5. insanları sevən və yaradıcıllığı boyu insanların ləyaqətinin alçaldalmasına, dvoryan-burjua əxlaqına və s. qarşı mübarizə aparmış görkəmli fransız dramaturqu.
şekspir faciə sahəsində nə qədər məşhurdusa, molyer də bir o qədər komediya sahəsində tanınmış, məşhur olmuşdur. komediyaları sadəcə gülüş xatirinə yox, o dövrün əxlaqi və ya sosial problemlərini həll etmək naminə yazılmışdır və buna görə də molyer deyirdi: komediya 2 problemi həll etməlidir, insanları tərbiyə etməli və digər tərəfdən də əyləndirməlidir elə buna görə də, hələ sağlığında onun əsərlərinə "fransa həyatının aynası" adına layiq görülmüşdür.
nəysə, dahi dramaturq haqqında uzun-uzadı yaza bilərik, amma onun ilk əsərlərindən olan "gülünc ədəbazlar" komediyası diqqəti xüsusi cəlb edir. nəzərinizə çatdırmaq istəyirəm ki, komediya düz 1659-cu ildə tamaşaya qoyulmuşdur, aradan gör nə qədər axt keçib, amma hələ də eyni bəşəri problemlər, eyni ailə-məişət məsələləri. xalq adət-ənənələrini bəyənməyən(mentalitet), ondan uzaq düşən 2 aristokrat ailəsinə mənsub madlen və katondan danışılır. həmçinin, əsər tamaşaya qoyulduqdan 2 həftə sonra qadağan edilmişdi.
katon və madlen 2 əmiqızıdırlar, onlar çoxlu sevgi-məhəbbət dastanları oxuyub məhəbbət haqda olan fikirlərini məhz bunlar əsasında formalaşdırırlar. qızlar belə düşünürlər ki, əgər oğlan qızı sevirsə, 2-3 ay ah-nalə etməli, eşqindən dəli-divanə olmalıdır, sonra oğlan cəsarətə gəlib sevdiyi qıza məktub yazmalıdır. qız oğlanı sevmiş olsa belə oğlana rədd cavabı yazmalı(trip atmalı), oğlanın 2-ci məktubuna da yox deməli, artıq 3-cü məktubda müsbət cavab verməlidir-*
məhz bu arzularla yaşayan qızlar evdə oturub öz məhəbbətlərini gözləyirlər. bir gün 2 zadəgan oğlan qızlara yaxınlaşıb "xoşumuza gəlirsiniz, sizinlə evlənmək istəyirik, elçilərimi göndərək" - deyirlər. qızlar onları təhqir edir, oğlanlar üzr istəyib gedirlər. bu zaman qulluqçu qız gəlib deyir ki, sizi bir oğlan gözləyir. qızlar onu dəvət edirlər, oğlandan özündən danışmağa başlayır(qızların ondan xoşu gəlir), oğlan bir dostunu itirdiyini deyir, təsadüfdən 2-ci oğlan da gəlib çıxır, dostlar görüşür, məlum olur ki, onlar bir-birini itirmiş dostlardır. böyük məclis qurulur, məclisin şirin yerində qızların qovduğu həmin 2 zadəgan oğlan digər 2 oglanın qulaqlarından tutub aparırlar. sən demə həmin oğlanlar zadəganların qulluqçuları imişlər. və bu planı da qızlar tərəfindən rədd edilmiş oğlanlar təşkil etmişlər.
gülünc ədəbazlardan sonra molyer "ərlər məktəbi", "arvadlar məktəbi", "sqanarel", kimi maraqlı əsərlərini yazır. sonrakı vaxtlarda isə molyer daha güclü realist pyeslərini yazır: "tartüf", "don juan", "mizantrop" "xəsis".
dahi dramaturqun ölümü də maraqlı olmuşdur: 1673-cü il fevralın 17-də yalançı xəstə tamaşasında baş rolda molyer özü çıxış edirdi. növbəti taaşalrın birində molyer dərindən ah çəkib kreslodan yıxılır. tamaşaçılar belə düşünür ki, onun yıxılması pyesdəki hadisələrin gedişatı ilə bağlıdır, lakin həmin gün böyük sənətkar vəfat etmişdi. dramaturqun basdırılmasına mane olmaq istəyən fanatiklər onun evinin ətrafında yığışmışdılar. molyerin arvadı armanda diqqəti yayındırmaq üçün pəncərədən pul səpməli olur, molyer gizlincə basdırılır. dəfn mərasimi gizlin keçsə də, sənətkarla vidalaşmağa minlərlə parisli gəlmişdi. bualo hətta molyerin ölümü ilə bağlı şeir də yazmışdır.
sooooo, illər keçsə də, dahi şəxsiyyətin qəbri yer üzündən silinsə də, fransız xalqı böyük gülüş ustadını heç vaxt unutmayacaq, həmçinin pufpuf da...