1. “nouvelle vague” (yeni dalğa), ənənəvi fransa kinosunun burjua köklərindən sıyrıldığı bir axımdır.
yazının girişini bu cümlələrlə başlamaq nə dərəcədə düzgündür bilmirəm, amma bildiyim bir düz var ki, godard filmləri dünyada hələ də aktuallığını qoruyaraq, müasir texnikaları özündə saxlayır. rejissorla bağlı ensiklopedik məlumatları burda yazan deyiləm. vikipedia deyilən "bilgi tanrısı"dan rejissorun doğumundan bu günədək olan bütün məlumatları oxuya bilərsiz. (deməsəydim heç bilmirdiz ki -* )

indi gələk rejissorun 1972-ci il tarixli "tout va bien" (hər şey yolunda) adlı filminə. film " dziga vertov group" deyilən dövrə, yəni rejissorun " maoist" dövrünün son illərinə təsadüf edir.
"hər şey yolunda, tout va bien, everything is fine" 1972-ci ildə parisdə çəkilir. sosialist inqilab xəyalıyla meydanları dolduran işçilərin dayanan inqilab prosesi ilə başladıqları çöküşü ələ alan; sol/ sosialist işçilərin yoldaşlarını necə satdığını aşkarca dilə gətirən, işçi dəstəsindəki əyrilikləri tənqid edən rejissor filmlə bərabər həm sol həm də sağ mövqedən böyük reaksiyalar almışdır. göstərilən hadisələrə baxdığımız zaman günümüz kapitalist dünyasının qaydalarını da aşkar görürük. yəni uzun sözün qısası "sağ" fransada iqtidara gəlmis, fransa höküməti və liberal dünya üçün artıq "hər şey yolundadır".



--sitat--

deməli abş'lı jurnalist suzanne amerikan mənşəli bir radio kanalının fransa müxbiridir. suzannenin həyat yoldaşı jacques keçmişdə bir yerdə " yeni dalğa" kino axımıyla hərəkət edib, keyfiyyətli filmlər çəkərkən burjua həyatına uduzmuş, pul qazanmaq üçün televizorlara reklam filmləri çəkəcək hala düşmüşdür. suzanne ilə jacques sosiska fabrikinə, fabrikin müdiri ilə reportaj hazırlamağa gedəndə, fabrik işçiləri tətilə gedib, fabrikin giriş-çıxışlarını bağlayaraq müdiri də girov götürdüklərini görürlər. bu qeyri-qanuni tətildir. italyan mənşəli fabrik müdiri, müxbirlər, işçilər- yəni hamı sırayla kamera qarşısına keçib iqtisadiyyat və siyasət haqqında fikirlərini, həll yollarını izah edirlər. izah müddətində ər-arvad da işçilər tərəfindən girov götürüləcək, girovluq bitənədək ikili, yaxşı getməyən evliliklərini araşdırıb, keçmişdə etdikləri səhvləri ortaya qoyacaqlar.

--sitat--


hər nəysə mövzuya daha çox məlumat əlavə etmək istəmirəm, filmi izləsəniz daha yaxşı olar. godard, brechtin " epik teatr" texnikalarını filmdə çox istifadə edərək möhtəşəm qarşıdurma mühiti yaratmış, marksist baxış bucağından yola çıxaraq fransa cəmiyyətinin sosializmlə olan qopmalarını tənqid etmişdir. ki zatən rejissorun dediyi " hamı film rejissoru ola bilər" fikri bütün filmdə əks olunur. heç kim hadisələr zamanı sloqan atmır, əslində godardın " dialektik materialist" baxış bucağı "sloqan kino"sunun önünə keçir. işçi həyatları əsas götürülərək, insanların kölələşdirilmədiyi bir cəmiyyət yaradılması arzusunu damarlarınıza qədər hiss edirsiniz. film boyunca hamı sırayla olanları danışdığı üçün, xarakterlərdən sıxıla bilərsiniz. amma rejissor onsuz da "yaşamın sıxıcılığını" anlatmaq üçün bir missiya təyin etmiş, elə buna görə də "hər şey yolunda" deyir filminə. yəni heç kim üsyan etmirsə, fabriklər öz işçilərini bazarlıq masasında satırsa, pul qazanmaq bütün dəyərlərin önünə keçirsə, əlbəttə "hər şey yolunda".

filmdə yves montand, jane fonda, vittorio caprioli, elizabeth chauvin, castel casti, éric chartier- baş rolları paylaşan adlardı. godard bütün xarakterlərə bərabər vaxt ayırdığından, insan aktyorluq üzərinə deyil, anlıq danışmalar arasında " doğru nədir?" fikri üzərinə gedir. filmə baxdıqdan sonra "teatral kino" izlədiyimi düşünüb mövzunu beynimdə eninə-boyuna araşdırdım. teatr texnikalarının çox istifadə edildiyi "hər şey yolundaya" siyasi şah əsər deyə bilərik.