21. --spoiler--

əsərdə fərdin özünə vaxt ayirmamasi və çətin iş saatı ilə həyatını bütün rutinlerden ayırması yadlasmani yaradan ən əsas səbəb olaraq göstərilir. həyatında var olan rutinlər içində qreqor bir böcəyə çevrilərək özünə yadlaşir. Bütün həyatını "iş" üzerinde quran qreqor üçün həyatının mənası iş dir. necə ki işə gedə bilməmək qreqor üçün böcəyə çevrilməkdən daha böyük bir problemdir. ailəsinin ona yüklədiyi məsuliyyəti yerinə yetirə bilməmək onu herşeyden daha çox narahat edir.
1.qreqor
qreqorun keçmiş haqda dediyi bəzi sözlərdən başqa keçmişi haqda heç bir məlumatımız yoxdu.
“o, müdürün əlaltısı idi, kişiliksiz ve ağılsız biriydi. ancaq xəstə olduğunu bildirersə? ama bu özü üçün untaç verici olardi və şüphe yaradardı çünki qreqor 5 illik iş həyatında bir dəfədə olsun xəstələnmemisdi”
bu sözlərdən göründüyü kimi qreqor üçün həyatda ən vacib şeylərdən biri onun işi idi. adicə bu vəziyyətdə belə qatara çatmaq istəyir yada xəstəyəm deməsinin işində problem yaradacaqindan narahat olurdu.
qreqoru üzən tək şey onun hal hazırda heç bir qabiliyyəti olmaması idi. insanların onu necə qarsilayacagi onun üçün çoxda önəm kəsb etmir sadəcə onlara hərəkət edə bildiyini işləyə biləcəyini sübut etmək istəyirdi. əgər qreqor əvvəlki kimi işləyə bilsə heç kəs onu bu görüntüsünə görə dışlamazdi. ama qreqor artıq lazımsız biri idi və edə biləcəyi heç bir şey yox idi.
"ailənin faiz hesabına yaşaması üçün bu pullar hər halda çox az idi; bir ilə, uzaq
başı iki ilə çatardı və deməli, bu pul xərclənmək üçün deyil, ancaq pis gün üçün
saxlanılırdı, gündəlik xərclik üçünsə mütləq qazanmaq lazım idi. ata sağlam olsa
da, qoca idi, beş il idi ki, işləmirdi və özünə bir elə gümanı da gəlmirdi;
keşməkeşli, uğursuz həyatında ilk fasilə olan bu beş il ərzində o, xeyli şişib
ağırlaşmışdı. bəlkə astma xəstəliyinə tutulub nəfəs təngiməsindən olmazın əziyyət
çəkən və bütün gün pəncərə qabağındakı taxtda tir kimi uzanan qoca anası pul
qazanmalıdır? bəlkə də bacısı? ancaq o axı hələ on yeddi yaşlı bir uşaq idi,
indiyəqədər yaşadığı kimi yaşamağa, yaraşıqlı geyinməyə, yuxudan gec durmağa,
bir növ adi əyləncələrdə iştirak etməyə, hər şeydən əvvəl skripka çalmağa haqqı
var idi. indi qazanc haqqında evdə söhbət gedərkən qreqor birdən-birə qapıdan
qopdu, özünü yaxınlıqda qoyulmuş üzü dərili divanın üstünə atdı, xəcalətdən,
dərddən bədəninə hərarət axdı"
bu yazıda qreqorun timsalında bütün fərdlərin (əsasən oğlanlar) belində ailənin maddi yükünü daşımaq məcburiyyəti göstərilir. bu danılmaz bir həqiqətdi və dəyişilə bilməz kafka burada bir insanın başqaları üçün onu dəyərli edənin nə olduğunu açıq açıq yazır. onlara əl tut səndən yararlansinlar. sevgi üçün bunlar kifayətdi.
qreqor böcək deyildə şikəst olsa idi də ailəsinin ona qarşı olan tutumunun yenə eyni olacaqdı. çünki onlar qreqordan faydalanmaq həvəsində idilər və qreqoru yaşadan həyata motivasiya edəndə ailəsini saxlamaq idi. ömür boyu çalışıb oğlunu böyüdən ata məsələn ? nə fərqi var qreqordan ?

2. qreta
əsərdə mənfi xarakter olaraq qreqorun atası gorsensede əsərin en mənfi obrazı qreta idi.
qreta qardaşının ilk əvvəl bütün problemlərini qarşılaması sonra onu bir anda unutmasınin səbəbinin nə olduğu hamıya aydın dır yəqin ki. ümidləri öldü artıq qreqorun sağalıb onu musiqi məktəbinə yazdiracagina olan ümidləri öldü və öz işini tapıb musiqi məktəbində oxuduqdan sonra artıq qreqoru tamamilə unutdu.
qreqorun ölməsini hamı istəsədə bunu ilk dilə gətirən qreta idi.
--spoiler--