986. bu vaxta qədər n qədər şey öyrəndiyim, ya da öyrənməyimə səbəb olan, yanlış məqsədlər üçün istifadə edilən, doğru istifadə edildikdə həm oxuyucusuna, həm də yazarına fayda təmin edə biləcək potensialda olan platforma.

bir aydır mümkün olduğundan da çox istirahət, yemək vaxtından qısaraq vəziyyəti necə stabilləşdirmək olar deyə araşdırmalar aparmışam, istəyirəm sözlüyün istifadəçiləri ilə də paylaşım nəticələri. uzun entry olacağına baxmayaraq kolanızı, çipsinizi alın, gəlin demirəm, çünki içərisindəki məzmun belə şeylərə uyğun deyil.

problemi həll etməyə başlamaq üçün əvvəlcə diaqnoz qoyulur sonra o diaqnoza əsasən həll formalaşdırılır, risklər filan hesablandıqdan sonra plan icra edilməyə başlanır. bu entry diaqnoz qoymaq üçün statistik informasiyaların toplanması prosessini izah edir. uzatmıram, keçək mətləbə.

sözlüyün başlıca problemi yararlı istifadəçi kütləsinin az olmasıdır. yəni yaza bilən, yazan istifadəçi sayı olduqca azdır. yaxın günlərə qədər sol frame ümumiyyətlə yerindən tərpənmirdi. bir neçə yazarın köməyi ilə bu vəziyyəti dəyişdirməyə çalışdıq və nail olduq, gün etibarilə gözlə görünəcək qədər fərq var. eyni zamanda bu etdiklərimiz növbəti addımlarımız üçün təkan rolu oynayacaqdı.
etdiyimiz şey sadəcə reklam idi. ödənişsiz, primitiv yollarla - sosial şəbəkələrdə günün müxtəlif saatlarında postlar paylaşdıq. yəni, burada açar söz reklamdır. daha çox istifadəçiyə çatmaq, tanınmaq, xatırlanmaq üçün reklam başlıca faktordur.

reklam. yaralı yerimiz. google-a reklam növləri yazsanız qabağınıza çoxlu üsullar çıxacaq, amma və lakin bizim işimizə yarayacaq olanlar maliyyədən çox əmək tələb edənlər olacaqdır. reklam büdcəmiz olmadığından bu aşkar məsələdir. verilən parametrlərə uyan nəticə digital reklamdır.

bizim təklif etdiyimiz şey - sözlük - sadəcə azərbaycanlılara (çox az digər hallar da ola bilər) xitab etdiyindən məcburuq ki, reklam strategiyamızı da azərbaycanlıların cəmləşdiyi yerlərə uyğunlaşdıraq, yəni google, facebook, twitter, instagram kimi axtarış motorları/sosial şəbəkələr auditoriyamızın sıx istifadə etdiyi platformalardır. hər birini ayrıca ələ alsaq:

google - google bir axtarış motorudur, bazar payı 92%dən belə çoxdur. bu səbəbdən google axtarışlarında çıxmaq, ilk sıralarda çıxmaq bizə üstünlük vəd edir. bu səbəbdən google-un botlarına istədiyi şəraiti yaratmalıyıq ki, saytımızı indeksləsin və nəticələrdə görünək.

google-un istədikləri:

1. google deyir ki, mənim botlarım insan deyil, onlara kömək elə ki, nəyi indeksləmək lazımdır bilsinlər, bunun üçün axtarış konsoluna sitemap deyilən fileı təqdim etmək lazımdır. təəssüf ki, noyabr ayının 30-na qədər sitemap fileımız təqdim edilməmişdi. köhnə bir sitemap fileı http://soz6.com urli üçün təqdim edilmişdi ki, bu da tələb olunan fileı ölçüsünü - 50mb və link sayını aşırdı, bundan əlavə http://soz6.com və https://soz6.com urlləri bizim üçün eyni olsa da google üçün tamamilə fərqli url-lərdir.

1 ay sonra təqdim olunan 2 sitemap filenın nəticələri:
sitemap 1 : 2 şəkil 54 675 link təqdim edilib / 49 777-si indekslənib, hələ də davam edir
sitemap 2 : 2 şəkil 19 673 link təqdim edilib / 175 16-si indekslənib, hələ də davam edir

sitemap fileı içərisində linklər yığılan bir xml fileıdır, biz sadəcə başlıqları google-a veririk, botlar da bu linklərə bir-bir girir və məzmunu indeksləyir, həm də səhifələrin içərisindəki linklərə bir-bir girir, ordakı məzmunu da indeksləyir. məsələn, https://soz6.com/nedir/1438/sozalti-etiraf sözaltı etiraf linkinə giribsə orda entry yazan yazarların profillərinə keçir linklərini də crawl edir. web belə yaranır -*

başlıca çətinliklər:

1.1. bəzi başlıqların linklərində qadağan olunmuş simvollar var, məsələn tu vuò fa' l'americano bu başlıqda qadağan olunmuş simvollar olduğundan web server düzgün nəticəni tapa bilmir və nəticə 404 not found olur. hansı ki, bu biabırçılıqdır. sən googlea deyirsən ki, gəl, gəl, sənə qəşəng linklər verəcəm, gir indekslə onları sonra da surprise motherfucker deyib 404 atırsansa google da şapalağı qoyacaq qulağından. buna görə də xətalı olan başlıqları bərpa etməsi üçün bot yazdım, bu bot verilən başlıqların içərisindən xəta kodu 404 olanları tapıb, düzəldib sonra statusunun 200 OK olduğuna əmin olurdu. məsələn belə bir output zadı göstərə bilərəm: https://imgur.com/a/U6odgtV

1.2 bayaq dedik ki, google http və https versiyalar fərqli url-lər kimi yanaşır, bu o cümlədən, www versiyası üçün də keçərlidir. indi sayaq əlimizdə neçə fərqli link eyni resursa çıxarır:

https://soz6.com/nedir/31311/horumcek
https://www.soz6.com/nedir/31311/horumcek
http://soz6.com/nedir/31311/horumcek
http://www.soz6.com/nedir/31311/horumcek

4 fərqli url amma eyni məzmun, deyək ki, 2-sini (http versiyalarını httpsə yönləndirdik) ələdik, yerdə qalır 2 fərqli url. burda yenə duplicate contentdən xal itirəcəyimizə görə bizə başqa bir köməkçi vasitə lazımdır. bunun adına da *canonical url* deyirlər. tətbiq etdim , qaynaq kodunu açan hər kəs görə bilər, məsələn: https://imgur.com/a/7mlZtBy (2 şəkil)

1.3 başlıqlarda google-un görməməli olduğu linkləri görməsi. məsələn, https://imgur.com/a/iuk97Vj burada olan lələ, izlə, mən sadəcə istifadəçilərin görməli olduğu linklərdir, amma kodlayan adamın səhvi ucbatından google bu linklərə girib, yanlış yönlənib/server error xəta kodu alıb və konsolda xəta olaraq görünür.
bu xətaları aradan qaldırmaq üçün bəzilərini web serverin içərisində rewrite direktivləri ilə, bəzilərini isə server side dil vasitəsi ilə müvafiq başlıqlara yönləndirdim:

məsələn:
izlə linki: https://soz6.com/sds-topicmanager.php?id=31311&p=izle
yönlənir: https://soz6.com/nedir/31311/horumcek
yeni link: hal-hazırda işləmir.
--------------------------------------
lələ linki: https://soz6.com/sds-lele.php?id=55491&link=experiment-ok
yönlənir: https://soz6.com/nedir/55491/experiment-ok
yeni lələ linki: https://soz6.com/nedir/55491/experiment-ok/buddy
--------------------------------------

1.4 entrynin altındakı şikayət linki, bu linkə vuranda məlum entry şikayət olunur, hər zaman da eyni form açılır, yəni içərisində heç bir informasiya olmayan yerə yönlənir, bu o deməkdir ki, google-un bizə ayırdığı crawl büdcəsini boş-boş şeylərə xərcləyirik, buna görə də həmin linki 301 yönlənmə ilə entrynin linkinə yönləndirdim:

şikayət linki: https://soz6.com/contact?eid=280092
yönlənir: https://soz6.com/entry/280092
yeni link: hal-hazırda işləmir.
--------------------------------------

1.5 entrynin içərisində verilən bax və gbaxlar da linklərdir. bəzən baxlar işlək olur, məsələn entrynin içində bax olaraq london sözünü versək bizi london başlığına aparar, amma " həşim yaxşı oğlandır" baxını versək bizi başlıq yaratma formuna aparar, hansı ki, bu səhifədə heç bir indekslənəcək informasiya yoxdur, bunu biz googlea deməliyik ki, istifadəçinin qabağına çıxarma bu səhifəni, çünki içərisi boşdur. deməsək belə google görəcək ki, içərisində məzmun yoxdur, soft 404 olaraq işarələyəcək. həll eləmək üçün sadəcə http cavab kodu olaraq 404 not found göndərmək lazım idi. artıq göndərir.

bayaq dedik london baxını versək bizi london başlığına aparar: baxaq görək necə aparır:

london istifadəçinin qabağına çıxanda çevrilir belə bir link olur: https://soz6.com?search?q=london
biz bu linkə əvvəllər klikləyəndə 302 (müvəqqəti daşınıb statusu) ilə https://soz6.com/nedir/901/london başlığına aparırdı, hansı ki, səhv prinsipdir, çünki london baxı hər zaman london başlığına aparmalıdır, (heç vaxt dəyişməyəcək bu. ümumiyyətlə 302 kodu nadirən istifadə olunur) bu da o deməkdir ki, 301 yönləndirilmə kodu ilə yönlənməli idi. artıq düzgündür.

1.6 əjdaha lazımdır linki:

əvvəl bu formada idi - https://soz6.com/sds-ejdaha.php?id=910
iyrənc, səliqəsiz, şekilsiz bir şey. həqiqətən, mənim səliqə xoşlayan kaprizlərimdən əlavə google user friendly urllərə üstünlük verir.
məsələn, nümunə göstərim: biz başlıqlarda olan resursu https://soz6.com/nedir/910 url-ilə çıxarda bilərdik amma çıxarmırıq, onun əvəzinə https://soz6.com/nedir/910/elcezair içərisinə başlıq haqqında informasiya daşıyan söz - slug - elcezair - qoyuruq ki, axtarış motorlarının botları bu informasiyanı istifadə edə bilsin: https://seo-hacker.com/url-seo-tutorial/ daha çox burdan oxumaq olar.

indi qayıdaq əjdaha lazımdır linkinə; əjdaha lazımdır linki, public-dir, yəni bütün istifadəçilər bu linklə resursu görüntüləyə bilir, o cümlədən, google-un botları da; əgər mən bu linkin içərisinə də slug qoysam indesklənmədə işimizə yaraya bilər. indi bu linkə klikləsəniz
https://soz6.com/nedir/910/elcezair/popular linkinə yönləndirləcəksiniz.
1.içəsirində user friendly slug var
2. nice, clean url-dir -*

səhvlər bitməyib, hələ davam edirik, bəli, əzizim, bu tamamilə linklərlə bağlı oyundur. ona görə də davam edirik.

1.7 bir resursa müxtəlif linklərlə çatmağın pis yönlərindən danışdıq bayaq. buna başqa nümunələr göstərim:

https://soz6.com/user/status/feronia
https://soz6.com/user/yazar/feronia

əvvəllər bu iki link ikisi də eyni resursa çıxarırdı, feronianın profilinə. hansı ki, pis haldır:
1. ona görə ki, status bildirən söz tamamilə lazımsızdır orda,
2. ona görə ki, 1 qüvvətli link 3-4 zəif linkdən daha yaxşıdır.
hal-hazırda bu linklərə klikləsəniz https://soz6.com/user/feronia linkinə aparacaq.

1.8 profilə girmişkən onunla bağlı dəyişiklikləri də bildirim:

yenə də nice, clean, friendly prinsipinə sadiq qalırıq:
1.8.1. istifadəçinin səhifəsi və son yazdıqları olan səhifə: https://soz6.com/user/ubermensch

1.8.2. son yazdıqları n-ci səhifə - əvvəl belə idi: https://soz6.com/sds-profile.php?w=ubermensch&sayfa=2 yenisi belədir: https://soz6.com/user/ubermensch/2 (əgər səhvən n-nin yerinə, məsələn 9999 (mövcuddan böyük ədəd yazılsa avtomatik ən yaxın ədədə yönlənəcək, burda da xəta var idi, səhv indekslənmişdi, düzəltmək üçün belə bir yola əl atdım)) yoxlamaq üçün https://soz6.com/user/ubermensch/9999

digərləri:

şahəsərlər:: https://soz6.com/user/ubermensch/popular
son həftə yazdığı ən əjdaha entrylər:: https://soz6.com/user/ubermensch/popular/week
son ay yazdığı ən əjdaha entrylər:: https://soz6.com/user/ubermensch/popular/month
əl əməyi göz nuru:: https://soz6.com/user/ubermensch/best
favori seçdikləri:: https://soz6.com/user/ubermensch/favorites
favori seçilənləri:: https://soz6.com/user/ubermensch/favorited
bütün entryləri:: https://soz6.com/user/ubermensch/entries
saxlanınanlar:: https://soz6.com/user/ubermensch/drafts
blog:: https://soz6.com/user/ubermensch/board

sonra google-un girməməli olduğu amma girdiyi yerlərdən bəziləri:
1.9 sifariş səhifəsi: https://imgur.com/a/43SgDnp
sifariş səhifəsində olan linklərə kliklədikdə bizi başlıq açmaq səhifəsinə aparır, yəni ki, içərisində məzmun olmayan səhifə axtarış motoruna açıqdır, hansı ki, istifadəçi axtarış motorundan bu linki tapıb, saytımıza gəlib görsə ki, içi boşdur və o dəqiqə səhifəni bağlasa bizə zərərdir.
(baxma: bounce rate)
google əsasən axtarış edən adamları düşünür, onları məmnun eləməyə çalışır, istifadəçinin saytda çox qalması əlavə xal qazandırır, üstünlükdür. bu səbəbdən bu linklərin hamısına 410 gone deyib istifadəçinin qabağına çıxarmasını blokladım. çünki yönləndirə biləcəyim bir yer də yox idi.

hamısını ana səhifəyə yönləndirmək də absurddur. bu səbəbdən sifarişin yeni linki https://soz6.com/fill/4758/stalicni-salat-resepti kimidir və inspect eləsəz nofollow attributunu görərsiniz ki, axtarış botlarını bu linkə girməyə qoymur. yəni botlar bu attributu görəndə linkin üstündən keçir, indeksləmir. https://imgur.com/a/MD9Glmy qırıq-qırıq sərhədlərin olması nofollow attributuna görədir.

yenə linklərdəki səhvlərlə davam edirik:
1.91 indekslənməməli resurslardan biri də bugün səhifəsidir: https://soz6.com/bugun - 2 səbəbdən:

1. içərisində olan başlıqlar sadəcə bugün yazılan entryləri göstərir -- https://soz6.com/nedir/24397/van-helsing/b əvvəllər burada yönlənmə meta refresh vasitəsilə olurdu, hansı ki, bu da axtarış motorlarında crawl anomaliyaları olaraq işarələnir. bunun qarşısını almaq üçün yeni linklərə girişini bağladım, köhnə indekslənənlər üçün isə meta refresh i 301lə əvəzlədim.

2. bugün səhifəsi mobile versiya üçün xas bir şeydir, əgər istifadəçi desktopdan girsə bu səhifəyə belə bir şey görəcək. bunun qarşısını da robots.txt və meta attributları ilə aldım.

1.hissənin sonu. davamı olacaq.