luhn alqoritmi
Luhn alqoritmi Hans Peter Luhn tərəfindən kəşf edilib (həmçinin "mod 10 alqoritmi" kimi tanınır), əsasən kredit kartı nömrələrinin və digər identifikasiya nömrələrinin doğruluğunu yoxlamaq üçün istifadə edilən sadə yoxlama cəmi alqoritmidir.
Luhn alqoritminin iş prinsipi:
Sonuncu rəqəm (nəzarət rəqəmi) ayrılır – bu rəqəm yoxlama üçün istifadə olunur.
Qalan rəqəmlər sağdan sola doğru işlənir:
Cüt mövqedə duran rəqəmlər (ən sağdan başlayaraq) ikiqat artırılır.
Əgər hasil 9-dan böyükdürsə, onun rəqəmləri toplanır (məsələn, 8 × 2 = 16 → 1 6 = 7).
Bütün rəqəmlər cəmlənir (həm dəyişdirilmiş, həm də dəyişdirilməmiş rəqəmlər).
Cəmin 10-a bölünüb-bölünmədiyi yoxlanılır:
Əgər cəm 10-a tam bölünürsə, nömrə keçərlidir.
Əks halda, nömrə səhv və ya saxtadır.
Misal:
Tutaq ki, yoxlanacaq kart nömrəsi 4539 1488 0343 6467-dir.
Sonuncu rəqəm "7"-dir (nəzarət rəqəmi).
Qalan nömrələr: 4539 1488 0343 646.
Addım 1: Cüt mövqedə duran rəqəmləri ikiqat artırırıq:
4 (8), 5, 3 (6), 9, 1 (2), 4, 8 (16 → 1 6=7), 8, 0 (0), 3, 4 (8), 3, 6 (12 → 1 2=3), 4, 6 (12 → 1 2=3).
Addım 2: Bütün rəqəmləri cəmləyirik: 8 5 6 9 2 4 7 8 0 3 8 3 3 4 3 7 = 70.
Addım 3: 70, 10-a tam bölündüyü üçün nömrə keçərlidir.
Bu alqoritm əsasən bank kartları, IMEI kodları və digər identifikasiya nömrələrinin doğrulanması üçün istifadə olunur.
qeyd : entry chatgpt ilə yazılmışdır. məndən yaxşı izah etdi.