bugün wiki təsadüfi son
sözaltı sözlük
məsləhət postlar mesaj Profil

...

dialektika

əjdahalar   googlla
metafizika - azərbaycan - friedrich nietzsche - arthur schopenhauer - simone de beauvoir - fəlsəfə - dialektizm - sözaltı etiraf - kommunizm

    #sözaltı wiki təsadüfi wiki gətir

    yazarın wiki entryləri: pozitivizm - beşmərtəbəli evin altıncı mərtəbəsi - dialektika
    4. demək,dialektika bizim bildiyimiz qədərilə ilk dəfə heraklit tərəfindən kəşf edilib.heraklitin belə fikri var:"hər şey dəyişir,hər şey hərəkət edir".sonralar bir çox filosofun əsərlərində buna örnək tapmaq olar.məsələn,platonun əsərləri dialoqlar şəkilində yazılmışdır.bu dialoqlarda hər hansı bir şəxs qarşısındakının fikirlərini inkar etməklə sonda həqiqəti ortaya çıxarmağa çalışır.amma,dialektika deyəndə heç şübhəsiz ilk olaraq hegel yada düşür.çünki bu zati-aliyyə müasir dialektikanın yaradıcısıdır.hegeldə bu idealist formada təzahür edir.yəni,hegel dialektik idealistdir.hegel deyir ki,hər bir anlayış öz əksiynən bir yerdə yaranır.bu fikirlərdən biri tezis,digəri antitezis olur.bu tezisnən antitezis bir birinə qəti şəkildə zidd gedirlər.sonda bu savaşdan sintez çıxır.yəni,həm tezisin,həm də antitezisin elementlərini özündə əks etdirir.amma bu sintez yaranan zaman onun özünün də əksi yaranmış olur(yuxarıda dediyimiz kimi,hər anlayış öz əksiylə bir yerdə yaranır).belə belə dialektika sonda mütləq varlıqa(hegel fəlsəfəsində allah kimi bir varlıq,tam elə də olmasa təxminən elə bir şeydi) doğru gedir.buna örnək kimi məsələn ictimai inkişaf formasiyaların göstərə bilərik.quldarlıq ibtidai icma quruluşunun inkarıdır.amma quldarlıq yarananda özü ilə bərabər öz sonunu gətirəcək və özünün əksi olan feodalizm anlayışını da yaratmışdır.feodalizm anlayışı yarananda öz əksi olan kapitalizmi də yaradıb.belə belə bunlar davam edirlər.dialektikaya digər bir örnəyi məsələn elmi fikirin inkişafını misal göstərmək olar.eynşteyn fizikası nyuton fizikasını inkar edir,kuantum fizikası eynşteyn fizikasını inkar edir.taa ki,hər şey sonda mütləq varlıqda təzahür eliyənə qədər.əslində isə işin kökündə yatan idea birinci fikirin yarandığı,sonradan onun reallığa çevrildiyidir.yəni,birinci idea yaranır,sonra materiya.birinci feodalizm anlayışı yaranır,sonra quruluş olaraq feodalizm formalaşır.
    hegeldən sonra hegel fəlsəfəsinin davamçıları iki qrupa ayrıldılar.biri sağ hegelçilər,biri sol hegelçilər.marx dediyimiz abi bu sol hegelçilərdəndi.marx hegel dialektikasın götürüb onun idealist təməlini materialist edib.yəni,inkişafın kökündə materiya durur.fikirkər kimi varlıqların da əksi olur.təbiət bunun üstündə inkişaf edir.insan fikri,düşüncəsi isə yalnız təbiəti,materiyanı əks etdirir.yəni,birinci feodalizm yaranır,sonra o insanların fikrində formalaşır.birinci materiya,sonra düşüncə.feodalizm quruluşu,feodal düşüncəsini yaradır,kapitalizm isə kapitalist düşüncəni yaradır.düşüncə sonradan yaranır.məsələn,marxın tarixi materializmində qeyd olunur ki,tarix əslində hegel dediyi kimi aşağı təbəqənin yuxarı təbəqəyə söz keçirmək üçün apardığı mübarizədən ibarət deyil.yəni,tarixin inkişafı söz keçirmək,fikir bildirmək kimi idealist qavramlarla inkişaf etmir.tarixin inkişaf qanunu istehsal vasitələrinin üzərində gedən mübarizədən ibarətdir.yəni təməlində materiyalist səbəb durur.aşağı təbəqələr ona görə öz sözlərini yuxarı təbəqəyə keçirmək istəyirlər ki,yuxarı təbəqələr bütün istehsal vasitələrinə sahib idilər.yəni,təməlində maddi şeydi.
    ps:yazdığımı oxudum bir dəfə.özüm də heç nə başa düşmədim.ümid edirəm siz nəsə anladınız.özüm də savaddı oğlanam.

7 əjdaha

ahadesquieu
#226277


25.08.2016 - 00:35
+2791 oxunma
wikiləyən: timidus



hamısını göstər

üzv ol

...