3. yerinə daha düzgün bir sistemin gətiriləcəyi təqdirdə olduqca sevinəcəyim bir qərar. soruşsan ki bu test sistemini niyə müdafiə edirsən o dəyqə başlayacaqlar ki ay nə bilim rüşvətin olmadığı yeganə yoldu, yox əfəndim elçibəyin bizə buraxdığı sonuncu mirasdı zad. ən narahat edici məqam odurki bunlara görə rüşvətin olmadığı bir sistem qeyri-adi bir sistemdi, yəni ki bunu sehirli bir yolla, qeyri-adi formada tapmışıq və bu qeyri-adi sistemi nə bahasına olursa olsun rüşvətsizdi deyə qorumaq lazımdı. bunlara görə rüşvət yoxdu deyə bu sistemin neqativ təsirlərini filan hamısını göz ardı eləmək olar. deyəcəksizki hə nədi bu gözəl rüşvətsiz sistemin neqativ halları? 1-2sini yazmaq istəyirəm.
1. universitet oxumağa gedən birinə lazımsız, tonlarla materialın (hansı ki unide oxuyacağı sahə ilə əlaqəsi yoxdu) əzbər öyrədilməsi. misal üçün mən gedib hüquq fakultəsində oxuyacamsa kitabi-dədə qorqudun filanıncı boyunun filanıncı paraqrafında basatın təpəgözü öldürmədən əvvəl yolda neçe neferle meslehetleşmiyini əzbər bilməliyəm ki ədəbiyyatdan 25 düz yaza bilim ki balım 650-dən çox olsun və hüquqşünas olabilim. abituriyent vaxtları nə qədər adam tanıyırdım iii qrup üzrə 670 filan bal topluyub üstünə də tarixdən 25 düz yazıb özlərini ağıllı hesab edirdilər. ama gedib həmən adamdan soruşsandaki xəritədə antik misirin yerləşdiyi ərazini göstər dönüb mal-mal üzümə baxırdılar.
2. tənqidi və analitik fikrin öldürülməsi və yerini mənasız əzbərçiliyə verməsi. test sistemi səndən azərbaycan xalq cümhuriyyətinin nə vaxt yarandığını soruşur, niyə yarandığını yox. test sistemi səndən dədə qorqudun basata təpəgözü öldürmək üçün hansı məsləhəti verdiyini soruşur, dədə qorqudun azərbaycan tarixindəki rolunu yox.

p.s. bir də belə arqument gətirilərki ay nə bilim test sistemi inkişaf etmiş qərbin sistemidi, testdən çıxmaqla sovet dövrünə qayıdırıq filan. ama bunu deyənlərin heç xəbərləri də yoxdur ki o bütün günü övündükləri qərb ölkələrində demək olarki universitetə qəbul test üsulu ilə aparılmır. onlar bizdən çox əvvəl anlayıblar ki üni oxuyacaq adamda əzbərçilik qabiliyyəti yox, tənqidi düşünmə qabiliyyəti və analtik bacarıqlar lazımdır.