fransanın afrikadan əl çəkməməsi

Fransız Afrikası qavramının keçmişdə qaldığına iddia edən bir bəyanat. Fransız afrikası hələ də mövcuddur. Nə olsun ki xəritədə afrikada fərqli 'müstəqil' ölkələr görünür.

Fransa prezidentlərinin afrika səfərləri zamanı öz valiləri ilə necə danışdıqlarını, 'çaşan' valilərin aqibətini, valini qoyaq bir kənara, afrikalıları borclu çıxaran bəyanatları onu deməyə əsas verir ki, Burkina Faso, Kot Divuar, Mali, Niger və s. müstəqil ölkələri yox, Fransız Afrikasının regionlarını bildirən coğrafi adlar olaraq qalmaqda davam edir.

Fransanın hal-hazırda 5 afrika ölkəsində hərbi bazası, 8 afrika ölkəsində isə faktiki hərbi varlığı mövcuddur.

Cfa frankı isə başlı-başına ayrı bir məsələdir. Fransa 14 afrika ölkəsinin valyutasını avroya sabitləyərək, kölələrinin ayaqlarına vurduğu qandalların dəmirini daha da möhkəm edib.
1958-ci ildə Qvineyada cfa frankının qəbulu ilə bağlı keçirilən referendumda 95% 'yox' səsinin çıxmasından sonra, Şarl De Qollun verdiyi iddia edilən təlimatla Qvineyada yüksək kürsülərdə yağlanıb piylənən 4000-ə yaxın fransız ölkəni tərk etmiş, tərk edərkən kitabları yandırmaqdan tutmuş tibbi cihazları yararsız hala salmağa qədər vura biləcəkləri bütün zərəri vuraraq ölkədən ayrılmışdır. Ölkədə yaradılan süni xaos hamıya dərs olmalı idi.
Ağıllanan afrika ölkələri cfa frankına keçidi qəbul etdilər. Şərtlərdən biri də o idi ki, bu ölkələr valyutanın sabitliyi üçün öz valyuta ehtiyatlarının 50%-ni fransa mərkəzi bankında saxlamalı idilər. Bəli, Camaatı zorla öz valyutasına keçməyə məcbur edən fransa, hələ bir şərt də irəli sürürdü.

işin ironik tərəfi - bu ölkələrin müstəmləkə (yəni de jure də müstəmləkə olduqları zaman) dövründəki valyutasının adı da cfa frankı idi. Colonies françaises d'Afrique (Fransız afrikası koloniyaları) sözlərini Communauté Financière Africaine (Afrika maliyyə birliyi) ilə dəyişdirib, abreviaturanı eyni saxlamışlar. Hardan baxsan mesajdır. Adı dəyişsə də, mahiyyəti eyni qalıb, ölkələrin özləri kimi

yalta konfransı

'Mətləbdən kənar'

Konfransdakı ilk görüş günündən sonra qonaqlara şəhəri gəzdirərkən yolun üzərində bir inək peyda olur. Ruzvelt, Çörçill və Stalin aralarında belə bir qənaətə gəlir ki, bu inəyi kim yoldan çəkə bilsə, Almaniyanın bölüşdürülməsində ən çox payı da o alacaq.
Müttəfiqlər Ruzvelti qabağa verirlər. Ruzvelt inəyə yaxınlaşıb, ona cah-cəlallı həyat, var-dövlət, american dream vəd edir. inək bir addım da tərpənmir.
Növbə Çörçillə çatır. Çörçill inəyə imperiyanın günəş batmayan otlaqlarını, dünyanın ən yaxşı samanını arpasını vəd edir, inək yenə tərpənmir.
Növbə Stalinə çatanda Stalin inəyə yaxınlaşır, bircə cümlə deyir və inək dayandığı yerdən qaçmağa başlayır. Şoka düşən Ruzvelt və Çörçill Stalindən inəyə nə dediyini soruşurlar. Stalinin cavabı isə bu olur:
'inəyi qaçdığı Sovxoza geri qaytarmaqla hədələdim'

dnesteryanı komunist respublikası

'Sovetin' yarandığı dövrlərdə Moldovanın bətnində mayalandırdığı, 90-cı illərdə doğulan Rus kuklalarından bir başqası.

Çar Rusiyası dağılandan sonra statusu müəmmalı qalan bu ərazi Rumıniya ilə birləşmək istəsə də, bu hərəkətə cəhd edə bilməyən Rumıniya ərazini öz taleyinə buraxıb. Sovet ittifaqı qurulandan sonra Ukraynaya, daha sonra Ukrayna tərkibində yaradılan Moldova Muxtar Sovet Sosialist Respublikasına tabe edilib.

ikinci Dünya Müharibəsindən sonra Dnestrin sağ sahilindəki torpaqları özünə birləşdirən SSRi, bu ərazilərdə Moldova SSR-i yaratdı, Moldova Muxtar SSR adlı qurumu isə ləğv edərək ərazisinin bir hissəsini Ukraynaya, vaxtı gələndə aləmi qatmaq üçün lazım olan məlum ərazini isə Moldovaya verdi.

Rus ordusu orada yerləşdiyindən və 90-cı illərdəki müharibədə elə bu səbəbdən DKR qələbə qazandığından, 30 ildən çoxdur de facto müstəqildir, lakin bu müstəqilliyi yalnız antikvar adlara sahib məlum Rus kuklası 'ölkəciklər' tanıyır.

Moldova ilə Dnestryanı arasında Şimali Kiprlə Yunan Kipri arasındakına bənzər bir vəziyyət mövcuddur. Gediş-gəliş, əlaqələr var, lakin Moldova oranı öz suveren ərazisi kimi tanıyır - aralarındakı əlaqələr dövlətlərarası əlaqələrə bənzəsə də
sifarişi verən: adsızinsan

isti şərab

Qış bitmədən evdə hərkəsin hazırlayıb, dada biləcəyi içki.
Hazırlamaq üçün, bildiyiniz ən keyfiyyətsiz şərabı istifadə etmək məsləhətdir. 1 ədəd portağalı (istəyə görə heyva da olar) soyub qabıqlarını kənara qoyuruq, normal bir qazana portağalın suyunu sıxıb özünü də atırıq qazana, 3-4 çubuq darçın,hil,quru qərənfil,hind qozu (üyüdülmüş, paket halında da satılır),zəncəfil və biraz da şəkər tozu elavə eliyirik. Kənara qoyduğumuz portağal qabıqlarını da əlimizdə biraz əzib atırıq qazana. Qaynadıqca alkoloq itəcəyi üçün Əvvəl şərabımızdan çox az, hardasa yarım stəkan tökürük qazana ki bütün bunlarla biryerdə qarışıb sos halını alsın. Biraz qaynayıb həmin hala gəldikcə zor iyi də olur, qazın istiliyini azaldıb bütün şərabı tökürük qazana və qarışdıra qarışdıra tüstü görünənə qədər isti olmasını gözləyirik. istəyə görə alkoqolun artırmaq üçün üstünə likor,viski və ya vodka da əlavə etmək olar az-maz. Ancaq məsləhətim likör daha ləzzət qatır.

c41

Rəngli filmləri yumaq texnikası.
Tetenal markasının c41 kimyəviləriylə evdə film yuma şəklini bacardığım qədər sadə yazmağa çalışacam ki, bəlkə maraqlananlara kömək olar.
Bu markanın set şəklində aldığım kimyəvi dərmanları hərəsi 200ml lik olmaqla 6 dənə butulkada gəldi.
C41 texnikasıyla rəngli filmləri yumaq üçün qarışdırdıqdan sonra əldə edəcəyimiz dərmanların ideal istilik dərəcəsi 38 olmalıdır. 1 dərəcə aşağı yuxarı elə də önəmli deyil əslində, amma yenə də diqqətli olmaqda fayda var ki,sonra filmlərin boş çıxdığını görüb dilxorçuluq olmasın.
6 butulkadan ilk 3 dənəsi üstündə CD part 1,part 2,part 3 yazılı olanları (bunlaraColor Developer deyilir) 1 litrlik ayrı bir butulkaya boşaldıb, 400ml lik 38 dərəcədə olan suyumuzu əlavə eliyirik. Dəqiqlik, rahatlıq üçün üstündə ml,lt göstəricisi olan su qablarından istifadə eləmək yaxşı olar. 2 ci dərmanı hazırlayacağımız üçün 1 cinin soyuması da problem deyil,əlavə isti su olan bir qazanda hazır olan dərman butulkasını gözlətmək olar,amma mütləq dərəcə ölçən termometr də olmalıdır. 2 ci hazırlayacağımız kimyəvi dərmanlar (sabitləyici) bx part 1 və part 2 yazılı olanlarıdır. Bunları da ayrı 1 litrlik butulkaya boşaldıb üstünə eyni dərəcədə 600ml lik su əlavə eliyirik. Sonuncusu stab stabilizer (ləkə təmizləyici) olan dərmanı da 1 litrlik ayrı butulkaya boşaldıb üstünə su boşaldırıq dolana qədər.
Neçə film olmağından asılı olmayaraq Ümumilikdə 11-12 dəq çəkir yumaq. Bütün proses ərzində vaxt tutmaq vacibdir. Əvvəla evdə film yumaq tankının içinə qaranlıq bir otaqda ki,bu risklidir yaxşısı bu olar ki işıq keçirməyən, satılan özəl qara torban olsun bunun üçün, ya da bildiyin alternatif bir şəkildə filmi həmin bu tankın içində olan çarxa sarıyırıq qaranlıqda. Tankın ağzını bağlayandan sonra üstündə olan kiçik yerdən əvvəl 1 ci düzəltdiyimiz dərmanın hamısını boşaldırıq, təbii ki, dərəcəsi 38 olmalıdır. Ümumilikdə 3 dəqiqə 15 saniyə olmaqla,ilk 30 saniyə çalxalayırıq,sonra hər 30 saniyədən bir 5 saniyə çalxalayırıq. Sonra tankın içində olan istifadə etdiyimiz dərmanı 1litrlik öz butulkasına geri boşaldırıq ki, o biri dərmanları da eyni şəkildə saxlamaqla bir neçə dəfə istifadə edə bilək.
2 ci düzəltdiyimiz dərmanı (sabitləyici) yenə derecesini dəqiqləşdirib film olan tanka boşaldırıq. 4 dəqiqə olmaqla ilk dərmanda etdiyimiz qaydada çalxalayırıq. Vaxt tamam olandan sonra bunu da geri öz butulkasına boşaldıb təxminən 3 dəqiqə yuyuruq. Artıq tankın qapağını açmaq olar, sırada,hazırladığımız 3 cü dərmanla filmi durulamaq,daha sonra 5-6 saat qurumağını gözləmək lazımdır.

barmen

Əvvəllər 2 pivə süzüb tilpaşlıq edən "barmen"lərin ətrafında bu işin məktəb bufetçisi bənzəri,asan ve işin bilinən bir neçə alqoritmini tutduqda zamanla sıxıcı gəldiyini hiss edirdim.
Şansıma bir müddət sonra 20 ildən çox bu işlə məşğul olan, yaşını başını almış,bu işin kültürünü bilən professional usta barmenin yanında barboy işinə başlamışdım.Adam bu sahənin o qədər də asan,yola verdi olmadığını, gördüyü işlər,elədiyi söhbətlərlə də çox şeylər öyrədib sevdirmişdi bu işi. Əslində o pivə süzüb poz verən,bas getsin kokteylləri düzəldən qaqaşlardan biliklərim düşündüyüm qədər çox deyilmiş. Birdəki müştərilərin də əksəriyyəti,bar masasına yaxınlaşıb əzbərə ,qulaq aşinası olduğu içki, kokteyllərdən başqa anladıqları Bir keyfiyyət və ya ağız dadları olmur. millətə cappuccino adıyla latte verən baristalar tanıyıram, halbuki bənzərliyi qədər fərqləri də çoxdur bu 2 qəhvə arasında. Cappuccino latte yə nisbətən daha çox köpüklü və az südlü olmasından əlavə, südün isidilməsi də fərqlidir. Yəni müştərilər qəhvə bir yana,alkoqol içkilər, kokteyllər haqqında daha da avamdı.
Əvvəla, hər bir spirtli içkinin hazırlanmasında kiçik detallar böyük nəticələrə səbəb olur. Bu işlə məşğul olmaq istəyən adamın bilməli olduğu heç bir məhdudiyyət yoxdur. içki aləminin də özünə xas kültürü,tarixi olduğu üçün həmişə nələrsə araşdırıb öyrənməylə yenilikləri bilməlisən. özüm alkoqolik içkiləri xoşlamasam da özəl kokteyllərini yaratmaq üçün hər birininin dadlarını bilib, qarşındakı müştəriyə də məlumatı maraqlı şəkildə ötürməlisən ki, həm ünsiyyət, həm də öz ağız dadına uyğun içkisini tapıb keyf eləsin.
Misal , maya (fermentasiya) və damıtma (distillə) üsullarını bilmək.distillə prosesində iki üsul istifadə olunur. Pot still və patent still.
Pot Still misdən hazırlanmış retort adlanan alətlə distillə edilən klassik istehsal üsuludu.Bunun səbəbi misin istiliyi bərabər şəkildə yayması ,fermentasiya nəticəsində əmələ gələn qoxu, kükürd tərkibli maddələri saxlamasıdı.spirt 78,4 dərəcədə buxarlanır. buna görə də retortda qızdırılan mayenin tərkibindəki spirt əvvəlcə buxarlandıqdan sonra soyudulmuş borulardan ötürülərək yenidən maye halına gətirilir. Bununla, yüksək dərəcəli təmiz spirt əldə edilir. Şotland,irland viskilərinin keyfiyyət və özünə xas dadı bu üsulla əldə edilməsidi və təbii ki, bu üsul zəhmətli və daha az istifadə olunduğu üçün bu viskilərin qiyməti də baha olur.
Single Malt bir damıtma evində sadəcə su və tək bir növ arpadan əldə edilən şotland viskilərinə deyilir. Özünə xas dadı, keyfiyyəti, qiyməti var.
Grain - dünyada ən çox istehsal olunan taxıl viskiləri qarğıdalı, yulaf, çovdar və buğda kimi taxılların qarışığından hazırlanır. Buna görə də dad baxımından da single malt Dan fərqlənir.
Blended - qarışıq viskilər qısacası 40 faiz malt,60 faiz taxıl viskilərin qarışığından olsa da bunu necə gəldi eləmirlər əlbəttə, hər bir marka özünə xas formulu tutuzdurub gizlin saxlayır. Daha ucuz viskilərdi.
Blended Malt - malt viskilərin qarışığından əmələ gətirilir. Dediyim kimi single malt viskilər tək bir növ arpadan alınır. Bu növ isə fərqli damıtma evlərindən alınan single malt viskilərinin yenə markaya özəl formulla qarışdırılıb əldə edilməsidi.
Bourbon- Amerikan viskilərinə deyilir. 51 faizi qarğıdalı olmaqla bir neçə taxılın qarışığından əldə edilir. Başqa özellikleri də Alkol derecesi 40 faiz olmaqla, saxlanıldığı barrel lərin daha əvvəl heç bir viskidə işlədilməməsi və içlərinin yandırılmasıdı.
Vaxt, həvəs olanda bir neçə viski barədə dəvamını yazaram.