bugün məsləhət təsadüfi
sözaltı sözlük
postlar Yoxlama mesaj

sreamc


29   9   0   0


blok başlıqlarını gizlət

Notice: Undefined variable: thisuser in /var/www/soz6/profilson.php on line 166
azərbaycan dilinə ərəb dilindən keçmiş sözlər

Azərbaycan izahlı lüğətində ərəbcədən keçmiş kimi qeyd olunmuş və heç bir şəkilçi almamış formada 3843 söz mövcuddur. Bunu xüsusilə vurğulayıram ki, heç bir şəkilçi almamış sözlərin sayı məhz bu qədərdir. Yazının sonunda isə müxtəlif şəkilçi və sözlərlə şəkillənmiş ərəb mənşəli sözlərin ümumi sayını da açıqlayacağam. 3843 sözlük siyahı isə bu şəkildədir:

aba, abdal, abid, abidə, aciz, adab, adam, adat, adəm, adət, adətən, adi, adil, admiral, afaq, afat, afət, afiyət, ağ, ağıl, ağvalideyn, aid, aidiyyət, ailə, ailəvi, alahı, alam, aləm, aləmşümul, alət, ali, alicah, alicənab, alim, aliməkan, alimənsəb, aliməqam, alinəsəb, alişan, alişən, aliyə, alkaloid, alkoqol, allaf, allah, almanax, am, amal, aman, amil, amin, amir, an, anən, aq, aqibət, aqil, ar, araq, arif, ariyət, ariyətən, ariz, arizə, asar, asi, aşiq, aşiq-məşuq, aşura, ati, atil, atlaz, avam, axirət, axirüləmr, axır-əzəl, ayat, ayə, ayətullah, ayıb, azan, azim, azimut, bab, babasil, bahariyyə, bais, bakir, bakirə, bal, ban, bani, baqi, baqqal, baqqaliyyə, bar-ilaha, barat, bari-ilaha, bari-ilahi, bariqə, bariz, basirə, batil, batin, batinən, batini, bayaz, baytar, beh, bey, beyət, beynəlmiləl, beynəlxalq, beyt, beytüllah, beytülmal, beyzə, bədahət, bədahətən, bədaye, bədəl, bədən, bədəvi, bədiə, bədihə, bədihi, bədii, bədr, bəhcət, bəhr, bəhri, bəhri-təvil, bəhriyyə, bəhriyyun, bəhs, bəkarət, bəla, bəlağət, bələd, bələdiyyə, bələdiyyət, bəlğəm, bəlğəmi, bəlğəmmizac, bəlsəm, bəni, bənna, bəqa, bəqədri..., bəqərə, bəqiyyə, bəraət, bərat, bərbət, bərəkallah, bərəkət, bərq, bərraq, bərzəx, bəşarət, bəşaşət, bəşər, bəşərə, bəşəri, bəşəriyyət, bəsirət, bəsit, bəşşaş, bətn, bəxil, bəxur, bəyan, bəyanat, bəyaz, bəzən, bəzi, bəzl, bəzr, bəzzaz, bəzzaziyyə, bidayət, bidət, bikr, bilafərq, bilaistisna, bilaixtiyar, bilaməmaniət, bilatəşbeh, bilatəxir, bilavasitə, bilcümlə, biləks, bilittifaq, bilixtiyar, bilkülliyyə, billah, bilmərrə, bilümum, bilvasitə, bilxassə, bina, binaən, bismillah, böcək, böhran, böht, böhtan, bövl, büğz, büllur, bülluri, büllurin, büluğ, bünyə, buqələmun, bürc, bürhan, bürqə, bürudət, büruz, büsat, buxar, büxl, buxur, buxurdan, caddə, cah, cah-calal, cahil, cahiliyyə, cahıl, caiz, calal, camaat, camal, came, cani, cari, cariyə, casus, cavab, cavabən, cavahir, cavahirat, cazibə, cəbhə, cəbr, cədd, cədd-əqrəba, cədid, cədidə, cədvəl, cəfa, cəfəng, cəfəngiyat, cəfəri, cəftə, cəhalət, cəhd, cəhənnəm, cəhət, cəhl, cəlayi-vətən, cəlb, cələsə, cəllad, cəm, cəmadat, cəmadiyəlaxir, cəmadiyələvvəl, cəmən, cəmi, cəmiyyən, cəmiyyət, cənab, cənazə, cəng, cənnət, cənub, cənubi, cəridə, cərimə, cərrah, cərrahi, cərrahiyyə, cəsamət, cəsəd, cəsim, cəza, cəzb, cəzə-fəzə, cəzirə, cəzm, cidal, cidar, cidd-cəhd, ciddən, ciddiyyət, cihad, cihaz, cila, cild, cilvə, cim, cin, cin-şəyatin, cinah, cinas, cinayət, cins, cinsi, cinsiyyət, cisim, cismani, cismən, civar, cizyə, cövhər, cövlan, cövr, cövr-cəfa, cübbə, cülus, cümə, cümhuriyyət, cümlətani, cünb, cürət, cürm, cüssə, cüz, cüzam, cüzi, dabbağ, dahi, daim, daima, daimi, dair, dairə, dairəvi, dal, damaq, dar, darülelm, darülədəb, darüləman, darülfünun, darülmüəllimat, darülmüəllimeyn, darülmüəllimin, darüşşəfa, dava, dava-mərəkə, davacat, davam, davamiyyət, davat, daxil, daxilən, daxili, daxiliyyə, deyr, dəb, dəbbə, dəbdəbə, dəbir, dəccal, dəf, dəfə, dəfəat, dəfətən, dəfinə, dəfn, dəfn-kəfn, dəftər, dəftər-kitab, dəğdəğə, dəhr, dəhri, dəhriyun, dəhşət, dəlalət, dəlil, dəllal, dəllək, dəmət, dəni, dəqiq, dəqiqə, dəqqülbab, dərc, dərəcə, dərək, dərk, dərrakə, dərs, dəsayis, dəsisə, dəva, dəvam, dəvat, dəvət, dəxalət, dəxil, dəxl, dəyanət, dəyyus, dimağ, din, dinar, dini, diqqət, dirhəm, diyar, diyə, dığ, dövlət, dövləti, dövr, dövran, dövri, dövriyyə, dua, dua-səna, dübbi-əkbər, dübbi-əsğər, düha, dükan, dünya, dünyəvi, dürr, düstur, düsturüləməl, düvəl, ecaz, edadiyyə, edadı, edam, ehkam, ehmal, ehram, ehsan, ehsas, ehsasat, ehtikar, ehtimal, ehtimam, ehtiram, ehtiramən, ehtiras, ehtişam, ehtiva, ehtiyac, ehtiyat, ehtizaz, ehya, elam, elan, elm, elmi, emal, eşq, etibar, etibarən, etidal, etila, etimad, etina, etiqad, etiraf, etiraz, evc, evlad, evsaf, eyd, eyham, eyib, eymən, eyn, eynən, eyniyyət, eyş, eyzən, ezam, ezamiyyə, ezamiyyət, əbabil, əbcəd, əbd, əbəd, əbəda, əbədən, əbədi, əbədiyyən, əbədiyyət, əbəs, əbəveyn, əbir, əbləh, əbləq, əbna, əbucəhl, əbyəz, əcaib, əcaib-qəraib, əcdad, əcəb, əcəba, əcəl, əcələ, əcəlmüəlləq, əcəm, əcəmi, əcib, əcibə, əcinnə, əclaf, əcnəbi, əcr, əcuzə, əcz, əcza, əda, ədalət, ədat, ədavət, ədd, ədəb, ədəb-ərkan, ədəbi, ədəbiyyat, ədəd, ədədi, ədəm, ədəsə, ədib, ədl, ədl-ədalət, ədliyyə, ədna, ədvə, ədviyyat, ədyan, əfəndi, əfi, əfkar, əflak, əfrad, əfv, əfza, əfzəl, əfzəliyyət, əğləb, əğniya, əğyar, əhali, əhatə, əhd, əhdi-cədid, əhdi-ətiq, əhəmiyyət, əhkam, əhl, əhli, əhli-səlib, əhli-xibrə, əhliyyət, əhməq, əhmər, əhram, əhsən, əhval, əhvalat, əhya, əkkas, əklil, əknaf, əkrəm, əks, əks-cərəyan, əks-əməl, əks-həmlə, əks-hücum, əks-iddia, əks-istiqamət, əks-kəşfiyyat, əks-səda, əks-tədbir, əks-təklif, əks-təsir, əks-təzyiq, əks-zərbə, əksər, əksərən, əksəriyyət, əksinqilab, əla, əlac, əlahəzrət, əlahiddə, əlaman, əlamət, əlan, əlaqə, əlavə, əlbaqi, əlbəsə, əlbət, əleyh, əleykəssalam, əleyküməssalam, ələf, ələfiyyat, ələlxüsus, ələm, əlhal, əlhan, əlhasil, əlhəmdüllah, əlhəq, əlif, əlifba, əlkimya, əllaf, əllamə, əlqərəz, əlqissə, əlvan, əlvida, əlyövm, əlzəm, əman, əmanət, əmanətən, əməl, əmələ, əmələcat, əməliyyat, əmin, əmir, əmir-üməra, əmirülüməra, əmlak, əmma, əmmamə, əmmə, əmn, əmniyyə, əmniyyət, əmr, əmraz, əmsal, əmtəə, əmud, əmudi, əmval, ənam, ənbər, ənbəri, ənbiya, əndəlib, ənənə, ənənəvi, ənfiyə, ənfüsi, ənhar, ənin, ənis, ənkəbut, ənqa, ənqaz, ənqərib, əntiq, ənva, ənvar, ənvər, ənzar, əqalim, əqayid, əqd, əqdəm, əqdəs, əqəliyyət, əqəll, əqəllən, əqidə, əqiq, əql, əql-şüur, əqlən, əqli, əqrəb, əqrəba, əqsa, əqsam, əqvam, ər-ər, əraf, ərazi, ərbab, ərbəin, ərəbi, ərəfə, ərəq, ərəsat, ərizə, ərkan, ərradə, ərş, ərsə, ərus, əruz, ərvah, ərz, ərz-hal, ərzaq, əsa, əşar, əsarət, əsas, əsasən, əsasi, əsatir, əsatiri, əsbab, əsəb, əsəbi, əsəbiməzac, əsəbiyyət, əşədd, əsəl, əsər, əşər, əsgər, əsgəri, əshab, əshabə, əsil, əsir, əşirət, əşkal, əsla, əsləhə, əslən, əsmər, əsna, əsnaf, əsr, əşraf, əsrar, əşrəf, əşrəfi, əssalam, əstəğfür, əstəğfürullah, əşxas, əşya, əta, ətalət, ətf, ətfal, ətiq, ətiqə, ətir, ətir-ənbər, ətraf, ətrak, ətriyyat, əttar, əttövbə, ətvar, əvam, əvamünnas, əvaxir, əvayil, əvəz, əvvəl, əvvəla, əvvələn, əxbar, əxəvi, əxəvizadə, əxi, əxlaq, əxlaqi, əxlaqiyyat, əxz, əyal, əyalət, əyan, əyani, əyar, əyyam, əyyar, əyyaş, əza, əza-cəfa, əzab, əzan, əzazil, əzdad, əzəl, əzələ, əzəli, əzəliyyət, əzəm, əzəmət, əzəmi, əzəmiyyət, əzim, əzimət, əzimüşşan, əziyyət, əziz, əzl, əzm, əzrail, faciə, fağır, fağır-füqəra, fahişə, fail, faiz, fal, fani, farağat, faraş, faş, fasid, fasilə, fasiq, fateh, fatihə, faxir, fayda, fazil, feil, felən, feli, feminizm, feyz, fəal, fəaliyyət, fəci, fəcr, fəda, fədai, fəhlə, fəhm, fəlakət, fələk, fəlsəfə, fəna, fənn, fəqərə, fəqət, fəqir, fəraq, fərar, fərari, fərasət, fərd, fərdi, fərdiyyət, fərəc, fərəh, fərq, fərraş, fərş, fərz, fərzən, fərziyyə, fəsad, fəsahət, fəsih, fəsil, fəsilə, fəth, fəthə, fətir, fəvvarə, fəxr, fəxri, fəxriyyə, fəza, fəzilət, fidyə, fikir, fikir-xəyal, fikrən, fikri, filan, filani, firon, firqə, firqət, fisq, fitə, fitnə, fitnə-fəsad, fitr, fitrə, fitrə-zəkat, fitrət, fitri, fitva, föhş, föhşiyyat, fövc, fövq, fövqəladə, fövqəlbəşər, fövqəlbəşəri, fövqəltəbii, fövrən, fövt, fünun, füqəra, füqərayi-kasibə, fürsət, fütuhat, füyuzat, füzul, gavur, hacət, hacı, hadisə, hafiz, hafizə, hail, haiz, hakəza, hakim, hal, hal-əhval, hal-qəziyyə, hala, halal, halə, halət, haləti-ruhiyyə, hali, halva, hamam, hambal, hami, hamil, hamilə, haqq, haqq-ədalət, haqq-hesab, haqq-say, haram, haşa, hasar, hasil, hasilat, haşiyə, hava, havayı, havi, hazır, heca, hekayə, hekayət, hesab, hesabat, hesabi, heybət, heyət, heyhat, heyif, heykəl, heyran, heysiyyət, heyvan, heyvanat, heyvani, həb, həbib, həbs, həcc, həcəmət, həcm, həcmi, həcv, həcviyyat, həcviyyə, həcz, hədd, hədd-hesab, hədd-hüdud, həddi-büluğ, hədə, hədəf, hədəqə, hədər, hədis, hədiyyə, hədyan, həfriyyat, həkəm, həkim, həkk, həkkak, həl-hələ, həlak, həlim, həll, həllac, həlqəvi, həmail, həmd, həmd-səna, həməl, həmiyyət, həml, həmlə, həmzə, həna, həndəsə, həndəsi, hənəfi, hənək, həqarət, həqiqət, həqiqətən, həqiqi, həqir, həqq, həqqaniyyət, həqqülqədəm, hərami, hərarət, hərb, hərbə, hərbi, hərbiyyə, hərəkat, hərəkə, hərəkət, hərəm, hərf, hərf-hərf, hərfi, hərif, həris, hərrac, hərzə, həsb-hal, həsəd, həşəmət, həşərat, həsir, həşir, həsr, həsrət, həssas, hətta, həvalə, həvali, həvari, həvəs, həya, həyat, həyati, həyəcan, həyət, həzər, həzərat, həzin, həzm, həzrət, həzz, hicab, hicr, hicran, hicrət, hicri, hidayət, hiddət, hifz, hifzüssəhhə, hikmət, hilal, himayə, himayət, hin, hirs, hiss, hissə, hissi, hissiyyat, hiylə, höcət, hökm, hökmən, hökumət, hoqqa, hörmət, hörmətən, hövl, hövsələ, hovuz, hövzə, hübab, hüceyrə, hücrə, hücum, hüdud, hükəma, hülqum, hümmət, hünər, hüquq, hüquqi, huri, hürr, hürriyyət, hüruf, hürufat, hürufi, hüseyni, hüsn, hüsn-rəğbət, hüsnxət, hüzn, hüzur, ianə, iaşə, ibadət, ibarə, ibarət, iblis, ibn, ibrani, ibraz, ibrə, ibrət, ibriq, ibtida, ibtila, icab, icad, icarə, icazə, icbar, iclas, icma, icmal, icmalən, icra, icrət, ictihad, ictimai, ictimaiyyat, ictimaiyyət, ictinab, idarə, idbar, iddə, iddət, iddia, idman, idrak, idxal, idxalat, ifa, ifadə, iffət, iflas, iflic, ifna, ifraq, ifrat, ifraz, ifrazat, ifrit, ifritə, ifşa, iftar, iftira, iftixar, iğfal, iğtişaş, ihanət, ikmal, ikrah, ikram, iksir, iktifa, ilahə, ilahi, ilahiyyat, ilaxır, ilələbəd, ilham, ilhaq, illa, illah, illah da, illət, ilqar, iltica, iltifat, iltihab, iltimas, iltisaqi, iltizam, ima, imalə, imam, imamcümə, imamət, iman, imarət, imdad, imha, imkan, imla, imtahan, imtina, imtiyaz, imtizac, imza, inabət, inam, inayət, incil, inhilal, inhiraf, inhisar, inhitat, inikas, inkar, inkir-minkir, inkişaf, inkisar, innab, inqilab, inqiraz, ins-cins, inşa, inşaat, inşad, insaf, insafən, inşallah, insan, insani, insaniyyət, intəha, intiba, intibah, intihar, intiqal, intiqam, intişar, intixab, intizam, intizar, inziva, iqamət, iqbal, iqdam, iqdamat, iqlim, iqna, iqrar, iqta, iqtibas, iqtidar, iqtisad, iqtisadiyyat, iqtiza, irad, iradə, iradət, irəm, irfan, irin, irq, irs, irşad, irsal, irsal-mərsul, irsən, irsi, irsiyyət, irtibat, irtica, irtical, irticalən, irtihal, irtikab, irz, isabət, işarə, isbat, isəvi, işğal, ishal, isim, islah, islahat, islam, islamiyyət, ismət, isnad, isnadən, israf, israr, iştah, iştaha, istedad, istefa, istehkam, istehlak, istehsal, istehsalat, istehza, istemal, istiarə, iştibah, istibdad, istifadə, istiğfar, istihalə, işraqilik, istila, istilah, istimdad, istinad, istinadən, istintaq, istiqamət, istiqbal, istiqlal, istiqlaliyyət, istiqrar, istiqraz, istirahət, iştirak, istirham, istismar, istisna, istisqa, istixarə, iştiyaq, işvə, itaət, ithaf, itmam, ittifaq, ittihad, ittihaf, ittiham, ixlas, ixrac, ixracat, ixtilaf, ixtilal, ixtilat, ixtira, ixtisar, ixtisarən, ixtisas, ixtiyar, ixtiyarat, ixtiyari, izafət, izafi, izah, izahat, izal, izdiham, izdivac, izhar, izin, iztirab, izzət, kabab, kabus, kafi, kafir, kafur, kafuri, kahal, kahil, kahin, kainat, kamal, kamil, kamilən, karat, kasad, kasıb, katib, katibə, kef, keyfiyyət, kəbə, kəbir, kədər, kəfə, kəfən, kəffarə, kəlam, kəlbətin, kələmat, kəlmə, kəmiyyət, kərahət, kəramət, kərə, kərəm, kərim, kərrat, kərrə, kəsafət, kəsalət, kəsb, kəsəbə, kəşf, kəşfiyyat, kəsif, kəsir, kəsr, kəsrə, kəsrət, kəsri, kətan, kəvakib, kəzzab, kibr, kibrit, kifayət, kimya, kimyəvi, kinayə, kisvət, kitab, kitabə, kitabət, kitabi, kizb, kovkəb, kövkəb, kövsər, kübar, küdurət, küfr, küfran, külfət, küll, külli, külliyyat, künfəyəkün, künh, künyə, kürə, kürəvi, kürsü, kütlə, kütləvi, kütüb, labüd, labüddən, laəlac, laəqəl, laəqəllən, lahut, lahuti, lakin, lam, laməhalə, laməkan, laməzhəb, lamisə, laqeyd, laübalı, layəmut, layihə, layiq, layiqi, lazım, lazımi, lehim, lehinə, leyk, leyl, leyli, ləbbadə, ləbbeyk, ləc, ləfz, ləğv, ləğviyyat, ləhcə, ləhzə, ləin, ləl, ləl-cavahirat, ləm, ləms, lənət, lənətüllah, ləffazlıq, ləntəran, ləqəb, lətafət, lətif, lətifə, ləvazimat, ləyaqət, ləziz, ləzzət, libas, lif, liqa, lisan, lisaniyyat, loğaz, loğma, lotu, lövhə, löyün, lüğab, lüğət, lüğəvi, lüləyin, lütf, lütfən, lüzumiyyət, maaf, maarif, maaş, mabaqi, mabeyn, mabəd, mac, macal, macəra, madam, madar, maddə, maddi, maddiyyat, maəda, mafar, mafə, mağara, mağaza, mahal, mahir, mahiyyət, mahlıc, mahmız, mail, maili, mal, mal-dövlət, malik, malikiyyət, maliyyə, maliyyət, malxulya, mane, maneə, manqal, mansıra, maqqaş, maşallah, masəva, masqara, mat-məbhut, matah, matəm, matqab, mavəra, mavi, mayallaq, maye, mayehtac, mayıf, mazaq, mazarat, mazi, mehr, mehrab, mehvər, memar, merac, meyil, meyit, meyitsifət, məal, məbəd, məbhut, məbləğ, məbud, məcaz, məcazi, məcbur, məcburən, məcburi, məcburiyyət, məccani, məcəllə, məchul, məclis, məcməyi, məcmu, məcmuə, məcnun, məcra, məcruh, məcun, məcus, məcusi, mədar, mədaxil, mədd, mədə, mədəd, mədən, mədəni, mədəniyyət, mədfən, mədh, mədhiyyə, mədrəsə, mədxəl, məəttəl, məfhum, məfkurə, məfkurəvi, məfrəş, məfsəl, məftil, məftun, məğbun, məğlətə, məğlub, məğlubiyyət, məğmun, məğrib, məğrur, məhabət, məhal, məharət, məhbəs, məhbub, məhbubə, məhbus, məhcub, məhdud, məhdudiyyət, məhəbbət, məhəccər, məhək, məhəl, məhəllə, məhərrəm, məhfəl, məhfəzə, məhkəmə, məhkum, məhkumiyyət, məhlul, məhrəm, məhrum, məhrumiyyət, məhşər, məhsul, məhsulat, məhv, məhz, məhzər, məhzun, məişət, məiyyət, məkan, məkr, məkruh, məktəb, məktub, məkulat, məkus, məlahət, məlaik, məlaikə, məlal, məlamət, mələfə, mələk, mələkə, mələkmənzər, mələkmisal, mələkülmövt, mələkut, mələz, məlhəm, məlih, məlik, məliküşşüəra, məlul, məlum, məlumat, məlun, məmaniət, məmat, məmləkət, məmluk, məmnu, məmnun, məmnuniyyət, məmul, məmulat, məmur, məmuriyyət, mən, məna, mənafe, mənbə, məndil, mənən, mənəvi, mənəviyyat, mənfəət, mənfi, mənfur, mənhus, mənkuhə, mənqul, mənsəb, mənsub, mənsubiyyət, mənsur, mənsuriyyə, məntəqə, məntiq, məntiqi, mənzərə, mənzil, mənzum, mənzumə, mənzur, məqalə, məqam, məqbər, məqbərə, məqbul, məqsəd, məqsud, məqtə, məqtul, məqul, məram, mərasim, mərbut, mərcan, mərəkə, mərəz, mərhəba, mərhələ, mərhəmət, mərhum, mərifət, məriz, mərkəz, mərkəzi, mərkəziyyət, mərmi, mərsiyə, mərtəbə, məruf, məruz, məruzə, mərvani, məsafə, məsamə, məsarif, məscid, məsdər, məsəl, məşəl, məsəla, məsələ, məsələn, məşəqqət, məsərrət, məşğələ, məşğul, məşğuli-zimmə, məşğuliyyət, məşhur, məsihi, məskən, məskun, məsləhət, məslək, məsnəvi, məşq, məsrəf, məşriq, məşrubat, məsrur, məsruriyyət, məşrut, məşrutə, məşşatə, məsud, məsul, məsuliyyət, məsum, məşum, məşuq, məşvərət, məsxərə, məta, mətanət, mətbəə, mətbəx, mətbu, mətbuat, mətərə, mətin, mətlə, mətləb, mətlub, mətn, məva, məvacib, məxaric, məxəz, məxfi, məxləs, məxluq, məxluqat, məxlut, məxmər, məxməri, məxrəc, məxsus, məxsusən, məxsusi, məxsusiyyət, məyus, məzac, məzar, məzəllət, məzəmmət, məzənnə, məzhəb, məzhəkə, məziyyət, məzkur, məzlum, məzmun, məzun, məzuniyyət, məzur, məzyədi, miknət, mil, milad, miladi, miləl, millət, milli, milliyyə, milliyyət, mim, minacat, minarə, minbər, minnət, minnət-sünnət, minval, miqdar, miqdari, miqnatis, miqyas, miras, misal, miskin, misl, mismar, misqal, misra, misri, mitqal, mixbər, mizac, mizan, mizrab, mizraq, mobəd, möcüzə, möhkəm, möhlət, möhnət, möhtəkir, möhtərəm, möhtəşəm, moizə, molla, mötəbər, mötədil, mötərizə, mövc, mövcib, mövcud, mövcudat, mövcudiyyət, mövhum, mövhumat, mövla, mövlana, mövləvi, mövlud, mövqe, mövqif, mövquf, mövqufat, mövsüm, mövsümi, mövt, müadil, müadilə, müalicə, müamilə, müaqib, müariz, müaşiqə, müasir, müavin, müavinət, müayinə, mübadilə, mübah, mübahisə, mübaliğə, mübarək, mübariz, mübarizə, mübaşir, mübəlliğ, mübhəm, mübtəda, mübtəla, mücadilə, mücahid, mücavir, mücərrəd, mücəssəm, mücəssəmə, mücrim, müctəhid, müdafiə, müdam, müdavim, müdaxilə, müddəa, müddəi, müddəiyi-ümumi, müddət, müdəbbir, müdərris, müdhiş, müdir, müdirə, müdiriyyət, müdrik, müəllif, müəllim, müəllimə, müəmma, müənnəs, müəssir, müəssis, müəssisə, müəttər, müəyyən, müəzzəm, müəzzin, müfəssəl, müfəttiş, müflis, müfrəd, müfsid, müfti, muğam, muğamat, muğayat, müğayir, müğənni, mühacir, mühacirət, mühafiz, mühafizə, mühafizət, mühakimə, müharibə, mühasib, mühasibat, mühasirə, mühazirə, mühəndis, mühəqqəq, mühərrik, mühərrir, mühəvvəl, mühəyya, mühib, mühit, mühüm, mükafat, mükalimə, mükəddər, mükəlləfiyyət, mükəmməl, mükərrər, mülahizə, mülaqat, mülayim, müləmmə, mülhəq, mülhid, mülk, mülki, mülkiyyət, mültəfit, mümaniət, mümarisə, mumiya, mümkün, mümkünat, mümtaz, münaqişə, münasib, münasibat, münasibət, münasibhal, münazirə, münbit, müncər, mündəric, mündəricat, mündəricə, münəccim, münəqqid, münəvvər, münhəsir, munis, münkir, münşi, münsif, müntəxəb, müntəxəbat, müntəzəm, müntəzir, müqabil, müqabilə, müqavilə, müqavimət, müqayisə, müqəddəm, müqəddər, müqəddərat, müqəddəs, müqəddimə, müqəllid, müqərrəb, müqəşşər, müqəssir, müqəvva, müqəyyəd, müqtədir, müraciət, murad, mürafiə, mürasilə, mürəbbe, mürəbbə, mürəbbi, mürəbbiyə, mürəkkəb, mürəttib, mürəxxəs, mürid, mürşid, mürtəce, mürtəd, mürtəkib, mürur, mürüvvət, müsabiqə, müsadirə, müsafir, müsafirət, müsahib, müsahibə, müşahidə, müsaid, müsaidə, müsalihə, müsamirə, müsavat, müsavi, müşavir, müşavirə, müşayiət, müsbət, müşəbbək, müsəddəs, müsəhhih, müsəlla, müsəlləh, müsəlsəl, müşəmbə, müsəmma, müsənnif, müşərrəf, müsəvvər, müşfiq, müsibət, müsinn, musiqi, müşkül, müşkülat, müslim, müşrik, müştaq, müştəbeh, müstəbid, müstəcab, müstəhəq, müstəid, müstəmləkə, müstəntiq, müstəqil, müstəqillən, müstəqim, müştərək, müştəri, müstəsna, müstəvi, mütabiq, mütabiqət, mütaliə, mütarikə, mütəaqib, mütəarif, mütədavil, mütəəllim, mütəəssib, mütəəssif, mütəəssir, mütəfəkkir, mütəğəyyir, mütəhərrik, mütəhəyyir, mütəkəbbir, mütəkkə, mütəlla, mütəllim, mütəmadi, mütəmadiyən, mütənasib, mütəqabil, mütərcim, mütərəddid, mütərəqqi, mütəşəkkil, mütəvəcceh, mütəxəssis, müti, mütləq, mütləqa, mütləqiyyət, mütrüb, müttəfiq, müttəfiqən, müttəhid, müttəhim, müttəsil, müvafiq, müvafiqət, müvazi, müvazinə, müvazinət, müvəffəq, müvəffəqiyyət, müvəkkil, müvəqqəti, müvərrix, müxabirə, müxalif, müxalifət, müxatəb, müxatib, müxbir, müxəlləfat, müxəmməs, müxənnəs, müxənnət, muxtar, muxtariyyət, müxtəlif, müxtəs, müxtəsər, müxtəsərən, müyəssər, müzakirə, müzare, müzayidə, müzayiqə, müzəffər, müzəkkər, müzəyyən, müzlim, müztərib, müzürr, nabat, nadir, nadirülvücud, nağd, nağıl, nahar, nahiyə, naib, nail, nailiyyət, nal, namus, nanə, naqil, naqis, naqisüləql, naqqaş, naqus, nar, nas, naşatır, naseh, nasir, naşir, naşı, natiq, naxış, nazil, nazim, nazir, nemət, neybət, nəbat, nəbatat, nəbati, nəbi, nəbz, nəcabət, nəccar, nəcib, nədamət, nədim, nədimə, nəf, nəfər, nəfəs, nəfir, nəfis, nəfs, nəfsani, nəğmə, nəhayət, nəhəng, nəhr, nəhs, nəhv, nəhvi, nəhy, nəleyin, nəqahət, nəqərat, nəql, nəqli, nəqliyyat, nəqş, nərd, nərə, nəş, nəşat, nəsb, nəşə, nəsəb, nəşət, nəsib, nəşidə, nəsihət, nəsil, nəsim, nəslən, nəsli, nəsr, nəşr, nəsrani, nəşriyyat, nəşvünüma, nəsx, nət, nəticə, nəvvab, nəzafət, nəzakət, nəzarət, nəzər, nəzər-diqqət, nəzərən, nəzəri, nəzəriyyat, nəzəriyyə, nəzir, nəzirə, nəzm, nəzmən, nəzmiyyə, nicat, nida, nifaq, nifrət, nifrin, nikah, nikbət, niqab, nisar, nisbət, nisbətən, nisf, nisvan, nisyan, nitq, niyabət, niyyət, niza, nizam, nizam-intizam, nizami, nöqsan, nöqteyi-nəzər, növ, növbə, növbəti, növhə, növraq, nücəba, nücum, nüdrət, nüdrətən, nüfus, nüfuz, nuh, nühusət, nüktə, nun, nur, nurani, nurələnnur, nüsrət, nüsxə, nütfə, nüzül, öhdə, ömür, ömürbillah, övc, övlad, övliya, ovqat, övraq, övrət, övsaf, övza, paxıl, qabil, qabiliyyət, qadir, qaf, qafa, qafil, qafilə, qafiyə, qaib, qaidə, qail, qaim, qaimə, qaimməqam, qal, qala, qalib, qaliba, qalibən, qalibiyyət, qalü qil, qamət, qamus, qandal, qane, qanun, qanunən, qanuni, qanuniyyət, qaqum, qare, qarət, qasib, qasid, qatar, qatil, qatran, qayda, qayə, qayət, qazi, qazı, qeyb, qeybət, qeyd, qeyr, qeyrət, qeyri-adi, qeyri-bədii, qeyri-caiz, qeyri-elmi, qeyri-ədəbi, qeyri-əxlaqi, qeyri-fəal, qeyri-həqiqi, qeyri-hərbi, qeyri-həyati, qeyri-ictimai, qeyri-insani, qeyri-iradi, qeyri-kafi, qeyri-kamil, qeyri-layiq, qeyri-maddi, qeyri-məcburi, qeyri-məhdud, qeyri-məhsuldar, qeyri-məlum, qeyri-məmnun, qeyri-məqbul, qeyri-məskun, qeyri-mötəbər, qeyri-müəyyən, qeyri-mükəmməl, qeyri-mümkün, qeyri-münbit, qeyri-müntəzəm, qeyri-mütəhərrik, qeyri-mütənasib, qeyri-mütəşəkkil, qeyri-müvafiq, qeyri-nizami, qeyri-qabil, qeyri-qanuni, qeyri-qənaətbəxş, qeyri-qəti, qeyri-rəsmi, qeyri-sabit, qeyri-şəffaf, qeyri-səmimi, qeyri-şüuri, qeyri-təbii, qeyri-tənqidi, qeyri-üzvi, qeyz, qəba, qəbahət, qəbalə, qəbih, qəbil, qəbilə, qəbir, qəbiz, qəbul, qəbz, qəbzə, qədd, qəddar, qəddarə, qədəh, qədəm, qədəmə, qədər, qədim, qədir, qədr, qəfil, qəflət, qəflətən, qəhət, qəhqəhə, qəhr, qəhvə, qəlb, qəlbən, qələ, qələbə, qələm, qələm-davat, qələt, qələvi, qələyan, qəliz, qəllə, qəlsəmə, qəltan, qəm, qəm-qubar, qəm-qüssə, qəmər, qəməri, qəməriyyə, qəmzə, qənaət, qənd, qəndil, qəni, qənim, qənimət, qərabət, qəraib, qərar, qərayi, qərb, qərbi, qərbiyyun, qərəz, qərib, qərib-qürəba, qəribə, qərinə, qərq, qəryə, qərz, qərzən, qəsb, qəsd, qəsd-qərəz, qəsdən, qəsəbə, qəsəm, qəsidə, qəsr, qəşş, qəssab, qəsvət, qət, qəta, qətar, qətən, qətfə, qəti, qətifə, qətiyyən, qətiyyət, qətl, qətl-qarət, qətran, qətrə, qəvaid, qəvi, qəvvas, qəyur, qəyyum, qəza, qəzal, qəzalə, qəzavat, qəzavət, qəzəb, qəzəl, qəzəliyyat, qəziyyə, qiblə, qibt, qibtə, qibti, qida, qilaf, qilman, qilü qal, qina, qiraət, qişa, qisas, qisim, qisim-qisim, qismən, qismət, qissə, qitə, qiyabi, qiyafə, qiyafət, qiyam, qiyamət, qiyas, qiyə, qiymət, qınc, qövl, qövlən, qövm, qövmi, qövmiyyət, qövs, qövsi, qövsi-qüzeh, qubar, qübbə, qüddə, qüdrət, qüdsiyyət, qullabı, qüllə, qulunc, qumar, qumaş, qumquma, qümqümə, qünnə, qürab, qurabiyə, qurban, qürbət, qürə, qürrə, qurs, qürub, qürur, qüsl, qüssə, qüsur, qütb, qüvvə, rabitə, raddə, radə, rahat, rahətülhülqum, rahib, rahibə, ravi, rayihə, razı, reyhan, reyhani, rəbb, rəbiülaxir, rəbiüləvvəl, rəbt, rəcəb, rəcəz, rəd, rədd, rədif, rəf, rəfaqət, rəfiq, rəfiqə, rəğbət, rəhm, rəhmət, rəhn, rəis, rəiyyət, rəməl, rəml, rəmmal, rəmz, rəmzi, rəna, rəqabət, rəqəm, rəqib, rəqiq, rəqqas, rəqqasə, rəqs, rəşadət, rəşə, rəşid, rəsm, rəsmən, rəsmi, rəsmiyyət, rəsmxət, rəşq, rəssam, rəsul, rəvac, rəvayət, rəy, rəyasət, rəzalət, rəzil, riayət, rica, ricət, rifah, rind, riqqət, risalə, riya, riyazət, riyazi, riyaziyyat, riza, rizq, rizvan, rövnəq, rövzə, röya, rüb, rübab, rübai, rücu, rüfəqa, rüfət, ruh, ruhani, ruhaniyyə, ruhaniyyət, ruhən, ruhi, ruhiyyat, rükət, rükn, rüku, rümuz, rüşdiyyə, rüşeym, rüsum, rüsumat, rüşvət, rüsxət, rütbə, ruhiyyatçı, rütubət, saat, sabah, sabiq, sabiqən, sabit, sabitqədəm, sadəqəlb, sadiq, sadir, saət, saf, şafran, sağır, sahə, sahib, sahibə, sahibmənsəb, şahid, şahid-sübut, sahil, sail, şaiq, sair, şair, şairə, sait, şakər, sakin, sakit, salam, salam-kalam, salamat, salamati, salat, salavat, saleh, salim, sallaq, şam, şamama, şamil, samit, şan, sandıq, sani, saniyə, saniyən, saqi, saqit, saqqa, şaqul, şaquli, şatir, şatır, savab, savad, şaxis, şayiə, sehr, şeir, sel, şeriyyət, sevda, şey, seyid, seyr, şeytan, şeytanfikir, şeytanı, şeytansifət, şeytənət, şeyx, şeyxəna, şeyxülislam, səadət, şəb, səba, şəbab, şəbabət, şəbahət, səbat, səbəb, şəbədə, şəbəkə, səba yeli, səbi, şəbih, səbir, səbt, səbuhi, səccadə, səcdə, şəcərə, səciyyə, səciyyəvi, səda, sədaqət, sədarət, sədd, şəddə, sədəf, sədəmə, sədəqə, şədid, sədr, sədri, səf, səfa, şəfa, şəfaət, səfahət, şəfaiyyə, səfalət, səfarət, səfeh, şəfəq, səfər, səfəvi, səfəvilər, şəffaf, səfhə, səfil, səfinə, şəfiq, səfir, şəfqət, səfra, səğir, şəhab, şəhadət, şəhd, səhər, səhhət, şəhid, səhifə, səhih, səhiyyə, səhl, şəhla, səhləb, səhm, səhnə, səhra, səhv, şəhvani, səhvən, şəhvət, şəkil, şəkk, şəkk-şübhə, şəkkak, şəklən, şəkli, səktə, şəkva, səlahiyyət, sələf, sələm, səlib, səliqə, səliqə-sahman, səlis, səlsələ, səltənət, səma, şəmatət, səmavi, səmayi-şəms, səmər, səmərə, səmimi, səmimiyyət, səmir, şəms, şəms-qəmər, şəmsiyyə, səmt, səmum, səna, sənaye, səndəl, sənə, sənəd, sənəm, sənət, sənubər, şəqaiq, səqf, səqqa, şər, şərab, şərafət, şərait, şərakət, şərar, şərarə, şərarət, şərbət, şərəf, şərəfə, şərən, şərər, şərərə, sərf, sərf-nəhv, sərf-nəzər, sərfiyyat, şərh, şəri, şərid, şərif, sərih, şərik, şərir, şərməndə, şərq, şərqi, şərqiyyun, sərrac, sərraf, sərsər, şərt, şərti, sərvət, şəşəə, şətarət, sətəlcəm, səth, səthi, sətir, sətri, səttar, səviyyə, şəvval, səxavət, şəxs, şəxsən, şəxsi, şəxsi-qərəz, şəxsiyyət, səy, səyahət, şəyatin, səyyad, səyyah, səyyal, səyyar, səyyarə, şiddət, sidq, sidr, şiə, şifahi, sifət, sifraq, siğə, şikayət, sikkə, şikvə, silah, silə, silk, sill, silsilə, silsiləvi, sima, şimal, şimali, sin, sinif, sinn, siqlət, sirat, sirayət, şirkət, sirr, sitarə, siyasət, siyasi, sıfır, sığa, sığal, şöbə, sofi, sofu, şöhrət, şölə, soltan, sövda, sövdə, şövkət, sovməə, sövq, şövq, sövqi-təbii, sövt, sövtiyyat, şüa, sual, şüar, sübh, şübhə, sübut, şücaət, südur, şüəra, sufi, şüğl, şüğülzümmə, şühudi, sui-istifadə, sui-qəsd, sükan, şükran, şükrlillah, şükrüllah, sükun, sükunət, şükür, sükut, sülalə, sülb, süleymani, sülh, şum, şümul, şümür, süni, sünnət, sünni, süqut, şura, sürahi, surə, surət, sürət, şurəvi, sürəyya, sürfə, şüru, şürut, şüur, süxur, taam, taarüf, tabe, tabeiyyət, tabut, tacir, tahir, talaq, tale, talib, talibə, talk, tam, tamah, tamam, tamamən, taqət, tarik, tarix, tarixən, tarixi, tarixi-hicri, tarixi-miladi, tas, taun, tayfa, teyf, təb, təbabət, təbdil, təbəddül, təbəddülat, təbəə, təbəqə, təbərrük, təbərzin, təbəssüm, təbəxxür, təbib, təbiət, təbiətən, təbii, təbil, təbir, təbiyyat, təbliğ, təbliğat, təbrik, təcavüz, təcdid, təcəddüd, təcəlla, təcəssüm, təchiz, təchizat, təcil, təcilən, təcili, təcnis, təcrid, təcrübə, təcrübəvi, təcrübi, tədarük, tədavi, tədavül, tədbir, tədhiş, tədiyə, tədqiq, tədqiqat, tədric, tədricən, tədrici, tədris, təəccüb, təəhhüd, təəllüq, təərrüz, təəssüb, təəssüf, təəşşüq, təəssür, təəssürat, təfavüt, təfəkkür, təfərrüat, təfriqə, təfsil, təfsilat, təfsilən, təfsir, təftiş, təğyir, təharət, təhdid, təhəmmül, təhər, təhəssür, təhəvvül, təhəyyür, təhkim, təhkiyə, təhlil, təhlükə, təhqiq, təhqiqat, təhqir, təhrif, təhrik, təhrir, təhriri, təhsil, təhsin, təht, təhtəlhesab, təhvil, təkamül, təkbir, təkdir, təkəbbür, təkəllüf, təkəmmül, təkər, təkfir, təkid, təkidən, təklif, təkmil, təkrar, təkrarən, təkrir, təkyə, təkzib, təlaş, təlatüm, tələb, tələbat, tələbə, tələf, tələfat, tələffüz, tələfxərc, tələt, təlif, təlim, təlimat, təliqə, təlqin, təltif, təm, təmas, təmayül, təməl, təmənna, təmərküz, təməssük, təmhid, təmim, təmin, təminat, təmir, təmirat, təmkin, təmrin, təmsil, təmtəraq, təmyiz, tən, tənasüb, tənasül, tənasüx, tənavül, tənbeh, tənbur, tənə, tənəffüs, tənəzzöh, tənəzzül, tənqid, tənqidi, tənqit, təntənə, tənzif, tənzim, təqaüd, təqaza, təqdim, təqdimat, təqdir, təqdis, təqəllüb, təqib, təqlid, təqlidən, təqribən, təqribi, təqrir, təqsim, təqsir, təqti, təqvim, təravət, tərbiyə, tərbiyəvi, tərcih, tərcüman, tərcümeyi-hal, tərcümə, tərəddüd, tərəddüm, tərəf, tərəhhüm, tərəkə, tərənnüm, tərəqqi, tərəssüd, tərif, təriq, təriqət, tərk-silah, tərki-dünya, tərki-ədəb, tərki-vətən, tərkib, tərsanə, tərsim, tərtib, tərtibat, tərxis, tərz, təsadüf, təsadüfən, təsadüfi, təsbeh, təşbeh, təsbit, təşdid, təsdiq, təşəbbüs, təsəddüq, təşəkkül, təşəkkür, təsəlli, təsərrüf, təsərrüfat, təsəvvüf, təsəvvür, təşəxxüs, təshih, təşhir, təsir, təsis, təsisat, təşkil, təşkilat, təskin, təslim, təsnif, təsnifat, təsrif, təşrif, təşrifat, təşrih, təsvib, təşviq, təşviqat, təsvir, təsviri, təşviş, təsviyə, təsxir, təşxis, tətbiq, tətbiqi, tətəbbö, tətil, təvazö, təvəccöh, təvəkkül, təvəkkülü, təvəllüd, təvəqqe, təxəllüs, təxərrüş, təxəyyül, təxfif, təxir, təxliyyə, təxmin, təxminən, təxmini, təxribat, təxsis, təxsisat, təyin, təyinat, təyyarə, təzad, təzahür, təzim, təzkirə, təzminat, təzvic, təzvir, təzyin, təzyiq, tibb, tibbi, ticarət, tifaq, tifil, tilavət, tilsim, timsah, timsal, tinət, töhfə, töhmət, tövbə, tövhid, tövsif, tövsiyə, tovuz, tüfeyli, tüccar, tuğra, tüğyan, tühaf, tul, tulani, tüllab, tülu, türbə, türbət, türfə, türfətüleyn, tutya, ud, üfüq, üfüqi, üləma, ülfət, ülum, ülvi, ülviyyət, ümdə, üməra, ümman, ümmət, ümum, ümumbəşəri, ümumdünya, ümumən, ümumi, ümumiyyət, ümummilli, ümumşəhər, ümumtəhsil, ümumxalq, ümur, ünas, ünqa, üns, ünsiyyət, ünsür, ünvan, üqab, üqəla, ürəfa, ürf, ürf-adət, ürfan, üslub, üslubi, üslubiyyat, üsrət, üşşaq, üstürlab, üsul, üsuli-cədid, üsuli-idarə, üsyan, üzr, üzv, üzvi, vacib, vacibat, vadi, vahə, vahəsrəta, vahid, vahimə, vaiz, valeh, vali, valid, valideyn, validə, valihanə, vallah, vallahi, vamüsibəta, vanəfsa, vaqe, vaqiə, vaqiən, vaqif, varid, varidat, varis, vasil, vasitə, vaveyla, vaxt, vazeh, vəhşitəbiətli, vəba, vəbal, vəcahət, vəcd, vəch, vəcihə, vəd, vədə, vədəxilaf, vəfa, vəfat, vəhdaniyyət, vəhdət, vəhhabi, vəhm, vəhş, vəhşət, vəhşitəbiət, vəhşiyanə, vəhşiyyət, vəhy, vəkalət, vəkalətən, vəkil, vəlakin, vələd, vələzzalin, vəli, vəliəhd, vəlinemət, vəliyyünnemə, vəliyyünnemət, vəqə, vəqf, vəqfiyyat, vəqfiyyə, vəqt, vərasət, vərəm, vərəsat, vərəsə, vərtə, vəsait, vəsatət, vəsət, vəsf, vəsfi-hal, vəsi, vəsilə, vəsiqə, vəsiy, vəsiyyət, vəsl, vəsmə, vəssəlam, vəsvas, vəsvəsə, vətən, vətər, vəz, vicdan, vicdanən, vicdani, vida, vilayət, vilayəti, vird, vücud, vükəla, vüqar, vüqu, vüquat, vüquf, vürud, vüsal, vüsət, vüslət, vüsul, vüsuq, vüzəra, vüzuh, xadim, xain, xalat, xali, xaliq, xarab, xaraba, xaric, xarici, xariciyyə, xariqə, xariqüladə, xas, xas-xalis, xasa, xasiyyət, xassə, xata, xatəm, xatimə, xatir, xatirat, xatircəm, xeyir, xeyir-bərəkət, xeyir-dua, xeyir-şər, xeyirxəbər, xeymə, xeyr, xeyrat, xeyriyyə, xəbər, xəbis, xəcalət, xəcil, xədəmə, xədim, xəfif, xəfiyyə, xəfti-dimaq, xələf, xələl, xələt, xələt-barat, xəlfə, xəlic, xəlifə, xəlitə, xəlq, xəlvət, xəmsin, xəndək, xərabat, xərac, xərc, xərif, xəritə, xəsarət, xəstəməzac, xəta, xətər, xətib, xətir, xətm, xətt, xəttat, xətti-hərəkət, xəyal, xəyalat, xəyalət, xəyanət, xəyyat, xəzinə, xəznə, xidmət, xiffət, xilaf, xilafət, xilas, xilqət, ximə, xirqə, xislət, xitab, xitabən, xitabət, xitam, xof, xof-xətər, xüləfa, xülq, xülus, xülya, xumar, xüms, xurafat, xüruc, xüsus, xüsusən, xüsusi, xüsusilə, xütbə, ya, yahu, yaqut, yarəb, yarəbbi, yas, yasin, yezid, yezidi, yəd, yəhudi, yəmin, yəs, yəşəm, yəzidi, yovm, yovmiyyə, zabit, zabitə, zad, zağ, zahid, zahir, zahir-batin, zahirən, zahiri, zaid, zail, zaiqə, zakir, zalım, zaman, zamin, zanbaq, zarafat, zat, zatəlcənb, zatən, zati, zati-ali, zaval, zaviyə, zay, zaye, zehin, zehni, zehniyyət, zey, zeyil, zeytun, zeytuni, zəbərcəd, zəbt, zəbt-rəbt, zəbtiyyə, zəbur, zəf, zəfər, zəfəran, zəhir, zəhmət, zəif, zəka, zəkat, zəkavət, zəki, zəlalət, zəlam, zəlil, zəlzələ, zəm-zəm, zəmanə, zəmanət, zəmir, zəmmə, zənbil, zənbur, zəncəfil, zənci, zənn, zəqqum, zərb, zərbə, zərbət, zərbi-məsəl, zərbülməsəl, zərər, zərf, zərif, zərrə, zərurət, zəruri, zəvat, zəvvar, zəxirə, zidd, ziddiyyət, zifaf, zift, zihəyat, zikr, zilhiccə, zillət, zilqədə, zina, zinət, ziqiymət, zira, ziraət, zirvə, zişan, ziya, ziyad, ziyadə, ziyafət, ziyarət, zındıq, zırnı, zırnıx, zöhd, zöhr, zöhrə, zöhrəvi, zökəm, zövc, zövcə, zövq, zövq-səfa, zübdə, zühəl, zühur, zükur, zülal, zülali, zülam, zülm, zülmət, zülum, zümrə, zümrüd, zümzümə, zünnar, zürafə, zürriyyət.

Lakin müxtəlif şəkilçi və sözlərlə şəkillənmiş ərəb mənşəli sözlər də nəzərə alındıqda mənzərə dəyişir.

- Yuxarıdakı ərəb mənşəli sözlərdən -amiz, -anə, -aşkar, -bad, -bar, -baz, -bazar, -bənd, -bəxş, -biyaban, -can, -canlı, -canlılıq, -dan, -dar, -darlıq, -deh, -dəst, -didə, -dil, -əfşan, -əfza, -əngiz, -fəşan, -füruş, -gah, -gərdan, -gin, -gir, -gu, -kar, -keş, -keşlik, -kəm, -kəs, -kün, -mənd, -nak, -namə, -nəvaz, -nəvis, -nişin, -nüma, -pərdaz, -pərəst, -pərəstlik, -pərvər, -pərvərlik, -pəzir, -stan, -şayan, -şünas, -təraş, -tərəzi, -xah, -xan, -xana, -xor, -yab, -zadə, -zar, -zədə kimi fars şəkilçiləri alanlar nəzərə alındıqda;
- Yuxarıdakı ərəb mənşəli sözlərdən ab-, ba-, bəd-, bər-, bi-, dər-, dərd-, dəst-, əz-, həm-, kəm-, na-, pəri-, piş-, pür-, pür-, rəncidə-, sər-, sinə-, şikəstə-, xoş-, yek-, pis-, xoş-, sərt- kimi əvvəl gələn fars sözləri ilə birləşdirilənlər nəzərə alındıqda;
- Yuxarıdakı ərəb mənşəli sözlərdən -ca / cə, -casına / cəsinə, -cığaz, -cıl / cil / cül, -cıllıq / cillik, -cıq / cik, -ça / çə, -çı / çi / çu / çü, -çılıq / çilik / çuluq / çülük, -ınca / incə, -la / lə, -ladıcı / lədici, -ladılma / lədilmə, -ladılmaq / lədilmək, -lama / ləmə, -lamaq / ləmək, -lanan / lənən, -landıran / ləndirən, -landırıcı / ləndirici, -landırılma / ləndirilmə, -landırılmaq / ləndirilmək, -landırma / ləndirmə, -landırmaq / ləndirmək, -lanılma / lənilmə, -lanılmaq / lənilmək, -lanma / lənmə, -lanmaq / lənmək, -laşdıran / ləşdirən, -laşdırıcı / ləşdirici, -laşdırılma / ləşdirilrmə, -laşdırılmaq / ləşdirilrmək, -laşdırma / ləşdirmə, -laşdırmaq / ləşdirmək, -laşma / ləşmə, -laşmaq / ləşmək, -latdırma / lətdirmə, -latdırmaq / lətdirmək, -latma / lətmə, -latmaq / lətmək, -layıcı / ləyici, -lı / li / lu / lü, -lıca / licə / luca / lücə, -lıqla / liklə / luqla / lüklə, -lılıq / lilik / luluq / lülük, -lıq / lik / luq / lük, -lıqla / liklə / luqla / lüklə, -sız / siz / suz / süz, -sızca / sizcə / suzca / süzcə, -sızcasına / sizcəsinə / suzcasına / süzcəsinə, -sızlaşma / sizləşmə / suzlaşma / süzləşmə, -sızlaşmaq / sizləşmək / suzlaşmaq / süzləşmək, -sızlıq / sizlik / suzlıq / süzlük kimi türk şəkilçiləri alanlar nəzərə alındıqda;
- Yuxarıdakı ərəb mənşəli sözlərdən -açan, -açma, -alma, -altı, -aparma, -arası, -artıran, -artırma, -arxası, -aşırı, -axtaran, -axtarıcı, -axtarıcılıq, -axtarış, -ayıran, -ayırma, -başı, -başına, -baxış, -baxışlı, -bənzər, -boyu, -caşdıran, -çalma, -çatmaz, -çatmazlıq, -çəkən, -çəkmə, -çıxarma, -daşıma, -daşıyan, -doğrama, -doğurucu, -edən, -edici, -edicik, -edilən, -edilməzlik, -etdirici, -etmə, -gəlməz, -gətirici, -götürən, -götürmə, -güdən, -güldüren, -içi, -incidən, -keçirici, -keçirmə, -keçirməyən, -keçmə, -keçməz, -kəm, -kəmlik, -kəsən, -kəsici, -kəsmə, -kəsməz, -olma, -olunan, -olunmaz, -oxşamaz, -oxşamazlıq, -oxşar, -oynadan, -ölçən, -ölçmə, -öldürən, -öncəsi, -ötürən, -ötürmə, -payı, -paylayan, -qabağı, -qabı, -qaçan, -qaçan, -qalma, -qanlı, -qayıran, -qayırma, -qazan, -qovurma, -qoyma, -quraşdıran, -quraşdırma, -qurdu, -qurucu, -quruculuq, -saçan, -salan, -salma, -satan, -satanlıq, -sataşan, -saxlayan, -sayağı, -seçmə, -sevən, -sevənlik, -sevər, -sevərlik, -sevmə, -sevməz, -sevməzlik, -sonrakı, -sürən, -tanıma, -tanıyan, -tutma, -umulmaz, -üstü, -verən, -verici, -vermə, -vuran, -vurma, -yana, -yanı, -yaşayan, -yayan, -yazan, -yeyən, -yeyənlik, -yığan, -yığan, -yığma, -yovuşan, -yovuşmaz, -yovuşmazlıq, -yönlülük, -yüngül, -yüngüllük kimi türk sözləri ilə birləşdirilənlər nəzərə alındıqda;
- Yuxarıdakı ərəb mənşəli sözlərdən açıq-, az-, çox-, dar-, düz-, eyri-, orta-, qısa-, tək-, uzun-, yarım-, yüksək-, bir-, iki-, üç-, dörd-, beş-, altı-, yeddi-, səkkiz-, doqquz-, on-, iyirmi- kimi əvvəl gələn türk sözlərii ilə birləşdirilənlər nəzərə alındıqda;
- Kök etibarilə ərəb mənşəli olmasa da, -bədən, -bədənli, -cinsli, -davamlı, -davamsızlıq, -daxili, -dövlət, -əsilli, -ətrafı, -fikirli, -haqqı, -hazırlayan, -hüquqi, -iqtisadi, -iqtisadiyyat, -kənar, -kənarı, -kəşfiyyat, -mədəni, -mənalı, -mənşəli, -milli, -müddətli, -mühəndis, -müqavimət, -nəqliyyat, -nəzarət, -rəqəmli, -sənaye, -sifət, -sifətli, -siyasi, -söhbət, -şəkil, -şəkilli, -təhər, -təmizləyici, -tənqidi, -tərəfi, -tərəfli, -təsir, -təsirli, -xaric, -xətli, -zidd kimi ərəb sözləri ilə birləşdirilənlər nəzərə alındıqda;
- Kök etibarilə ərəb mənşəli olmasa da,bədii-, dini-, elmi-, ədəbi-, əks-, ərazi-, hərbi-, ictimai-, iqtisadi-, maddi-, mədəni-, milli-, müxtəlif-, nəzəri-, qeyri-, rəsmi-, siyasi-, tarixi-, təbii-, təsviri-, ümum-, ümumi- kimi əvvəl gələn ərəb sözləri ilə birləşdirilənlər nəzərə alındıqda, ərəb mənşəli sözlərin sayı 10 qat artaraq 30.000-ə yaxınlaşır.

2 əjdaha! sreamc

21.06.2025 - 21:19 #391397 mesaj facebook twitter

azərbaycan dilində alınma sözlərin sayı

Azərbaycan dilində çox müzakirə olunan məsələlərdən biri də alınma sözlərin nisbətidir. Ancaq bununla bağlı ciddi araşdırma və ya akademik məqalə yoxdur. Mövcud iddialar elmilikdən uzaq, millətçilik hissləri ilə deyilən hipotetik rəqəmlərdir. Bunun səbəbi, bu tədqiqatda vəsilə ola biləcək tam əhatəli Azərbaycan dili lüğətinin olmamasıdır. Azərbaycan dilçiləri daim orfoqrafiya lüğəti üzərində işləyirlər, amma orfoqrafiya lüğəti sadəcə söz yığınıdır. Həmin lüğətdə sözün növünə, mənşəyinə, quruluşuna, mənasına görə etiketlənmə yoxdur. Ona görə də orfoqrafiya lüğətinə müraciət etməklə bu mövzuda heç bir nəticə çıxara bilməzsiniz.

Məlumat etiketli yeganə Azərbaycan lüğəti 2006-cı il tarixli Azərbaycan dilinin izahlı lüğətidir. Bu lüğətdəki maddələrin sayı 45571-dir (ən azı məndə olan verilənlər bazası faylına görə). Xarici mənşəli sözlər kimi göstərilən sözlərin sayı 11081-dir. Xarici sözlərə hibrid strukturlu sözlər də daxildir. məsələn,
alman+fars: kurortşünas, qrupbaz;
Ərəb+Fransız: əleyhqaz, icrakom, qeyri-leqal, ümumrayon;
fransız+fars: duşxana, modabaz, modapərəst;
Latın+Ərəb: fabrik-mətbəx, infraqırmızı, radiokimya;
yunan+fars: aqroşəhər, coğrafiyaşünas, dramnəvis, fotoqrafxana, mikrotərəzi.
Yalnız ərəb+fars hibrid sözlərinin sayı 615, fars+ərəb hibrid sözlərinin sayı isə 313 kimi görünür. 45571 sözdən 11081 əcnəbi sözün nisbətini 24% hesablaya bilərsiniz. Ancaq bu, sizi real nisbətə çatdırmır. Çünki lüğətdə əcnəbi sözlər kimi etiketlənən yalnız törəmə şəkilçi olmayan sözlərdir. Məsələn, abajur sözünün fransız mənşəli olduğu göstərilsə də, abajurlu sözünün fransızca olduğunu göstərən heç bir etiket yoxdur. Ya da abstrakt sözü latın dilində göstərildiyi halda, abstraktlaşdırılma, abstraktlaşdırılmaq, abstraktlaşdırma, abstraktlaşdırmaq, abstraktlaşma, abstraktlaşmaq sözlərin latın dilində olduğunu göstərən etiket yoxdur. Belə misallar çoxdur:
adi (adiləşdirilmə, adiləşdirilmək, adiləşdirmə),
ağıl (ağıllandırılmaq, ağıllandırma, ağıllandırmaq, ağıllanma),
ahəng (ahəngləndirmə, ahəngləndirmək, ahəngləşdirmə, ahəngləşdirmək),
aktiv (aktivləşdirilmə, aktivləşdirilmək, aktivləşdirmə, aktivləşmə)...
Bu siyahı o qədər uzundur ki, hamısını burada yazmaq mümkün deyil. Ona görə də daha dəqiq hesablama aparmaq üçün sözlərin ancaq kök formalarını əsas götürməliyik; Aşağıdakı şəkilçilərlə bitən və xarici söz kimi göstərilməyən sözlər siyahıdan xaric edilməlidir.
+an (biletsatan, kokainçəkən və s.),
+başı (adambaşı, münəccimbaşı və s.),
+başına (adambaşına, yalnızbaşına və s.),
+baz (ailebaz, masqarabaz və s.),
+casına (adamcasına, cəngavərcəsinə və s.),
+cık (kəlməcik, ideyacıq və s.),
+ça (vaqonça, aptekçə və s),
+çı (abunəçi, aptekçi və s.),
+dar (dindar, ləkədar və s.),
+dırıcı (əsəbiləşdirici, fərəhləndirici və s.),
+dırmaq (ahəngləndirmək, bahalandırmaq və s.),
+dırılmaq (abstraktlaşdırılmaq, avtomatlaşdırılmaq və s.),
+lanmaq (bəyazlanmaq, elektriklənmək və s.),
+laşmaq (bürokratlaşmaq, demaqoqlaşmaq və s.),
+laşdırmaq (abstraktlaşdırmaq, demokratikləşdirmək və s.),
+lı (avtoritetli, azotlu və s.),
+lıq (aşinalıq, liberallıq və s.),
+ma (acizləşmə, aktivləşdirmə və s.),
+maz (ceyrankeçməz, məhvedilməz və s.),
+mış (betonlanmış, demokratikləşdirilmiş və s.),
+otu (zəncirotu, zöhrəotu və s.),
+sız (aqibətsiz, arzusuz və s.),
+vari (dairəvari, iblisvari və s.),
+cığaz (adamcığaz, heyvancığaz və s.),
+ki (axır ki, eyvah ki və s.).
Həmçinin milli adlar (assurilər, etrüsk və s.), sülalə adları (abbasilər, şirvanşahlar və s.), hərf elementləri (b, c, ç və s.), defisli söz birləşmələri (adam-adamyana, anarxo-sindikalizm və s.) və 2 sözdən çox olan ifadələr (don juan, don kixot və s.) siyahıdan çıxarılmışdır. Təbii ki, bunu edərkən türk mənşəli sözlər avtomatik olaraq siyahıdan çıxarılacaq.

Bu proses nəticəsində 22317 bənd qalıb ki, onlardan 10888-i əcnəbi söz kimi görünür. Buna əsaslanaraq deyə bilərik ki, Azərbaycan dilinin 49 faizi alınma sözlərdir. Yəni bu düzgün nəticədirmi? Təbii ki, yox, çünki hər hansı şəkilçi almasa da Azərbaycan lüğətində əcnəbi söz kimi qeyd olunmayan alınma sözlər var. Məsələn, abiogenez, akrobatik, akustik, alleqorik, analitik, anarxist, anatomik, anaxtar, antropoloji, aqrobioloji, aqronomik, aqrotexniki kimi yunan mənşəli yüzlərlə söz yunanca kimi etiketlənmir. Bu, bir bölmədə diqqət çəkən ilk sözlərdir. Lüğəti daha dərindən araşdırsanız, bu tip daha minlərlə söz tapa bilərsiniz. Yuxarıda etdiyim şey əslində Excel faylında etdiyim bəsitçe bir araşdırmadır. Səhvlər ola bilər. Siyahıdakı sözləri bu qədər süzgəcdən keçirsəm də, amerikan, almanpərəst, alpinizm, antarktik, antibiotiklər, aranjiman, arterial, arxaik kimi əcnəbi söz kimi qeyd olunmayan yüzlərlə, minlərlə sözə rast gəlirəm. Bunlar nəzərə alınarsa, yəqin ki, əcnəbi sözlərin nisbəti 60% və ya daha çox olacaq. Lakin azərbaycanlıların əksəriyyəti bunu bilmədiyindən və xüsusən də Azərbaycan dilçilərinin tam rəqəmsal söz məlumatlarının təhlili aparmaq səriştəsi olmadığından Azərbaycan dilinin yalnız 20%-nin əcnəbi sözlər olduğuna inanır və bu istiqamətdə iddialar irəli sürürlər.

Qeyd: Bildilchin android proqramında realm verilənlər bazası faylını excel formatına çevirərək məlumatları əldə etdim. Burada dilin özünü aşağılamaq yoxdur. Dildə əcnəbi sözlərin çoxluğu dilin dəyərini azaltmadığı kimi, əcnəbi sözlərin azlığı da o dili yüksəltmir. Dilin dəyəri o dildəki əcnəbi sözlərin nisbəti ilə deyil, o dilin müxtəlif sahələrdəki nüfuzu ilə ölçülür.

1 əjdaha! sreamc

20.06.2025 - 20:31 #391374 mesaj facebook twitter

azərbaycan dilinin türkiyə türkcəsi ilə kirlədilməsi

Nə üçün türk dili vasitəsilə Azərbaycan dilinə keçən yad mənşəli sözlər istənilmir? Xüsusilə yalnız türk dili vasitəsilə dilə keçmiş yad mənşəli sözlərə qarşı olduqca sərt mövqe sərgilənir. Lakin bu mövqenin səbəbinə dair keçərli bir arqument açıq şəkildə ortaya qoyulmur. Söhbət bu videoda da müzakirə olunduğu və israrla bu etirazın səbəbi soruşulduğu halda, mövzuya dair qaneedici bir cavab verilmir. https://www.youtube.com/live/AVybIJrwFVw?t=1688s

Bu mövzu ilə bağlı ən çox eşitdiyim etirazlardan biri belə ifadə olunur: 'Ərəb və ya fars mənşəli olmasının fərqi yoxdur; əgər dildə qarşılığı varsa, istər türk mənşəli olsun, alınma sözlərə ehtiyac yoxdur.' Bu baxışın əsas motivasiyası ondan ibarətdir ki, ərəb mənşəli sözlər min ilə yaxındır dildə oturuşmuş vəziyyətdədir. Buna görə də, bu yanaşmaya əsasən, qarşılığı olan bir sözə yeni bir qarşılıq gətirmək qadağandır. Səbəb nədir? Əgər bu sözlər alınarsa, əvvəlki sözlərin işlənməsi azalacaq, bu da dilin pozulmasına, nəsillərarası əlaqənin qırılmasına və hətta ədəbiyyatımızın çökməsinə səbəb olacaq... Halbuki Azərbaycan lüğətlərinə baxsaq, son yüz ildə qarşılığı olmasına baxmayaraq dilə daxil olmuş yüzlərlə sinonim sözün olduğunu görərik. https://www.soz6.com/entry/391105
Gələn yeganə etiraz: 'Bunlar terminlərdir.' Amma bu terminlər gəlməzdən əvvəl də həmin mənaları ifadə edən ərəb mənşəli sözlər Azərbaycan dilində termin kimi istifadə olunurdu.

Türk dilindən gələn sözlərə sərt reaksiya göstərildiyi halda, digər yad sözlərə niyə eyni münasibət göstərilmir? Çünki burada əsas götürülən tək bir meyar var: sözün rus dili vasitəsilə dilə keçməsi. Məsələn, 'disiplin' sözü rus dili üzərindən 'disiplina' formasında işlədilsəydi, böyük ehtimalla 'Bu beynəlxalq bir termindir' deyilib, birbaşa qəbul ediləcəkdi. Bəzi insanlar bu dediklərimə etiraz edərək bunların Sovet dövründə baş verdiyini, artıq belə hallar olmadığını iddia etsələr də, Azərbaycan rəsmi dilçiləri tərəfindən hazırlanmış son lüğətlərə baxıldıqda, həm imla qaydalarında, həm də söz ehtiyatında rus dilinə dərin bir bağlılığın hələ də mövcud olduğu açıq şəkildə görünür. Hətta elə hallar var ki, rusların belə etmədiyi ruslaşdırma nümunələri – məsələn, 'paparatsiya' kimi sözlərlə – Azərbaycan dilinə daxil edilir.

Dildə aparılan tətbiqlər ortada olduğu halda, nə üçün belə bir yolun seçildiyinə dair əsaslı və açıq bir izah, açığı desəm, mən görmədim. ‘Bu dildən söz alınsın, amma o dildən alınmasın’ kimi fikirlər səsləndirilsə də, bu seçimlərin arxasında duran səbəblərlə bağlı inandırıcı arqument təqdim olunmur. Uzun müddət bu vəziyyətin səbəbi üzərində düşündüm və bu yanaşmanın arxasındakı əsas motivasiyanı anlamağa çalışdım. Əgər bu fikirdə olan şəxslərin anti-türk yönlü ideoloji mövqeləri yoxdursa, mənim tapa bildiyim və məntiqli hesab etdiyim tək izah budur: Azərbaycan dilində uzun müddət ərzində rus dili təsiri altında formalaşmış müəyyən alınma söz qaydaları mövcuddur. Məsələn, latın dilindən alınan sözlərə “-ya”, fransızcadan gələnlərə “-a” şəkilçisi əlavə olunması; fransızcadan gələn -logue, ingiliscədən gələn -logy kimi isim şəkilçilərinin Azərbaycan türkcəsində sifət formasına çevrilməsi; b hərfinin v ilə, h hərfinin g ilə əvəzlənməsi və ya o hərfinin yazılıb a kimi tələffüz olunması və s. Bu cür qaydalı alınmalar zamanla sistem halına gəlib. Türk dili vasitəsilə gələn yad mənşəli sözlər isə bu oturuşmuş sistemə uyğun gəlmədiyindən, dildə iki fərqli və ziddiyyətli quruluş yaranmağa başlayır. Mənim müşahidəmə görə, bu ziddiyyətin yaratdığı narahatlıq və tarazsızlıq qorxusu əsl etirazın mənbəyidir. Yəni qorunmaq istənilən, əslində 'min ildir dildə olan ərəb mənşəli sözlər' deyil, son 150 il ərzində rus dili vasitəsilə formalaşmış alınma dil qaydaları və bu qaydaların yaratdığı sistemdir. Bilmirəm, bəlkə də səhv düşünürəm?

Qeyd: Azərbaycan dilində "disiplin" sözü olmasa da, "disiplinar" sözü mövcuddur. Baxın: "multidisiplinar".

2 əjdaha! sreamc

01.06.2025 - 12:26 #391112 mesaj facebook twitter

sinonimlər

Hər nə qədər "Dilimizdə qarşılığı olan sözlər varkən, başqa alınma söz işlədilə bilməz." deyilsə də, Azərbaycan lüğətlərinə nəzər salsaq görərik ki, qarşılığı olmasına baxmayaraq, dilə əlavə olunmuş yüzlərlə sinonim alınma söz var. Onlardan bəzilərinə nümunə:

abstrakt (mücərrəd); absurd (cəfəngiyat); adekvat (mütabiq); adres (ünvan); aeroplan (təyyarə); aksioner (səhmdar); aksiya (səhm); aktiv (fəal); aktivlik (fəaliyyət); akuşka (pəncərə); ambisiya (tәkәbbür); antik (qədim); antrakt (fasilə); aprel (nisan); aptek (əczaxana); aqrari (mülkədar); arbitr (münsif); arktik (qütbi); artikulyasiya (məxrəc); arxitektor (memar); arxitektura (memarlıq); aspekt (nöqteyi-nəzər); astroqraf (teleskop); atelye (emalatxana); avans (beh); banket (ziyafət); bankrot (müflis); barelyef (qabartma); biblioqrafiya (kitabiyyat); bioqrafiya (tərcümeyi-hal); boçka (çəllək); bomj (səfil); brak (zay); broşüra (kitabça); bunt (qiyam); buxalter (mühasib); buxalteriya (mühasibat); bürokrat (rəsmiyyətçi); deklarasiya (bəyannamə); deputat (millət vəkili); detal (təfərrüat); diletant (həvəskar); diplom (şəhadətnamə); direksiya (müdiriyyət); direktiv (təlimat); distansiya (məsafə); distillə (təqtir); diversant (təxribatçı); doktor (həkim); doqmat (ehkam); əfyun (tiryək); eksperiment (təcrübə); ekspressiv (təsirli); ekspromt (bədahətən); ekstremizm (ifratçılıq); eliziya (düşüm); emosiya (duyğu); entuziazm (vəcd); etiket (yarlıq); evolyusiya (təkamül); faktor (amil); fata (duvaq); fiasko (uğursuzluq); filtr (süzgəc); format (əndazə); formül (düstur); fors (əda); hibrid (mələz); holl, salon (zal); horizontal (üfüqi); hospital (xəstəxana); hotel (mehmanxana); immiqrant (mühacir); import (idxal, idxalat); improvizasiya (irtical); infinitiv (məsdər); injener (mühəndis); inspektor (nəzarətçi); intellekt (zəka); interes (mənafe); internasional (beynəlmiləl); intim (səmimi); invalid (əlil); julik (fırıldaqçı); jurnal (məcmuə); jurnalist (mühərrir); jüri (həkəm); kabinet (iş otağı); kadr (səhnə); kaktüs (maldili); kalambur (cinas); kalendar (təqvim); kalibr (çap); kalliqraf (xəttat); kanape (divan); kartoqraf (xəritəçi); koalisiya (ittifaq); kolonializm (müstəmləkəçilik); koloniya (müstəmləkə); kommentator (şərhçi); kompaniya (şirkət); kompot (xoşab); konfessional (dini); konspirativ (gizli); konsultasiya (məsləhət); kontinent (qitə); kontrakt (müqavilə); kontribusiya (təzminat); kontrol (təftiş); koridor (dəhliz); korrektor (müsəhhih); kraxmal (nişasta); kredo (əqidə); kuryer (ayaqçı); kvorum (yetərsay); leksiya (mühazirə); market (bazar); matriarxat (madərşahlıq); mesaj (ismarış); metafora (məcaz); metaforik (məcazi); missiya (vəzifə); mister (cənab); monitorinq (nəzarət); monolit (yekparə); monument (abidə); morojna (dondurma); motor (mühərrik); mujik (kəndli); naçalnik (rəis); nemes (alman); nerv (əsəb); nival (soyuq); nord (şimal); obraz (surət); optimist (nikbin); orakul (kahin); order (əmr); orfoqrafiya (imla); oval (yumurtaşəkilli); parad (rəsm-keçid); paralel (müvazi); persona (şəxs); pessimist (bədbin); pilot (təyyarəçi); pistolet (tapança); piyan (sərxoş); planet (səyyarə); plaş (yağmurluq); podnos (sini); poetik (bədii); polemika (mübahisə); portmanat (pulqabı); povidlo (riçal); poza (duruş); pozisiya (mövqe); primitiv (ibtidai); prioritet (birincilik); priz (mükafat); professional (peşəkar); prokuror (müddəi); proses (gediş); prospekt (caddə); qalstuk (boyunbağı); qladiolus (qarğasoğanı); qorodniçi (qalabəyi); qozlu (şahnişin); qrup (dəstə); rasion (cirə); rayon (nahiyə); real (həqiqi); rels (ray); respublika (cümhuriyyət); restoran (yeməkxana); royalizm (padşahpərəstlik); rul (sükan); sektant (təriqətçi); sfera (kürə); sikl (dövr); silistçi (müstəntiq); sinologiya (çinşünaslıq); situasiya (vəziyyət); soldat (əsgər); sovet (şura); sperma (məni); stapel, verf (tərsanə); stil (üslub); stol (masa); stolbaz (vəzifəpərəst); stul (kürsü); sutka (gün); şablon (ülgü, bayağı); şalapay (avara); şef (rəis); şlem (dəbilqə); şofer (sürücü); şpion (casus); ştempel (damğa); ştrix (çizgi, xüsusiyyət); şurup (vint); tabel (cədvəl); taburet (kətil); tarakan (mətbəxböcəyi); tema (mövzu); tendensiya (təmayül); teologiya (ilahiyyat); termin (istilah); tipoqrafiya (mətbəə); tokar (tornaçı); tranşey (səngər); unikal (nadir); union (birlik); unitar (vahid); universitet (darülfünun); uyezd (qəza); venera (zöhrə); verbal (şifahi); vezikül (suluq); viraj (döngə); xozeyin (sahibkar); yurist (hüquqşünas); zalp (yaylım); zarisovka (şəkilçəkmə)

5 əjdaha! sreamc

01.06.2025 - 11:48 #391105 mesaj facebook twitter

öztürkcə

Dili tamamilə türkçə kökənli sözlərlə doldurma və alınma sözləri dildən çıxarma fikri, ad olaraq olmasa da, fikir baxımından Fuat Köseraifə aiddir. Ad olaraq isə, 1928-ci ildə hərf inqilabını həyata keçirilən dil əncümənin üzvləri tərəfindən 1929-cu ildə istifadəyə başlanmışdır. 1932-ci ildə Türk Dil Qurumunun yaradılması ilə Atatürk tərəfindən dövlət siyasəti halına gətirilmişdir. Lakin praktiki olaraq mümkün olmayacağı görüldüyü üçün 1935-ci ildə bu fikir tərk edilmişdir. Dili tamamilə öztürkçə etmək əvəzinə, terminlərin türkçələşdirilməsi işlərinə başlanmışdır. 1980-ci illərə qədər davam edən terminlərdə öztürkçələşdirmə işləri, 1983-cü ildə Türk Dil Qurumunun bağlanıb, dövlət nəzdində yeni bir Türk Dil Qurumu yaradılması ilə tamamilə sona çatdırılmışdır.

1 əjdaha! sreamc

24.04.2025 - 21:30 #390765 mesaj facebook twitter

rekordsmen

Azərbaycan dilinin izahlı lüğətində ingilis dilindən götürülmüş kimi görünən, amma əslində ingilis dilində olmayan bir sözdür. Bir çox başqa sözlər kimi, "rekordsmen" sözü də Azərbaycan dilinə rus dilindən keçib və orada "рекордсмен" (rekordsmen) kimi istifadə olunur. Yəni, ruslar bu sözü ingilis dilindən alıblar? Əlbəttə yox. Onlar da bu sözü fransızca “recordman”dan götürüblər. Lakin rus mənbələrində bu sözün ingilis dilindəki “recordsman” sözündən alındığı iddia edilir. Amma bu sözü Oksford lüğətində axtarsanız, heç bir nəticə tapa bilməzsiniz, çünki ingilis dilində bu söz “record holder” kimi yazılır. Bəs niyə bu söz ingilis dili kimi qəbul edilir?

Dilçilikdə belə sözlərə “pseudo-loan” (saxta alınma) deyilir; yəni başqa dildən alınmış, amma o dildə olmayan sözlərdir. Bu tip sözlərin həmin dildən götürüldüyü illüziyasını yaradan səbəb, onların o dildən olan elementlərdən təşkil olunmasıdır. Məsələn, “record” sözü latın mənşəli olsa da, sözün sonuna əlavə olunan “-man” şəkilçisi latın dil ailəsinə deyil, german dil ailəsinə aiddir. Bəs niyə fransızlar, dilləri latın mənşəli olsa da, latın sözünə ingilis şəkilçisi əlavə ediblər? Çünki “record” sözü latın mənşəli olsa da, idmanda ən yüksək dərəcəni ifadə edən məna ingilis dilindən semantik olaraq götürülüb. Yəni, ingilislər fransızlardan aldıqları sözə yeni məna verib, onu fransızlara qaytarırlar. Fransızlar isə bu yeni mənalı sözü ingilis dili kimi qəbul edib, ingilis dilinin qaydalarına əsaslanaraq rekord qıran şəxsi “recordman” adlandırmağı düşünərək lüğətlərinə əlavə edirlər. Bu şəkildə, söz səhvən ingilis dilindən alınmış kimi digər dillərə keçmiş olur.

8 əjdaha! sreamc

28.02.2025 - 20:28 #390241 mesaj facebook twitter

azərbaycanca ən uzun söz

2021 orfoqrafiya lüğətində defis daxil olmaqla ən uzun söz: riyaziyyatçı-proqramlaşdırıcı (29)
Daha sonra kitabxanaçılıq-biblioqrafiya (28), sevindirici-kədərləndirici (26) sözləri gəlir.
Defissiz ən uzun sözlər bunlardır: avtobalanslaşdırıcılıq, beynəlmiləlləşdirilmək, elektromaqnitləşdirmək, elektroneyromioqrafiya, mollanəsrəddinşünaslıq, teleavtomatlaşdırılmaq, telemexanikləşdirilmək, termoelektronlaşdırıcı, termoelektronlaşdırmaq, termostabilləşdirilmək, yarımavtomatlaşdırılma. Bu sözlərin hamısı 22 hərfdən ibarətdir.

5 əjdaha! sreamc

28.02.2025 - 20:18 #390240 mesaj facebook twitter

o

Azərbaycan dilindəki ən qısa söz.

0 əjdaha! sreamc

28.02.2025 - 20:15 #390239 mesaj facebook twitter

rus dili

Hər nə qədər etiraz edilsə də, Azərbaycanın qeyri-rəsmi dilidir. Azərbaycan Konstitusiyasında dövlət dilinin və tədris dilinin Azərbaycan dili olduğu yazılmasına baxmayaraq, dövlət büdcəsindən rus dilində təhsil verən məktəblər varsa, bu artıq qeyri-rəsmi bir vəziyyətə çevrilib.

0 əjdaha! sreamc

28.02.2025 - 19:38 #390236 mesaj facebook twitter

şahbaz xuduoğlu

Bir vaxtlar “Türkiyə türkcəsini dövlət dili kimi qəbul etməliyik” deyərək gündəm olmuş şəxs. Şahbaz Xudoğlu, Azərbaycan dilindəki bəzi problemləri daha çox diqqətə çatdırmaq üçün belə ironik bir cümlə qurdu, yoxsa bunu həqiqətən ciddi şəkildə söylədi, bir az mübahisəlidir. Əslində, Şahbaz Xudoğlu, Azərbaycanın müxtəlif sahələrində, xüsusən də kitab, tərcümə nəşrləri və təhsil sistemində xarici dillərin üstünlük təşkil etməsindən və bu prosesin Azərbaycan dilini tədricən sıxışdırmasından, bütün elit məkanlarda, restoran və otellərdə rus dilində danışılmasından, yüksək vəzifəlilərin öz aralarında rusca danışmasından, rus məktəblərinin Azərbaycan məktəblərini sıxışdırmasından kimi xroniki problemləri vurğulamağa çalışırdı. Amma insanlar bu problemlərdən danışmaq əvəzinə, Şahbaz Xudoğlunun mövzunu daha diqqətçəkən etmək üçün ironik şəkildə istifadə etdiyi tək bir cümləyə yapışıblar. Şərhlərdə mövcud problemlər barədə danışmaq yerinə, insanlar Türkiyə türkcəsinin necə pis, necə lənətli və necə iyrənc bir dil olduğunu müzakirə edərək, mövzunun əsas hissəsini görməzdən gəldilər. Bir nəfər də çıxıb Azərbaycanda virus kimi yayılan dil problemindən danışmadı.

2 əjdaha! sreamc

28.02.2025 - 19:19 #390235 mesaj facebook twitter

həmid həmidov

Azərbaycan dilini çox yaxşı bilən azərbaycanlı memar Elçin Əliyev ilə Azərbaycanın paytaxtı Bakıda baş verə biləcək zəlzələ və Bakıdakı binaların vəziyyətini, Azərbaycan dilini çox yaxşı bilsə də, rusca müzakirə edən YouTube kanalı sahibidir. Hətta digər videolar da Azərbaycan və azərbaycanlılarla əlaqəli olmasına baxmayaraq, videoların demək olar ki, hamısında qonaqla rusca danışır. Rus dilində danışmaqla hansı auditoriyaya çatmaq istəyirlər, Bakıda ev alan Moskva sakinlərinə müraciət edirlər? Bilmirəm. Sosial media paylaşımları da təbii olaraq rusca olur. Amma rus dili və rus sektoru ilə bağlı mənfi bir söz desəniz, sizə Azərbaycan dilində cavab verər. Zatən başqa cür ağızından Azərbaycan dili eşitməyiniz mümkün deyil.

0 əjdaha! sreamc

28.02.2025 - 18:55 #390234 mesaj facebook twitter

müdhiş

Lüğətlərdə dəhşətli, vahiməli kimi mənfi mənalarda işlənən, amma Türkiyə türkcəsinin təsiri ilə mətbuat dilində “möhtəşəm” kimi pozitiv mənaya çevrilmiş söz.

2 əjdaha! sreamc

28.02.2025 - 18:21 #390233 mesaj facebook twitter

ipəzor

Bu söz ilk dəfə 2010-cu ildə Vüqar Bağırlının kayzen.az-da bu sualı verdiyi zaman ortaya çıxıb:

“Gəlin dilimizi öyrənək!” seriyasından növbəti sual: Bu məişət əşyasının tarixi yəqin ki çox qədimdir. Adından da məlum olduğu kimi, işini zor tətbiq edərək görür. Əsas vəzifəsi isə bir Azərbaycan məsəlindəki korla eynidir. Siz isə bu əşyanın adını Azərbaycan dilində yazın!

"mr13" adlı istifadəçi 22 iyun 2010-cu il, saat 17:37-də cavab verib:
"ipəzor. xalq dilində desək şpilka"

"rene" adlı istifadəçi də eyni şəxsə bu sualı verib:
"Birinci dəfədir eşidirəm… Döğrudan belə söz var??"

"bloqçu" adlı istifadəçi də bu şərhlə cavab verib:
"ipəzor — birinci dəfədir eşidirəm. Qeyd etdiyiniz üçün çox sağ olun. Yaxşı ki, bunu da öyrənmiş olduq..."

Rəqəmsal dünyada ilk dəfə bu sözü işlədən "mr13" adlı istifadəçi Kayzen saytında Nadir Zamanov adlı şəxs kimi görünür. Nadir Zamanov bu sözü trol kimi uydurub, yoxsa əvvəllər eşidib yazıb, bu sirrdir. Lakin 2010-cu ildən sonra rəqəmsal dünyada bu sözün istifadəsi getdikcə daha çox olur. insanlar həqiqətən də bu sözün mövcudluğuna inanırdılar. Çünki ətrafınızdakı bir neçə nəfər bu sözü işlətdikdə, siz də avtomatik olaraq bu sözün mövcud olduğunu qəbul edirsiniz. Əslində bu, hər hansı bir yeniliyin sosial imitasiya yolu ilə cəmiyyətdə yayılmasının gözəl nümunəsidir.

Bu söz ilk dəfə 25 aprel 2016-cı ildə (6 il sonra) qafqazinfo saytında Azər Qismət tərəfindən xəbər kimi qeyd edilib:

“Şpilka” sözü “ipəzor” oldu
Mənim dilçi alimlərə böyük hörmətim var. inanın ki, ötən əsrin 60-cı illərində onların əməyi sayəsində Azərbaycan türkcəsi digər türkdilli xalqların dilindən xeyli fərqləndi, yad elementlərdən kifayət qədər təmizləndi. Amma bəzən sözlərin dilimizə tərcüməsi nisbətən gülməli alınır. Bəlkə düz demirəm. Hər halda birtəhər çıxır. Elə götürək “şpilka” sözünü. Neçə illərdir ki, bu söz tərcümə olunmamış qalmışdı. Uşaqlıqdan böyüyənə qədər bu sözün qarşılığını bilmədən adi qaydada evdəkilərdən eşidirdim. Mən böyüdükcə bu söz də böyüyürdü. Nəhayət, onun dilimizdə qarşılığı tapıldı. “Şpilka” oldu “ipəzor”

Bu xəbərdən sonra sosial şəbəkələrdə dilçilik institutu 2 ay ələ salınıb, tənqid olunub. Tənqid həddən artıq çox olanda 14 iyun 2016-cı il tarixində Dilçilik institutunun mətbuat xidmətinin rəhbəri Təranə Şükürlü xəbər saytlarına açıqlama verib:

"Sosial şəbəkədə yayılan bu iddialar heç bir reallığı əks etdirmir. Bu cür sözləri ictimaiyyətə dilçi alimlər təklif etməyib, onlar institutun Elmi Şurasında müzakirə olunmayıb. Sosial şəbəkədə müzakirəyə çıxarılan bu tipli sözlər müəyyən qrup insanların uydurmasıdır."

Bu cür sözlərin dilçilikdə nə adlandığını dəqiq bilmirəm. Bildiyimə görə fransız dilində də zarafat kimi işlədilən, sonradan rəsmi sözə çevrilən “vasistas” sözü var. Almanlar ilk dəfə fransız evlərində gördükləri kiçik havalandırma pəncərəsi üçün fransızlara "was ist das?" (bu nədir?) deyə soruşdular. Fransızlar da almanları ələ salmaq üçün bu sözü “wass-ist-dass” kimi işlətməyə başladılar. Sonralar “vasistas” kimi bu zarafatcıl söz fransız dilinə pəncərə adı kimi daxil oldu.

8 əjdaha! sreamc

28.02.2025 - 17:49 #390232 mesaj facebook twitter

tənqid

Ərəbcədən alınmış söz kimi qəbul olunsa da, əslində ərəb dilində mövcud olmayan uydurma bir sözdür. "Tənqid" sözü, ərəb dilinin qaydalarına zidd olaraq "nəqd" sözündən yaranıb ("nəqd" sözü tef'il babından gəlmir). ilk dəfə 19-cu əsrdə fars və osmanlı dillərində meydana çıxan bu söz yalnız türk və iran dillərinə yayılmışdır.

1 əjdaha! sreamc

28.02.2025 - 17:41 #390230 mesaj facebook twitter

ortaq türk əlifbası

Çoxları tərəfindən yeni hesab olunsa da, əslində 30 ildən çoxdur mövcud olan 34 hərfdən ibarət əlifbadır. 1991-1994-cü illərdə keçirilən simpozium və konfranslarda bütün Türk dövlətlərinin akademikləri tərəfindən hazırlanıb və təsdiq edilib. Lakin bu əlifba uzun illərdir siyasətçilər tərəfindən tətbiq olunmur. Ötən il Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Türk Dövlətləri Təşkilatının toplantısında bu məsələni yenidən gündəmə gətirdi və ortaq əlifba mövzusu təkrar müzakirəyə açıldı.

Ayrıca, Türkiyə və Azərbaycan əlifbalarına yeni hərflər əlavə edilməyəcək. Bu ortaq əlifba əsasən kiril əlifbasından latına keçən Qazaxıstan, Qırğızıstan və hazırda qəribə latın əlifbası işlədən Özbəkistan üçün bələdçi rolunu oynayacaq. Məsələn, Qazaxıstan yeni əlifbasını yaradarkən bu bələdçi sistemə əsaslanacaq və hərfləri öz dilinin fonetik quruluşuna uyğun şəkildə tənzimləyəcək. Məqsəd “ş” əvəzinə “ś”, “sh” və ya “sch” kimi müxtəlif yazım qaydalarının qarşısını almaqdır.

3 əjdaha! sreamc

28.02.2025 - 17:21 #390229 mesaj facebook twitter

grammar azi

2016-cı ildə Murad Hüseynov tərəfindən Facebook-da yaradılan və dilin düzgün istifadəsini təşviq edərək izləyiciləri maarifləndirməyə çalışan bir səhifədir. Başlanğıcda yalnız yazı səhvləri üzərində fokuslanan səhifə, zamanla müxtəlif dil qaydalarını və orfoqrafiya məsələlərini də əhatə etməyə başlamışdır. Dil ilə bağlı mövzularda Dilçilik institutundan daha aktiv fəaliyyət göstərir. Bu baxımdan təqdirəlayiqdir. istifadəçilər burada dil problemləri barədə müzakirələr aparır və səhvlərin düzgün formasını öyrənirlər. Göze çarpan yeganə hal isə, çox da aşkar etmədən ara-sıra türkofobik bəzi paylaşımlar etməsi və türk dilindən sözlər və ifadələr istifadə edən bəzi azərbaycanlıları, rus dilindən sözlər istifadə edən azərbaycanlılara nisbətən daha çox tənqid etməsidir. səhifənin ən böyük yanılması isə, türk dilinin yalnızca və yalnızca türk serialları ilə Azərbaycan dilinə təsir etdiyini düşünməsidir.

2 əjdaha! sreamc

27.02.2025 - 22:50 #390221 mesaj facebook twitter

0 əjdaha! sreamc

12.02.2025 - 00:43 #390074 mesaj facebook twitter

türkiyə türkcəsindən dilimizə keçən sözlər və ifadələr

açıqlama, açıqlamaq, altyazı, anlam, anlayış, anlayışlı, Anlayışsız, arxadaş, aşağılamaq, aşağılanma, aşağılanmaq, aşağılayıcı, ayrıntı, Ayrıntılı, bağlantı, Bağlantılı, bağlantısız, barış, başarı, başarılı, başarmaq, başqan, başqanlıq, bilgi, bilgiləndirmək, bilgilənmək, bilgili, bilgin, bilgisayar, bilgisiz, bilgisizlik, bölgə, canlı yayım, cizgi filmi, coşqu, çaba, çağdaş, çağdaşlıq, çağrı mərkəzi, çözüm, Çözümsüz, dağçı, dağçılıq, dartışma, dartışmalı, dartışmaq, dəmin, dərgi, dəyər, dəyərləndirilmək, dəyərləndirmək, Dəyərlənmək, dəyərli, dəyərlilik, dəyərsizlik, deyim, dış, dişçi, doğal, dolğu, dönəm, durum, duyarlı, duyarlıq, duyarsızlaşma, duyarsızlaşmaq, duyğulandırmaq, duyğulanmaq, düşüş, düzən, düzənləmək, əməkli, endirim, ertələmə, ertələmək, eş, eşsiz, əvət, gecəqondu, gəlişigözəl, görüntü, gözənək, gündəm, güvən, güvenli, güvensiz, içəcək, ilgi, ilginc, ilişik, ilişki, ilişkili, ilişkisiz, incələmə, incələmək, ipucu, iştə, keçərli, keçərsiz, kimlik, mənimsəmək, olay, ortalama, ortam, ödül, ödüllü, ödülsüz, öncə, öncül, öndər, Öndərlik, Önəm, önəmli, önəmsiz, önləm, önləmək, önlənmək, önləyici, öyrənci, öyrəncilik, özçəkim, özəl, özəlləşdirmək, özəlləşmək, Özəllik, özəlliklə, özət, özətləmək, özgün, Özgünlük, özgür, özgürlük, özləmək, paylaşım, qalıcı, qalıcılıq, qavram, qovşaq, qurultay, qurulum, qurum, qutsal, qutsallıq, sağlam, sapqın, seçənək, seçkin, simgə, sinirlənmək, sinirli, sonuc, soyad, soydaş, soyqırımı, sözcük, sözlük, sürək, sürəklilik, sürəksiz, sürəksizlik, tanıtım, tapınaq, taqım, bir taqım, təpki, təpkili, təpkisiz, toparlamaq, toparlanmaq, toparlayıcı, toplantı, toplardamar, toplum, tutqu, tür, türlü, türlü-türlü, uğramaq, uğraşmaq, ulus, uluslararası, uyuşdurucu, uzman, yalçın, yanardağ, yararlanmaq, yarın, yasa, yaşam, yatırım, yayım, yayımlamaq, yazar, yetənək, yetər, yetərli, yetərsay, yetərsiz, yetki, yetkili, yorum, yorumlamaq, yorumlayıcı, yönəlik, yurddaş, yurddaşlıq

0 əjdaha! sreamc

09.02.2025 - 12:39 #390028 mesaj facebook twitter

dilimizə yunan dilindən keçən sözlər

abak, abiogenez, abissal, abuliya, adenoma, aero..., aerodinamik, aerodinamika, aerodrom, aerofotoqrafiya, aeronavtika, aerosəpin, aeroxizək, aforizm, akademik, akademiya, akademizm, akasiya, akmeizm, akrobat, akrobatik, akrobatika, akropol, aksiom, akustik, akustika, alebastr, alfa, alleqoriya, allergiya, amazonlar, amfibiya, amfiteatr, ammiak, ammonium, amnistiya, amorf, amyöb, anafora, analgin, analitik, analiz, analogiya, anarxist, anarxiya, anarxizm, anatom, anatomik, anatomiya, anaxronizm, anaxtar, anekdot, anod, anofeles, anonim, antaqonist, antaqonizm, antarktika, anti..., antibiotik, antinomiya, antiseptik, antiseptika, antiteza, antitezis, antologiya, antonim, antropologiya, antropoloji, antropoloq, antropomorfizm, aorta, apostrof, aptek, aqava, aqnostik, aqnostisizm, aqro..., aqrobiologiya, aqrobioloji, aqronom, aqronomik, aqronomiya, aqrotexnika, aqrotexniki, arifmometr, aristokrat, aristokratiya, aritmiya, arktika, arterioskleroz, arteriya, artrit, arxaizm, arxeologiya, arxeoloji, arxeoloq, arxeoqraf, arxeoqrafiya, arxitektor, arxitektura, arxiyepiskop, asbest, aseptika, asfalt, askarid, asketizm, astma, astrobiologiya, astrobotanika, astrofizik, astrofizika, astronaviqasiya, astronavt, astronavtika, astronom, astronomiya, astroqraf, astrospektroqraf, ateist, ateizm, atlas, atlet, atletika, atmosfer, atom, atomistika, atomizm, atropin, avto..., avtobioqrafiya, avtodükan, avtogen, avtomat, avtomatika, avtomatizm, avtoqələm, avtoqraf, avtoqrafiya, avtoxizək, azot, bakteriologiya, bakterioloji, bakterioloq, bakteriya, ballistika, balzam, bandur, bandura, baptist, baptizm, bar, barbar, barbarizm, barit, barometr, baroqraf, baza, bazis, berillium, biatlon, biblioqraf, biblioqrafiya, bio..., biocoğrafiya, biofizika, biologiya, bioloji, bioloq, bioqraf, bioqrafiya, biosfer, botanik, botanika, brom, bronx, bronxit, coğrafiya, delfin, delta, demaqogiya, demaqoq, demiurq, demokrat, demokratik, demokratiya, demokratizm, demoqrafiya, dendrari, dermatin, dermatologiya, dermatoloq, despot, despotik, despotizm, diabet, diafraqma, diakritik, dialekt, dialektal, dialektik, dialektika, dialektizm, dialektologiya, dialektoloji, dialektoloq, dialoji, dialoq, diametr, diapazon, diaqnost, diaqnostik, diaqnostika, diaqnoz, diaqram, diaspor, diatermiya, diatez, diatonik, didaktik, didaktika, difterit, difteriya, diftonq, difteritli, dilemma, dina, dinamik, dinamika, dinamit, dinamizm, dinamo, dinamometr, disharmoniya, disk, dizenteriya, doqma, doqmat, doqmatik, doqmatizm, doza, drama, dramatik, dramatizm, dramaturgiya, dramaturji, dramaturq, draxma, ebonit, efir, eklektik, eklektisizm, eklektizm, ekliptika, ekologiya, ekoloji, ekonomist, ekonomizm, eksklüziv, ekstaz, ekzema, ekzoqamiya, ekzotermik, ekzotik, ekzotika, elastik, elastiki, elegiya, elektrik, elektrod, elektrodinamik, elektrodinamika, elektrolit, elektrolitik, elektroliz, elektromaqnetizm, elektromaqnit, elektrometallurgiya, elektrometr, elektrometrik, elektrometriya, elektromexaniki, elektron, elektronika, elektroskop, elektrotexniki, ellinist, ellinizm, ellinlər, ellips, ellipsis, ellipsoid, elliptik, emblem, embriologiya, embrioloji, embrioloq, embrion, embrional, emfizema, empirik, empiriokritik, empiriokritisizm, empirizm, endemik, endemiya, endokard, endokardi, endokardit, endokrin, endokrinologiya, endokrinoloq, endoqamiya, energetik, energetika, energiya, enerji, ensefalit, entomologiya, entomoloji, entomoloq, entuziast, entuziazm, eolit, epidemik, epidemiologiya, epidemioloq, epik, epika, epikriz, epikürizm, epilepsiya, epileptik, epiloq, epiqon, epiqraf, epiqrafik, epiqrafika, epiqram, epitet, epizod, epizodik, epos, eritrositlər, erotik, erotika, erotizm, erq, estet, estetik, estetika, estetizm, etan, etika, etil, etilen, etimologiya, etimoloji, etimoloq, etiologiya, etioloji, etnogenez, etnoqraf, etnoqrafik, etnoqrafiya, etnoqrafizm, evfemistik, evfemizm, evkalipt, evrika, exinokokkoz, əlif, ərğənun, falanqa, fantast, fantastik, fantastika, fantaziya, fanus, faringit, farmakologiya, farmakoloq, fayton, faza, fazometr, femida, feniks, fenologiya, fenoloji, fenoloq, fenomen, fəlsəfi, fənər, filantropiya, filarmoniya, filatelist, filateliya, filatelizm, filologiya, filoloji, filoloq, filosof, fito , fizik, fiziokrat, fiziologiya, fizioloji, fizioloq, fizioterapevt, fleqmatik, fon, fonem, fonendoskop, fonetika, fonetist, fonologiya, fonoloji, fonometr, fonoqraf, fonoqram, fonoskop, fonoteka, fosfat, fosfor, fosforit, fosgen, foto, foto..., fotogenik, fotokeramika, fotolitoqrafik, fotolitoqrafiya, fotoliz, fotomağaza, fotometr, fotometriya, fotomexanika, fotomexaniki, fotoqraf, fotoqrafiya, fotoqravüra, fototeka, fototeleqraf, fototeleqram, fototerapiya, fotoxromiya, fotoxronika, fraza, frazeologiya, frazeoloji, frenologiya, gen, genealogiya, genealoji, genetik, genetika, genezis, geo…, geobotanika, geodeziya, geofizik, geofizika, geologiya, geoloji, geoloq, geomorfologiya, geomorfoloji, geparin, gigiyena, gimnast, gimnastika, gimnazist, gimnaziya, ginekologiya, ginekoloji, ginekoloq, gips, gipsolit, giqant, giqantizm, harmoniya, hegemon, hegemonizm, hektar, hekto..., hektoqraf, helio..., heliotexnika, helium, helmintologiya, hematogen, hematologiya, hepatit, hermafrodit, heroqlif, heterogen, hidrat, hidravlik, hidravlika, hidrid, hidro..., hidroaerodrom, hidroakustik, hidroakustika, hidrobiologiya, hidrodinamik, hidrodinamika, hidroenergetika, hidrofon, hidrogen, hidrogenerator, hidrogeologiya, hidrogeoloq, hidroinkubator, hidroliz, hidrologiya, hidroloji, hidroloq, hidrometeorologiya, hidrometeoroloji, hidromexanika, hidroqraf, hidroqrafik, hidroqrafiya, hidrosfer, hidrostansiya, hidrostatika, hidroterapiya, hidrotexnik, hidrotexnika, hidrotexniki, himn, hiperbola, hiperbolik, hiperboloid, hipertonik, hipertoniya, hipnoz, hipotenuz, hipotoniya, histologiya, histoloji, histoloq, homeopat, homeopatik, homeopatiya, homogen, hormon, hormonal, horoskop, ideologiya, ideoqrafiya, ideoqram, ideya, idilliya, idiom, idiot, ikebana, ion, ionizasiya, ippodrom, iris, işemiya, isterik, isterika, isteriya, istorioqrafiya, ixtiol, iyerarxiya, izomerlər, izotoplar, kafedra, kaleydoskop, kalliqraf, kalliqrafik, kalliqrafiya, kardiologiya, kardioloji, kardioloq, kardioqraf, kardioqrafiya, kardioqram, katalitik, kataliz, katalizator, kataloq, katar, katarakt, kateqoriya, katet, kateter, katod, katolikos, katolisizm, katorqa, kefal, keramika, keratin, keratit, kəstanə, kibernetika, kilsə, kimoqraf, kinematoqraf, kinematoqrafiya, kineskop, kinetik, kinetika, kino, kino..., kinodrama, kinodramaturgiya, kinodramaturq, kinokomediya, kinomexanik, kinoteatr, kinoxronika, kirəmit, klimatologiya, klimatoloji, klimatoloq, klinik, klinika, klinist, kodein, klinikaçı, kokklar, kolit, kolloid, kolloidal, koma, komedioqraf, kometa, komik, komizm, korifey, kosmetik, kosmetika, kosmik, kosmodrom, kosmologiya, kosmoloji, kosmonavt, kosmonavtika, kosmopolit, kosmopolitik, kosmopolitizm, kosmoqonik, kosmoqoniya, kosmos, krater, kristal, kristallizator, kristalloqraf, kristalloqrafiya, kub, kubmetr, kristallik, labirint, lakonik, laringit, larinqologiya, larinqoloq, larinqoskop, lastik, leksem, leksik, leksika, leksikologiya, leksikoloq, leksikoqraf, leksikoqrafiya, lemma, leykemiya, leykosit, leykoz, liman, limon, lipoid, lira, lirik, lirik-dramatik, lirik-epik, lirika, lirizm, lisey, litologiya, litoqraf, litoqrafiya, liturgiya, loqarifm, lotos, maksimalist, malaxit, mancanaq, manometr, mantiya, maqma, maqnetizm, maqnezium, maqnit, maqnitofon, maqnitola, maqnitometr, marazm, mastika, mastit, mavzoley, meduza, megera, melanxoliya, melinit, melodik, melodika, melodiya, melodram, melodramatik, melodramatizm, meningit, meqa, metafizik, metafizika, metafora, metaforik, metallik, metallurgiya, metallurji, metallurq, metamorfoz, metastaz, metateza, meteor, meteorit, meteorologiya, meteoroloq, metod, metodika, metodist, metodologiya, metodoloji, metodoloq, metol, metonimiya, metr, mexanik, mexanika, mexaniki, mexanisist, mexanisizm, mexanist, mexanizator, mexanizm, meyoz, mezon, məngənə, mif, mifologiya, mifoloq, mikoz, mikro..., mikrob, mikrobiologiya, mikrobioloji, mikrobioloq, mikrofon, mikroklimat, mikron, mikroorqanizm, mikroskop, mikroskopik, mikroskopiya, mimik, mimika, mimoza, miokard, miokardit, mistika, mitoz, mitropolit, molibden, monada, monarxist, monarxiya, monarxizm, monastır, monist, monistik, monizm, monolit, monoloq, monoqrafik, monoqrafiya, monoqram, monoteist, monoteizm, monotip, morfem, morfinist, morfinizm, morfologiya, morfoloji, morfoloq, morfonologiya, morfonoloji, naftalan, naftalin, narkomaniya, narkotik, narkoz, nefrit, nekroloq, nektar, nektari, neo..., neoantrop, neolit, neologizm, neon, nevralgiya, nevrit, nevrologiya, nevroz, neyro..., neyron, nimfa, nistaqm, nitr..., nitrasiya, nitro..., nitroqliserin, nom, nomarx, nostalgiya, obelisk, oda, oftalmologiya, okean, okeanoqraf, okeanoqrafik, okeanoqrafiya, oksid, oksigen, oktaedr, olimp, olimpiada, olimpiya, oliqarxiya, omeqa, omonim, omonimik, omonimika, omonimiya, onkologiya, onkoloji, onkoloq, onomastika, optik, optika, orakul, orfoepik, orfoepiya, orfoqrafik, orfoqrafiya, orgiya, orijinal, ornitologiya, ornitoloji, ornitoloq, orogen, oronim, oroqrafik, oroqrafiya, orqan, ortit, ortodoks, ortodoksal, ortoped, ortopedik, ortopedist, ortopediya, oxra, oykonim, ozon, ozonator, pafos, paleoantrop, paleolit, paleontologiya, paleontoloq, paleoqraf, paleoqrafiya, paleozavr, paleozoy, pandemiya, panoram, panorama, panteist, panteizm, panteon, pantomima, papirus, parabola, parabolik, paraboloid, paradoks, paradoksal, paralel, paralelepiped, paralelizm, paraleloqram, parametr, paranoyya, paraqraf, paratif, parazit, parazitizm, parazitologiya, parazitoloq, paremiya, parez, parodiya, patogenez, patologiya, patoloji, patoloq, patriarx, patriarxat, pauza, pedaqogika, pedaqoq, pediatr, pediatriya, periferiya, perigey, perimetr, periskop, peritonit, petroqrafik, petroqrafiya, pifos, piramida, piramidon, piroksilin, pirotexnik, pirotexnika, planet, planetari, plastik, plastika, plastilin, plazma, plevra, plevrit, plutokrat, plutokratik, plutokratiya, plutonizm, pnevmatik, pnevmatika, pnevmoniya, podaqra, poema, poetik, poetika, poeziya, polemika, poliartrit, polietilen, polifonik, polifoniya, poliklinika, polimerlər, polineziya, poliomielit, polip, poliqlot, poliqon, poliqrafik, poliqrafiya, polisemiya, politexnik, politexnikum, politexnizm, politoloq, pozitivist, praktik, praktika, praktikant, praktikum, praktisizm, praqmatika, praqmatist, praqmatizm, prizma, problem, problematik, problematika, professional, profilaktik, profilaktika, profilaktori, proloq, proqnoz, protein, protez, protokol, protoplazma, prototip, psixeya, psixi, psixiatr, psixiatrik, psixiatriya, psixika, psixologiya, psixoloji, psixoloq, psixopatiya, psixopatologiya, psixopatoloji, psixopatoloq, psixoterapevt, psixoterapevtik, psixoterapiya, psixoz, qalaktika, qanqren, qastrit, qlaukoma, qliserin, qlükoza, qnoseologiya, qnoseoloji, qonit, qonokokk, qrafa, qrafem, qrafik, qrafika, qrammatika, qrammofon, radioloq, rapsodiya, raxit, raxitizm, reostat, revmatik, revmatizm, ritm, ritmik, ritmika, ritorik, ritorika, romb, romboid, santur, sapfir, sarkazm, sarkofaq, sarkoma, saxarin, selen, semafor, semantika, semasiologiya, semasioloji, semasioloq, sepsis, seysmik, seysmologiya, seysmoqraf, seysmoqrafiya, seysmoqram, sfera, sferik, sifon, sikl, siklon, silindr, silindrik, sillabik, simfonik, simfonist, simfoniya, simfonizm, simmetrik, simmetriya, simpatiya, simptom, simvol, simvolik, simvolist, sinaqoq, sindikalist, sindrom, sinekdoxa, sinod, sinonim, sinonimika, sinonimiya, sinoptik, sinoptika, sintaksis, sintaktik, sintaqmatika, sintetik, sintez, sinxron, sinxronik, sinxroniya, sinxronizm, sirroz, sistem, sistematik, sistematika, sistit, sitogenetika, siyenit, şizofreniya, şırınqa, skelet, skeptik, skeptisizm, sklera, sklerit, skleroz, skumbriya, sofist, sofizm, somatologiya, spazma, spazmatik, sperma, spermatozoid, stadion, statik, statika, statist, stenoqrafiya, stereometriya, stereoskop, stereotip, stomatologiya, stomatoloji, stomatoloq, strategiya, strateji, strateq, streptokok, strixnin, sxem, sxematik, sxematizm, sxolastik, taktik, taktika, talant, talassemiya, tavtologiya, taxeometr, taxeometriya, taxikardiya, teatr, teizm, tektonik, tektonika, tele..., telefon, telefonoqram, telekino, telemexanika, telepatiya, teleqraf, teleqram, teleskop, tema, tematik, tematika, teologiya, teorem, terapevt, terapiya, termo..., termodinamika, termometr, termoqraf, termos, termostat, texnik, texnika, texnikum, texnologiya, texnoloji, texnoloq, tezis, timpan, tip, tipologiya, tipoloji, tipoqraf, tipoqrafiya, tiran, tireoidin, titan, titanit, toksemiya, toksik, toksikologiya, toksikoloq, toksikoz, toksin, tomoqrafiya, ton, tonal, toponimika, toponimiya, topoqraf, topoqrafiya, tormoz, tragediya, tragik, tragizm, trapesiya, travma, travmatizm, travmatologiya, traxeya, traxoma, trilogiya, triqonometrik, triqonometriya, tromb, tromboflebit, tromboz, tropik, uran, urologiya, uroloji, uroloq, utopik, utopist, utopiya, varvarizm, venerologiya, veneroloq, xalsedon, xaos, xaotik, xarakter, xarakterik, xarakteristika, xartiya, ximer, xlor, xlorator, xlorofil, xloroz, xolerik, xolesistit, xolesterin, xor, xorist, xristian, xrizantem, xrom, xromatizm, xromosfer, xromosom, xromosomlar, xronika, xronikal, xronologiya, xronometr, xronometraj, xronoskop, yepiskop, yod, yodoform, zefir, zona, zonal, zonallıq, zoo..., zoocərrahlıq, zoogigiyena, zoogigiyenik, zoologiya, zooloji, zooloq, zootexnik, zootexnika, zootexniki

Yunanca sözlərə fransızca söz və şəkilçi gətirilərək yaradılmış sözlər:
alleqorik, antarktik, arktik, arterial, aseptik, asfalt-beton, astronomik, avtobioqrafik, avtomaşın, avtomatik, avtoportret, barometrik, biblioqrafik, bioqrafik, dinamo-maşın, disharmonik, fizioterapevtik, fonetik, fonometrik, fotoatelye, fotobomba, fotolampa, fotometrik, fotomontaj, fotoqrafik, fotoreportaj, fotoreportyor, gigiyenik, gimnastik, hidroplan, ideoqrafik, kinoaktrisa, kinoaktyor, kinoartist, kinoatelye, kinojurnal, kinokadr, kinorejissor, kinoseans, sinonimik

Yunan və Latın mürəkkəb sözlər:
aeroport, anormal, aqrominimum, avtoreferat, avtosistern, biostansiya, diapozitiv, episentr, fotoaparat, fotoelement, fotolaboratoriya, fotomaterial, fotoobyektiv, genosid, hemoqlobin, hidrolokasiya, hidrolokator, hidroturbin, homoseksualizm, ixtiologiya, ixtioloq, kinoaparat, kinofabrik, kinofestival, kinomontaj, kinooperator, monokl, monoplan, mikroelementlər, naftol, pantopon, streptosid, teleobyektiv, televiziya, televizor, texminimum

Yunan və ərəb mürəkkəb sözlər:
aqrokimya, aqroməntəqə, avtomüfəttiş, biokimya, elektrokimya, elektrokimyəvi, fiziki, fotokimya, fotokimyəvi, fotomüxbir, fotoşəkil, fotosurət, geokimya, geokimyəvi, hidrokimya, hidrotəyyarə, izoxət, kinofaciə, kinoşəkil, mikroiqlim, texniki, zoobaytar

Yunan və fars mürəkkəb sözlər:
aqroşəhər, coğrafiyaşünas, dramnəvis, dəftərdar, dəftərxana, filosofanə, fotoqrafxana, kinoşünas, metalşünas, mikrotərəzi, teatrşünas, teleqrafxana

Alman və yunan mürəkkəb sözlər:
kartoqraf, kartoqrafiya, kartoqram, kartoteka, kurortoloq, raketodrom, rentgenologiya, rentgenoloji, rentgenoloq, rentgenoqrafiya, rentgenoqram, rentgenoskopik, rentgenoskopiya, rentgenoterapiya, sinkoqrafiya

Latın və yunan mürəkkəb sözlər:
faktoqrafiya, kalorimetr, kalorimetriya, karbid, koaquloqram, kriminologiya, kulturologiya, limfositlər, linotip, matriarxat, millimetr, milliqram, motodrom, mutagen, piktoqram, radiobiologiya, radiologiya, radiotelefon, radioteleqraf, radioteleqram, radiotexnik, radiotexnika, radon, sellüloid, serologiya, simpozium, sinologiya, sosiologiya, sosioloq, spektroskop, spiroxet, stratosfer, subtropiklər, subyekt, sulfat, sulfidin, sulfit, superfosfat, taksometr, terminologiya

maq (əsli fars, yunan sözü)
nərgiz, (əsli yunan, fars sözü)
komediya (əsli latın, yunan sözü)
xormeyster (Yunan və Alman mürəkkəb söz)
fotosinkoqrafiya (Yunan, alman və yunan mürəkkəb söz)
fotohəvəskar (Yunan, ərəb və fars mürəkkəb söz)
antisemit, antisemitizm (Yunan və ibrani mürəkkəb sözlər)
semitologiya, semitoloji (ibrani və Yunan mürəkkəb sözlər)
aeroklub, hidromonitor, kinofilm, zoopark (Yunan və ingilis mürəkkəb sözlər)
antifaşist, kinolent, kinossenari, kinostudiya, tragikomediya (Yunan və italyan mürəkkəb sözlər)
antisovet, kinooçerk, kinopovest, mikrorayon, sofistika (Yunan və rus mürəkkəb sözlər)
aptekçə (Yunan və türkcə şəkilçili mürəkkəb söz)
atomistik (Alman dilindən yunan sözü)
anarxo-sindikalist, anarxo-sindikalizm, arxaik, ballistik, balneoloji, dekada, diplom, ensiklopediya, hipnotizm, idealizm, idiomatik, kartoqrafik, orkestr, qrammatik, semantik, simvolizm, termodinamik,tipaj, tipik, toksikoloji, toponimik, travmatik, velodrom, xoreoqrafik, xronik (Fransız dilindən yunan sözlər)
ampermetr, kilometr, kiloqram, kiloqrammetr, mineralogiya, mineraloq, patefon, planerodrom, şapiroqraf, şifroqram (fransızca və Yunanca mürəkkəb sözlər)
seroloji, subtropik (latın və Yunanca mürəkkəb sözlər)
travmatoloji (ingilis dilindən alınan yunan söz)
filmoskop, filmoteka, spidometr, tankodrom (ingilis və Yunan mürəkkəb sözlər)
qalvanometr, voltmetr (italyan və Yunan mürəkkəb sözlər)
diametral, diaqonal, kamfora, katolik, konus, metal, muzey, pirat, sxolastika, tonus, topoqrafik (əsli yunan, latın sözləri)
pantokrin (Monqol və yunan mürəkkəb söz)
qeyri-antaqonist, qeyri-simmetrik, müridizm (Ərəb və yunan mürəkkəb sözlər)
bəlsəm, büllur, dəftər, əfəndi, əsatir, fəlsəfə, iksir, kimya, malxulya, miqnatis, musiqi, qanun, qulunc, sofi, üstürlab (əsli yunan, ərəb sözləri)
dyaçok, dyakon, kubatura, kubik, kubizm, kubok, kukla, qarmon, spartakiada (rus dilindən alınan yunan sözlər)

0 əjdaha! sreamc

08.02.2025 - 23:02 #390018 mesaj facebook twitter

nadir qafarzadə

Türkləri və Türkiyəni çox sevməyən müğənni. 2011-ci il noyabrın 10-da ANS TV-də yayımlanan Günəbaxan verilişində müğənnilərin dünyadakı qiymətləri ilə bağlı verilən “Tarkan toylara 300 min dollara gedir, sizin buna münasibətiniz necədir?” sualına əsəbləşərək, “Mən başa düşmürəm Tarkan kimdir ki? O məni tanımırsa, mən onu dünəndən tanımıram. iyrənirəm Türk kanallarından. Türkiyə Azərbaycana əxlaqsızlığı, mənəviyyatsızlığı gətirib. Nə Türkiyə, Türkiyə salmısız siz? Türklər gəlib bizim əxlaqımızı pozdular. Torpaqlarımızın 20%-ni ermənilər alıb, qalanını da gedin türklərə verin” cavabını verərək yayımı tərk etmişdir. Verilişinin ertəsi günü Türkiyə xalqına qarşı işlətdiyi təhqiramiz ifalərdən heç də peşmanlıq hissi keçirmədiyini demişdir. Bu hadisələrdən sonra, Facebook-da onun üçün yaradılmış “Anti Nadir Qafarzadə” səhifəsi üçün “Mənə qarşı səhifə yaradıblar? Əcəb ediblər! Onların damarlarında azəri qanı axmasına və milli düşüncələrinə şübhə ilə yanaşıram. Əsl Azərbaycan olan şəxs belə şeylər yazmaz. Ulu öndərimiz demişkən, mən fəxr edirəm ki, mən Azərbaycanlıyam.” deyərək etiraz etmişdir. 2023-cü ildə Türkiyədə baş verən və 40 mindən çox insanın ölümünə səbəb olan 6-7 fevral 2023 türkiyə zəlzələsinə baxmayaraq, əyləncəli ad günü məclisi təşkil etdiyinə görə etirazlara söyüşlə cavab vermişdir. Rasim Balayev, Şeyx Əbdül Mahmudov kimi xalq artistləri onu qınayanda “Əcəb etmişəm. Cəhənnəmə tənqid etsinlər. Bezdim artıq” deyərək özünü müdafiə etmişdir. indi isə Türkiyədə tətildə ac qaldığını, türk yeməklərinin pis olduğunu deyib, Bakıdan ona yemək göndərilməsini istəyib.

0 əjdaha! sreamc

15.07.2024 - 17:47 #385812 mesaj facebook twitter

/ 20 »
Notice: Undefined variable: user_id in /var/www/soz6/sds-themes/vengeful-light/profile.php on line 1365


blok -   başlıqlarını gizlət
Notice: Undefined variable: user_id in /var/www/soz6/sds-themes/vengeful-light/profile.php on line 1372

Son bəyənilənlər