dispozofobiya

Köhnə əşyalarını ata bilməmək və onların nə vaxtsa lazım olacağını düşünərək saxlamaq.
ingiliscə "messie sindromu" olaraq adlandırılan bu əlamət insanların maddi durumundan asılı olmayaraq meydana gəlir.
Dunyada təxminən 2% insanda müşahidə edilir.
Dispozofobiyadan əziyyət çəkən insanların ortaq cəhələri oxuduğu qəzetləri, içdiyi suların qablarını, çekləri, yararsız hala düşmüş əşyaları belə ata bilməməkdir. Belə insanların evləri və iş yerləri çox zaman səliqəsiz olur.
Araşdırmaçıların fikrincə, belə insanların əsasən uşaqlığı yoxsullaqla keçdiyi üçün hər bir əşyanın ona nə vaxtsa, lazım ola biləcəyi düşüncəsindən yaranır və onlar gərəksız əşyalarını ata bilmirlər. Onlarda uşaqlıqdan itirmək qorxusu formalaşır və bu bir xəstəliyə çevrilib.
Texnologiyanın inkişafı ilə bərabər sözügedən davranışlara yeniləri də əlavə olunmuşdur. Köhnəlmiş telefonu dəyişmək istəməmək, köhnəlmiş və ya xarab olmuş disk və kabelləri saxlamaq, köhnə mesajları silməmək, telefonun yaddaşında xeyli yer tutmasına baxmayaraq lazımsız şəkilləri silməkdən qaçmaq və s.
bu insanlar özlərində disposofobiya xəstəliyinin olmasını və onun müalicəsini qəbul etmirlər.

qızıl qan qrupu

insanda dörd əsas qan qrupunun, pozitiv və neqativlərini də hesablasaq, 8 qan qrupunun mövcud olduğunu bilirik. Beynəlxalq Qan Transfuziyası Cəmiyyəti tərəfindən tanınan qan qruplarının sayı isə 35-dir.
Amma dünyada çox az sayda insan var ki, onun qanı " qızıl qan" hesab edilir.
Bu qanın rəngi digər qan qruplarında olduğu kimi qırmızı olsa da nadir qan qruplarından biridir. Bu da onu daha dəyərli edir və alimlər tərəfindən "qızıl qan" olaraq adlandırılıb.
Bu qan sahibləri tibb elmi üçün xüsusi əhəmiyyətə malikdirlər. Qızıl qanı olan insanlar RH-antigeni olmayan sıfır rezus faktorlu qan sahibləridir. Müqayisə üçün deyim ki, mənfi qan qrupu olan insanlarda Rh qrupundan D antigeni yoxdur. Ancaq qanı qızıl adlandırılan insanlarda Rh qrupundan heç bir antigen yoxdur.
Əslində isə alimlər əvvəllər belə bir qan qrupunun olmasına inanmırdılar. Hətta bəzi tədqiqatçılar belə qana sahib insanları yadplanetli hesab edirdilər.
Bu tip insanlar yüksək iQ, güclü fiziki və psixoloji xarakteristikası ilə seçirilər və bu səbəbdən cəmiyyətdə yüksək mövqe tuturlar. Araşdırmalar göstərir ki, qədim dövrlərdə də, hökmdarlar və idarəçilər məhz bu qan qrupunun daşıyıcıları olublar.
Dünyada ilk dəfə RH-antigeni olmayan sıfır rezusu faktoru olan qan 1961-ci ildə Avstraliyada yaşayan bir aborigen qadında aşkar edilib. Onun qanında RH-antigeni yox idi. Bundan sonra elm adamları "qızıl" ləqəbli oxşar qan növü olan insanları fəal şəkildə axtarmağa başlayıblar. Son məlum olan qızıl qan daşıyıcısı isə Ranam Rao adlı bir pakistanlı qızdır.
Nadir olaraq rast gəlinən qızıl qan təxminən son 60 ildə dünyada cəmi 43 insanda aşkar edilib. Ehtimal edilir ki, belə insanların sayı daha çoxdur, sadəcə indiyə kimi onlar müəyyənləşdirilərək qeydə alınmayıb. Bəzi məlumatlara görə isə qızıl qan daşıyıcıları arasında donorların sayı daha azdır. Dünyada yalnız 9 nəfər qızıl qanı olan donor mövcuddur. Bu donorların hər biri digər bu qan qrupundan olan insanlardan demək olar ki, çox uzaqda yaşayırlar. Yəni birinə vacib qan lazım olarsa, həmin an, hətta yaxın bir neçə saat ərzində bunun tapılması qeyri-mümkün olar. Bu da onlar üçün ciddi problemdir. Onlar unikal donor olaraq bir çox insanı xilas edə bilərlər. Ancaq özlərinə qan tapmaqda çətinlik çəkərlər. Bu səbəbdən də qızıl qan sahiblərinə tövsiyə edilir ki, onlar ömrü boyu bir tibb müəssisəsində qeydiyyatda olaraq, qanı öz ehtiyacları üçün bağışlasınlar.