danimarka

iş tapmaq istəyənlər üçün bir neçə cızma-qara edim. ümumi bir neçə məlumat da verəcəm bürokratiya və sistem haqda. sonda tələbələrlə bağlı da bir neçə şeyə toxunacam.
Birinci məsələ, sistem və bürokratiyadan sonra iş məlumatların bölüşəcəm.
Əvvəlcə, remote iş tapmaq qeyri-mümkün kimidir. yəni mən bakıdan iş tapım, sonra danimarkaya relocate edim məntiqi çox-çox-çox çətindir. əgər it sahəsində işləmirsinzsə, ümumən unudun. dan dili istəyirlər çünki. amma danimarkada ola-ola peşənizdən asılı olaraq iş tapmaq asandır. Gəlir olduqca yüksəkdir. hərtərəfli xeyir almaq olur işləyərək.

viza işlərinə aşağıda toxunmuşam, indi fərz edək ki, ölkəyə daxil olmusunuz, işiniz var.
birinci məsələ, cpr number almalısınız. cpr number sizin üçün hər şeydir. qısaca, o sizin həm tin numberdır (VÖEN), həm sağlıq sistemindən pulsuz yararlanmaq üçün vasitədir. Yəni bir növ sizin danimarkada olan qeydiyyat nömrənizdir.
CPR number olmadan heç bir bürokratik iş görə bilmirsiniz.
ev tapmalısınız. ev kirayələri mərkəzdənkənar yerlərdə 10 min krondan (2500 manatdan, 1 manat ~4 krondu) başlayır. yox, mən shared roomlarda qala bilərəm, deyirsinizsə, 5 minə tapmaq olur mərkəzdən kənarda. ev üçün cpr lazımdır, amma.
digər məsələ isə, burada evə daxil olmadan öncə depozit verməlisiniz. 3 ayın pulunu birdən. evi tərk edəndə əgər evə zərər dəyibsə, ev sahibi həmin puldan xərc olaraq çıxır, geri qalan pulu verir sizə. əgər zərər yoxdursa, pulunuzu geri ala bilərsiniz.

mitid - cpr number alan kimi bunu mütləq açın. sənəd işləriniz bunsuz çox yavaşdır. yəni 10 saniyə çəkən işiniz 2 həftə uzana bilər.
nfc reader olan bir telefon alın. android telefonların çoxusunda passportu read edəndə problem çıxır həmişə. bir iphone alın atın cibinizə (iphone x), əks-halda gərək mitid üçün sayta yazasınız, və sizə hesab açacaqlar. tamam vaxt itkisidir. ümumən danimarkada sistem elədir ki, hər şeyi online həll edə bilirsiniz, əgər mitid və cpr number mövcuddursa, bürokratik işlər qəşəng sürətlidir.

skat.dk bu vebsayt sizin verginizə baxa biləcəyiniz və tax card sifariş edə biləcəyiniz saytdır.
tax card mütləq sifariş edin, 55 % vergi vermək istəmirsinizsə. lazımdır:
cpr number, mitid, job contract.
çox əla saytdır. əgər uzaqda qalırsınızsa, şirkətiniz sizə bəzi şeylərdə support verməlidir: məsələn yol pulu ilə bağlı. işin çox gözəl yanın deyim. skat.dk bunu investigate-in edir.

visa ilə bağlı, iş vizası haqda bir neçə şey qeyd edim.
https://nyidanmark.dk/en-GB/You-want-to-apply/Work

iş tipləri bir neçə yerə bölünür saytdan da görəcəyiniz kimi.
mən üçü haqda danışacam.
Fast track scheme
Pay Limit schemes
Positive Lists

fast track scheme - əgər 465 (~116k azn) dkk illik maaş təklifi olan iş təklifi (before taxes) almısınızsa, şirkətiniz də SIRI* (deyəcəm nədir) tərəfindən tanınırsa, 10 günə danimarkaya girə bilərsiniz. amma bu inanılmaz çətindir. ümumən niyəsin deyim.
çünki danimarkada sistem elədir ki, işverənləri bir növ məcbur edir ki, danimarkalıları işə götürsün. yəni ölkəndən niyə götürmürsən ki? məntiqidir. Üstə gəl, educational backgroundunuz (sahə üzrə) yoxdursa, çətin məsələdir. əlavə olaraq, xarici də (xarici dediyin non-eu isveçrə xarici olanlar) götürəndə bir ton şey yıxırlar şirkətlərin üstünə. ancaq məsələn sahəniz üzrə ekspertsinizsə, iş tapa bilərsiniz. Sadəcə şirkətiniz SIRI* tərəfindən tanınmalıdır. bütün tanınan list:
https://nyidanmark.dk/uk-UA/Words and Concepts Front Page/SIRI/List certified companies
- SIRI - sizin passport işinizi həll edən qurumdur. qısaca, səfirlik. yavaş deyillər, sürətli işləyirlər.

The Pay Limit Schemes
iki tip pay limit scheme var:
1. The Pay Limit Scheme
2. The Supplementary Pay Limit Scheme

əvvəlcə ən gözəl yanın deyim: educational backgrounda ehtiyac yoxdur

The Pay Limit Scheme illik 465 min qazanc əldə etsəniz, kifayətdir. ən çox seçilən üsul da budur. şirkətlər üçün də işçilər üçün də ən sərfəlisi budur.
side note: 465 min qazana biləcəyiniz iş tapmaq itin zülümüdür. yəni zarafat deyil, şirkətiniz aylıq 10 min manat ödəyir sizin üçün. amma tapmısınızsa, şenlənin.

The Supplementary Pay Limit Scheme - illik qazancınız 375 mindirsə
bunun bir neçə əskik yanları var, birincisi:
gərək sizin işiniz jobnet, eures veb saytında ən azı 2 həftə öncədən paylaşılmalıdır.
siri spot check edir paylaşılıbmı deyə.

the positive lists:
bunun haqda elə də bilgim, yoxdur. amma deyək ki, işiniz elə işdir ki, educational backgroundan daha çox təcrübə daha çox önəm kəsb edir. örnək: coach olmaq. aşpazlıq, yaxud. it support. iş tapmaq çətindir bu sahələrdə. yəni bunlara daha çox şirkətlər ekspert gətirmək üçün müraciət edirlər. məsələn, adam şahmatçıdır. buna müraciət edir. demək olar ki, heç nə lazım deyil, əsaslandırmalısınız.

qayıdaq bakıya. deyək ki, bakıdan işi tapdınız. nə etməlisiniz?
əfsus ki, danimarka səfirliyi, azərbaycanda yoxdur, amma işləri norveç səfirliyi ilə həll edə bilərsiniz deyirdim ki, norveç səfirliyi də azərbaycanda yoxdur, türkiyədədir.
deməli, sənəd işiniz çox uzun çəkəcək, keçmiş olsun.
sizin şirkətiniz lazımi sənədləri yollamalıdır norveç səfirliyinə (turkiye), siz isə sənədlərinizi yollamalısınız norveç səfirliyinə vfs üzərindən (xətaidə dəmirçi plazada fəaliyyət göstərirlər girişdən sağdakı liftlə 2-ci mərtəbədə. onlayn növbə götürməlisiniz) sənədləriniz aparıb verirsiniz onlara. hansı sənədlər lazımdır?
job contract
passport bütün səhifələr daxil (üz qapağı da)
oder id yaradılmalıdı (şirkətiniz yaradır bunu).
və digər bir neçə sənəd işinizdən visa tipinizdən asılı olaraq.


bir neçə şey qeyd edim.

üstünüzdə nəğd daşımayın, sonuncu dəfə bura təzə gələndə nəğd pul istifadə eləmişəm. istisnasız hər yerdə kart keçir. street food satılan yerdə belə.

ev qiymətləri yersiz bahadır. copenhagendən iş tapmısınızsa, orada qalmayın. ictimai nəqliyyat çox əla vəziyyətdədir. yəni sırf bir balaca qəsəbə üçün belə 3-4 avtobus olur. qısa məsafə işləyirlər deyə, qəti şəkildə tıxac görmürsünüz.
dot tickets deyilən bir app mövcuddur onu mütləq yükləyin. kartla ödəniş çox bahadır. aylıq abunə olursunuz, istədiyiniz qədər istifadə edə bilərsiniz ictimai nəqliyyatdan.

bank üçün lunar bank istifadə edə bilərsiniz. 2 dəqiqəyə bank hesabı aça bilirsiniz. cpr və mitid əldə etdikdən sonra. çox rahatdır.

rejseplanen - nəqliyyatdan məlumat almaq üçün. bir yerdən digər yerə getmək istəyirsinizsə, gedəcəyiniz adressi daxil edirsiniz, sizə göstərir. google, apple map istifadə edə bilərsiniz, amma mənə bu daha rahat gəlir.

togoodtogo - expire olmağa 1 gün qalan yeməkləri çox çox ucuza satırlar. minimum 2 saat öncədən sıra götürürsünüz gedib yeməyiniz götürüb, gəlirsiniz.

mobile pay - bank mitid alandan sonra bunu da yükləyin. ödəniş üçün bunu istifadə edirlər əsasən.


hə tələbə olaraq bura gəlmisinizsə, burada universitet oxuyub bitirmisinizsə, sizə avtomatik olarak job seeker visası verirlər (avtomatik dediyim də müraciət edə bilirsiniz yəni, amma ən azı 3 ay əvvəl edin). 3 il boyunca işə müraciət edə bilərsiniz. yəni burada uni bitirəndə, danimarka istəyir ki, burada da qalasınız.

tələbə kimi bura gəlməyi şəxsən mən tövsiyə etmirəm. çünki dəhşət bahadır. amma bir təhər frilans iş tapmağa əl verirsə bacarığınız, idarə etmək olar. master tələbəsi kimi gəlmisinizsə, scholarship frilans iş (ya da part time hər hansı iş) rahat qurtarar sizi aylıq.

sözaltı fotoqrafiya

Payız

xaricdə yaşayan sözlük yazarları

aralarında olduğum sözlük yazarları. məsələn, mən misalı.
çox çətindir. özümü birinci sinif kimi hiss edirəm. hər şeyə sıfırdan başlamaq göründüyü qədər asan/həvəsli hiss etdirmir. hər şeyi sil başdan misalı yaşayırsan. yenə adını, haradan olduğunu, niyə/necə burada olduğunu deyirsən, yaxın dil axtarırsan özünə. I'm from turkey sözün eşidəndə bu qədər xoşbəxt hiss edəcəyimi, yəqin, heç ağlımda gətirməzdim. Azərbaycana dair nə isə deyiləndə, heç bu qədər müdafiə/səbəb izahı edəcəyimi də düşünməzdim. çətindir xaricdə yaşamaq. mədəniyyətindən uzaq, yaşantından uzaq bir yerdə bir şeyin parçası olmağa çalışırsan və çətinliklə. hər şeyinə rəğmən çox yaxşıdır. özünü bəzi şeylərdə xoşbəxt hiss etməsən də, hər zaman, hər dəfə özünü daha azad/rahat hiss edirsən. ən azından, mən elə hiss edirəm. insanlar hər şeydə çox rahatdır, ancaq vicdan məsələsində taviz vermirlər, çox yaxşıdır bu. Mən burada olduğum müddətcə insanların haqsızlığa səbəb olacaq əməllərdən çəkindiyini görmək çox yaxşı hiss etdirir. bizim atanşiklik anlayışımızdan çox uzaq olmaları çox şeyi izah edir mənim üçün. xaricdə yaşamaq hər yönü ilə çətin osla da, avropa ölkələrində yaşaraq, düzgün toplumun olmasını sizə izah edir. gözəl duyğulardı bunlar.

sözaltı günlük

çox sevinciliyəm. 5 il öncə ölkədən çıxa bilməmə ehtimalım üçün üzülürdüm. sonra xəyalımdakı peşəyə yiyələnə bilmədim. universitetə qəbul olandan sonra məqsəd olaraq uşaq olanda etmək istədiyim işdə ən yaxşı olmağa çalışmaq idi. asan olmadı, amma çalışdım. birinci dəfə intern üçün müraciət etdiyim şirkətdə yeganə şəxs mən idim ki, nə hansısa kursu bitirmişdim, nə dil sertifikatım var idi, nə də sahə üzrə diplom. 6 ay pulsuz olaraq intern kimi işlədikdən sonra seçilənlər arasında mənim də adım var idi. növbəti iki ayı minimum əmək haqqının da altında işləyirdim. işləri çox dramatizə etmək istəmirəm, ancaq təxmin edəcəyiniz kimi işlərim asan deyildi. o sıralar da universitetdə kəsirlərim başladı. stipendiyam da getdiyindən dolayı bəzən olurdu ki, həftəni 5 manatla yola verirdim. ailədən də uzaq olanda bir az da çətin gəlirdi adama. sağ olsun @derek o vaxtı bacardığı qədər dəstək olurdu. daha sonra işlədiyim şirkətdə vəzifəm də, maaşım da artdı. azərbaycan ortalaması, sonra ortalama yuxarısından da yüksək maaş alırdım. sonra da texniki şöbənin rəhbəri vəzifəsinə yüksəldim. şirkətdən hissə və s. geriyə dönüb baxanda 3 günə 8 saat yuxu yatmağımla, həvəslə işləməyimlə qürur duyuram. bezmədən 12-13 saat kod yazmağımla qürur duyuram. ən əsası, bunları öz gücümə, öz bacarığıma, inadlaşıb eləyə bilərəm deyib eləməyimlə qürur duyuram. bayaq tanışımla danışanda səndəki şansın bir azı məndə olsaydı, dedi. qismətimdə var imiş deyib ötüşdürdüm. uşaq olanda həmişə məktəbdən qayıdanda 8-9 kilometr yuxarıdakı təyyarələrin cızdığı izi görüb bir gün mən də o təyyarənin içində olacam deyirdim özü-özümə. o təyyarədə oldum, uşaqlar. danimarkadayam. həmişə gəlmək istədiyim skandinaviya ölkəsindəyəm. bura gəldikdə iş tapmağa çalışırdım buradan. yarım-ştat işləyə biləcəyim üçün çətin idi tapmaq. ancaq tapdım axır ki. müsahibə 3 mərhələdən ibarət olacaqdı normalda. birinci müsahibə gözlənəndən çox-çox yaxşı keçdiyi üçün kontraktı atdılar, bu gün imzaladım və birinci gün başlayıram işləməyə. artıq burada yaşaya bilmə ehtimalım daha yüksəkdir. digər bir zaman çıxıb bura gəlmə ehtimalım da, həmçinin. görək işlərin axrı necə olacaq. gələcək üçün çox həyəcanlıyam. darıxdığım insanların yanına qayıdacam, yoxsa burada qalacam? zaman göstərəcək.

yazarların linçə səbəb olacaq fikirləri

iki şey var deyim:
1. Sözlükdəki "bütün" ifadəsi keçən başlıqların pütünündən zəhləm gedir.
Məsələn: bütün qızların bla-bla, yəni misogynist başlıq görən kimi içimdən: "görüm bu səfər nə yazılıb?" - deyirəm. Adamın toplasan uzağı üç, bəlkə, beş sevgilisi olub, ətrafında da vur tut 20-30 qadın tanışı var, amma elə danışır ki, deyirsən, yəqin, bu, bəşərdəki bütün qadınlarla sevgili olub, bilir nə nədir. Söhbəti yox, dediyi tip qadın, bəlkə də, olub dörd milyarddan çox qadın var hər biri ayrı xasiyyət, daha durub bütün deyəndə adam bir duraxsayır.

ikinci tip: qonşudan geriqalmayanlar.
Məsələn. Hansısa başlıq açılır qızlarla/oğlanlarla bağlı. Birbaşa o başlığın əks-formasının açılması. Tam qonşudan geri qalma hərəkətidir. Məsələn: oğlanların çox pinti olması başlığı açılıb qızların pinti olması başlığı bir müddət sonra açılması (bir müddət deyəndə ki bir saat sonra-zad)
Niyə xoşum gəlmir? Çünki məsələnin həlli/səbəbi deyil də, baaax oğlanlar da/qızlar da pintidir Formasına salınmasıdır. O əlim səndə oyununu (qaçdı-tutdu-fason bir şeydir) xatırladır mənə.

ən nifrət edilən insan tipi

(bax: bacarana can qurban)

sosial fobiya

adətən, introvertliklə qarışdırılan anlayış.

sosial fobiya psixoloji vəziyyətdir. bu insanlar böyük qrupların önünə çıxmağa, orada danışmağa, ən sadə hərəkətlərində belə digərləri tərəfindən qınanılacağı qorxusuna, düşüncəsinə qapılmasıdır. Sosial fobiya yaşayan insanlar ümumiyyətlə digərləri tərəfindən tənqid ediləcəklərindən və ya mənfi qiymətləndiriləcəklərindən qorxurlar. Örnək bir məsələyə baxaq:
müəllim sinifdə sual verir və siz cavabınızın səhv olacağından qorxaraq suala cavab vermirsiniz. ya da düşünürsünüz ki, cavab versəm, başqası bu dəqiqə içindən "bilmirsən, nəyə qalxmısan ayağa?!" - deyəcək.

Digər yandan introvertlik isə enerjisi içə dönükdür. Bu tip şəxslərin əhatə dairəsi daha az olur. məsələn 4 nəfərlik bir qrupla fırlana bilərlər. Böyük işlərdə, könüllülük fəaliyyətlərindən qaçınırlar, çünki enerjilərini çox tükədir. introvertlər insanlarla ünsiyyət qurmağı sevir, ancaq bu ünsiyyət daha kiçik qruplara yönəlir.



ümumiyyətlə sosial fobiya və introvertliyin fərqinə baxası olsaq, onların insan münasibətlərinə yanaşmasında yatdığını görərik. Sosial fobiya yaşayan insanlar insan münasibətlərində təşviş, qorxu və həyəcan içində olurlar. Digər yandan introvertlər isə tənha tərəfdaşlığa və daha kiçik qruplarla münasibətlərə üstünlük verirlər.

edit: theeyeschico-ya yazıdakı səhvi düzəltdiyi üçün minnətdaram.

öyrənildiyində təəccübləndirən məlumatlar

Katolik kilsə lideri seçilən papaların 1500 ildən artıqdır ki, lider seçildikdən sonra ad dəyişməsi. dördüncü əsrə qədər papalar öz adlarını istifadə edə bilirdilər. Ancaq 4-cü əsrdə mercury adında birinin papa seçilməsi ilə bu adət də ortaya çıxdı. Mercury adı bir roma tanrısına məxsus addır. Katolik bir kilsədə də paqan tanrının adının olması yolverilməz idi. Buna görə də papa ıı john adını aldı. Elə bu tarixdən də papalar adlarını dəyişdirməyə başladı. Diqqət çəkən nöqtələrdən biri isə papaların adlarının tez-tez eyni olmasıdır. Məsələn, 23 John, 16 benedict kimi. Bu, əslində, təzə seçilən papanın hansı ideologiyanı davam etdirəcəyinin göstəricisidir. Yəni 16 benedict özündən öncəki 15 benedictin adətlərini davam etdirəcəyini bildirir. Yenilikçi papalar isə daha öncə heç istifadə edilməyən adları seçir. Məsələn, hazırkı papa 1-ci fransız kimi.

isa məsih

Bilinənin əksinə isa özü xristian olmayıb. Belə ki, xristian kəliməsi yunancadakı "cristos" sözündən əmələ gəlmişdir. Bu sözün mənası da məsih deməkdir. Modern ingilis dilindəki xristian kəlməsi isə "isa izləyicisi" (isa yolunda gedən) mənasını verir. Hətta bəzən xristianlıq kəlməsini biz isəvilik kimi də görə bilirik. Yəni xristianlıq isanın ölümündən sonra onun tərəfkeşləri tərəfindən mənimsənmiş bir dindir. isanın özü isə yəhudi olub. Onun məqsədi yozlaşan yəhudiləri doğru yönə çəkmək idi. Ümumiyyətlə, mənbələrə baxdıqda biz onun heç vaxt hansısa yeni din təbliğ etməyə çalışdığını görmürük.