vyetnam müharibəsi
əjdahalar googllaforrest gump - full metal jacket - john lennon - yalnızlıq - deep purple - liberalizm vs realizm - vo nquyen giap - abş deyəndə ağıla gələnlər - m16 - robert capa
★ #sözaltı wiki təsadüfi wiki gətir
yazarın wiki entryləri: hikikomori - crossing the rubicon - stoned ape theory
hanoi olaraq adlandırılan şimali vyetnam kommunist rejim altında idarə olunurdu, saygon adlanan cənubi vyetnam isə hələki qırmızıya boyanmamışdı və sosialist rejim yox idi. abş buraya girməli və şimalı da maviyə boyamalı idi. təməl məqsəd bu idi. savaş çıxarmaq üçün isə bəhanə lazım idi. bu bəhanə üçün isə təxminən amerikanın 1890`lardaki ispanya ilə savaşı zamanı kubaya girmə səbəbi ilə eynidir, uss maine gəmisinin ispanlar tərəfindən batırıldığını iddia etmişdi abş, halbuki gəmi özü batmışdı. ikinci də isə, vyetnamda isə amerika bu dəfə uss maddox gəmisinin komunist hanoi rejimi trəfindən batırıldığını iddia etmişdir hansı ki daha sonradan məlum olacaq ki əslində ilk vuruşu edən uss maddox gəmisi olmuşdur və bunu cia planlamışdır. xalqa yalan demişlərdir və savaşa girmək üçün bəhanə əldə etmişlərdir. bu hadisə 1964`cü ildə oldu və abş saygon`a, cənub vyetnama əsgər yığımağa başladı eyni zamanda paralel olaraq savaşdı. 1968`ci ilə gəlindiyində abş`ın vyetndamda 600.000 əsgəri mövcud idi, bu dəhşətli rəqəmdir, niyə? çünki səddam hüseyin küveytə girərkən 500.000 əsgərlə girmişdi və bu dəhşətli rəqəm olaraq görülürdü, hansı ki ondan 30 il əvvəlin texnologiyası ilə və çox daha uzaq əraziyə, abş`dan vyetnama 600.000 əsgər göndərilmişdi, hansı ki məğlubiyyətlə nəticələnəcək bir savaş üçün. nəysə, amerika preziden lyndon baines johnson dönəmində savaşmışdır daha çox, və bütün cəhdlərə baxmayaraq müvəffəqiyyətsiz olmuşdur, o vaxta qədər ki istehsal olunmuş bütün silahlar sınanmışdır vyetnamda, atom bombası xaric. 7 milyon ton, bomba atılmışdır. bu dəhşətli rəqəmdir, bütün vyetnam məhv edilmişdir. kimyəvi silahlardan istifadə edilmişdir. my lai qətliamı kimi qətliamlar törədilmişdir.
johnsondan sonra (bax: richard nixon) "vyetnamdan çıxmaq üçün bir planım var" deyərək hakimiyyətə gəldi abş`da, və prestij itirmədən vyetnamdan çıxmağa çalışdı. savaş ərzində şimali vyetnam ssri və çin`dən dəstək alırdı, və bu qüvvələr cənubi vyetnama laos və kambociyanın sərhədlərindən girirdilər, nixon heç bir günahı olmayan laos və kambociyanı bombalamaq üçün öz imzasını atdı və bu günahsız ölkələrə 100.000 ton bomba atıldı. bunlar amerikan xalqından gizlədildi. daha sonra nixon`un istifası ilə nəticələnəcək olan gizli məlumatların olduğu (bax: pentagon papers) `in ortaya çıxması ilə birlikdə bütün bunlar xalq tərəfindən bilinəcəkdi. 1975`ci ilə qədər amerika yavaş-yavaş çıxdı vyetnamdan. məğlub olaraq. ama bu məğlubiyyət gerisində vyetnam üçün 4 milyon sivil, 2 milyon əsgərin ölümü ilə nəticələnəcəkdi, həmçinin məhv edilmiş meşələr, hər yeri bombalanmış ölkə və.s
savaşın geridə buraxdığı və ortaya çıxardığı əsas ünsürlərdən biri də 68 nəsili olaraq adlandırdığımız john lenon, jimmy hendrix kimi peace dəstəkli axım, hippi axımıdır. məhəmməd əli bu devrdə əsgər getməyəcəyini bildirdiyi üçün dərəcələri əlindən almışdır.
abş bu savaşla birlikdə ilk dəfə borclanmağa başlamışdır, savaş üçün təxminə 150 milyard pul xərcləmişdir. daha əvvəl prezident dwight d. eisenhowerin dediyi "bir amerikan əsgərinin illik xərci 30.000 ancaq bir pakistan əsgərinin illik xərci ~430 dollardır" fikri də uyğulana bilinməmiş və göndərilən bütün əsgərlər amerikan əsgəri olmuşdur, bu həddindən böyük maddi itkidir.
bu, abş`ın koreyanın ardından məğlub olduğu ikinci savaş idi, bunun ardından sovet ittifaqı əfqanıstana girmişdir və bu da sovet ittifaqı üçün amerikanın vyetnam savaşı kimi nəticələnmişdir.
haqqındaki məsləhətli filmlər;
forrest gump (1994)
full metal jacket (1987)
üzv ol