Sabitlik və qeyri-sabitlik paradoksu — nüvə silahının təsiri və qarşılıqlı məhvlə bağlı beynəlxalq münasibətlər nəzəriyyəsidir. Burada deyilir ki, müharibə təhlükəsi olan iki ölkənin hər birində nüvə silahı olduqda, onlar arasında birbaşa müharibə ehtimalı xeyli azalır, lakin onlar arasında kiçik və ya dolayı münaqişələrin olma ehtimalı artır. Bu ona görə baş verir ki, dövlətlər nüvə müharibələrindən qaçmaq istəyirlər və beləliklə, onlar nə böyük münaqişələrə girirlər, nə də kiçik münaqişələrin böyük münaqişələrə çevrilməsinə imkan verirlər. bu da kiçik münaqişələrə girməyi təhlükəsiz edir. tarixdən misal kimi göstərə bilərik: Soyuq Müharibə illərində ABŞ və Sovet ittifaqı heç vaxt bir-biri ilə müharibə etməmiş, lakin Koreya, Vyetnam, Anqola, Yaxın Şərq, Nikaraqua və Əfqanıstanda proksi müharibələr aparmış və xeyli pul və işçi qüvvəsi sərf etmişlər.
2009-cu ildə Journal of Conflict Resolution jurnalında dərc edilən bir araşdırma nüvə sülhü (ing. "nuclear peace) fərziyyəsini qiymətləndirdi və sabitlik qeyri-sabitlik paradoksunun mövcudluğunu bir daha dəstəklədi. Tədqiqat müəyyən etdi ki, nüvə silahları strateji sabitliyi təşviq edərkən və geniş miqyaslı müharibələrin qarşısını almaqla yanaşı, eyni zamanda daha az intensivlikli münaqişələrə imkan verir. Bir dövlətin nüvə silahı varsa, amma rəqibində yoxdursa, müharibə şansı daha çox olur. Bunun əksinə olaraq, nüvə silahına malik hər iki dövlətlə qarşılıqlı nüvə silahına sahiblik olduqda, müharibə ehtimalı kəskin şəkildə azalır. Bu təsiri Hindistan-Pakistan münasibətlərində və müəyyən dərəcədə rusiya-NATO münasibətlərində görmək olar.
həmçinin (bax: nuclear peace)
_________________________________________________
mənbələr:
1) Snyder, Glenn Herald. The Balance of Power and the Balance of Terror
2) Jervis, Robert. "Why Nuclear Superiority Doesn't Matter"
3) Jervis, Robert. The Meaning of the Nuclear Revolution: Statecraft and the Prospect of Armageddon
4) Krepon, Michael. "The Stability-Instability Paradox, Misperception, and Escalation Control in South Asia"