ilqar məmmədov

qardaşa deyiblərki "böyük şey"in nə olduğunu bizə de, biz də bilək, deyib ki, mən 2013 əsgər ölümlərinə son aksiyasında iştirak etmişəm, bəs ilqar məmmədov o aksiyada olub mu? balaca qardaşımıza deyək ki ilqar məmmədov 12.01.2013'də keçirilən əsgər ölümlərinə son aksiyasında ən öndə gedirdi. əgər mənim sözümə inanmırsansa youtube'dan sənin üçün video görüntülər tapa bilərəm.

amma 10 mart 2013'də keçirilən əsgər ölümlərinə son aksiyasında iştirak etməyib. səbəbi isə 4 fevral 2013 tarixində ismayıllı hadisələrində xalqın yanında olmaq həm də onların şikayətlərini dinləmək üçün ismayıllıya getdiyi üçün "dövlət çevrilişinə cəhd və bir neçə başqa ciddi ittihamlarla həbs edilmişdir.

sənin 14 yaşında uşaq olduğun 2 aprel mitinqində də ilqar məmmədov ən önlərdə idi, və onun nə qədər "təhlükəli" olduğunu bilən polis hay küy çıxmasından qorxduğu üçün "ilqar bey, sizi şöyle alalım lütfen" deyərək taksi ilə(!) hadisə yerindən uzaqlaşdırmışdılar.

həyatını araşdırsan azərbaycan xalq hərəkatı boyunca mübarizədə olmuş olduğunu, görə bilərsən. qoca qurdlarla müqayisədə gənc siyasətçi kimi görünə bilər, amma ilqar məmmədov siyasət meydanında yeni deyil. sənin onun haqqında yeni eşitməyə başlamış olmağın da bu həqiəti dəyişdirmir.

edit: əziyyət olmasın deyə əsgər ölümünə son aksiyasından sonraki bu çıxışı paylaşım:

(youtube: )

struma gəmisi

1941-ci ildə nazi ordusunun rumıniyanı işğal etməsindən sonra orada yaşayan yəhudilər də kütləvi qırğınlara məruz qalmağa başlayır. həyatda qalmaq üçün tək ümidləri ölkəni tərk etmək olan yəhudilər dönəmin qəzetlərində elanı olan struma gəmisinə bilet almaq üçün bir - biriləri ilə yarışmağa başlayır. elanlarda mükəmməl lüks görünən struma gəmisi əslində panama bayraqlı bir bulqar gəmisi idi. 1830 istehsalı olan bu gəmiyə kömür daşımaq üçün istifadə olunan böyük qayıq da demək olardı.

maksimum 200 nəfərlik gəmi üçün biletlər o zaman üçün çox yüksək miqdar olan 1000 dollardan satışa çıxır. 790 yəhudi bu kömür gəmisinə doldurularaq o zamanlar ingilis idarəsində olan fələstinə aparılacaq və "azadlıqlarına" qovuşacaqdılar. biletlər o qədər bahalı idi ki bəzi yəhudi ailələri ya sadəcə uşaqları üçün bilet alıb ölümlərini gözləyir, ya da ailə fərdləri arasında seçim etmək məcburiyyətində qalırdılar. gəminin vəziyyətini görüb etiraz edən insanlara açıq dənizdə onların lüks olan başqa bir gəmiyə keçirələcəyi vəd edilirdi. beləcə 12 dekabr 1941 gününə gəlindiyində əksəriyyəti uşaq və qadınlardan ibarət olan 790 yəhudi 200 nəfərlik struma gəmisinə daxil olur və azadlıqlarına doğru yola çıxırlar.

hekayənin acılı hissəsi isə bundan sonra başlayır. 15 dekabr tarixində istanbul yaxınlarında motoru xarab olan gəmi istanbul sahilinə çəkilir. gəmidəki aclıq və anti-sanitariya haqqında yazmağıma belə ehtiyac yoxdur yəqinki. gəmidə olan yəhudilər istanbulda enərək oradan birbaşa olaraq fələstinə göndərilirlər deyərək hekayənin burada bitməsini çox istəyərdim, ancaq təəssüfki dövlətlərin nə qədər alçaq qurumlar olduğunu göstərən hekəyəmiz burada bitmir.

türkiyə yəhudilərin fələstinə girə biləcəklərini qarantiya altına almaq üçün ingilis hökumətindən visa tələb edir. ingilis hökuməti viza verilməyəcəyini və gələnlərin fələstinə qəbul edilməyəcəyini bəyan edir. alman hökuməti gəmidə xəstəlik daşıyıcılarının olduğunu bəhanə gətirir və türkiyənin insanları ölkəyə qəbul etməməsini tələb edir. ingiltərə hökuməti gəmidə alman cəsuslarının ola biləcəyini əsas gətirərək onları ölkəyə buraxmamalı olduqlarını bildirir. almaniya ilə müttəfiq olan rumıniya da gəmini geri qəbul etməyəcəyini bəyan edir. heç bir tərəf gəmidəki günahsız insanları qəbul etmək istəmir. 790 sivil 9 həftə boyunca ağır şərtlər altında istanbul sahilində gözləməyə vadar edilir. bu müddət ərzinda sadəcə istanbul yəhudiləri gəmiyə bir neçə dəfə ərzaq və səhiyyə yardımı aparmağa nail olurlar.

gəmidən sadəcə bir ailə çıxarıla bilir. bu ailə "standart oil company of new york" şirkətinin rumıniya ofisinin prezidenti olan martin segal'ın ailəsidir və onların gəmidən çıxarılmasında eyni şirkətin türkiyə təmsilçisi vehbi koç(koç holding'in qurucusu) böyük rol oynayır. gəmidən istanbula çıxarılan bir başqa insan isə hamilə və doğmaq üzərə olan bir yəhudi qadın olur. geri qalan insanlar ilə isə heç kim maraqlanmır.

9 həftə limanda gözlədildikdən sonra motoru xarab olan gəmi bir başqa motorlu qayığa bağlanaraq 23 fevral 1942 tarixində qaradənizin şile açıqlarına tərk edilir. bir gün sonra, yəni 24 fevral tarixində böyük bir partlama sonrasında gəmi içindəki insanlar ilə birlikdə qaradənizin sularına qərq olur.

illər sonra arxivlərin açılması ilə gəminin bir sovet sualtısı tərəfindən vurularaq batırıldığı ortaya çıxır.

struma'nın hekayəsi bizə bütün iqtidarların cani olduğunu göstərməklə bərabər yəhudi soyqırımınında təkcə almaniyanın yox, ingiltərənin, türkiyənin və hətta ssri'nin də əli olduğunu isbat edir.

struma ilə daha yaxından tanış olmaq, orada yaşananları daha yaxşı hiss edə bilmək üçün sizə zülfü livanelinin "serenad" romanını məsləhət görürəm.

azərbaycan paxlavası vs türkiyə paxlavası

illərlə ərgənliyin vermiş olduğu milliyətçi və vətənpərvər hisslərlə qorudum, tərəfini saxladım, münaqişələrə girdim, amma yoruldum sözlük. həqiqətin ağırlığı altında yoruldum. türkiyə paxlavası bizim paxlavadan çox daha ləzzətlidir. sonunda bunu etiraf edə bilmənin verdiyi yüngüllüklə paxlavamdan bir dişlək alıb çayımı udumluyuram. hələ də azərbaycan paxlavasının tərəfini tutursunuzsa gəlin əl çəkin özünüzü aldadmaqdan.

edit: biri quba paxlavası deyir, biri şəki halvasına paxlava deyir, biri dombalaq aşır. regional səviyyəyə enən adama deyərlər türkiyədə neçə cür paxlava yemisən ala? adamlar iç anadoluda ayrı, ege'də ayrı, antepdə ayrı, karadenizdə ayrı harikalar yaradır paxlava şəklində, gəlib mənə deyir quba paxlavası.

schrödinger-in pişiyi

nəzəri bir təcrübə olsa da doğruluğu elmi cəhətdən sübut edilmişdir. əlbəttə qutuya pişik qoyub zəhərləməyə çalışmayıblar, sadəcə atomların müşahidə altında fərqli, müşahidə edilmədikdə isə fərqli davranışlar sərgilədiyini isbat ediblər. maraqlananlar sözügedən eksperiment ilə bağlı aşağıdaki maraqlı qısa animasiya filmini izləyə bilərlər.

(youtube: )

(youtube: )

insanın böyüdüyünü anladığı anlar

hal hazırda oynanan "barcelona - valencia" qarşılaşmasında keçmiş barcelonadan bəhs edərkən spikerin "o kadar geriye gitmek istemem ama xavi ve sanchez demem yeterli olur herhalde" deməsi.

o an dedim ulan xavi və sanchez nə vaxtdan "o kadar geri" oldu? sonra baxdım məsələn, barcelonanın əfsanəvi 2008-2009 sezonundan 8 il keçib. sanchezin arsenala keçməsindən 3 il keçib. keçən dəfə barcelonanın real madridi 5-0 udmasından 7 il keçib. bax, o an bir yazarın böyüdüyünü olmasa da yaşlandığını anladığı an oldu.

sonra dedim ala bir dəyqə ee? mən real madrid azərkeşiyəm axı. naxuy barca'nın uğurlarını xatırlayıb nostaljik hisslər keçirirəm. sonra dedim, qəbul eləki barcelona o illərdə real madriddən çox çox üstün bir klub idi. deyəsən o an da bir yazarın artıq böyümüş olduğunu anladığı an oldu.