aljir

hətta bu düşərgə ilə bağlı bir xatirə var. düşərgədə həbs olunmuş gertruda platays xatırlayır ki bir dəfə gölün qırağından qamış yığarkən qonşu qazax kəndindən camaat da gölün ətrafına gəlir. və onlar orada işləyən qadınlara daş atmağa başlayırlar. qadınlar çox pis olurlar. onsuz da məcbur işlədilirlər, yaşayış şəraitləri pisdir, övladları haradadır bilmirlər. üstəlik də sürgündə olduqları yerdə belə insanlar bunları daşlayırlar. nəysə bu gertruda bu daşlama vaxtı yerə yıxılır. və görür ki burnuna kəsmik qoxusu gəlir. və bu qoxunun həmin o atılan daşlardan gəldiyini başa düşür. ac olduğu üçün risk edib bu daşlardan birini yeyir. görür ki süd məhsuludur. uzun sözün qısası sən demə bu qazax kəndliləri o qadınların halına pis olduqları üçün dəstək olmaq istəyiblər. onlara yemək verə bilməyəcəklərini dərk etdikləri üçün özlərini onlara daş atan kimi göstəriblər. əslində isə onlar qadınlara daş yox palçığa batırılmış qurut atırmışlar. qurut da nədir bilirsiz də yəqin. nəysə yaxşı ki dünyada hələ də insanlıq və yaxşı insanlar var. çalışın insanlığınızı itirməyəsiniz.

kod adı: "v.x.a.”

premyerası 2022-ci ildə gənc tamaşaçılar teatrında baş tutmuş tamaşa. tamaşa "vətən xainlərinin arvadları" haqqındadır. (gbkz:#376410 ) ssenari müəllifi mehriban ələkbərzadədir. bütün ssenari tarixi faktlar əsasında yazılıb. tamaşada 50-ə yaxın aktyor və aktrisa iştirak edir. tamaşada 36 qadının sürgündəki həyatı təsvir olunub. o cümlədən də mikayıl müşfiqin həyat yoldaşı dilbərin, əhməd cavadın həyat yoldaşı şükriyyənin. oynayan aktrisalar çox gözəl və canlı oynayırlar. payızda yeni teatr mövsümü açılacaq. onda mütləq gedib izləyin.

həqiqətən də çox gözəl əsərdir. bizim də borcumuz gedib dəstək olmaqdır. hər getdiyimiz tamaşa mədəniyyəti gücləndirir. ölkədə normal düşüncəni, aydınlığı qoruyur. mütləq teatrı dəstəkləyin. yoxsa hər ötən gün radikal dindarlara uduzacağıq.

aljir

bilənlər bilər, bilməyənlər də bilsinlər ki stalin repressiyaları dövründə repressiya olunmuş kişilərin həyat yoldaşları, qızları, anaları da günahsız olsalar belə, sırf günahlandırılan şəxslərin yaxın qadınları olduqları üçün bəzən repressiyaya məruz qalırdılar. həmin bu qadınlar "vətən xainlərinin arvadlar" və ya "vətən xainlərinin qadınları adlanırdı. hətta belə düşərgə də var idi "aljir". açıqlaması belədir "akmolinskiy lager jen izmennikov rodini" yəni "vətən xainləri qadınlarının akmola düşərgəsi". uzun sözün qısası tək aljirdə 50-dən çox azərbaycanlı qadın cəza çəkiblər.

məhəmmədəli pişnamazzadə

qafqazın VII şeyxülislamı olsa belə əsl insanlıq müasirlik nümunəsi olan şəxs. müsəlman qızların təhsil almaqlarını həmişə vurğulayan bu din xadimi həm də gəncədə məktəbül xeyriyyə təşkil etmişdi. bu məktəb müasir təhsil verirdi yəni birdə mədrəsədə boş boş quran əzbərlətmirdi. şəhərdə kitabxana yaradıb, həyat yoldaşı dünyasını dəyişəndə ənənəvi yas ehsan verməyib əvəzində məktəbə 100 rubl və kasıblara 400 rubl xərcləyib. belə maarifçi və yenilikçi olduğuna görə də dəfələrlə sürgün edilib əziyyətlər çəkib. uzun sözün qısası nümunəvi ruhani olub zənnimcə.

qaradağlı faciəsi

17 fevral 1992-ci ildə xocalı faciəsindən bir neçə gün əvvəl baş verdiyinə görə bir az kölgədə qalmış faciə. halbuki bu kənddə çox vacib hadisələr baş verib. xocavəndin qaradağlı kəndinin işğalı zamanı 100-dən çox sakini öldürülür. ondan qabaq 1991-ci ildə də ermənilər kəndin 6 sakinini diri diri yandırmışdılar. əsir götürülənlərdən isə bəzilərinin başlarını kəsirlər bəzilərini isə döyüb öldürürlər. o qədər dəhşətli işgəncələr verilib ki 15 nəfər əsirlikdən qayıtdıqdan dərhal sonra ölür. kənddə bir başqa nümunə olası hadisə də baş verib. qaradağlı kənd məktəbinin 1 direktoru 2 müəllimi və 8 şagirdi kənd uğrunda sonadək döyüşürlər. direktor müəllimlər və şagirdlər çiyin çiyinə ana torpaqları öz haqları olan kəndləri uğrunda sona qədər döyüşüb şəhid olublar. düşünə bilirsiz? filmlərə ssenari olası mövzudur. ruhları şad olsun.

anna politkovskaya

rusiyalı jurnalist. daha çox ikinci çeçen müharibəsi haqqında apardığı araşdırmaları və putinə qarşı etdiyi tənqidləri ilə yadda qalıb. putinə qarşı 2 3 kitab yazıb, rus hökumətinin çeçenistanda etdiyi cinayətləri üzə çıxarıb. dəfələrlə öldürmək istəyiblər. gah zəhərləyiblər gah hədələyiblər və ən sonda 7 oktyabr 2006-cı ildə öldürüblər. onun qətlində təqsirli bilinən 5 nəfər çeçen həbs olunsa da sifarişi kimin verdiyi hələ də bəlli deyil. politkovskaya həm də putinin ad günündə öldürülüb və ehtimal olunur ki onun ölümünü putinə ad günündə ramzan kadırov hədiyyə edib. ehtimal olsa da həqiqətə uyğundur çünki bu kadırov gijdıllağın nəvəsi aslan məshədovun ölümünü də qadınlara 8 mart hədiyyəsi kimi təqdim etmişdi.

azərbaycan dövlət kukla teatrı

teatrın binası 1910-cu ildə bakıda tikilib. bu bakıda tikilmiş ilk sinematoqraf binasıdır. sinematoqraf nədir deyə soruşsaz deyim ki kinematoqrafın keçmiş adıdır və lumyer qardaşları tərəfindən yaradılıb. tərpənən kadrları qeydə alıb göstərmək üçün aparat, kameranın ulu babası. binanın memarı möhtəşəm polşalı memarımız iosif ploşkodur və fransız renessansı üslubunda tikilib. burda ilk əvvəl fenomen stenoqrafı fəaliyyət göstərir, sovet işğalından sonra isə burada satiraqit fəhlə teatrı, bakı türk işçi teatrı, 1970-ci ildən isə kukla teatrı fəaliyyət göstərir. binanın fasadında yunan roma üslubunda olan 4 heykəl 2007-ci ildə təmir işləri zamanı götürülüb və daha sonra bərpa olunmayıb. və mən buna çox pis olub əsəbiləşirəm.

balaca qara balıq

2015-ci ildə the guardian qəzeti tərəfindən ən yaxşı uşaq nağılı adına layiq görülüb. bundan başqa bir çox beynəlxalq mükafatları da alıb. dünyanın bir çox yerində teatrlarda səhnələşdirilib. uşaqlar və hələ də gözü açılmayan qul olan vətəndaşlar üçün mütləq oxunası kitabdır. əsər kiçik yaşdan uşaqlara mübarizə aparmağı cəmiyyətə fayda verməyi təlqin edir. ən sevdiyim hissəsi isə budur. tək bu hissə milyonların gözünü aça bilər. və bəlkə də bu cümlələri hər kəs dərk etsə gözəl bir dünyada yaşaya bilərik. Əsərdə balaca qara balıq deyir:

"Ölüm hər an məni yaxalaya bilər. Ancaq mən bacardığım qədər yaşamalı, ölümdən qaçmalıyam. Ancaq ölümlə qarşılaşa da bilərəm. Bu vacib deyil, vacib olan budur ki, mənim həyatım və ya ölümüm başqalarının həyatına necə təsir göstərəcəkdir."

zəhra abedi

miyanənin vərənkeş kəndində yaşayan və zəlzələ nəticəsində dünyasını dəyişən kiçik soydaşımız. daha çox verdiyi müsahibə ilə yadda qalmışdı. müsahibədən dialoq:

"zəhra: müəllimimiz yoxdur. biz dərs oxuya bilmirik.
müxbir: sən niyə belə hirslisən?
zəhra: gərək hirslənən də. bilirsən, gərək mən gedəm məmləkətimi düzəldəm."

təəssüflər olsun ki 2019-cu ildə baş vermiş zəlzələ nəticəsində dünyasını dəyişdi. buna səbəb isə atasının dediyinə görə zəhranın çatdırıldığı xəstəxanada oksigen balonunun və həkimin olmamasıdır. daha sonra ailə etiraz kimi qapısına "azərbaycan başın sağ olsun, yasımızı özümüz tutarıq" yazısını asmışdı. belə aktiv və hər şeyi dərk edən uşaqların heç nədən dünyalarını dəyişmələri çox pis təsir edir. insanlarımızın elə şəraitsiz bir vəziyyətdə yaşamasına, ən adi oksigen balonunun olmadığına görə dünyasını dəyişməsinə səbəb elə bizik. biz dərk edirik amma dəyişmirik zəhra isə dəyişmək istəyirdi, məmləkəti düzəltmək istəyirdi.

müsahibəyə də burdan baxa bilərsiz: https://www.youtube.com/watch?v=K3Co8jwDqqI

azad bir quşdum

cəfər cabbarlının həm musiqisini həm də sözlərini yazdığı möhtəşəm bir əsər. bu mahnı ilk dəfə onun "1905-ci ildə" tamaşasında sona rolunun ifaçısı, sona hacıyeva tərəfindən oxunub, baxşı rolunu oynayan süleyman tağızadə isə onu (Sonanı) tarda müşayiət edirdi. tağızadənin də o vaxtı tarı olmur ümumiyyətcə tarda ifa edə bilmir cəfər cabbarlıya deyir ki tarım yoxdu olsa öyrənərəm o da süleymana tar alır və süleyman da tarda ifa etməyi öyrənib bu möhtəşəm işi ortaya qoyurlar həmin tar indi ədəbiyyat muzeyində qorunub saxlanır. əsas məsələ musiqinin gözəlliyidir. bu gözəlliyi şövkət ələkbərova sara qədimova kimi əjdahalar da ifa etsələr belə ən gözəlini səxavət məmmədov oxuyub. heyf heyf ki qəzaya düşüb tez köçdü dünyadan.


Azad bir quşdum,
Yuvamdan uçdum.
Bir bağa düşdüm
Bu gənc yaşımda.
Bir ovçu gördü,
Köksümdən vurdu.
Torpağa düşdüm
Bu gənc yaşımda.

(youtube: )

gənc yazarlar

artıq bu ifadə söyüş kimi istifadə olunur. çünki bu nəsilə bu fəsiləyə aid insanlar özlərinə gənc yazar deyib ancaq özlərini söydürmək üçün status yaza bilirlər. böyükçöl del gerani ömər xəyyam kimi gədə güdələr ancaq söyüş yolu ilə qabağa getməyə çalışırlar. söyüş söyüləndə də özlərini daha üst səviyyədə göstərib söyüş götürəsi səviyyədə olmadıqlarını nümayiş etdirməyə çalışırlar. bütün günü publarda veyllən, pivə araq bas, yazdığın kitablar tualetdə istifadə etməyə belə yaramasın sonra da çıx de ki yazarlara qiymət vermirlər bizi sıxırlar ölkədə yaşamaq mümkün deyil filan. hələ dalbarikin biri o gün canlı yayımda guya damarların kəsir. şou göstərir daha bilmir neynəsin götürüb damarını kəsmək əvəzi qolunda yollar çəkir ala şındıllağ belə kəsən oğlansan biləkdən kəs üç dəqiqəyə çez rahatlasın da dünya əlindən.

powerwolf

çox təəsüf edirəm ki bu qrup haqqında bu vaxta qədər yazan olmayıb. ayıb olsun. deməli bu qrup pauer və hevi metal qrupudur. almaniyada fəaliyyət göstərirlər. musiqilərində daha çox dini motivlərdən istifadə edirlər amma özlərini daima üçüncü tərəf kimi göstərirlər. bir neçə musiqilərində gah satanizmi gah da katolikliyi məsxərəyə qoyurlar. musiqilərindəki orqan partiyaları məni dəli edir. möhtəşəmdilər vəhşidilər. üstün cəhətləri möhtəşəm əkiz qardaşların gitara ifaları, solist atilla dornun əslində opera vokalı üzrə təhsil alması və təbii ki orqan partiyalarıdır. bu ayın 20-i növbəti albomları işıq üzü görəcək. dinləyin sevin.