27. birmənalı yanaşılmayacaq ölkə. ilk olaraq din deyibən şərh vermək hardasa məntiqlidir çünki islam respublikasıdır. amma din ölkəsi olmağına baxmayaraq hansısa kəşflər ediblər filan ediblər demək də düzgün deyil. hər nə qədər sömürücü, separatçılığı yaradan və möhkənlədən alçaq bir "lider" olsa da rza şah, bir çox elmi tərəqqi, incəsənət, tibbi inşikaf elə onun dövründə olub. hal-hazırda dünyanın ən gözəl, inkişaf etmiş ölkələrində yaşayan və ün qazanan iranlılar elə məhz inqilab dövründə qaçanlardılar. iran inkişaf baxımdan üzü aşağı gedir ki, yüksəlmir. ruhani də başqacür batıracağa oxşayır ki, bu artıq ayrı mövzudu.
vaxtıykən iranlılar haqqında belə bir #36353 entry girmiş olsam da, fikirlərim çox yox qismən fərqli tərəfə yönəlmişdir.
hal-hazırda avropaya daha çox mühacirət edirlər. və avropalılar türk, rus, mərakeşli, ərəb, kürd eşidəncə nə qədər cin atına minirlərsə, iranlı eşidəndə bir o qədər hörmətlə yanaşırlar. iranlılar sevilir avropada. ola bilər hələ sayları azdı, 15-20 ilə eynilə türklərə olunan münasibət bəslənəcək iranlılara qarşı. amma ola bilsin də olmasın belə birşey.
çünki iranlılar getdikləri ölkəyə tez inteqrasiya olunurlar. getdiklərində zatən ali təhsilli olurlar və şəraitlərini qurar-qurmaz təhsillərini davam etdirməyə, ixtisaslarına yiyələnməyə çalışırlar.
iranlılar arasında olan hörməti nə özümüzkülər nə də türklər arasında gördüm. dillərinə, tarixlərinə, mədəniyyətlərinə böyük dəyər verirlər. ona görə də qarşıdan da hörmət görürlər. çünki özlərini düzgün təqdim edirlər.
çox az faizi müsəlmandır. bu basqı altında olmaqlarından da irəli gəlmir. sadəcə özlərini hansı dində/inancda rahat hiss edirlərsə onu da seçirlər. gözə də soxmurlar. həyatların yaşayırlar. özlərin inkişaf etdirirlər.

kənardan müşahidələrin yanında birbaşa öz təcrübəmə əsasən də deyirəm bunları.
deməli, eqzotik* deyəsən yaxşı sözdü görünüşüm olduğuna görə hansı millətdənəm desəm şübhəsiz inanırlar. bəzi ortamlarda məsələn, türkəm dediyimdə adamların sifəti 180 dərəcə dəyişir, hətta aqressiv olurlar. iranlıyam deyəndə isə intellektimə* iranlılarla bağlı stereotipinə əsaslanaraq , istedadıma* tanımadığı halda və s. kimi xüsusiyyətlərə iltifatlar yağdırmağa başlayırlar. azərbaycanlıyam deyəndə də çox vaxt neytral münasibət olur, azərbaycanlıların çox olduğu bir şəhərdə bunu etməmişəm hələ. çox güman yenə neytral olacaq, çünki özünü bir işlə təsdiqləyənini görmədim bu illər ərzində. nəisə, bunlar mübahisəli məsələlərdir əslində. hansısa avropalının münasibətinə görə digər bir milləti xarakterizə edə bilmərik. amma bu biraz da hansısa qeyri-avropalının getdiyi ölkədə özü və milliyyəti haqqında necə təəssürat yaratmağına bağlıdı.
bizimkilərin avropada işlədikləri ən yüksək sahə aşbazlıqdırsa, iranlının qısa müddətdə tibb, musiqi və s. sahələrdə əldə etdiyi uğur gözə girir.
varsa da gözə batmayacaq dərəcədə çox az iranlı "nə əliəyrilik edim ki, 5-10 manat irəli düşüm" prinsipiynən avropanı sikib çevirir. nədənsə rast gəldiyim həmyerlilərin çoxunda gördüm bunu.