daxau

faşist almaniyasında ilk həbs düşərgə. 1933 cü ilin martında yaradılan düşərgə münxenin 17 km-liyində daxau şəhərində yaradılıb. mövcud olduğu dövrdə düşərgəyə 25ə yaxın ölkədən təxminən 250 minə yaxın məhbus salınmışdı ki bunlardan statistik rəqəmlərə görə 70 mini öldürülmüş qalanları isə digər düşərgələrə göndərilmişdi. əhmədiyyə cəbrayılov da daxauda bir müddət saxlanılmışdır.

qonada

insan və heyvanlarda cinsiyyət məhsulları (yumurta və spematozoidlər) əmələ gətirən orqanlar. qonada erkək (xayalar) , dişi (yumurtalıqlar) və həmçinin qarışıq (hermafrodit) olur. ali heyvanlarda qonadalar həm də qana cinsiyyət hormonları ifraz edən daxili sekresiya vəziləridir. aparıcı yollar və xarici cinsiyyət orqanları ilə birlikdə qonadalar cinsiyyət sistemini təşkil edir

panpsixizm

təbiətin canlı olması haqqında idealist təsəvvür. təsəvvürə görə canlı təbiət psixikaya da malikdir. anlayış əslində animizmin fəlsəfi səpkidə canlandırılmasıdır. həmçinin fideizmə də gətirib çıxardır çünki psixi olan ilahiləşdirilir. psixi fəaliyyəti yüksək təşkilli materiyanın xüsusi xassəsi hesab edən elmi təfəkkür panpsixizmi inkar edir

pənd

farsca öyüd , nəsihət kimi tərcümə olunan orta əsrlər fars-tacik ədəbiyyatında didaktik əsər. nəsihətnaməyə yaxındır. ilk nümunələri üç-yeddinci əsrlərdə pəhləvi ədəbiyyatında yaranıb. qabusnamə əsəri pəndə nümunə kimi göstərmək olar. nəvvabın pəndnaməsi , m.t. sidqinin Nümuneyi-əxlaqı da bu qəbildəndir

monada

yunanca monas,monados sözlərindən yaranan mənası vahid anlamı verən bölünməz ,ən sadə vəhdəti bildirən və leybnitsin idealist fəlsəfəsində aləmin özəyini təşkil edən müstəqil, mənəvi mahiyyətləri bildirən əsas anlayış

dizatriya

sözlərin aydın tələffüzünün pozulması. nitqi tənzim edən sinir mərkəzlərinin , aparıcı yolların və ya periferik sinirlərin zədələnməsi ; əzələ qrupları , səs telləri innervasiyasının pozulması , həmçinin dovşandodaqlılıq , dişsizlik və sairə nəticəsində baş verir. pozğunluq ifrat dərəcəyə çatdıqda tələffüz çox çətinləşir , ifadə olunan sözlər başa düşülmür.

neokonfusiçilik

çin fəlsəfəsində idealist məktəb. sun dövründə (x - xııı əsrlər) təşəkkül tapmışdır. əsasən etnik -siyasi konsepsiyalardan ibarət olan konfusiçilkdən fərqli olaraq neokonfusiçilikdə başlıca yeri ontologiya , naturfəlsəfə və kosmoqoniya məsələləri tutur. görkəmli nümayəndəsi çju si hesab olunur. sosial qayda-qanunların sarsılmazlığı prinsipini irəli sürən neokonfusiçilər xx əsrin əvvəlinədək çin fəlsəfəsində və ictimai-siyasi fikrində hakim mövqe tutmuşdur

loqopatiya

normal eşitməklə yanaşı nitqin çatışmazlığı. bura tələffüzün , söz ehtiyatının çatışmazlığı , temp və səlis nitq pozğunluğu daxildir. dilin yazılı formasının pozğunluğu da loqopatiya anlayışına aiddir.

melkart

finikiya dilində hərfi mənası şəhər padşahı anlamına gələn elə finikiyalıların mifologiyasında günəş allahı. əvvəlcə tirdə sonra isə karfagendə baş allah kimi sitayiş olunub

şərtilik

ədəbiyyat və incəsənətdə obrazın yaradılma üsulu , həyatabənzərlikdən şüurlu , bilərəkdən əl çəkməyə əsaslanan bədii təsvir prinsipi. şərtilik anlayışı tarixən dəyişkəndir. nümunə versək homer dövrünün mifoloji obrazları öz dövrünə görə həyati olduqları halda , Klassisizm ədəbiyyatında sırf şərtidir. faust , çevrilmə , burun (qoqol) , master və marqarita , iblis (h.cavid) , pəri cadu (ə.haqverdiyev ) və sairə kimi roman və pyesləri şərtilik nümunələridir. bir sıra janrlar (təmsil , elmi fantastika) şərtiliyə daha artıq meyl edir.

yengiloy

gürcü tələffüzündə ingiloy olaraq da bilinən qax , zaqatala və baləkən rayonlarında yaşayan etnik qrup. təqribən x - xıı əsrlərdə dil cəhətdən gürcüləşdikləri ehtimal edilir. xvı əsrin sonlarında islam dinini qəbul etmiş və yengiloy (yeni dinə keçmişlər) adlanmışlar.

kolliziya

bədii əsərlərdə iştirak edən qüvvələr arasındakı ziddiyyət , münaqişə. estetikaya hegel tərəfindən daxil edilmişdir. konfliktin sinonimi kimi işlənir. konfliktdən fərqi isə kolliziyada münaqişə daha dərin ,
əhatəli səciyyə daşıyır

iles de la societe

azərbaycanca adlandırsaq cəmiyyət adaları. sakit okeanın cənubunda polineziyada arxipelaq. fransanın mülkü sayılır. inzibati mərkəzi papeetedir. iki qrup adalardan ibarətdir : küləktutan və küləktutmayan . ən böyük adası isə taitidir. adaların çoxu vulkan mənşəli olub , mərcan rifləri ilə əhatələnmişdir. adalar qrupunu 1767-ci ildə Samuel Wallis kəşf etmiş london kral cəmiyyətinin şərəfinə adlandırılmışdır. arxipelaqa daxil olan adalardan bizə ən çox tanış olan ad yəqin ki taitidən savayı bora bora adasıdır.

ştreykbrexer

almanca hərfi mənası tətil dağıdan anlamını verən kapitalist ölkələrində işçilərin tətil etdikləri zaman işə gedən şəxs. əsasən sinfi simasını itirmiş , eləcə də işsiz qalmaqdan sarsılmış insanların əl atdıqları axırıncı yol. iqtisadi səbəbi isə işsizlikdir.

qış ab-havalı filmlər

(bax: The Hateful Eight)