samux

Əlimi cibimə atanda qələmin məndə qaldığını gördüm. Bütün qanım qaraldı. Bir də bunu harda görüb qaytaracam deyə düşündüm öz-özümə. Yadımdan çıxarıb birinin əşyasını özümdə saxlayanda, üzərindən nə qədər müddət keçir keçsin mütləq şəkildə onu geri qaytarmalıyam. Mənim olmayan şeyləri istifadə etmirəm, bu adi zajqalka ya da qələm olsa belə. Zajqalka ümumiyyətlə istifadə eləmirəm, çəkən deyiləm. Amma dostIarımdan birinin zajqalkasını bir il sonra özünə qaytardığım yadıma gəlir. Dostuma qaytaranda artıq unutmuşdu və xatırlayanda çox təəccüblənmişdi. Deməli sənə etibar eləmək olar demişdi yanındakı əmisi oğlu və digər dostlarımız da bunu təsdiqləmişdi. Gizlətməyəcəm sizdən, o şadlıq sarayının qarşısında özümlə çox fəxr etmişdim. Ev yiyəsi qonaqları qarşılayıb yerləşdirmək təlaşında idi, qohum əqrəba şadlıq sarayına daxil olur, öpüşür görüşür, dostlar bir-biri ilə hal-əhval edir, mənsə öz gözəl xüsusiyyətimə görə başımı yüngülvari yelləyə-yelləyə özümlə fəxr edirdim. Çox mərd və qəlbi təmiz olduğum qənaətinə gəlmişdim özlüyümdə. Bütün gün insanlarla mərd və qəlbi təmiz insan, müdrik şəxsiyyət kimi danışırdım o söhbətdən sonra. Belə vidim fasonum dəyişmişdiye elə bil. Hətta bir ara baxdım ki, dostlar çoxdan unudub oynuyub eliyirlər, dostuma oynadığımız yerdə yaxınlaşıb soruşdum ki, işliyir zajqalka? Çox da fikir verməyib çiynini çəkmişdi.
Adımı yadına sala bilməyən, üzümü görəndə kiməsə oxşadan tanışımın qələmi cibimdə özümü bir oblomov obrazına bənzədə-bənzədə evə gedirdim. Niyə belə bir şey eliyirdim? Çoxları oblomovu oxuduqdan sonra özünü ya oblomova ya da Ştolça bənzədir. Mən özümü bəzi fərqlər olsa da ivan Alekseyeviç Alekseyevə oxşadırdım. Adını heç kimin tam bilmədiyi, üzünü görənin yadından çıxartdığı, hər hansısa özünəməxsus bədən quruluşu, xüsusiyyəti, zəkası və xarakteri olmayan, başqalarının eşitdiyi və dediyi şeylərdən fərqli ortaya heçnə qoya bilməyən biri. işdən çıxıb evə gedirdim. Səssiz-səmirsiz, tək dərdi bütün çabalarına rəğmən sıldırım qayalar söz birləşməsini bədii cümlə içərisində işlədə bilməmək olan biri idim. Bu dərd mənə bəs idi, yaşıyıram da özümçün deyə fikirləşirdim. Hərdən bir ağlıma Samux rayonu gəlir, hərdən bir deyəndə ki, son dörd-beş ildi. Onu da Alekseyevə oxşadırdım. Axrıncı dəfə nə vaxt Samuxdan nəsə eşitmisiz? Samuxa istirahətə gedən olub heç? Ya da bazardan nəsə alanda "yerlidi samuxundu" deyən olub? Bəlkə də bizim bilmədiyimiz nəsə var orda? Bəlkə də Samux bir proyektdi - Azərbaycan daxilində ayrı bir dünya. Texnologiya və təhsil sahəsində dünyanın ən yaxşılarından, insanların rifah səviyyəsinin yüksək olduğu, yaşlıların aldığı pensiya ilə dünya səyahətində olarkən gənclərin partylərdə həlak olduğu, kənardan heç kimin buraxılmadığı Samux rayonu. Görəsən neyniyirlər indi orda? Pool party sıxıcı gəldiyinə görə evə tez qayıdan qızın atası gec gəldiyinə görə danlayır indi onu? - Sənə deməmişəm 12-dən sonra evə tək gəlmə? deyə qızını danlayır. Və qızı acıqla qapını üzünə çırpır. - Qızım səhv başa düşməye, prosta bu vaxtı tək gəlmə də, sevgilin harda idi ki? deyə kor-peşman soruşur Samuxlu ata. -Hə qızım de görüm necə keçdi party? - Bizim universitetdə oxuyan norveç, fin qıjılar basmışdı partyni, ləzət eləmədi çıxdım. – Deyir qız, mühafizəkar atasının əlindən təngə gəlmiş bir halda. – Vallah qızım, uje buraların zayı çıxıb, əməlli başlı karvansaraya dönübdü. Hələ deyir keçən dəfə Samuxun sərhəddində çubuxla silicon valleydən gələn investorları qovalayırmışlar. Bircə bu yardımlı işi alınsaydı çıxıb gedərdik.
Niyə belə bir şey fikirləşirdim bilmirəm, bəlkə də dörd-beş il əvvəl avropaya gedə bilməyəcəyimi anladıqdan sonra samuxa çox bel bağlamışdım. Qatara mindim. Telefonda nəyəsə baxırdım. Sağ tərəfdə, üzbəüzdə gördüm onu. Ürəyimdən qəşəng qızdı deyə keçirdim. Gözəl gözləri var. Görəsən şairlər də ürəyindən belə keçirir? ilk görüşdən keçirdəkləri ülvi hisslərin ifadəsini necə edirlər özlərində? Bu qədər sadə report verirlər özlərinə? Görəsən Müşfiq “Qəşəng qızdı, gözəl gözləri var”, biraz da o tərəf bu tərəfini bəzəsəm babat şeir çıxar burdan deyə düşünüb heç? Gözlərinin içinə baxıb-baxıb narahat etməmək üçün çox nadir hallarda başımı qaldırırdım. Qatardan düşdüm, avtobusu buraxdım, taksi sifariş eləmək istədim əlim gəlmədi. Olduğum yerdə dayanıb qalmışdım, ağlımda ancaq o. Sonra arxadan bir səs eşitdim – salam bilmirsiz burdan asan xidmətə nə gedir? Döndüm, o idi. Pay səni, beş dəqiqə əfsunlanmış vəyyətdə gözləyib davam edəcəkdim də. Taksi daydaylar var, soruş da bundan da. Bir dənə dərdim var, qoy onu çəkim də. Durduq yerə…Ordan asan xidmətə heçnə getmirdi. Buraları tanımırsız deyəsən deyə söhbəti açdım. -Yox tanımıram – Buralarda qalmırsız? Harda qaldığını izah elədi, atası hərbçidi iki şəhər bir rayon adı çəkdi. Heçnə başa düşmədim, əşi nə fərqi vare köçəri oğuz tayfasında xaqanın qızıdı. Qəşəng qızdı, gözəl gözəl gözləri var, xandan bu qızı almaq üçün bamsı beyrəyi belə çiy-çiy yeyərdim. Adını soruşdum çiçək dedi, dörd hərf. Universitetdə üçüncü kursda oxuyur, indiyə bitirməli imiş, məktəbə gec qoyublar. Söhbətin tıxandığını hiss edib çox gözəlsiz dedim. Deyən kimi, peşman oldum. Bu nəydiye indi mən dedim? Qızın üzündə heç bunun yeriydi? mimikası yarandı. Nəzakət xatirinə çox sağol dedi. Asan xidmətə getməyə heçnə olmadığı üçün atasına zəng vurub dalınca gəlməyini istədi. Mən də taksi sifariş verib heçnə soruşmadan sağollaşdım. Bilirdim, tapacaqdım. Maşına oturub yersiz komplimentə görə özümü danlamağa başladım.
Bir həftə danışdıq qızla. Nə danışdığımızın önəmi yoxdu. Bir həftədən sonra mənə dedi ki, gəl sözüm var. Dünən hər şey yaxşı idi, sağollaşanda da hər şey qaydasında idi. Amma bu xoşuma gəlmədi, çarə yoxdu getməlisən. Görüşdük, tərpənmədən dayandı yerində. Nəsə deməyə başladı. Anam şübhələnib, mənə dedi ki, qızım atanın dost-tanışı çoxdu, sənlə bağlı çox təkliflər gəlir, amma atanın nəzərində bir ailə var, deyib ki, qızım hələ tələbədi oxusun sonra gələrsiz, uşaqlar da bir-birini tanıyar. Sən nahaqdan heç kimə ümid vermə. Bəlkə o insan dünyanın ən yaxşı insanıdı, qəlb qırmaq kəbə yıxmağa bərabərdi və s. Qız bunları dedikcə fikirləşirdim ki, bu nədi qardaş? Bu neçənci əsrin ssenarisidiye belə. 21-ci əsrdə mən niyə belə şeylər yaşıyıram. Ümumiyyətlə bunu kim oturub yazıre. Yəni əgər allah yazırsa bir şey deyə bilməyəcəm, amma orda bir məmuru var ona tapşırıbsa ki, molla üçün sən yaz, ona bir iki kəlmə söz demək istəyərdim. Yəqin ki, aramızda belə bir dialoq yaşanardı. Ona deyərdim ki, - Qardaş bu nədi yazırsan? Başqa şey tapammadın yazmağa? Yaxşı deyək ki, birincidən yazmısan ki, sumqayıtda doğulsun, yaşasın. Hardasa başa düşürəm, nəsə obeddən qayıtmısız, kefinizin kök vaxtına düşüb götürüb yazmısan, işdəkilərə göstərmisən, açılmısız gülməkdən. Day bəsdir də, otur adam balası kimi, başıvı aşağı sal işivi işlə də, kollektivin təxləyliyi sənə qalıb? Bu nədi yazmısan. Qız deyir anam dedi ki, atan on il tanımadığı ailəyə qız verməz. Heç olmasa bu qədər şişirtmə də, elə bil ki, iş yoldaşlarınla zarafatı eləmisiz eləmisiz sonra da sən bunu demisən, onlar da deyiblər ki, day dediy güldüy poxunu çıxartma da. Düzün de ofisdə inside joke zadam mən? Altdan-altdan hırıldamaye söz soruşuram səndən. Allahın məmuru da mənə – Nə deyirsəne sən? Bir qapıdan girəndə oxu gör hansı şöbəyə girirsən də. Yaxşı onu oxumadın, bir qızın gözlərinə bax da. Görmürsən səni istəmir? Olmuyacaq bir şey idi, yalannan yazdım, bir həftə sonra ayırmaq istəyəndə də burda özümüzçün biraz deyib güldük, elə ya belə səninçün nə fərqi var. O qız səncə sənə baxar? Deyək ki, baxdı səncə səni seçər? O qızın həyat yoldaşını yandakı şöbədə yazıblar uje. Ştolçları orda yazırlar. ivan Alekseyevə baxacaq qızdı o? Bamsı beyrəyi çiy-çiy yeyər… Başını yeyərsən. indi dümdüz həyatdı yaşıyırsan, arada maraqlı olsun deyə belə şeylər yazacam hər dəfə gəlib zırrıyassan mənə?- deyərdi yəqin ki. Özümü aldatmağın mənası yoxdu. Gözlərinə baxdım. istəmirdi məni. Yox idim orda. Nə desəm anlamıyacaqdı. Daşa, sıldırım qayalara desən əriyəcək sözlər deyim, qızın könül bağının darvazasından boylanıb baxıramsa və… bunu ona… nəysə əşi. Heçnə demədən üzümü çevirib uzaqlaşmağa çalışdım. Bir il, bir ay, bir gün. Həyatıma girən və çıxan heç kimin belə təsiri olmamışdı mənə. Əlimi cibimə atdım, qələmi cibimdən çıxarmadan qapağını tez-tez çıxardıb yerinə taxırdım. Elə bil onu eləməsəydim, çökəcəkdim, dayanacaqdım, hər addım atmaq böyük cəsarət və iradə istəyirdi sanki. Qələmin qapağını çıxarıb taxmasaydım ağlayacaqdım. Elə bil ki, o qələmin qapağı ilə zamanı idarə edirdim. qələmin qapağını nə qədər tez-tez taxıb çıxarsam o qədər tez ordan uzaqlaşacaqdım.
Üç gün sonra qələmi məndə olan tanışımı gördüm. Hal-əhval edəndən sonra - qaqa o gün səni gördüm, vağzalda bir dənə qızla danışırdın dedi. Qızdan ayrılandan sonra əlivi atdın cibinə, nətər həkk gəlmişdin özüvəə. Təzə qırxmışdun ya nəydisə, şeyivi qaşıya qaşıya gedirdün. Cəfəri tanıyırsan da, o da yanımda idi cırıldıq da gülməkdən- deyib güldü. Qələmi çıxarıb özünə qaytardım. Samuxu fikirləşdim. Bəlkə də ona lazımından artıq dəyər verirdim. Amma unutmuyacaqdım bilirdim.

ibtidai sinif

illər sonra ibtidai sinif yoldaşı ilə qarşılaşmaqdan daha bərbad bir şey varsa o da illər sonra qarşılaşdığın ibtidai sinif yoldaşınla eyni kurtkanı geyinməkdi. illər sonra ibtidai sinif yoldaşıyla qarşılaşanda bu həyatda böyük uğurlar qazanmış, iki holding sahibi, ayaqüstü söhbət zamanı 8 dəfə vacib zəng gələndə telefonu açıb öz işçisini acılıyan, sinif yoldaşına yuxarıdan aşağı baxan bir sonradangörmə qudurğan olmaq istiyərdim. amma olmadı, eyni kurtkanı geyinmişdik, avtobusdaydım öz də. avtobusda ayaq üstə diyandığını görüb pəncərə tərəfə keçdim. boş yeri görüb yanıma şığıdı, məni tanıdı. hal-əhval elədik. işləyib-işləmədiyimi, işləyirəmsə harda işlədiyimi, işləmirəmsə niyə işləmədiyimi soruşdu. -işliyirəm dedim. -maaş necədi? -yaxşıdı dedim. yavaş-yavaş üzdə dəyişiklik, maraq ifadəsi, milyonlarla azərbaycanlının ortaq obsesiyası olan həmsöhbətinin maaşını öyrənmək arzusu, sancılı yalvarış bürüdü üzünü. - nə qədər maaş alırsan? -yaxşıdı - belə bəs eliyir? - yaxşıdı pis deyil - qane eliyir də əsas? - həə yaxşıdı - nə qədər alırsan? - sənin işlərin necədi? soruşdum. - mən 250 alıram sən nə qədər alırsan? dedi. - köhnə uşaqlardan kimi görürsən?- maaşıvı demədin dedi üzündə xəfif şirnikləşdirici gülüş və buna uyğun səs tonu ilə.- maaşdı da dolanırıq dedim. birdən üz ifadəsi tamam dəyişdi. yenə bir çox azərbaycanlının cavab almadıqda son çarə olaraq verdiyi o sualı verdi. - belə 300 var? gözümün içinə baxıb boğduğu isterikanı göstərməməyə çalışaraq elə yalvarıcı tonda elə doluxsunmuş bir ifadə ilə soruşdu ki, sanki təslim olmağım üçün mərhəmət diləyirdi. bütün sinirləri gərilmişdi. onda başa düşdüm ki, mənim maaşım onun üçün narkotik maddə kimi bir şeydi və qəbul eləməsə halı xarab olacaq. -var dedim, 300 var. əvvəlcə bihuş oldu, sonra ağlıyıb sinirlərini boşaltdı.

özünə gələndə evlənib evlənmədiyimi soruşdu. başa düşdüm ki, özü evlənibdi. çünki bundan bir iki gün əvvəl bir başqa sinif yoldaşımla qarşılaşmışdım, maaş məsələsində eyni dialoqu yaşamış sonra da məndən evlənib evlənmədiyimi soruşmuşdu. yox deyib eyni sualı ona vermiş, o da gözlədiyi sualı böyük ləzzətlə alıb evli olduğunu demişdi. niyə görə bilmirəm amma sinif yoldaşları ya qrup uşaqları adama evlilik xəbərlərini elə şad xəbərmiş kimi verillər ki, adamın həqiqətən sevinməyi gəlir. təcrübəliydim artıq. bu dəfə - yox, hələ ki subayçılıqdı deyib susdum. elə bildi ki, mən də ondan soruşacam, özünü cavab verməyə hazırlamışdı, amma istədiyi sualı ala bilmədi. üzümə baxdı, eyni sualı vermiyəcəyimi anlayıb mən də iki ay var evlənmişəm dedi, amma o həzzi ala bilmədi. susub təbrik eləməyimi gözlədi. eləmədim.

yol boyunca hərdən danışır hərdən də susub yola baxırdıq. o, çoxdandı görmədiyin adamla eyni yolu gedəndə mütləq danışmaq ehtiyacı hiss eliyərsən amma heç bir söhbət tapa bilmədiyivə görə qəribə səssizlik olar haa, elə bir şey olmuşdu. məncə ikimiz də eyni şey haqqında düşünürdük, ikimizin də ağlında bir şey var idi, amma ikimiz də özümüzü o yerə qoymurduq. axırda dözmüyüb -elə hərəkət eliyirsən ki elə bil eyni kurtkanı geyinməmişik demək istədim. - gəl bu gerçəklə üzləşək də, illər sonra qarşılaşmışıq və ikimiz də eyni kurtkanı geyinmişik. mənimçün fərqi yoxdu vallah, problem eləmirəm, amma bu barədə danışmadıqca özümü narahat hiss eliyirəm. danış mənnən, elə səsizcə, aradabir gözucuynan kurtkama baxma. elə bilirsən görmürəm amma görürəm. ancaq danışa-danışa bunun öhdəsindən gələ bilərik. mən bunları fikirləşərkən birdən dönüb dedi ki: - fəxriyə necədi? (fəxriyə bizim sinif yoldaşımız olub) - mən nə bilim? - sən fəxriyənin qardaşı deyilsən? bir müddət donub qaldım, eşitdiyimə inanmaq istəmirdim, eləcə donub qalmışdım. illər sonra qarşılaşdığın ibtidai sinif yoldaşınla eyni kurtkanı geyinməkdən daha bərbad bir şey varsa o da illər sonra qarşılaşdığın sinif yoldaşıvın səni fəxriyənin qardaşı ilə səhv salmağıdı. bəlkə də sizinçün bu o qədər də böyüdüləsi bir şey deyil amma mənə çox pis təsir elədi orda. əlimi ağzına tutub "yox yox, demə demə, elə demə" demək istədim, "mənim ürəyim dözməz elə şeylərə, dinc həyat yaşıyıram mən, işdən evə evdən işə dövlət qulluqçusuyam. cavan olsam da hər şeydən əlimi üzmüşəm, heçbir istəyim ya da məqsədim yoxdu, keçən dəfə oturub qocalıq pensiyamı hesablamışam, indiki stajimnan 136 manat pensiya düşür mənə. axşamlar parkda oturub qocalarnan şahmat oynuyuram. dövlət qulluqçusuyam mən. müdürün zarafatlarına ən birinci mən gülürəm. obedden sonra -həə pryannik də var çaynan içməyə deyib kefi açılan tipik dövlət qulluqçusuyam . amma deyilən deyilmişdi. arsızlıq eləməyin mənası yox idi. bütün bunları deyib olmamış kimi davranmaq üçün gec idi. kim olduğumu yadına saldım. - həə deyib qabağına baxdı. elə həə dedi ki, orda mənim yerimə fəxriyyənin qardaşının olmağına daha çox üstünlük verdiyini anlıyırdız.

biraz sonra söhbət köhnə sinif uşaqlarından düşdü. belə dialoqlar daha çox "fılan yerdə işliyir" "fılankəsi görmürsən" "evlənib uje" " o gün gördüm heç dəyişmiyib" "onun bir dənə də qardaşı var idiye yadında?" "çox yaxşı oğlandı, namazqılan, ibadət eliyən uşaqdı" "onu məktəb vaxtı açmışdılar da" tərzində ifadələrnən davam eliyir. -simnarı gördüm o gün dedim. - hansı simnar, simnarəni deyirsən? - hə simnarə - həə lap yaxşı. bu qədər çəkdi söhbət, çox sexy qız olmadığı üçün uzatmadıq. sonra söhbət sinfimizin qardaşlarından düşdü. uşaqlarına qafiyəli ad qoşmaq sindromu yaşıyan ata ananın oğulları idi onlar - rasif və rasim. tekkendəki döyüşün ortasında ikiyə bölünən obraz kimi onlardan birinə vurduğun hər zərbə arxadan sənə geri dönəcəkdi. rasim biraz qorxaq idi amma. qardaşı sinif otağının ən arxasında biriynən dalaşanda bu gəlib arxadan yumruq vurub qaça-qaça sinifdən çıxırdı. sonra girirdi içəri yenə yumruq vurub təzdən qaça-qaça çıxırdı sinifdən. dava qurtarana qədər manyak kimi qaçırdı oyanbuyana. əlbəyaxa girişən rasif olurdu, biz rasimi tuturduq çox vaxt. çox sonralar rasifin bir qıznan adı çıxdı məktəbdə, ailələr qarışdı işə məktəbdən çıxartdılar. döyüşdəki taktikanı işlətmişdilər deyəsən. bizim sinifdə anormallar az deyildi, azad var idi misalçün burnunu qurddalıyıb ağzına soxan. yəni gəlin düzünü deyək də, uşaq vaxtı, lap balaca olanda bir çoxlarımız dadına baxmışıq, amma ordaca da tərgitmişik. azad tərgidə bilmədi. uşaqda utanmaq deyilən şey yox idi, sinfin ortasında bəhbəhnən, göstərə-göstərə burnunu qurddalıyıb yeyirdi içindəkiləri. azad üçün fırttıq bir həyat tərzi, bufetin bahaçılığından bir qaçış yolu idi. azad hamımızda (o sinifdə oxuyan hamıda) dərin və sağalmaz psixoloji yaralar buraxmışdı. o sinifdə oxuyub, azadı o vəziyyətdə görən heç bir uşaq böyüyüb həyata tutuna bilmədi. bir dəfə bizə demişdi ki, ağlamaqdan xoşum gəlir. niyəsini soruşanda demişdi ki, çünki ağlıyan vaxtı fırttıq sel-su olub axır ağzıma. amma ağlamaq gərək təbii olsun. ona görə anam həmişə əsəbləşib məni döyəndə içimdə gizlidən-gizliyə bir sevinc olur. amma azaddan daha axmaq və biyabırçı biri var idisə o da sənan idi. dərs danışdığı yerdə bütün sinif yoldaşlarının qarşısında şalvarına işiyən bu balaca qardaşımız özünə travmalar içindən travma bəyənmişdi. bundan sonra adamın qarşısında bir iki variant qalır. ya inzivaya çəkilib xırda bir qəsəbədə, təbiət qoynunda kinik həyat yaşamaq, ya da narkotikə qurşanıb öz məhvini hazırlamaq. amma ilk başlarda sənanın çox da vecinə deyildi sanki. işədiyi yerdə, lövhənin qabağında xırda gölməçə əmələ gəmişdi. xadimə sanki sənanın acığına bir neçə gün oranı təmizləmədi. lövhəyə çıxanda gülə-gülə gölməçənin üstündən oppanıb keçir, tənəffüsdə uşaqlar bir-birinə göstərib əylənirdilər. bu özü belə intihar üçün bir səbəb idi. təbii ki 3-cü sinifdə oxuyan sənana da pis təsir etmişdi bu. axırda dözmüyüb hamıya lövhənin qabağındakı o xırda gölməçəsini göstərərək - özümü o gölməçədə boğmaq istiyirəm demişdi. deyəsən azada görə bu həyatdan əlini ən tez üzən sənan olmuşdu. sənan azadla eyni parta arxasında otururdu.
yenə səssizlik oldu, cavidi görmürsən dedi biraz sonra. - cavidi görürəm tez-tez, biz tərəflərdə qalır. namazqılan, ibadət eliyəndi amma yaxşı uşaqdı dedim. - həə allah qəbul eləsin, neyniyir işliyib eliyir? soruşdu - maaşını bilmirəm amma bilirəm ki, 300 yoxdu dedim - hardan bilirsən? - soruşmuşam. yenə bir müddət səssizlik oldu, sonra eyni yerdə düşəcəyimizi öyrəndik, yavaş-yavaş yaxınlaşırdıq. mən pəncərə tərəfdə oturmuşdum, o da mənim yanımda, gediş haqqını vermək baxımından dezavantajı var idi. bunun verdiyi şirin rahatlıq bürümüşdü içimi. amma yenə də gediş haqqını mənim verməyimin daha doğru olacağı qərarına gəldim. sherlock holmes döyüşdən öncə bütün zərbələri hesablıyan kimi mən də slowmotion vəziyyətdə olacaqları hesablamağa başladım. 1. hədəfin diqqətini yayındır. əlini cibinə aparacaq göydə tut. mədəsinə dirsək at. təsadüfi yumruq sovuracaq sağ əlnən blok elə, sol əlnən pulu şoferə uzat. - manatı xırdalama da məndə qəpik var deməyə yeltənəcək, çənəsini zəiflət, diafraqmaya təpik vurub avtovusdan bayra at. fiziki sağalma 5 dəq, psixoloji sağalma - mən verirdim də, xəcalət verirsəne valla diyənə qədər. ikimiz də eyni yerdə düşdük. göydə fırranıb vurduğu şilləni çıxsaq yaxşı hesablamışdım. onsuz da o cür vəziyyətlərdə adam digər sərnişinlərdən utanır, indi eyni kurtkanı geyinmişik və bu daha gülünc görsənir deyə ikiqat utandım.
avtobusdan düşüb bir xeyli getdik. axırda obed eliyib təzdən işə qayıtmalı olduğunu deyib sağollaşdı.
necə oldu bir-bir evlənməyə başladılar, nə dəyişdi, nə başa düşdülər ki böyük rolunu oynamağa başladılar, ya da mən nəyi başa düşmədim. "mənim yaşımdakılar ailə saxlıyır". məktəbdə oxuyanda universiteti bitirən kimi hansı işlə məşğul oluruq olaq, mütləq yaxşı pullar qazanıb böyük uğurlar qazanacağımızı düşünürdük. indi azada baxırdım çiynində ailəsinin yükü 250 manatlıq işə tələsirdi. bu ölkədə yaşıyırsızsa uşaq vaxtı uşaqlığınızı, cavan vaxtı da gəncliyinizi yaşıya bilmirsiz, qoca olanda da bankamat növbələrində ölümü arzuluyursuz. birdən kimsə məni çağırdı -molla! azad idi çağıran, - nolub? - niyə hər dəfə hüznlü sonla bitirmək məcburiyyətində hiss eliyirsən özünü? - neyniyim sonra tutmur - '250 manatlıq işə tələsirdi', mən həyatımnan razıyam qaqa, evde gül kimi yoldaşım gözlüyür, atam da maddi kömək eliyir, bəy balası kimi dolanıram, söhbətə bax da 'ya da mən nəyi başa düşmədim' . ahahaha bir dənə tutunamayanlar oxuyub özünü səlim zad hesab eliyir. di sağol.

qeyd: sənan adı verdiyim sinif yoldaşım əslində yazarın özüdü.

yad

anamın dayısı ölmüşdü bu həftə. bəlkə də keçən həftə idi, bilmirəm. anam yuxudan oyatdı səhər tezdən. "yəhya dayı can üstədi, tez elə gedirik". heç nə başa düşmədim, yuxuluydum. bəlkə də keçən həftə idi.

hava isti idi çöldə, yəhya dayıgilin evlərinə çatdıq, ikinci mərtəbədə yaşayırdılar, qapını tanımadığım bir qadın açdı. yəhya dayı qonaq otağındakı divanda uzanmışdı. ətrafında qohumlar var idi. anam otağa girəndə dayısı arvadı firuzə xala üstünə cumdu, qucaqlaşıb ağlamağa başladılar. kişi hələ ölməmişdi. sonra anam məni çağırdı ki, dayı ilə görüşüb vidalaşım. keçmədim içəri, firuzə xaladan qorxurdum, amerikan futbolundakı oğlanlar kimi cumurdu adamın üstünə, anam aşacaqdı az qalsın. mətbəxə getdim. su içmək isəyirdim. mətbəxə daxil olarkən stolun üstünə qoyulmuş 3 dənə şaftalı diqqətimi cəlb elədi. özümü görməməzliyə vurdum. su süzüb içdim. mətbəxin pəncərəsindən çölə baxdım. həyətdə uşaqlar oyun oynayırdı. üç dənə uşaq velosiped sürürdü. bir dənəsi isə onların yanı ilə qaçıb "diyu diyuuuu ııııııhhııhhhııhh" səsləri çıxarırdı. uşaq özündə 300 manat maaş alan atanı ehtiva edirdi. sonra 1500 manat maaş alan atanın velosiped sürən oğlu, o cındırın oğlu dönüb 300 manata dedi ki, "qışqırma da qulağımın dibində!". 300 manat duruxdu. amma ani tərəddüddən sonra heçnə olmamış kimi ləyaqətsizcə velosipedin arxasınca qaçıb eyni səsləri çıxartmağa başladı. ani hərəkətlərlə bədənini sağa sola əyərək velosiped sürdüyünü xəyal edirdi. bütün bunları izləyərkən beynimdə şaftalı var idi. şaftalını yeməklə yeməmək arasında mübarizə aparırdım. özümü inandırmağa başladım ki, burda ayıb heç bir şey yoxdu. onsuz da gedişatı dəyişə bilmərəm. əslində beynim şaftalını yeyəcəyimi çoxdan qəbul eləmişdi. çünki normalda həmişə 2 stəkan su içən mən mətbəxə girəndə yarım stəkan süzmüşdüm özümə.

birinci şaftalını yeyib bitirdim. tumunu velosiped sürənə atdım, dəymədi. ikincini də bitirirdim ki, qonaq otağında inilti səsi gəldi, hamı qorxudan qışqırmağa başladı, kişi hələ ölməmişdi, qaça-qaça firuzə xala mətbəxə girdi. əri orda can verərkən mən bir əlimi şaftalının altına boşqab kimi tutmuşdum ki, suyu yerə axmasın. neyniyəcəyimi bilmədim. özümü kədərlənmiş kimi göstərmək istəyirdim. "nədir bu zamansız ölüşlər firuzə xala?" deyirmiş kimi başımı yellədim. başını yelləyib "utanmırsan da" dedi. çıxmalıydım mətbəxdən. bir dənə şaftalı qalmışdı. beynimdə plan qurdum ki, yəhya dayı öləndə ara qızışacaq, ağlaşma düşəcək o arada tez gəlib yeyərəm. çıxdım mətbəxdən.

koridorda divarın bir küncünə söykənmiş xalçaya rast gəldim. məlum idi; kişini bu xalçaya bürüyəcəkdilər. amma xalça gözümə böyük göründü. yəhya dayı bu qədər hündür deyildi axı. maraq dalğası məni bürüdü. qapı döyüldü, açdılar qapını, yenə tanımadığım biri idi, kişinin gəlməyi ilə hamı yan otağlara keçdi, nəyi isə müzakirə edirdilər, deyəsən dəfn mərasimi ilə bağlı idi. yəhya dayı tək qaldı otaqda. keçib yanında əyləşdim. ətrafıma baxdım heç kim yox idi. yəhya dayı gözlərini tavana zilləyib ağır-ağır nəfəs alırdı. bilinirdi ki, son anlarını yaşıyır. ölümünə dəqiqələr qalıb. astadan soruşdum: -dayı sənin boyun neçədi? dayıı. sənin boyun neçədi? cavab vermirdi. burnumuz arasında 30 sm məsafə var idi. birdən ağlıma gəldi ki, görəsən ölümə bu qədər yaxınlaşmış birini güldürə bilərəm? dilimi çıxarıb üzümü qəribə hallara saldım. reaksiya yox idi yenə. bu cür anlarda başqa şeylərdən danışıb ölümü unutdurmaq istədim ona. qulağına əyilib dedim: 2 manata lobya olar a kişi? o pula bud dibi alaram ya ciyər alıb kartofnan qovuraram, həm daha tutumludu, həm də doyumlu. lobya xoşluyan var? hamı da evdə əri nə xoşluyursa onu bişirir də. bəs bu lobyanın forsu kimədi? təzdən üzünə baxdım yenə reaksiya yox idi. firuzə xala girdi içəri. ayağa qalxıb "nədir bu zamansız ölüşlər firuzə xala?" deyirmiş kimi başımı yellədim yenə. şəfqətlə mənə baxıb gülümsədi, ərinin son anlarında yanında olmuş, ürək dirək vermişdim ona. yəhya dayıdan möhkəm inilti səsi eşidildi, kişi son nəfəsini verirdi, firuzə xala qışqırdı, hamı otağa qaçmağa başladı. hamı otağa qaçarkən əks istiqamətdə bədənimi sağa sola əyərək mətbəxə qaçmağa başladım. otağa qaçanlar dönüb təəccüblə mənə baxırdı.

iş görüşməsi

bankdan çağırmışdılar, imtahandan müvəffəqiyyətlə keçmisiz. səhər yuxudan durub hazırlaşdım, gəzmək paltarlarımı geyinib çıxdım.

metroya girəndə sinif yoldaşımı gördüm. səməndər, ömrü boyu kitab üzü açmamışdı. uzun müddətdi ki, türkiyədə universitet oxuyur. oooo eliyib öpüşüb görüşdük, heç vaxt səmimi olmamışdıq onunla. ikimiz də eyni anda -necəsən qaqa? dedik bir-birimizə. 10 saniyə dinib-danışmadan diyanıb cavab gözlədik. sonra yenə eyni anda -nə var nə yox qaqa? dedik. mən ondan cavab gözlədim o da məndən. qızarmışdıq ikimiz də və ikimizin də üzündə süni təbəssüm var idi. bu dəfə düz 30 saniyə dinib-danışmadan mal tırıxı kimi bir-birimizin sifətinə baxdıq. o vəziyyətdə 30 saniyə diyandıq. 3-cü dəfə eyni anda eyni sözləri deyib biyabır olmaq istəmirdik amma bu daha çox utancverici bir vəziyyət idi. verəcəyi cavabı ilk başlarda önəmsəmirdim də, amma yavaş-yavaş maraqlı gəlmişdi. görəsən necə idi səməndər? türkiyədə yadlıq çəkmirdi ki? dərslərin birində, evdə ya da gəzərkən türkiyədə, bir dəfə də olsun yadına düşmüşdüm? eyni anda dodaqlarımızı bir-birinə yaxınlaşdırmağa başladıq səməndərlə. son anda yanağımdan öpüb - şey... mən... deyərək başını aşağı salıb sürətli addımlarla uzaqlaşdı məndən. necə oldu ki, bu vəziyyətə gəldik? orda diyanb arxasınca baxdım bir müddət. səməndər, günahım utancım. dilin ucu damaqdan dişlərə üç addımlıq yol gedir. üçüncüdə gəlir dişlərə diyanır. sə-mən-dər.

metroya düşdüm. özümdən əlavə, kartı olmuyan 4-5 ailə keçirtdim. vaqona girdim, ən qıraqda oturmuş qısa yubkalı qız diqqətimi cəlb elədi. amma o dəqiqə baxmadım ayaqlarına. həmişəki taktikanı tətbiq elədim, əvvəlcə bütün metronu gözdən keçirdim, heç kim məni görmürdü. qısa müddətlik seyrə daldım, az sonra yenə ətrafa nəzər saldım. bir qaqaş diqqətimi cəlb elədi. qızın ayaqlarına baxırdı. birdən başını qaldırıb məni gördü. rişxənd ilə süzdüm onu. sənin kimi yanıxların ucbatından azərbaycanda qızlar rahat istədikləri kimi geyinib çölə çıxa bilmir. qaqaş başa düşdü, utanıb telefonuna baxmağa başladı. təzdən qıza baxdım mən də. bir dəfə facebookda danışdığım bir qızdan soruşmuşdum ki, - sən qısa yubka geyinirsən? adətən belə suallar vermirəm, sadəcə söhbət geyimdən düşmüşdü. - hə, hərdən geyinirəm, nolub ki? - heç, mənim qısa yubka geyinən qızlardan xoşum gəlir - sənin qızlardan yox baldırlardan xoşun gəlir demişdi.

metrodan çıxıb dedikləri ünvanda yerləşən bank filialına getdim. içəri girdim və bir xanıma yaxınlaşdım. - salam üzr istəyirəm, məni müsahibəyə çağırıblar dedim (prezidentin qarşısında əzilib büzülən məmurlar kimi danışırdım) - mənim xəbərim yoxdu, orda oturan ayk xanıma yaxınlaş. gözlə indi gələr. -başüstə. oturub gözlədim. 15 dəqiqə sonra ayk xanım gəldi. yaxınlaşıb ondan da üzr istədim - salam üzr istəyirəm, məni müsahibəyə çağırıblar. - nə müsahibə? müsahibə bu filialda deyil. - mənə bu ünvanı veriblər axı. - avtobusa minib gedə bilərsən, burdan 5 dəqiqə uzaqlıqdadı. bəyaqdan səhv adamlara əzilib büzülürmüşəm. dedikləri yerə getdim. 3 mərtəbəli bina idi. birinci mərtəbəsində ancaq axran oturmuşdu. başqa heç nə yox idi - salam üzr istəyirəm, məni müsahibəyə çağırıblar. ( əzilib büzülüb səsimi incəltməkdən pikachuya dönmüşdüm ) - saat neçə üçün çağırıblar? - 12 üçün - 7 dəqiqə gecikmisəne qaqaş buraxmıyacaqlar. başıma gələnləri danışdım, zəng elədi yuxarıya, o danışarkən darısqal pilləkənlərə baxırdım, yuxarı mərtəbə gözümə kafkanın qəsri kimi göründü. axran dedi ki, - mümkün deyil, danışdım hər şeyi, icazə vermirlər. - yuxarı çıxa bilən olub heç? soruşdum. reski piiiiiiikachuuuuu qışqırıb pilləkənlərə cummaq istədim. amma mən kafka deyiləm. çölə çıxdım.

qıza zəng elədim, mənlə danışmaq istəyirdi, nəsə vacib sözü var imiş. restoran adı dedi görüş yeri üçün. soyuq danışırdı mənlə, içimə şübhə düşdü.

oturub onu gözlədim restoranda. gördüm gəlir uzaqdan, qalxıb görüşdüm, onda başa düşdüm ki, ayrılmaq istəyir mənnən. heç təəccüblənmədim. ayda bir dəfə görüşürdük, telefonla da çox az danışırdıq. bəs niyə restoranda ayrılmaq istəyir? memoza salatı zakaz elədi, mən də stalişni. iki stəkan da cola. qız memozadan yeyə-yeyə ayrılıq nitqinə başladı. çəngəli yerə qoymurdu. heçnə demiyib qulaq asırdım. fikrim qızın boşqabında qalmışdı. qız : - bilirəm ki, inciməyəcəksən məndən, axır vaxtlar nəsə olub sənə. ancaq mən zəng eliyirəm, yadıva düşmürəm heç. mən belə davam eliyə bilmiyəcəm. sən çox yaxşı çox mədəni oğlansan. çənəndə mayanez var. biraz aşağı. uff bütün çənəvə yaydınee. mən gedirəm sağol. qız bunu deyib çörəkdən bir tikə qopardı, boşqabını siyirib ağzına atdı. sonra qalxdı ayağa və tərk elədi məni. istədim qalxım ayağa çiyinlərindən qavrıyıb deyim ki, - getmə, bundan sonra nə istəsən eliyərəm sənin üçün. istiyirsən əl-ələ verib gedək buralardan, uzaqlara gedək, cənubi amerikaya gedək, papua-yeni qvineyaya gedək, sevgilisindən ayrılanların memoza salatı zakaz eləmədiyi diyarlara gedək. sənin də kreditin yoxdusa tərk eliyək bu çürümüşlüyü. amma deyə bilmədim, səməndərə deyə bilmədiklərimi ona da deyə bilmədim. ciddi bir ifadə ilə çənəmdə mayanez necə deyə bilərdim bunları ona? amma gedirdi. arxasınca qışqırdım: - colavın dibində qalıb! çönüb baxdı, gördü ki, həqiqətən yarım qurtumluq birşey qalıb. xeyli uzaqlaşmışdı, qayıtdı arxaya, stəkanı başına çəkib təzdən getdi.

məhlə uşaqları

fərid məndən bir yaş balaca, diribaş və çoxbilmiş uşaq idi. demək olar ki, ilk ciddi söyüşü ondan öyrənmişdim. bir dəfə ikimiz söhbət eliyirdik və fərid birini söyərkən sikmək sözündən istifadə elədi. diqqətimi cəlb eləmişdi, indiyənə kimi məni əsəbləşdirən insanlara layiqli cavabı bu sözü bilmədiyimə görə verə bilməmişdim sanki. mənasını soruşanda fərid mənə təəccüblə baxdı. - bilmirsən nə deməkdi? bilmirdim, 4. sinifdə oxuyurdum və elə çox həyətə düşən uşaq deyildim. - sənin şeyin var düzdü? - hə var - qızlarda da qabağda deşiy olur, sən şeyivi o deşiyə soxanda olur sikməy. elə bil telefonumda yeni bir funksiya tapmışdım. özümü yenidən kəsf eləmişdim. sonralar başıma müxtəlif bəlalar açacaq olan, yarım-yamalaq çatdırılmış bu məlumat mənə çox ekssentrik və maraqlı gəlmişdi. amma qaranlıq qalan bəzi yerlər var idi. - fərid, sən axı səlimi... səlimdə də deşik var?

həmin günün axşamı mən də daxil olmaqla məhlədəki uşaqların heçvaxt unutmayacağı (yəqin ki, unudublar) maraqlı bir hadisə baş verdi.

amma ondan əvvəl səlim haqqında danışım. səlim bizim aramızda ən böyük uşaq idi və bütün günü həyətdə sülənərdi. yaşımıza görə ən şeytani və ağıla gəlmiyəcək fikirlər ondan çıxardı. yadımdadı ki, bir dəfə məni çox əsəbləşdirmişdi, mən də böyükdü deyə qorxumdan heçnə deyə bilmirdim, ağlamaq tutmuşdu məni. birdən orda olan məhlə uşaqlarından biri mənə dedi ki, o gələn sənin qohumun deyil? gördüm ki, uzaqdan anamın əmisi gəlir, səlimə bir dənə şillə qoydum ki, uşağın gözləri çəpləşib qayıtdı əvvəlki vəziyyətinə. bu dəfə səlim qorxusundan heçnə deyə bilmədi və ağlamağa başladı. anamın əmisi də səlimi sakitləşdirmək üçün başını sığallayır, amma bir tərəfdən də bəlli eləmədən (mənim onu görüb kişiləşməyimə) bığının altında gülürdü. o söhbətin üstündən neçə illər keçib və anamın əmisi hər dəfə bizə gələndə, biz onlara gedəndə, hardasa bir yerdə qohumlar yığışanda o əhvəlatı danışıb biyabır eliyir məni. elə bu yaxınlarda qohum-əqrəba yığışıb bizdə, söhbət məndən düşdü, başladılar mənim uşaq vaxtı çox ağıllı və tərbiyəli olduğumdan danışmağa, mən də utanaraq təvazö göstərirəm. birdən otağın bir küncündə oturmuş anamın əmisinə gözüm sataşdı, səlimin başını sığalladığı andakı kimi bığının altında xırda-xırda gülürdü. soruşdum ki - danışacaqsan hə əmi? - (gülə-gülə) həə - gözdə qoy çıxım otaqdan.

həmin o söyüşü öyrəndiyim günün axşamı uşaqlar məni həyətə çağırdılar. "dom-doma" futbol oynuyurdular və hərə bi yerə istirahətə getdiyi üçün adam çatmırdı. məndən başqa 4 nəfər var idi bizdə: fərid, səlim, orxan və cəfər. orxan mənlə yaşıd idi və hamımızdan güclü idi, digər güclü uşaqlar kimi o da yaxşı futbol oynuyurdu, fərid həmişə yaltaqlanardı ona. cəfər da varlı ailənin uşağı idi, həmişə təzə paltarlar geyinər, oynanan top çox vaxt onun olardı. fərid həmişə yaltaqlanardı ona da. misalçün gizlənpaç oynuyardıq məhlədə, əgər hansısa padezdə cəfəri görürdünsə bilirdin ki, fərid də ordadı.

düşdük futbol oynamağa, amma həmişəki kimi bir problemimiz var idi. oynadığımız balaca meydançanın düz yanında qırmızı rəngdə skameyka var idi və orda birazdan yenə xalalar gəlib oturacaqdı, top tez-tez onlara dəyəcəkdi və dəydikcə qışqırışmağa başlıyacaqdılar. ən axırda da həmişəki kimi topuzumu alıb qaytarmıyacaqdılar. öz də aralarında biri var idi ki, çox vaxt onunla dalaşırdıq. kök yaşlı bir arvad idi, adı asya idi. top çox vaxt ona dəyərdi. səlimin ağlına bir fikir gəldi. dedi gözlüyün gəlirəm, 5 dəqiqə sonra qayıtdı geriyə, əlində qırmızı rəng kraska və fırçaynan. başladı skamyanı fırçalamağa. səlim kraskalıyırdı biz gülürdük. başladıq futbola, elə də yaxşı oynamırdım, marağım olmuyub heç vaxt. ona görə də qapıda diyanırdım. 5 dəqiqə keçmişdi ki, arvadlar yavaş-yavaş gəlməyə başladı. oyunu diyandırıb gözlədik. asya xala gəlib oturdu skamyada, o biri arvadlar son anda görüb oturmadılar. meydançada hamımız gülməkdən yıxılmışdıq yerə. bir səs-küy qalxdı ki, gəl görəsən, asya xala başladı söyməyə ki, bunu hansı heyvan eliyib. (bu arada o biri arvadlar da gizli-gizli gülürdülər). asya xalanın xalatı arxadan qırmızı olmuşdu. səlimin anası xəbər tutub düşdü həyətə, səlimə bir dənə şillə qoydu ki, uşağın gözləri yenə çəpləşdi. ona şillə dəyəndə gözləri çəpləşirdi. apardı evə, 5 dəqiqə sonra səlim düşdü həyətə oyuna davam elədik. xalalar da getdi biraz uzaqdakı skamyada oturdular. asya xala da xalatını dəyişib düşdü həyətə. artıq rahat oynuya bilərdik.

mən qapıda da yararsız idim. bir ara cəfər mənə yavaşca yerlə pas ötürdü. ayaqlarımı aralıyıb əlimlə tutmağa çalışdım. top çox yavaş gəlirdi, amma tuta bilmədim, əlimin altından, ayaqlarımın arasından keçib girdi qapıya. cəfər əsəbləşdi, fərid getdi yanına nəsə dedi. fərid yenə iş başında idi. sonra qapıda fərid dayandı, mən girdim oyuna. dedilər sən dayan bir qıraqda topa ayağını vurma. gic kimi meydançada oyan buyana qaçırdım. onlar oynuyurdu, mən qaçırdım. bir ara elə oldu ki, hamı bizim qapının ağzına yığışdı, rəqib oyunçular hücümda idi. məndən başqa hamı bizim qapımızın ağzında idi. mən rəqib qapının qabağında dayanmışdım. birdən elə oldu ki, top ayağıma düşdü. elə o dəqiqə də rəqibdən əvvəl orxanla cəfər yanıma gəlib məndən pas istədilər. birinə pas atmalıydım. biri güclü idi, o birisi pullu. udmaq üçün ikisindən birinə boyun əyməlisən. orxan, cəfər, səlim və fərid. birləşib dünyanı idarə eliyir. bəs mən neyniyirəm? hər şeyə qarşı laqeyd idim və uşaq olanda atam demişdi ki, ondan mənə nə oğul olacaq. qapıya yaxınlaşıb var qüvvəmlə zərbə endirdim. top qapının yanından keçib uzaqda oturan asya xalanın yanındakı arvadın qucağına düşdü. asya xalanı da tutuzdura bilməmişdim. arvadlar tərəfdən yenə səs-küy qopdu. uşaqlar da həm gülür, həm də qışqırırdılar. mən də əsəbləşdim və gücüm ancaq özümnən bir yaş balaca, bugün səhərki həmsöhbətim fəridə çatırdı: sənin anavı sikim nə qışqırırsan?

üzümü çevirib evə getdim. atam haqlıydı, mən udmaq istəmirdim.

gözəl qızlar

çox vaxt yaxınlaşdığım qızlar yellənə-yellənə gəzən, cüllüt, sarı diş qızlar olurdu. öz standartlarım var mənim, kriteriya demirəm. kriteriya seçim lüksunun olduğunu göstərir. amma mənim öz standartlarım var idi və bunu qəbul eləmişdim. ağzında bakteriya olmuyan qızlara yaxınlaşmırdım. o qızlardan nömrə almaq da asan olurdu, çox vaxt da özləri təklif eliyirdi.

sonra bir dəfə 28 mallda bir qız gördüm. gözəllik ilahəsi afrodita idi elə bil. aramızdaki fərqi izah eliyə bilmərəm. mənim standartlarımın çox çox üzərində idi. danışdığım sonuncu sarı diş qız gəldi ağlıma. axrıncı dəfə telefonda danışanarkən -məni lahmacuna apar da demişdi. qəlbini qırmadan aparmışdım mən də. heç vaxt yadımnan çıxmaz. bir tərəfdən tək əli ilə limonu 3-cü lahmacuna sıxarkən digər tərəfdən ofisianta -qaqaş bizim ayranlar nooldiii? demişdi. bu görüntüləri silmək istəyirdim yaddaşdan. qıza yaxınlaşmaq qərarına gəldim.

axşam idi. qıza bəlli eləmədən arxasınca gedirdim. yanından keçənlər dönüb bir də baxırdılar. qız zövqlə geyinmişdi. mən də təzə-təzə bankda təcrübəçi olaraq işə başlamışdım. işə evdən yemək aparan yeganə insan idim. axrıncı dəfə 2 il əvvəl toya geyindiyim, əynimdə biədəb görsənən şalvar və köynək var idi. altdan ağ maykamın qolları görsənirdi. içində balaca boş qazança və qaşıq olan setka tutmuşdum əlimdə. bu acınacaqlı görünüşdə afrodita ilə tanış olmaq istəyirdim.

cafelərin olduğu mərtəbəyə qalxan eskalatorda yaxınlaşmaq qərarına gəldim. düz yanında dayandım. məni görmürdü, solunda dayanmışdım, o da sağa baxırdı. ağzımı açıb salam vermək istəyərkən bilmədən təsadüfən dirsəyi ilə qoluma nüfuz elədi desəm yeridi. oğlan olsa -ehtiyatlı ol da ləpəş deyib girərdim yəqinki. qıza baxdım, yaxından da çox gözəl idi, çaşıb üzr istədim. qız -siz niyə üzr istəyirsiz ki, günah məndə oldu deyib, üzr istəməkçün mənə tərəf döndü. məni gördü. filmlərdəki kimi romantik bir başlanğıc olmuşdu. baxışlarını görməliydiz. sənin sifətini sikələr bu nədiəə baxışı atıb pilləkənləri sürətlə qalxmağa başladı. təslim olmadım. o dirsək olmasaydı olmuşdu əslində dedim öz-özümə. setka hər dəfə ayağıma dəydikcə qazançadan takkaturuk səslər gəlirdi. sanki bütün insanlıq tarixi, bütün kainat bizim birləşməyimizdən yarana biləcək mutasiyanın qarşısını almaq üçün mübarizə aparırdı.

qız bufelərin birində yemək üçün növbəyə girmişdi. düzünü desəm qızların cafelərdə fast food restoranlarında o növbələrə girdiyini görəndə, hansı ki 28 mallda axşam vaxtı lap çox olur, yaraşdırmıram onlara, gülməli və miskin görsənir mənə. uzaqdan qıza baxıb kinayə ilə acı-acı gülümsəyirdim. yanımdan keçənlər qazançamı taqqıldadardı. yeməyini alıb iki nəfərlik stollardan birinin arxasında əyləşdi. mən də yemək almaq fikrinə düşdüm amma tez daşındım, yeyərkən heç şansım yox idi. tünd kofe sevmirəm, latte aldım. bütün cəsarətimi toplayıb yaxınlaşdım. -əyləşmək olar? dedim. məcbur -olar dedi. 10 dəqiqə əvvəl gördüyü üzümü tanımadı. çantasından telefonunu çıxardıb aldığı yeməklərin şəklini çəkdi. qızdan soruşdum ki eta dlya instagram? ( rusca bilmirdim. heç bilmirdim. niyə elə dedim bilmirəm. səsimi də incəldib dedim. qarşımda o gözəllikdə qız, ilk dəfə içdiyim latte, bütün bunlar məni başqa auraya soxmuşdu. özümü "ruskoyazıçnı" göstərib ordan qızın gözünə girmək istədim. hansısa dostum görsə götüynən gülərdi mənə ) - həə, çox xoşluyuram orda şəkil paylaşmağı dedi. - instagramınızı olar dedim. -xeyr tanımadığım adamlara olmaz dedi, narahat halda ətrafına baxaraq. biraz keçmişdi ki -olar siz yerinizi dəyişdirəsiz indi nişanlım gələcəye dedi mənə. ürəyim saniyədə 4 dəfə atmağa başladı, qorxudan qıc olurdum az qalsın. sürətlə barmaqlarını nəzərdən keçirdim, boş idi. ürəyim normal döyüntüsünə qayıtdı. -gözlüyürəm gəlsin dedim etinasız və cəsarətlə. -nişanlınızın üzük almağa pulu çatmır deyəsən dedim. qız gülümsədi. yerində zarafat idi nə çox şit nə də duzsuz, özüm də təəccübləndim. qıznan söhbətə başladıq. yarım saat sonra - yavaş-yavaş qalxaq dedim. qalxdıq. artıq onu öz təsir dairəmə sala bilmişdim. metroda kartına 20 qəpik yükləyib ona tamamilə sahib olmaq planları qururdum. nömrəsini də istəyə biləcəkdim. birdən qalxarkən qız -istəyirsən nömrəmi yaz dedi. sevincdən hönkür-hönkür ağlıyacağımı sanırsızsa mən də elə sanırdım. amma elə olmadı. normal qarşıladım hətta biraz üzümü də turşutdum. reaksiyam "bləə biraz danışan kimi nömrə istiyirsiz" oldu elə bil. 

geyim mağzalarına girməyə qərar verdi. eskalatordan düşərkən əlimdəki setka diqqətini cəlb elədi. -sən nə almısan deyib, içinə boylandı. cəld və sərt hərəkətlə setkanı ondan uzaqlaşdırmaq istəyərkən qazançadan gələn takkatarak səslərini ikimiz də eşitdik... -şey iş materiallarıdı deyib yola verdim. sonra gördüm işi uzun çəkəcək yorğun olduğumu deyib sağollaşdım. 

evə gedərkən ikimizlə bağlı ən xırda detallara qədər fikirləşmişdim. xoşbəxt idim. gic kimi hırtıldıyırdım avtobusda.
evə çatdım. 2 saat sonra yazdım qıza, cavab yazmadı. yenə yazdım cavab yoxdu. 4. dəfədən sonra qızdan cavab gəldi. - sən rusca bilirdin hə? -neyniyirsən ki? soruşdum. - köhnə sevgilimlə danışıram, barışırıq deyəsən. bir cümlə desəm tərcümə eliyə bilərsən? dedi.

elə bil kimsə qulağıma qaqaş ayranlar nooldii? fısıldadı. anam otağa girdi. -nolub bala sənə, birtəhərsən? soruşdu. bir problemin olanda analar birinci hiss eliyir. -qazança yadımnan çıxdı, qaldı avtobusda. - ə kül sənin başıva, bir qazançaya yiyə durammırsan dedi. yalnız idim yenə....

hepatit b

bir neçə il əvvəl əsgərlik üçün həkimlərdən keçməliyəm. ciyər, ürək, qan, sidik və başqa analizlər verəcəm, evdən dönə-dönə tapşırdılar ki, diqqət elə qan analizi verəndə iynəni gözüvün qabağında kağızdan çıxarsınlar, sənin xasiyyətini bilirik, utanıb heç nə demiyəcəksən. mən də çox fikir vermirəm elə deyirəm ki, hə yaxşı, yola verirəm.
analiz günü anama dedim ki, sidik analizi üçün balaca qab ver , özünlə aparmasan gərək pul verəsən. anam da sağolsun götürüb 3 litrliy qatıq balonunu ki, bu yaxşıdı? dedim yoxe neyniyirəm onu, orda 20 litrliy çən var, onu ver. ehsan verməyə gedirəm çatmaz biyabır olaram sonra.

nəysə getdim bütün həkimlərdən keçdim ən axrıncı qan və sidik analizidi, ikisini bir yerdə götürürlər. girdim otağa 4-5 nəfər ağ xalatda oturmuş gəlinlərdi. gördüm qıraqda içinə sidik qabları yığılan şkaf var. heç birinin də üstündə ad zad yoxdu. özümölüm tibbin gəldiyi son nöqtəydi. təzə gətirilən qablara rəfdə yer açmaq üçün üç dörd nəfərin sidiyini bir qaba tökürdülər. yəqinki sonradan mənim də intellektual sidiyimi hansısa avaraların sidiyiynən qatacaqdılar. oturdum bir xala adımı zadımı soruşdu. götürdü cibinnən bir dənə üskük olare tikişdə barmağa taxırlar, ona oxşar bir şey çıxartdı ucunda iynə var. dedim bu təzədi? cavab vermək yerinə əlini atdı xalatının cibinə bir ovuc həmin üsküklərdən çıxardıb üzündə bəs nə olmalıydı amınaqoyum ifadəsiynən mənə göstərdi. mən də hə yaxşı deyib barmağı uzatdım, utandım nəsə deməyə. barmağımı deşəndən sonra bir dəfə də soruşdum ki, bu iynə təzəydi də hə? arvad qayıdasan ki, həye hə dünən yumuşam. rəngim ağappaq oldu orda, dodağımın qırağına donuq bir gülüş qondu, bilmədim nə deyəm. yekəgötə bax da odnorazıvı iynəni göstərib deyir ki, yumuşam.

3 ay sonra labaratoriyaların birində (özəl klinika idi) qan analizi verdim hepatit b və hepatit cdən. getdim resepşındakı qıza yaxınlaşdım dedim mən analizlərin cavabı üçün gəlmişəm. gözləmə otağında da nə qədər adam var idi, həkimi gözlüyürlər. qız ad familyamı soruşdu dedim. normalda bu məlumatlar gizli qalmalıdı axı. resepşındakı qız hayqırdı ki, sizdə hepatit b və c idi hə? hamı dönüb mənə baxdı. zəng elədiki analizimin cavabını gətirsinlər, ürəyim yerinnən çıxırdı az qalsın. biraz (mənimçün bir neçə il) keçdi. cavablar pozitiv çıxsa bu o deməkdi ki, hansısa var məndə ( ya b pozitiv ya da c pozitiv) ikisi də negativ çıxsa deməli təmizəm. gördüm uzaqdan bir cavan qız gəlir əlində analizimin cavabları. qızı gördüm ürəyim rahat oldu bildim ki, cavablar neqativdi, təmizəm. indiyənə kimi heç bir qızdan pozitiv cavab almamışdım. heç kağızlara baxmadım.

sonda belə yekunlaşdırım ki, heç vaxt bir daha qarşılaşmayacağınız birindən utanıb öz həyatınızı təhlükəyə atmayın. xüsusilə də öz cibini sizin sağlamlığınızdan üstün tutan oğraş tibb işçiləri ilə dolu bir ölkədə yaşayırsızsa.

coca cola

bu aralar 2.5 l alanda qapağından 1 l hədiyyə çıxan qazlı içki

əvvəlcə onu deyim ki uzun müddətdi ki, sözlüyə girmirəm ( köhnə entrylərimi silmişəm, iki üç gündür girib ancaq oxuyuram) bilirəm qozuvuza deyil elə-belə dedim. indi yazacağlarımı-bugün başıma gələnləri uduş başlığı altında yazmağı planlaşdırırdım girdim telefonla sözaltıya, axtarış yerinə uduş yazdım duduş çıxdı. uduşun oxşar başlığı duduşdu. dəymədim.

2.5 litrlik cola almışıq qapağından litrliy cola çıxdı. dedim gedib mən alaram. bunu deyəndə də bilirəm ki, onu alanacan necə işgəncələr çəkəcəm, nə cür əziyyətlərdən keçəcəm yenə də düşdüm ortaya ki, mənlikdi.

2.5 l colanı aldığım marketə getdim, böyük marketdi amma kassa yoxdu, pulu satıcıya verirsən. içki şöbəsinin qabağından keçəndə gördüm içəridə alıcılar var dedim çörək alım sonra gəlib bunu götürərəm, çünki alıcılar olanda utanacam bəradər bilirəm öz xasiyyətimi yerin dibinə girəcəm. elə bil hamı arxamca güləcək ki, kasıba bax əlində cola qapağı düşüb küçələrə duduş, sinfi ədalətsizliyə məruz qalacam, colanı götürüb ağlıya-ağlıya evə qaçacam, hamı arxamca baxıb deyəcək ki, gör necə sevinir yetim.

çörəyi aldım indi gözlüyürəm alıcı qurtarsın, qurtarmır. biri çıxır üçü girir, bilmədim neyniyəm. aldım əlimə telefonu keçdim qapının börünə özümü qoydum axrıncı yola, guya kiməsə zəng eliyirəm. telefondakı da diyanmadan deyir ki zəng üçün balansınızı artırın, nömrəniz borcdan bağlıdır, bağlı olacağ da bir saatdı 50 qəpikliy cola üçün gözdüyürəm ki, supermarket boşalsın. özümdən utanıram bu da bir tərəfdən əzir məni. ( kontur var idi balansda heç kimə zəng eləmirəm lazım olmur yükləmirəm axırda birtərəfli bağlıyırlar)

gördüm yavaş-yavaş diqqət cəlb eliyirəm, bir satıcı dönüb-dönüb mənə baxır ki, buna niyə cavab vermirlər. telefonu qoymuşam qulağıma mal kimi diyanmışam. dedim çıxım çölə təzdən girərəm.

çıxdım çölə, telefonu da salmıram qulağımnan. bir qadın da diyanib marketin ağzında. birdən qəribə bir şey oldu. biri on üç o biri on yaşında uşaq velosipedin üstündə gəlirlər. normalda iki nəfər eyni velosipedin üstündə oturanda biri sürər o biri yanpörtü oturar - iki ayağı da eyni tərəfdə. bu gijdillaxlar ikisi de yanpörtü oturub, velosipedi necə sürürdülər çatmır mənə. deməli yol boyu belə vəziyyətdə gəliblər gülə-gülə düz saxlıyanda marketin ağzında ikisi də arxası üstə aşdılar. velosipedin rulu girdi arvadın ayağına arvad vayyy deyib tutdu ayağını. bu mənə gülməli gəldi daha çox da arvadın durduğ yerdə bu gijdıllaxların poxuna düşməyi. heç vaxt eləməyəcəyim bir şey elədim, iki metr aralıda diyanmış qaqaşa baxıb güldüm ki, qoy o da mənə qoşulsun o arvada və gijdıllaxlara gülsün. ( gijdıllax deyənə bax da telefon hələ də qulağımdadı) qaqaş gülmədi. iki dəqiqə sonra məlum oldu ki arvadın oğluymuş. qaqaşda da bədən var haa. əsəbi biri olsa o cibimdəki qapağı tapar, velosipedin üstündə yanpörtü uzadıb litrliy colanı götümə soxar. təzdən yığdım nömrəni tutdum qulağıma. biraz da gözdədim dedim bəsdi girim içəri. amma birdən birə içəri keçə bilməzdim, bayaqdan telefon qulağımdadı heçnə danışmıram, adboy verib içəri keçsəm qəribə olacaq. baxdim telefona əsəbnən dedim ki: -götür də bu poxu!!! adboy verib girdim içəri.

gördüm şöbədə bir dənə alıcı (50-60 yaş arası kişidi) iki dənə də satıcı var. girdim içəri diyandım efes soyuducusunun qabağında saçımı qabağ tərəfdən yuxarı darıya-darıya gözləməyə. guya efes alacam seçirəm. bir də başımı çevirəndə gördüm ki, üçü də təəccüblə mənə baxır. reski ayıldım ki, 10 dəqiqədi diyanıb efeslərin qabağında saçımı yuxarı darıyıram. saçım dimdikdi bir həftə enməz o aşağı.

o an dayı çıxdı utana-utana yaxınlaşdım satıcılara ki, -sizdə 45 manatlıq efeslərdən yoxdu? - 45 manatlıq efes? yox yoxdu
-bu sizdən çıxıbe 1 litrlik kola. ( bu sizdən çıxıb nədi a gijdıllax)
- hə,götürün
-indi götürüm? ( gözləmirdim deyə soruşdum fikirləşirdim deyəcəklər ki, bir həftə sonra gəlin ərizəvizə baxacıyıq biraz sevinmiş kimi çıxdı sualım. indi götürüm? yuppi bugün cola içəcəm, evdəkilər bilsə çox sevinəcək oldu sual)
colanı götürüb ağlıya-ağlıya qaçdım. yeni həyəcanlar məni gözlüyürdü.