sözaltı günlük

Uşaq vaxtı evdəkilər ilə dalaşıb küsəndə diqqət çəkmək üçün balaca şkafa girirdim. Məni axtarmalarını və təlaşlanmalarını istəyirdim. O şkafa hər girdiyimdə əsas məqsədim məni axtarıb peşman olmalarını hiss etmək idi, ancaq heç vaxt məqsədimə çatmırdım. Belə ki, şkafda qaldığım hər saniyə hava azalır içərisi daha da isinirdi. O vaxt müdhiş bir şeyin fərqinə varmışdım nəfəs almağım mənim əsas məqsədimin qarşısını alırdı dahası nəfəs almağın fərqinə varmaq onu çətinləşdirirdi. hər nəfəs aldıqca şkafın içi daha da isinir oksigen daha da azalırdı. uşaqlıq ağlımla nəfəsimi tutub bu problemi həll edə biləcəyimi düşünürdüm, ancaq nəfəsimi buraxdığımda təngənəfəs olub vəziyyəti daha da ağırlaşdırırdım. Nəticədə uzun müddət qalıb heç kimin məni axtarmadağını anlayıb tərli və nəfəs-nəfəsə bir şəkildə şkafdan çıxırdım.


illər sonra sanki eyni döngünü yenidən yaşayıram. o şkafa yenidən girmişəm. Bu dəfə cəmiyyətin diqqətini çəkmək üçün yox o cəmiyyətdən uzaqlaşıb özüm olmaq üçün edirəm bunu. Amma bacarmıram özümlə baş-başa qalanda nəfəs almağın ağırlığı üzümə vurur. Tək qalanda boşa solduğum nəfəsin fərqinə varıram. Nəfəsimi yenə tuturam bu dəfə şkafda daha uzun qalmaq üçün yox mənasızlığa son vermək üçün, amma yenə uğursuz oluram. Ağlımı itirirəm idealist və ali hədəfləri olan kimliyim yerini absurdist, dəli olmağa doğru gedən birinə buraxıb. Böyük ehtimal o şkafdan yenə nəfəs-nəfəsə çıxacam və bir rola bürünüb hər gün mənə daha da yadlaşan cəmiyyətdə ki rolumu oynayacam. Hər nə qədər bu cəmiyyətin bir parçası olmanın məsuliyyətini qaldıramayacaq qədər zəif olsam da öz nəfəsimdə boğulmamaq üçün bu cəmiyyətdən yapışmalı olacam.

ən nifrət edilən insan tipi

Sevdiyi insanlara yaxşılıq edib axırda qarşılığını gözləyən insanlar. Bu tip insanlar dostluğu, eşqi və saf sevgini səhv başa düşən bir ovuc yazıqdan başqa bir şey deyil. ilk öncə fikrimin səhv anlaşmaması üçün nəyi nəzərdə tutduğumu deyim:
Hər hansı bir insan kiməsə etdiyi köməyin qarşılığını gözləyə bilər hətda öz köməyini bir yatırım olaraq görə bilər, amma bunu dostlara, aşiq olduğu adama aid etməsi çox gülməli situasiyadır çünki bu əvəzolunmaz duyğuların ən böyük yatırımı fədakarlıqdır. Çıxarın olduğu münasibət isə səmimiyyətsizlik ilə başlayıb kin ilə bitər nəzərə alsaq ki ikisidə fədakarlıqdan uzaqdır onda belə insanlardan nə dost olar nə də yoldaş. Bəs bu insanlar necə tanımaq olar desəz ən asan yolu onların sevdikləri ilə dalaşanda necə reaksiya verdiklərinə baxmaqdır əgər sevdiyi ilə dalaşdıqdan sonra ən böyük pisliyim yaxşılığım triplərinə girirsə onda bu insan qurduğu münasibətlərdə çıxarcıdır. Əgər bu insan qarşıdakinin səhvi nə olmasında asılı olmayaraq öz fədakarlıqlarını sadalayırsa bu insan çıxarcıdır. Yaxşılıq edərkən yaranan xoş duyğu ilə tətmin olmayan bu insanların ən böyük ortaq özəlliyi isə özlərindən ibarət xəyali dünyaya sahib olmasıdır. Dünyada hər şeyi özlərinə bağlayarlar yağış onların başına çətinlik olaraq yağar zarafat edən dostlar, bir azca deyinən ailə onları naaliyətdən alıqoymağa çalışar. Bu öz mərkəzli baxış açısı etdikləri hər şeyin özlərində qarşılıq tapmasını gözləməyə yol açar və nəticə olaraq verdikləri dəyəri özlərində axtarararlar. Bu da toksik münasibətlərə gətirib çıxarar. Siz siz olun belə insanlardan uzaq durun buraxın öz xəyali dünyalarında hər mənasız şeyə bir məna yükləsinlər ən əsasıda təqdir və sevilmək üçün həyatlarını məhv etsinlər.

mentalitet

Təzə evlənmiş bir cütlük həyatını problemsiz dəvam edərkən bir məsələ kişinin gözünə batır. kişi işdən hər gələndə çox ac olmasına baxmayaraq qadın yeməyi həmişə nənəsindən qalan balaca qazanda bişirir və bu yemək heç vaxt onları doyurmur. Kişi problemi dilə gətirəndə isə qadın əsəbləşir və vaxtı ilə həm anasının həm nənəsinin yeməyi bu qazanda bişirdiyini deyib adətinə dəvam edir. Kişi evə başqa qazanlarda alsa qadın hər dəfə israrla balacada bişirib belə daha bərəkətli olduğunu və qazanın yeməkləri daha dadlandırığın dilə gətirir. Bu məsələni araşdırmaya qoyulan kişi bir müddət sonra həqiqəti öyrənir. Sən demə qızın nənəsi kasıb olduğu üçün böyük qazan ala bilməyib və sadəcə bir dənə balaca qazan alıb bu qazanda anasına sonra isə qıza miras qalıb. Mentalitetimizin önəmli bir hissəsi də eyni bu hekayədəki kimi formalaşır. insanlar adaptasiya şəkli olaraq zəifliklərinə və səhvlərinə müəyən müqəddəslik yükləyir. Buna bir örnək verəsi olsaq kasıb insanların daha qürurlu daha yaxşı olduğunu düşünüb varlılara isə günahkar kimi baxmağı misal göstərə bilərik. Bu səbəbdən ötrü hər kəsin üstümüzdən keçdiyi bu coğrafiyada bizim namus və qeyrət üzərinə qurulu sistemimiz var. Üzərimizə çəkilən hücumlar çox olduğu üçün (ərəb və monqol hücumlarını misal göstərmək olar) kişilər qadınlara təcavüz edilməsin və zərər dəyməsin deyə onları uzun müddət evdə saxlayıb, çölə çıxmasına, rahat-rahat gəzməsinə qoymayıb bir sözlə azadlığını əlindən alıb. bir vaxt sonra bu mənfi hadisə məcburi olduğu üçün buna müqəddəslik yükləyib artıq filankəsin arvadını heç görməmişəm demək bir tərif olub. Nəsildən nəsilə keçən bu davranış günümüzə gəlib çatıb. Bugün isə hər şey geridə qalmasına baxmayaraq sorğulamadan bu davranışı dəyər olaraq qəbul etmişik. Daha da pis olan qızına döyməyən qıçına döyər deyənlərin uşaqlarıda yetişib eyni qazanda yemək bişirdikcə bizim mentalitetimiz səhvlərdən bəsləməyə dəvam edəcək. mənim əsas qorxduğum şey isə hər şeyin rüşvətlə həll olduğu ölkəmizdə bu gedişlə rüşvət hörmət anlayışına çevriləcək(artıq buna doğru gedir) . Yəni halı hazırdakı səhvlərimiz də gələcəyə təsir edir. Bu məsələ barədə xalqımıza maarifləndirmə aparılmasa nəyinsə dəyişməyi çətin görünür.

yazarların ruh halı

Həyata həvəslə baxan uşaq və həyatdan ümidini kəsmiş bir sərxoş arasındakı incə çizgidə yeriyirəm. Bir gün ən böyük liberal oluram bir gün ətrafıma baxıb hamımızın qırılıb batmasını istəyirəm. Bir gün uşaqlara baxıb həyat bunlara çox pis qoyacaq deyə heyfislənirəm bəzən isə yaşlı cütlüklərə baxıb gülümsəyirəm. bəzən gəzmək, görmək və öyrənmək üçün sonsuza qədər yaşamaq istəyirəm bəzən isə bıçaqla biləyimə sığal çəkib bu əzaba son vermək istəyirəm. bəzən qatillərlə empatiya quracaq qədər xoşgörülü oluram bəzən isə ən balaca səhvdə qarşı tərəfə kin bəsləyəcək qədər qəddar. Bəzən bu kral-kölə sistemində kral olmaq istəyirəm bəzən isə bu iyrənc sistemə baş qaldıran inqilabcı kölə. bəzən sadəcə üzərimə yağan yağışla sevincdən uçuram bəzən isə sevdiyim heç bir şeydən həzz ala bilməyən hala bürünürəm. Hiss edirəm vaxt keçdikcə artıq pozitiv hisslər özünü bəzəndən nadirənə buraxır. Bu ikiüzlü həyatımı üzə bilməyən bir insanın dənizdə çırpınışına bənzədirəm. Qısa müdətliyinə pozitiv olub nəfəs alıram sonra dözülməz sancıya qayıdıram yenə nəfəs almaq üçün çırpınıram. ilk başda bir nəfəs alıb bir boğulurdum, amma artıq nəfəs almam üçün daha çox çırpınmalıyam. Məndə istəyirəm sadəcə nəfəs alım, amma çırpınıraq sadəcə yoruluram və hər keçən saniyə işığa çıxma inancım azalır. qaranlıq tərəfimin işıqlı hissəni yavaş-yavaş ələ keçirməsini izləyirəm. mən nə qədər həyatı və özümü sevmək istəsəmdə nə günahlarım nədə acı həqiqətlər məni işığa çıxmağıma icazə verməyəcək. Sistemin ətrafimıza tikdiyi dəmir barmaqlıqları görməzdən gəlib dəvam edə bilmərəm. Nə mal olduğumu başa düşdükdən sonra da başqası kimi davrana bilmərəm. Bütün bunlar bir kənara dursun əslində sahilə çıxıb nəfəs almaqdan daha çox istədiyim bir şey var. mən hüzur istəyirəm bu qarğaşadan bu səhnəcikdən bir gündə olsa uzaq durub dincəlmək istəyirəm. heç olmasa bir gün boşa keçmiş həyatımı və qaranlıq gələcəyimi düşünməmək istəyirəm. sadəcə bir gün beynimdə varoluşsal problemlər, bədənimdə yorğunluq olmasın. bircə gün heç bir düşüncə heç bir hiss olmayan qaranlıq boşluq istəyirəm.

tanrıların insanlara kitab göndərdiyi dünyada yaşamaq

"Tanrıların insanlara kitablar göndərdiyi dünyada yaşamaq" ifadəsi əslində bir az səhvdi çünki bir çox dinin müqəddəs kitabı heç kitablarının tanrı tərəfindən göndərildiyini iddia etmir. ümumiyyətlə (mövzudan bir az kənara çıxaraq) bir neçə müqəddəs kitaba göz keçirək və çoxumuzun səhv bildiyi şeyi düzəldək. 1.Avesta-zərdüştlüyün müqəddəs kitabıdır. kitabın tamamı bizim dövrümüzə çatmayıb və günümüzə gələn hissə böyük avestadan sadəcə bir hissədir. kitabın məzmununa gəldikdə isə əsasən inanan insanlar üçün göstərişlər, dini dualar, dinin yayılması zaman əks olunan rəvayətlər və ən əsasıda əhriman ilə hörmüzün mübarizəsini göstərir. Yəni bir tanrı tərəfindən yazıldığı iddia edilmir çox uzun müddətdə yavaş-yavaş dəyişib formalaşan bir kitabdır. 2.incil-27 kitablı əhdi cədidin(yeni ahit) ilk 4 incilini əhatə edən müqəddəs kitab. incil matta, markos, luka və yuhannanın yazdığı 4 fərqli incilin birləşdirilmiş halıdır. kitabın məzmunu əsasən inananlara göstərişlər, hz isanın və əvvəlki peyğambərlərinin haqında rəvayətlərdir yəni bir növ hekayə və tarix kitabıdır,hətda oxusanız görəcəksiniz lukada göstərilən hekayə digər bir incildə təmiz fərqli göstərilir. Referans alacağınız bir çox cümlənidə içində barındırır. (Pdfni rahat tapa bilərsiniz,amma istəsəniz xristianlığı yayan qurumlara müraciət edib pulsuzda əldə edə bilərsiniz) 3.tövrat-əhdi ətiqinin(eski ahit) ilk 5 kitabına verilən ad(əhdi ətiq təxmini 50-60 kitabdan ibarətdir.)Kitablar sırası ilə yaradılış, çıxış, Levililər, saylar və qanunun təkrarı adlanır.tövrat kainatın yaradılışından başlayıb hz musanın insanlara məsləhətləri və qoyduğu qanunlar ilə bitir. kitabın həqiqətdə Müəllifi böyük ehtimal yüzlərcə fərqli insandı ama yahudilər hz musanın yazdığına inanır dolayısıyla yenə Müəllif tanrı deyil. 4.zəbur-yenə əhdi ətiqdə olan bir müqəddəs kitab.həm xristianların həm də yahudilərin çox istifadə etdiyi kitabdır Çünkü əsas məzmunu qanun qayda üzərinə deyil əsasən insanlara tanrını sevdirmək üzərinədir. Mənə görə ədəbi dili incil və tövratdan daha yüksəkdir. Müəllifi isə davud Peyğəmbər, Süleyman Peyğəmbər və musa Peyğəmbər hesab edilir yazar yenə tanrı deyil. 5.Guru Granth Sahib-islam və hinduzimin içə içə olduğu coğrafiya da (pakistan və Hindistan) ikisindəndə təsirlənərək yaranan sihizimin müqəddəs kitabı. Kitab 10 gurunun şeirləri,sözləri və inanan insanlara göstərişlərdən ibarətdir dediklərinə görə tərcüməsi orjinallığını itirir, amma siz yenə də ingiliscə bilirsinizsə oxuyun insana gözəl bir neçə baxış açışı qazandırır.yenə tanrının göndərdiyi iddia edilmir.6.
Kitabı aqdas- dünyanının ən cavan dinlərindən biri olan bahailiyin müqəddəs kitabı.hüseyn əli Mirzənin düşmənləri tərəfindən ətrafi sarıldığında tanrı tərəfindən endiyinə inanılan kitab, lakin bu kitabın yazıçısı hər yerdə bahaullah (hüseynli Mirzənin digər adı) olaraq göstərilir və yazılış qaydasına baxsaq bir insan tərəfindən yazıldığı bəlli olur. Kitabda əsas mövzular dünya liderlərinə səslənişlər, dünya düzəni və inananlar üçün hökmlərdir. 7.Qurani-Kərim:Allahın göndərdiyinə inanılan islamın müqəddəs kitabı. yazılış etibarilə digərlərindən açıqca fərqlənir və
kitab özündən daha yaxşı kitabın yazılmayacağını iddia edir.
Toparlayası olsaq bundan başqa vədalar (Hinduizm), Tripitaka (buddizm) və kojiki (sintoizm) kimi bir çox dini mətn də tanrı tərəfindən yazıldığı iddia edilmir. əlbətdə bu dinlərin çoxunun qurucuları özlərini tanrının elçisi olduğunu, onun qanunlarını gətirdiklərini hətda bəziləri özlərinin yarı tanrı olduğunu iddia edib, amma tanrının sözlərinin olduğu kitab iddiasını yalnız bir iki din ortaya atıb. bunlardan ən əsası isə islamdır Əgər Bu iddia doğrudursa onda tanrının kitabı çox oxunan kitab olsa belə hələ də ən underrated kitabdır çünki ən mükəmməl varlıq endirib və insanların çoxu onu oxumayıb dahası bu kitab həyatımızı dəyişəcək qanunlar ortaya qoyubsa onda belə bir kitabın varlığı və ya yoxluğu dünyanın ən vacib məsələsidir. bunun doğruluğunu isə sadəcə bu iddianı ortaya atan dinin kitabını titizliklə və məntiq süzgəcindən keçirməklə oxuyaraq anlamaq olar.

anubis və bata

Mifologiyalara marağı olan biri olaraq bəzən maraqlı hekayələri ələ almağı qərara aldım.Britaniya Muzeyində adətən "iki qardaşın nağılı" adlanan bu hekayəmiz XIII əsrin son rübündə yaşamış yazıçı inena tərəfindən şifahi dildən papirusa köçürülüb. Hekayə mifologiyaların ədəbi dilinin nə qədər qüvvətli olduğunun açıq bir sübutdur. Böyük qardaş Anubis və kiçik qardaş Bata eyni evdə yaşayırlar. Anubis evlidir.(arvadın adı bilinmir) cavan olan Bata isə onlarla yaşayır, lakin anbarda yatırdı, əsasən Anubis üçün paltar tikir və tarla işlərinin ən ağırlarını edirdi. Mal-qarayla anlaşa bilməsi ilə tanınan bata mal qarayla danışır və onların istədikləri yerdə otladaraq daha bərəkətli olmalarını təmin edirdi. Bir gün iki qardaş əkin vaxtı arpa və buğda əkməyə gedir, amma toxum bütün sahəyə çatmır. Anubis Batanı toxum gətirməyə göndərir. Evə gələn Bata Anubisin arvadının saçlarını hördüyünü görür və dərhal ona toxum gətirməsini deyir. Qadın Bataya saçını hörməklə məşğul olduğunu və toxumları özünün almasını deyir. Bata məcbur razılaşıb anbara gedir. Bata daha çox toxum daşımaq üçün böyük bir qabla toxumları götürür. Toxumları götürən bataya Qardaşının arvadı nə qədər götürdüyünü soruşur. Bata deyir: “Üç torba arpa, iki torba buğda toxumu”.Batanın gücünü görən Anubisin arvadı ondan çox təsirlənir və bataya onunla yatmağı təklif edir və ona birlikdə olmaq üçün bir saat vaxtlarının olduğunu söyləyir. Qadın bunun onun üçün yaxşı olacağını və bata üçün gözəl kətan paltarlar tikəcəyini bildirir. Bata bunu dəhşətli hesab edir və qəfəsdəki bəbir kimi dəli olur. Bu bata üçün böyük səhv olardı çünki o, qardaşı və həyat yoldaşı ilə onların övladı kimi böyüyüb. Ancaq bu barədə heç kimə deməyəcəyinə söz verir və Anubisin yanına qayıdır. Axşam Təklifi rədd edilən Anubisin arvadı intiqam almaq istəyir. Normalda Anubis evə gələndə əllərini yumaq üçün su gətirən arvadı bu ənənəni pozur. Anubis arvadını çarpayıda qusarkən tapır.
Arvadını belə acınacaqlı vəziyyətdə görən Anubis sızlamağa başlayır: "Kimlə danışırdın?" Dərhal danışmağa başlayan arvadı Anubisə baş verənlərin əksini danışır və ondan Batanı öldürməsini xahiş edir. O, ərinə deyir ki, qardaşı ondan hörüklərini açıb onunla bir saat yatmağı təklif edib. O, həmçinin Bataya indiyə qədər ana və ata kimi davrandıqlarını, Batanın qorxduğunu və baş verənləri Anubisə deməsin deyə onu döydüyünü deyir. Qəzəblənən Anubis nizəsini götürür və mal-qaranı hələ evə gətirməmiş Batanı öldürmək üçün tövlənin qapısının arxasında dayanır lakin tövləyə girən ilk öküz tez bataya xəbər verir və qovalama başlayır. Bata qurtulmaq üçün tanrı RA-ya dua edir. Və Tanrı ra batanın keçdiyiti dağın ətəyindən bir timsahlı göl yaradır bu şəkildə anubis gölü keçə bilmirBata suyun o tayından qardaşına onun günahsız olduğunu qışqırır və hadisənin əsl üzünü danışır. O, Anubisə bir fahişəni qardaşına seçdiyini deyir. Günəş Tanrısına verdiyi andı yerinə yetirmək məcburiyyətində olduğunu hiss edən Bata əlindəki bıçaq ilə cinsi orqanını kəsir, suya atır və vəhşi balıqlara yedizdirir. Bata qan itkisindən tükəndikdə Anubis göz yaşlarına boğulur; Amma timsahlar üzündən qardaşının tərəfinə keçə bilmir. Sözünün sonunda Bata Anubisə deyir ki, orada qala bilməz, Şam vadisinə gedəcək, ürəyini öz əli ilə çıxarıb şam təpəsinə asacaq. O, Anubisdən xahiş edir ki, gəlib arada ağacın kəsilib-kəsilmədiyini yoxlasın və ürəyini xilas etsin. Çünki ağacın kəsilməsi onun ölümü deməkdir. Anubis Batanın ürəyini götürüb bir qaba su qoysa; Bata əsl qatilindən qisas almış olacaq. Əgər Batanın başına fəlakət gəlsə, bunun xəbərçisi kimi Anubisin əlində bir küp pivə qıcqırdayacaq.
Bata, şam Vadisinə Anubis isə evə yola düşür. Anubis Evə çatanda heç bir dini mərasim keçirmədən arvadını öldürür və cəsədini çöpçü itlərə atır. Bu vaxt ürəyini qoparıb Şam vadisində bir ağaca asan Bata tək yaşamaq üçün özünə ev tikir, yaşadığı bölgənin və Misirin hökmdarı Günəş Tanrısı Enneadla qarşılaşır. Ennead Batanın günahsız olduğunu və heç bir səhv etmədiyini bildirir.
Batanın tənhalığını aradan qaldırmaq üçün günəş tanrısı ra Xnuma onun üçün arvad yaratmağı əmr edir. Bundan sonra Xnum Bata üçün tanrıların mahiyyətini özündə ehtiva edən cazibədar gözəl bir arvad yaradır. Bir gün Bata arvadına ürəyinin şam ağacının başında olduğunun sirrini açır. Bu sirri açması bata üçün səhv olar. Bata bunu arvadına deyir çünki dəniz sahili ilə getdiyi zaman dalğaların onu udmasından qorxurdu. Bu xəbərdarlığından az sonra Bata bir gün ova çıxır və arvadı çöldə ikən dəniz şişməyə başlayır. Qadın evə girir; ancaq evin arxasındakı şam ağacına ilişmiş saçının bir teli suya düşür və dalğalar onu Misir sahillərinə aparır, Qadının saçındakı qoxu yuyulan bütün paltarlara nüfuz edir və bundan Firon narahat olur.Saray işçiləri uzun axtarışdan sonra bir tel saç tapır. Bu vəziyyət kitabələrdə belə şərh olunur: Tanrıların qoxusunu daşıyan bu saç Ra-Horakhtinin qızına aiddir bunu eşidən firon qadının tapılmasını istəyir. Qadını gətirmək üçün göndərilən ilk qrup Bata tərəfindən öldürülür. Göndərilən 2-ci qrup qadınlardan ibarət dəstə olur və məqsədləri qadını daş-qaş qızılla aldadıb saraya aparmaq istəyir. Plan işə yarayır və qadın saraya gətirilir. Firon qadını çox sevir və ona sarayda yüksək rütbə verir. Batanın sirrini öyrənən firon ürəyinin asdığı ​​şam ağacının kəsilməsini əmr edir və ağac kəsilən kimi Bata ölür. Ertəsi gün Anubis küpəsindəki pivənin qəfil qıclandığını görür və Batanın danışdığı fəlakəti xatırlayır. Bunun üzərinə Şam vadisinə yollanan Anubis Batanın öldüyünü görür. Anubis Batanın qisasını almaq üçün yola çıxır və 3 ildən sonra meyvə şəklində qorunub saxlanılan ürəyi tapır. Ürəyi su dolu bir qaba qoyan Anubis, Batanın bədəninin canlanmağa başladığını görür. Qardaşının dodaqlarını isladır, su içdirir və ürəyini yenidən bədəninə qoyur.Çox cəsur bir gəncdən axtalanmış ölüyə çevrilən Batanın hekayəsi hələ bununla bitmir. Arvadının intiqamını almaq istəyən Bata rəngli öküzə çevrilir. Anubis öküzün belinə minir və birlikdə kral sarayına gedirlər. Öküzün gözəlliyinə heyran olan firon Anubisi qızıl və gümüşlə mükafatlandırır. Öküz bədənindəki Bata firon tərəfindən yaxşı qarşılanır. Onun üçün ziyafətlər verilir. Bir gün öküz keçmiş arvadı ilə qarşılaşır. Bata olduğunu, şam ağacının kəsilməsinə səbəb olduğu üçün qisas almağa gəldiyini deyərək keçmiş arvadını qorxudur. Bata gedəndən sonra qadın özünü garantiyə almaq üçün plan qurmağa başlayır. Bir gün ziyafətdən sonra qadın sərxoş olan firondan öküzün ciyərini yemək sözünü alır. Firon verdiyi sözü ilk başda tutmur, amma əhdini pozması saray əyanı tərərfindən bir mənalı qarşılanmayacağı üçün məcbur qalır. Ertəsi gün öküz qurban kəsilir. fironun adamları batanı böyük keçiddən apararkən; Onun yarıq boğazından axan iki damcı qan yerə düşür və iki böyük avokado ağacı bitir. Firon bunun yaxşı əlamət olduğunu düşünür və bayram etməyi əmr edir. Artıq kraliça olan batanın əvvəlki arvadı qızıl arabada avokado ağaclarını ziyarət edir. Bata Ağacların kölgəsində dincələn qadının qulağına onun avokado ağacına çevrildiyini, hələ də əvvəlki kimi sağ qalacağını və qisas alacağını pıçıldayır.Qadın yenidən cazibədarlığından istifadə edərək fironu ağacları kəsməyə və onlardan mebel hazırlamaq üçün istifadə etməyə razı salır. Dülgərlər işə başlayırlar. Qadın onları seyr edərkən ağzına uçan bir parça taxta onun hamilə qalmasına səbəb olur. Gözlənildiyi kimi, doğulacaq uşaq Batadan başqası olmur. Uşaq xəbərini eşidən Firon sevincdən uçur. Yenidən doğulan Bata, bir az böyüdükdən sonra onu Nubiyadakı qızıl mədənlərinin sahibi və qanuni varisi edən "Kral oğlu Kush" adını alaraq şərəfləndirilir. Firon öləndə taxt-taca oturan Bata Misirin görkəmli şəxslərini yanına çağırır. Onlara sərgüzəştlərindən və keçdiyi dəyişikliklərdən danışır. Bundan sonra onun arvadı və anası olan kraliça gətirilir və hakimlər onu mühakimə etməyə razılaşırlar. Və qadın cəzalandırılır(nə cəzası olduğu papirusda qeyd edilmiyib) Anubis varis olur və 30 illik padşahlığından sonra başqa formada dirilməyəcək olan Batanın ölümü ilə Misir krallığının idarəsi böyük qardaşı Anubisə keçir.

musiqinin kefiyyətsizləşməsi

Bir az bu iddia üzərində baş yoraq.ümümiyətlə niyə məhşur jurnalların top 100 listlərində 90 % mahnılar 2000-ci ilin əvvələrindəndi ya da niyə Klassik musiqi hər kəs tərəfindən qəbul görərərkən rap çox tənqid edilir. Bunlara ümümi bir baxış keçirək. əgər bir keyfiyyət qavramından bəhs ediriksə onda musiqidən niyə həzz alırıq sualına cavab tapıb ilərləməliyik. Musiqidən zövq almamızın əsas səbəbi bizim beynimizin nota axışını və akoru təxmin eləməyə çalışmasıdır. Məsələn: paganini və franz liszt kimi çox geniş notaya sahib sürətli bir axışda gedən Bəstəkarlar çox insanın alışa bilmədiyi, amma alışdıqda vaz keçilməz olan musiqilər yaradıb, Halbuki sadəcə bir neçə səsdən ibarət rap loopları təxmin edilməsi asand olduğu üçün beyin tərifindən tez mənimsənir,lakin tez solaraq sonra narahat verici bir səsə çevrilir. Buna görədə sadəcə 2-4 akor aralıqlı pop və rap mahnıları çox tükətilib tez köhnəlir. Bəzən heç təkrara qaçmayan axış yaradan və nota aralağı geniş olan jazz və Klassik musiqilər isə az dinlənsədə demək olarki köhnəlmir yada gec köhnəlir.

/> /> Bəs musiqin keyfiyyətsizləşməsi hansı yöndə ilərləyir? Əslində bir çox baxış açışı sunmaq olar, amma mən əsas 2 yöndən bəhs edəcəm
1. Janr təkamülü (Klassik musiqidən mumble rapa uzanan yol)
2.Orjinallığın itməsi (rock, rap və blues kimi musiqilərin getgedə öz içində keyfiyyətsizləşməsi)
ikisini birləşdirib bir qısa tarixə baxış keçirək lap başdan başlamaq yerinə hər şeyə musiqin zirvəsindən yəni Klassik musiqidən başlayaq.intibah dövrünün gəlişi ilə küllərindən doğan avropa klisənin basqılarından qurtulması onu möhtəşəm bir arayışa soxdu. cermen və yunan kültürlərindən miras qalan xalq çalğı alətləri və xristianlığın ilahilərinin gətirdiyi möhtəşəm ahəng mikslənərək poliritmik və polifonik (çox ritmli və çox melodyalı) stillərə bürünməsi bir əfsanəyi doğurdu.burjuanın ən ağıllı insanları uşaqlıqdan bu musiqilərə yönləndirilirdi. Və bir-birindən yaxşı bəstəkarlar ortaya çıxdı.onların bir senfoniyanı yazması aylar çox vaxt isə illər çəkirdi.burjua isə bu musiqinin qədrini bilir və musiqiyə sadəcə qulaq asmırdı həm də ona əmək verirdi hətda bəzən sadəcə bir bəstəyə aid kitab yazılırdı.(Necə ki son şam yeməyi və afina məktəbi sadəcə baxmaqla anlamaq olmaz incələmək lazımdı eyni şəkildə schubert serenade və vivaldi four season da sadəcə qulaq asmaq kifayət etməz).
Klassik musiqinin 18-ci əsrlə pianoya qovuşması ona ayrı boyut qazandırdı.
19-cu əsrdə Musiqi məktəblərinin kralıqlardan sıyırılıb bütün bacarıqlı insanlara açıq hala gəlməsi çox yaxşı əks təsirlə nəticələndi.klasik musiqi həm yayılaraq həm də bütün dahiləri içinə çəkməyə başlayaraq öz zirvəsinə çatdı.

/>
Heyif ki bu sehirli dünya həmişə dəvam edə bilməzdi kapitalizmin gəlişi və texnologiyanın inkişafı musiqini xalqa endirdi, amma sənayeləşmə dövrünün insanı bu musiqinin anlayacaq hiss edəcək səviyyədə deyildi.klasik musiqi yavaş-yavaş gücünü itirdi.dünya müharibləri ilə Milliyyətçi kimliklərə bürünən xalqlar milli marşları bəstələməyə başladı bu mahnılar olduqca yaxşı idi, çünki sözləri aydınlar tərəfindən yazılır bəstələrin arxasında isə orkestralar dururdu.

/> Daha sonralar heyvan yerinə qoyulan qaraların öz aləmlərinə çəkilib yeni bir xalq musiqisi yaratması musiqi tarixini dəyişdi
Bluesın yaranması jazz, funk və soula qədər bir çox qaralara xas musiqilərə ön ayaq oldu bu janrlar hamısı keyfiyyətli idi Elbetde heç bir musiqi Klassik musiqinin və ya operanın əvvəz edə bilməzdi, amma musiqinin çeşitlənməsi daha yaxşı idi.Rock isə isyankar tələbələrin özlərini gitarları ilə ifa ediş şəkli olaraq ortaya çıxmış və Klassik musiqidən sonra insanlığı yenidən musiqi zirvəsinə yaxınlaşdırmışdı.Bura qədər hər şey gözəldirsə musiqiyə nə olduda keyfiyyət öldü? Həmən açıqlayaq: Popun və rapin yaranması artiq musiqinin tamamilə ticari məqsədlər üçün istifadə edilməsinə yol açdı.bu iki musiqi növünün mainstream hala gəlməsi record şirkətlərinin bazarı tamamilə ələ keçirməsinə yol açdı artıq bacarıqlı insanlar tək başına yüksəlməsi qeyri mümkün idi.Daha da pis olan artıq musiqiçinin istəydiyi musiqi yox ən çox pul gətirən musiqilər istehsal edilirdi.şirkətlər pulun 70-80%ni götürdüyü üçün aranjman arxa plana atıldı. vokal və şirkət çox qazanarkən musiqini bəstəliyənlər yox sayılırdı. Bu aranjımanın keyfiyyətini aşağı saldı. Artıq bazar eleştirmenlerin oyları ilə yox ən çox tələbat olan musiqilərlə formalaşdı. Nəticə isə pis oldu özünü təkrarlayan looplar özgünlüyünü itirmiş sampleler və çox tükətilsin deyə şişirdilmiş nəqarətlər.rap ilə birlikdə musiqi hər nə qədər lirik cəhətdəm ziryə çatsada aranjman olaraq itirmişdi.janrların öz içində dəyişimiysə yenə record şirkətləri üzündən oldu.rocklar uzun və 4 nəfərlik olduğu üçün global mainstreamdən uzaqlaşdı. jazz və blues kimi janrlarda az qulaq asıldığı üçün globaldan çox uzaq qaldı rap və pop isə intenetində işin içinə girməsi ilə dəli kimi çox istehsal edilməyə başladı.bu da orjinallığın itməsinə səbəb oldu
/> /> Bu da orjinallığın necə itdiyinə bir örnək. (Nas gangster rap tarixinə inanılmaz bir əsər buraxmışkən, 6ix9ine kimi axmaqlar rapin məhv olmasına səbəb oldu) Artıq musiqi keyfiyyətə yox qazanca baxır kapitalizm hər şeyə məhv etdiyi kimi musiqi də məhv olur hələ də yüzlərcə gözəl mahnı var, amma gələcəkdə daha da azalacaq.illərlə əmək verilən musiqilərdən 2 saata hazırlanan mumble raplara , pink floyddan ancaq cover edən rock qruplarına, tupacdan lil pumpa hal hazırda vəziyyət pisdir və nəsə edilməlidir.

joshua bell

2007-ci il yanvar ayında abşda bir sosial eksperiment keçirilir. eksperimentə əsasən bir musiqiçi metroda skripka çalacaq və ona nə qədər pul atılacağı hesablanacaqdı. eksperiment boyunca skripkaçı bachın ən məhşur bəstələrini çaldı.Eksperimentin sonunda sadəcə 32 dollar toplandı (qeyd :20 dollarını sadəcə bir adam atmışdı)qulağa elə də pis gəlməsə də ortada bir problem var idi bu skripkanı çalan dünyaca məhşur skripkaçı joshua bell idi dahası joshua bell bu bəstələri dünyanın ən bahalı skripkası ilə çalmışdı (skripka 300 illik idi və təxmini qiyməti 3,5 milyon dollar idi). Gün ərzində 38 dollar toplaya bilən Joshua bellin bir neçə gün sonra konserti var idi və konsertin ən ucuz biletləri belə təxminən 500 manat idi. Bu eksperiment əslində bizə günün keşmə-keşində hər şeyə tələsərkən nələri qaçıra biləciyimizi açıqca göstərir.

jane paradoksu

Bir gün yetimxanaya bir qız uşağı buraxılır. Yetimxanada bu qıza jane adını verirlər. Vaxt keçir jane böyüyür və bir oğlanla tanışır. Bu cütlük sevgili olurlar, lakin münasibətləri çox çəkmir və dalaşaraq ayrılırlar.Jane
bu qısa münasibət ərzində hamilə qalır, amma buna baxmayaraq uşağı doğurma qərarı alır. Yazıq Jane uşağı doğururar doğurmaz uşaq oğurlanır.Jane isə ağır xəstələnir və həkimi janenin yaşaması üçün cinsiyyətini dəyişməli olduğunu deyir, jane məcbur qəbul edir və cinsiyyətini dəyişib adını jim qoyur. getdikcə çökən jim bir gün barda çox pis döyülür və bu zaman barmen jimə yaxınlaşır və deyir: çox pis vəziyyətdə görsənirsən mənim zaman maşınım var keçmişə getmək istəyirsən? jim razılaşır zamanda keçmişə gedərək jane adında bir qıza aşiq olur sonra dalaşıb ondan ayrılır. Təxmini 8-9 ay keçdikdən sonra janenin uşaq doğurduğunu öyrənir və gedib uşağı oğurlayır, ancaq uşağa baxa bilməyəcəyini anladığı üçün onu keçmişə aparıb bir yetimxanaya qoyur.Bir müddət sonra bir necə iş dəyişən jim artıq barmen olur və döyülən bir adama yaxınlaşaraq deyir: çox pis vəziyyətdə görsənirsən mənim zaman maşınım var keçmişə getmək istəyirsən?

müasir incəsənət

Bu entryim də Müasir incəsənət algısının sənət qavramını necə dəyərsizləşdirdiyini ələ alacam. Sənət dediyimiz şey insan yaradıcılığının üzə vurmasıdır. sənət bizi digər canlılardan ayıran əsas özəlikldir Daha da önəmlisi bizim mənəvi doyuma ulaşdıran əsas vasitədir. yemək, su və hava bizim var olmağımızı təmin edərkən musiqilər, kitablar, rəsmlər və kinolar isə yaşamağımızı təmin edir. gəlin indi bu anlaşılmayan yaşam qaynağının necə məhv edildiyinə baxaq bu başlıqda əsasən rəsmlərə fokuslanacam(sonra digər sənət növləri haqındada yazamağı planlıyıram). feodalist
sistemdən kapitalist sistemə keçid bir çox şeyin keyfiyyətsizləşmisənə səbəb oldu. Əlbəttə sənətdə bundan payını aldı bunun səbəbi isə feodalist sistemdə sənətin alıcısı saray əyanında yetişmiş aristokratlarkən bu 21-ci əsr kapitalizmində həyatını çalışıb varlanmaya xərcləmiş qoca qurdlarla əvəzləndi. bu iki icmanı müqayisə edəsi olsaq bir tərəfdə uşaqlığından titiz fəlsəfə, elm və sənət dərsləri alan və sonrakı həyatında düşünmək üçün çoxlu boş vaxtı olan aristokratlar var ikən digər tərəfdə əzbərci heç nə öyrətməyən təhsil sistemindən keçib sonrakı həyatında başını qaşımağa vaxt tapmayan icmal var. Bəs niyə sənətin alıcısı ciddi bir fərq yaradır məgər alıcının sənətkara nə dəxli var çünki sənətin çöküşü sənətkarlarn yoxa çıxışı ilə yox Gərçək sənətə dəyər verən olmadığı üçün yaranıb.(yaradıcı insan hər dövrdə həmişə olacaq orta çağda çox indi az ola bilər ama bu var olacağını dəyişmir.)Belə ki Qoca qurdlar və saxta intellektuallar sənətdən anlamadıqları üçün ağıllı olan biznesmenlər sənəti bir bazar olaraq görüb burayada burnunu soxub. Keith Horing,Yayoi Kusama,Damien Hirst və Olafur Eliasson kimi xiyarlar bugün çəkdikləri və düzəltdikləri gic gic şeylərdən milyonlar qazanır və "sənətkar adını qazanır". Sözsüz ki bir vərəqi ful qaraya boyuyan,ağ vərəqə bir dənə nöqtə qoyan axmaqlar kino sektoru və meme kültüründən qaça bilmədi, amma bu narahat verici haldı çünki bu şəkillərlə məzələnən insanlar əsasən cahil insanlardır (yəni xalq) və bu insanlar sürrealist, kubist, dadaist axımları bilmədən salvador daliylə,Cakoma Ballayla ,Picasso ilə məzələnməyə başladılar. Və bu hər şeyin bir-birinə qarışmasına yol açdı. Bir sözlə alıcı cahiləşdikcə nəyin sənət nəyin sənət olmadığı seçiləməz oldu bu da araya minlərcə saxtakarın girməsinə imkan yaratdı.

allahın varlığının sübutları

ilk olaraq hamımızın yanlış yerdən baxdığını deməliyəm insanlar Allahın varlığını sübut etmək üçün big-bangə kainatın yaranmağına qayıtmaq istəyir və bununla böyük səhv etmiş olur. Gəlin belə düşünək insanlar əvvəllər zəlzələni, tufanı, xəstəlikləri açıqlaya bilmədikləri üçün bunu Tanrıya bağlayırdılar və biz bugün big bang əvvəlini açıqlaya bilmədiyimiz üçün bunu tanrıya bağlasaq eyni səhvə düşərik (baxma: boşluqların tanrısı). onsuzda yanan bir televizorun var olması üçün tokun keçmiş zamanda taxılıb taxılmaması önəmli deyil əsas odur ki televizorun işdəməsi üçün hələ də tok taxılı olmalıdır. yəni əvvəli önəmli deyil Allah indidə yaradır indidə kainatdakı hər hərəkət onun sayəsində olur. Bəli onda bu sual yaranır bəs elm biz axı düşünürük ki yarpağın yerə düşmə səbəbi Allah yox yer çəkimidir ya da zəlzələnin səbəbi Allah yox tektonik hərəkətlərdir. Axı biz artıq elmi bilirik bunların necə baş verdiyini öyrənmişik. Burda bir daha xətaya düşürük necə ki 3 boyutlu yaradıcını 2 boyutda tapa bilmərik eyni şəkildə bizdən fərqli boyutda olan varlığı düz məntiqlə düşünə bilmərik bir örnək verək: fərz edin ki bir kağız götürüb kvadrat çəkdik indi onu öz elmimizlə açıqlayaq kağızda kvadratın yaranma səbəbi 4 eyni boyda xəttin birləşməsidir. Qulağa məntiqli gəlir elə deyilmi, amma cavab düz deyil çünki kvadratın yaranma səbəbi bir insanın ya da bir aparatın onu ora çəkməsidir. bu yazını hərflər yazıb ya mən? Elm Allahın qoyduğu bünövrədi və Allah kainatı bu bünövrəylə yaradıb. Qayda qanunsuz yarada bilərdimi bilərdi, amma bir topu atdıqda bir dəfə yuxarı qalxıb bir dəfə aşağı düşsə idi vəziyyətin nə qədər vəhim olacağını siz düşünün.

qadınların hüquqlarının qorunması

patriarxal cəmiyyətə qarşı cəsarətlə bayraq qaldırmış ilk qadın haqları kitabı. Mary Wollstonecraftın qələmindən çıxmış möhtəşəm əsər. 1792 ingiltərisində yazılmış bu əsər öz janrında ilk olmaqla yanaşı yaratdığı təsirlə bir inqilabi xarakter daşıyır. Bu əsəri oxumaqla feminist düşüncənin dünən və bugünü arasındaki fərqləri çox rahat analiz edə bilərsiniz. Mary Wollstonecraft bu əsərində həm intibah dövrü və sonrası filosoflarının qadınlara alaycı və heyvan kimi baxış açısına qarşı incikliklərini gözəl bir üslubla dilə gətirmiş həm də qadınların təhsildən və sosial münasibətdən məhrum buraxıb sonra onlara axmaq kimi baxmağıda təsir edici üslubla tənqid etmişdir. imkanım olsa sadəcə qadınlara yox hərkəsə oxudacağım kitab. Kitabdan balaca bir kesit qoyaraq yekunlaşdırım:Mən qadınların kişilər üstündə güc sahibi olmasını istəmirəm özlərinin güclü olmasını istəyirəm.

socrates

Fəlsəfənin gedişatını dəyişmiş insandır o qədər dəyərli filosodur ki helenistik fəlsəfə sokratdan əvvəl və sokratdan sonra olaraq ayrılır. ilk dönəmlərdə Fales ,Anaksimandros, Pifagor və Arximenes kimi filosoflar arkheyə yəni kainatın doğanın qaynağına beyin yorarkən sokrat birlikdə bu dəyişir artıq filosoflar əxlaqın təməlləri və necə yaşamaq lazımdır kimi mövzulara yönəlir. Həyatı haqında deyiləcək çox şey var, amma yaxşı olardıki Sokratın müdafiəsini oxuyun və onun haqında araşdırma edəsiniz.Təəssüf olsun ki özünün yazdığı heç bir kitab yoxdur olmuşsa da bizə çatmayıb.
Bir neçə sözü:
Tək işsiz olanlar deyil daha yaxşı işlər edə biləcək olanlar da başıboşdur.
Kimsəyə heç bir şey öyrədə bilmərəm yalnız onların düşünmələrini təmin edə bilərəm.
Narahatlıqlarınızdan xilas olmaq istəyirsinizsə yaşamaqdan ən çox qorxduğunuz şeyin bir gün başınıza gələcəyini qəbul edin.
Fəlsəfə heyrətlə başlayar.

acı həqiqətlər

Ümidin kapitalizmin ən əsas sərmayesi olmasıdır. Hamının ağzında sakqqız etdiyi never give up əslində kapitalist dünyanın ayaqda tutan əsas dirəkdir. Uşaq ikən çoxlarımız həm varlı həm də məhşur biri olmağın xəyalı qurururuq məktəbin son dönəmlərində bu özünü ümidə buraxır. Yaxşı bir iş sahib olma ümidi ilə əzbərləməyə başlayırıq. Əslində bu dönəm kapitalizmin sizi kölə etdiyini başa düşmək üçün ən yaxşı dönəmdir. Ama siz ya yaradılan 'məqsədli uşaq' qəlibinə girib gecə gündüz axmaq universitetlər üçün oxuyacaqsınız ya da düşük məktəb entrikaları ilə eşq meşqlə gözünüzü bağlayacaqsınız. Fərz etsək ki yolunuza məqsədli uşaq olaraq dəvam etdiniz bu halda universitet dönəminizi yaxşı bir yerdə master, master dönəminizi yüksək gəlirli iş tapmaq ümidi ilə çox ciddi çalışaraq keçirməli olacaqsınız. Sıxıcı iş həyatını isə adətən yaxşı ev və maşın almaq ümidi ilə sonra uşağınızı yaxşı yerlərdə oxutmaq ümidi ilə sonra 2 ci ev alma ümidi maşını dəyişmək ümidi deyə həyatın sonuna qədər uzayan ümid zənciri ilə keçirəcəksiniz. Məni yanlış anlamayın ümidlərinizi doğrulda bilərsininiz ama heç birinin gündə 10 saat çalışmağa dəyməz.Həyat insanlar üçün sadəcə bir sahədə ixtisaslaşmaq və çoxalmaq qədər sadə olmamalıdır. Nəzərə alsaq ki insanları heyvanlardan ayıran əsas özəllik düşünmək və yaradıcılıqdır. Bu zaman sənət və fəlsəfədən uzaq bir həyat heç yaşanılmamış kimidir. Dinlənəcək onminlərcə mahnı, oxunacaq yüzlərcə kitab, çıxılacaq onlarca dağ, içiləcək yüzlərcə içki, minlərcə dad və siz hamısını bir ev bir maşın və bir ailə üçün üstündən xətt çəkəcəksiniz. Monoton həyatınızı qeybət, milli duyğular və etik dəyərləriniz ilə rəngləndirəcəksiniz. Nəticə olaraq siz böyük bir lunaparka gəlib orda yer sadə bir işçi olaraq işləyib getdiniz. Sözümü canı odur ki, ümid həyatın absurdluğuna qarşı bizi ayaqda tutan gözəl bir adaptasiya şəkli olsa da bu şeytani sistem tərəfindən çox ciddi sui-istifadə edilib