
2014-ə kimi filan normal, savadlı tarixçi kimi davranmış şəxs. sonra nəsə oldu npc kimi görünməyə başladı. həbsə düşməyin təsiri ola bilər. amma həqiqətən tarixə fərqli baxmağa başlamışdım onun dərslərindən sonra.
Son yazılanlar
2014-ə kimi filan normal, savadlı tarixçi kimi davranmış şəxs. sonra nəsə oldu npc kimi görünməyə başladı. həbsə düşməyin təsiri ola bilər. amma həqiqətən tarixə fərqli baxmağa başlamışdım onun dərslərindən sonra.
o vaxtkı bir amerika qəzetində maksim sultanov kimi adlandırılan qarabağın general-qubernatoru, zəngəzur və qarabağda azərbaycan hakimiyyətinə qarşı qalxan erməni qüvvələri ilə döyüşlərə rəhbərlik edən şəxs. kürd olduğunu da eşitmişəm.
qəzetin səhifəsi:
link
1919-cu il 30 noyabr tarixli "great falls tribune" adlı qəzetin qarabağ-zəngəzurdakı hadisələrlə bağlı xəbərini bir az əvvəl araşdırırdım, xəbər məsələnin daha böyük olduğunu göstərir. qəzet zəngəzurun azərbaycan idarəçiliyini qəbul etməli olması haqqında ingilis generalının qərarı, oradakı ermənilərin buna etirazı, zəngəzurun "tatarlar" tərəfindən logistik mühasirəsi, ermənilərin şuşaya - general-qubernator sultanovun qüvvələrinə silahlı hücum edəcəyi haqqında planlarının aşkar olunması, şuşada iki ay davamlı döyüşlərin olması, erməni kəndlərinə hücum və s. haqqında yazır. maraqlıdır ki, eyni xəbərdə həm də "sultanovun və bakı hökumətinin mərhəməti altında" türkiyədən qaçqın kimi gələn 43 min erməninin yaşaması və yardım vəsaitlərinin azərbaycan vasitəsilə onlara təmin olunması da yazılır. o da maraqlıdır ki, xosrov bəy sultanov maksim sultanov kimi adlandırılır.
qəzetin həmin səhifəsi:
link
moskvada xarici işlər nazirlərinin görüşündən bir neçə saat əvvəl elan olunmaqla "dqr" ərazisinə daxil olduğu üçün həm də mühüm siyasi gediş sayıla biləcək hadisə.
axır sırf erməni tərəfdən də sülh çağırışı gördüm (deyəsən solçulardır, əvvəlkilər çoxmillətli bəyanatlar idi). bir müddət erməni solçularına etiraz da vardı ki, ermənistan necə demokratiyadır ki, azərbaycanda solçular səslənir, amma ermənistandan səs çıxmır. müqayisə və tarix üçün bəyanatları burada qoyaq qalsın.
o vaxtkı ermənistan prezidenti levon ter-petrosyanın "müharibə, yoxsa sülh? ciddi olmaq vaxtıdır" adlı 1997-ci ildə yayımlanmış yazısı (iki yazı olub səhv etmirəmsə). münaqişəni necəsə həll etməli olduqlarını yazırdı. heç olmasa əvvəlcə mərhələli qaytarmanı təklif edirdi. amma ermənistan siyasi "elita"sı dq-ya status verilmədən heç 7 rayonu da qaytarmağa yaxşı baxmırdı. həmin proseslərin davamında hətta ermənistan parlamentində yuxarı vəzifəli bir neçə şəxs güllələndi (bəlkə rusiyanın da əli var idi bu sui-qəsddə? bilmirik). ter-petrosyanın məqaləsi, azərbaycan dilinə tərcümə olunmuş:
https://epiloq.az/biz-muharib%C9%99ni-deyil-doyusu-udmusuq-erm%C9%99nistan-prezidentinin-m%C9%99qal%C9%99si/
rus dilində:
http://newsarmru.com/publ/stati/levon_ter_petrosjan_vojna_ili_mir_vremja_prizadumatsja/2-1-0-2
caucasus talks platformasının oktyabrın əvvəllərində ümumi ifadələrdən ibarət sülh bəyanatı, çoxmillətli imzalarla:
https://www.caucasustalks.com/open-call
türkiyədə agos.com.tr saytında yayımlanmış "savaşa hayır, barışa evet" adlı ümumi bəyanat (çoxmillətli imzalarla)
http://www.agos.com.tr/tr/yazi/24692/yuzlerce-imza-ile-savasa-hayir-barisa-evet
erməni solçularının yayımladığı "ortaq məxrəc: müharibə əleyhinə bəyanat", digərlərinə nisbətdə daha detallıdır. ermənilərin demək olar ki, həmişə gözardı etdiyi məsələni - qarabağdan azərbaycanlı köçkünlərin olmasını və onların da qarabağda yaşamalı olduğunu qeyd edirlər:
/>
problemi başlatdıqlarına görə ermənistan tərəfindən daha çox sülh çağırışının (öz xalqlarına müraciətlə gəlməli olduğunu düşünürəm. belə bəlkə yuxudan oyanarlar, paralel dünyalarından bizim reallığa da bir baxalar. nə qədər ki, xalqlarını müharibəyə səsləyəcəklər, o qədər itki olacaq. nasizmi, isteriyanı kənara qoyub bir az əziyyət çəkib düşünələr bəlkə ki, niyə bu başlarına gəlir, niyə bu qədər adam ölməlidir, dq-dakı ermənilərin sayı indi 100 mini keçmədiyi halda niyə 1 milyon azərbaycanlı köçkün kimi yaşamalıdır, niyə hamı ilə rahat yaşaya biləcəkləri halda qapalı sərhədlərlə düşmən kimi yaşamalıdırlar. belə axmaq faşistliklərinə görə nə qədər biz də itki verməli oluruq ki, həll edək məsələni. hamısına məcbur çəkdiyimiz əziyyətləri göstərəsən müharibədən sonra. nələri itirmişik onlara görə.
iran azərbaycanlıları "qarabağ bizimdir, bizim qalacaq" kimi deyirdi. belə daha uyğundur ifadə baxımından.
əvvəllər oğlu hunter biden'in ukraynadakı biznes əlaqələrinə qarışmadığını desə də, iki gün əvvəl new york post'da oğlunun emailləri yayımlanıb ki, əksini deyir. yəni biden'in tutduğu vitse-prezident vəzifəsindən sui-istifadə etdiyi məlum olur.
link
onlara görə guya: minillərlə böyük ermənistan dedikləri ərazilərdə yaşayıblar və nə vaxtsa həmin əraziləri bərpa edəcəklər, osmanlı keçən əsrin əvvəllərində 1.5 milyon ermənini öldürüb, azərbaycanlılar zəifdir deyə qarabağı geri ala bilməzlər, ancaq türkiyə kömək etdiyinə görə belə uğurlu ola bilər azərbaycan, orduya rəhbərliyi türklər edir, türkiyə muzdlular yığıb döyüşdürür onlara qarşı, beləcə osmanlının 1915-də sona qədər edə bilmədiyini yerinə yetirir, cəbhədə onların döyüşdüyü azərbaycan əsgərləri yox terrorçulardır, bütün dünya onlara qarşı zülmə göz yumur və sairə və ilaxır.
bu möhtəşəm sözlərin müəllifi: "mən ermənilərə ona görə nifrət etmirəm ki, onlar bizim düşmənimizdir. mən onlara ona görə nifrət edirəm ki, bizi bu boyda haqsızlığın, ədalətsizliyin ortasına atıblar."
əslində "bu ədalətsizlik dünya birliyinin qozuna deyil" kimi deyilməli olan ifadə. dünyanın nə vecinə ala iki kiçik ölkə arasındakı münaqişə.
bir-iki çaxnaşmaya görə atəşkəsin guya daha qüvvədən düşməsinə inanmağın yanlış olması. 2-3 gün belə arabir atışmalar olacaq, bəlkə videolar da paylaşılacaq, boşuna ümid etməmək lazımdır. sadəcə söhbəti sakitcə öldürürlər. münaqişə ekspertlərinin dediklərinə əsasən yazıram bunu.
görüşün 10 saat çəkməsinə görə lavrov planının müzakirə olunduğunu təxmin etdiyim görüş: rusiya sülhməramlılarının qarabağa yerləşdirilməsi bizə sərf etmir, qarabağın qaytarılması da ermənistana.
Son günlər orta-statistik erməninin Qarabağla bağlı mövqeyini başa düşməyə çalışırdım. Həm də son iki əsrdəki erməni ideologiyası ilə də maraqlanmışam. Onlar üçün Qarabağ (indi artıq təkcə Dağlıq Qarabağ yox) ayrılmaz "vətən"dir və sülhlə geri qaytarmaq istəkləri yoxdur. Həm də nəinki Qarabağ hətta Türkiyə, Azərbaycan, iran və Gürcüstandakı digər torpaqlara öz əraziləri kimi baxırlar. Məsələ orasındadır ki, dövlətlərinin siyasətini və ümumiyyətlə erməni hərəkatını təkcə orada yaşayanlar yox, həm də dünyaya dağılışmış digər ermənilər şəkilləndirir. Bu səbəbdən Qarabağın qaytarılması haqqında mümkün sülhdən sonra 1-ci Qarabağ müharibəsi ərəfəsində səngimiş qlobal erməni terrorizminin yenidən aktivləşməyəcəyini istisna etmək olmaz. Yəni dövlətlərini məcbur etmək olar ki, sülh şərtlərini öz ərazisində təmin etsin, amma dövlət xaricdəki erməniləri koordinasiya edə bilməyəcək. Qısaca, azərbaycanlıların işi çətindir. bir də gördün "bizə qarabağda soyqırım etdilər" deyib əsaslandırırlar terror aktlarını, necə ki türk diplomatları öldürəndə belə edirdilər. elə indi də "camaat, bizə soyqırım edəcəklər, qoymayın" deyirlər onsuz.
novaya gazeta saytında dünən bu adlı tərəfsiz deyə biləcəyimiz yazı çıxıb: Война у южных ворот. Что происходит в Карабахе: Репортаж из Шуши и Лачина
tərəfsiz ona görə ki, qarabağdakı ermənilərin fikirlərini çatdırır. mənzərə odur ki, indi ermənistanın apardığı propoqandaya səmimi inandıqları görünür: guya biz tərəfdə döyüşən suriyalılardır, guya onlara soyqırım edəcək türklər və s. həm də fransa və amerikadan həvəslə "vətəni qorumağa" gəlmiş ermənilərlə söhbətlər var. məsləhətdir.
link
məsələnin böyük şəklinə baxanda hadisənin kontekstini belə görmək olur: axc irəvanı ermənilərə o şərtlə güzəştə getmişdi ki, ermənilər qarabağa iddia etməyəcəklər. buna baxmayaraq dağlıq qarabağ erməniləri axc hakimiyyətinə davamlı qarşı çıxır və vaxtaşırı çaxnaşmalar olurdu. ona görə də, belə bir hadisənin baş verməsi həm də axc-nin irəvanı vermə şərtini realizə etməsi ilə bağlı idi. sadəcə torpaq iddiasının nələrə yol açmasını göstərir. bu hələ 100 ildən çox davam edən qarşıdurmanın kiçik pikselidir.
qarabağ məsələsinin həllində əvvəllər razılaşdırılmış madrid prinsiplərinin rusiyanın xeyrinə modifikasiya olunmuş versiyasıdır. əslində bir neçə gün öncə milli məclis spikerinin lavrovla görüşü haqqındakı press-relizin ilkin versiyasında görünən, amma sonradan rusiya xin tərəfindən inkar olunmuş və əksər saytlardan qaldırılmış plandır:
sitat:
"Rusiya tərəfi nizamlama prossesində işğal olunmuş 5 rayonun geri qaytarılmasının, əraziyə sülhməramlıların yerləşdirilməsinin və nəqliyyat-kommunikasiya sisteminin bərpa olunmasının tərəfdarıdır."
link
arxiv linki
erməni təhlilçilərin dediyinə görə bunu erməni tərəfi qəbul etmir, ümumiyyətlə qarabağdan güzəştə getmək istəmir.
link
arxiv link
azərbaycan ərazisində rusiya hərbi birləşmələrinin yerləşdirilməsi isə qalan rayonların qeyri-müəyyən müddətə azərbaycanın əlindən çıxması deməkdir. təki bu düzgün olmasın və qarabağ tam azad olunsun. amma həqiqətə çevrilsə heç nə, bu oyuna qurban gedib aramızdan ayrılan canlara min heyif.
mənə görə konkret azadlıqdan məhrumetmə idi. insan kimi heç kəsin dəyərinin olmadığı, insana sürünün içində bir alət kimi baxılan yer. o qədər alçaldıldıqdan sonra sonrakı aylarda sərbəstlik olur bir az, amma istənilən halda heç kim o travmanı almamalıdır. guya bəzilərini ağıllandırmaq üçün mütləq lazımdır zad deyənlər var, amma buna görə də orta təhsilə nə qədər pullar gedir, insan alçaltmaqla problem həll edilməməlidir.
openai iyulda gpt-3 proyektini test istifadəyə verib. verilən əsasında mətn yaradan və kod yazan növbəti süni intellekt layihəsidir. 175 milyard machine learning parametri ilə bu sahədə irəliləyiş kimi qəbul olunsa da, hələ öyrənməli olduğu çox şey var deyib tənqid edənlər də var: link
növbəti möhtəşəm qərarla aylıq xaricdən fərdi mal gətirmə məhdudiyyəti 1500 dollardan 800 dollara, poçt/daşıma xidmətləri ilə gətirmə məhdudiyyəti 1000 dollardan 300 dollara endirilib. bu məbləğləri keçəndə gömrük rüsumları ödəyirsən. möhtac qalırsan ölkə daxilinə, amma ölkə daxilində də ya qiymət sərf eləmir, ya da istədiyin məhsul ümumiyyətlə yoxdur. başqa bir qanuni quldurluq nümunəsi.
link
Son bəyənilənlər