual vermək, təcrübə ilə öyrənmək, özünə testlər etmək

meta-cognition: “Nəyi bilirəm?”, “Nəyi bilmirəm?”, “Öyrənmə prosesimi necə dəyərləndirə bilərəm?”

Mənbə seçimi: Doğru qaynaqları müəyyən etmək, səhv informasiyanı ayırd etmək

Sosial öyrənmə: başqalarının təcrübələrindən öyrənmək, müzakirə və tənqid mədəniyyəti

Bu bacarığı inkişaf etdirmək üçün:

Hər mövzuda öyrənmə metodologiyanı test et (məsələn, audio dinləmə ilə vizual oxuma)

Fəal qeyd apar – sadəcə oxuma, anladığını yaz

Öyrətdiyini düşün – sanki birinə dərs keçirsən

Refleksiya et – öyrəndiklərindən nə qaldı? nəyə ehtiyac var?

Əgər sən “öyrənməyi öyrənmisənsə,” bu artıq sənin ən böyük superqüvvəndir. Çünki nəyi biləcəyinə özün qərar verirsən. Qalan hər şey Google-a qalır.

Hamı öyrənir. Amma hamı eyni cür öyrənmir.
Mən öyrənməyə belə yanaşıram:
Əvvəlcə düşünürəm: bu bilik mənə həqiqətən lazımdırmı? Əgər cavab “bəli”dirsə, artıq içimdəki tənbəllik üçün azadlıq yoxdur.

Sonra... başlayıram düzən qurmağa.

Ən vacibi – fiziki və ya rəqəmsal bir “mərkəz” qurmaqdır.

Obsidian kimi tətbiqdən istifadə edirəm. içində hər öyrəndiyim sahə üçün öz “öyrənmə ekosistemimi” qururam.
Məsələn:
Ana Folder: Süni intellekt
├── Yol Xəritəsi
│ ├── ChatGPT versiyası
│ └── X Academy versiyası
├── Mənbələr
│ ├── Kitablar
│ ├── Məqalələr
│ ├── Video materiallar
│ ├── Kurslar
│ └── Sosial şəbəkə qeydləri
├── Addımlar / Steps
│ ├── Haradan başlayım.md
│ ├── ChatGPT ilə danış.md
│ ├── LinkedIn axtarışı.md
│ └── Google araşdırması.md
├── Terminlər (hər termin ayrıca not şəklində)
├── Hesablılıq (özümə verdiyim hesabatlar)
└── Potensial iş yerləri

Bu struktur sizin prosesi izləməyinizi və diqqətinizi cəmləməyinizi gücləndirir. Hər addım bir iz buraxır. Hər qeyd bir izahatdır. Hər alt-qovluq bir təcrübədir.

Öyrənməni adaptasiya etmək
Bu strukturu istənilən mövzuya uyğunlaşdırmaq mümkündür:
Yeni texnologiya öyrənəndə
Uşaq təhsili planlayanda
işdə çətin bir layihə idarə edəndə
CV-nizə yeni skill əlavə etmək istəyəndə
Hətta… ev tikəndə belə

Bəli, hələ tam ideal öyrənmə sistemim yoxdur. Amma bir çox insandan daha sistematikəm.
Hər şeyi bilmirəm. Amma nəyi, necə, haradan öyrənəcəyimi bilirəm.

Bu, kifayətdir.