9. sən soruş gör, cəmiyyəti sevmə səbəbim var ya yox? cəmiyyətdən iyrənmə səbəbləri saymaqla bitməz, amma unutmamalıyıq ki, biz də bu cəmiyyətin bir üzvüyük, nələrsə qata bilərik bu cəmiyyətə müsbət mənada. çox təəssüflər olsun ki, cəmiyyətimiz bu hala düşməyib, bu hala salınıbdır. bu 1 illə, 10 illə olan şey deyil. illərlə müxtəlif ölkələrin əsarətində yaşadıq. rusiyanın təsiri daha böyükdür deyə bilərəm.

200 ilə yaxın müddətdə əsarətdə qaldıq. bu illər ərzində cəmiyyətdə aparılan şüurlu təbliğatlar, cəmiyyətin mənfi cəhətdən formalaşmasında böyük təsir göstərdi, istər çar təbliğatı, istər sovet təbliğatı cəmiyyətə çox təsir etdi mənfi mənada. sonra da müstəqillik illəri.

çayxanalarda, taksilərdə ən əsası mediada böyük təbliğat aparıldı. cəmiyyətin üzvü olduqları şübhə altında olan şəxs və şəxslər tərəfindən ən iyrənc ideologiyalar yeridildi cəmiyyətin yaddaşına.

"filankəsin heç nədən xəbəri yoxdur", "özü yaxşıdır ətrafı pis", "bu yeyib doymuşdu, indi yenisi gəlib daha çox yeyəcək", "yaxşı oğlan belə geyinməz", "belə etməz", "yaxşı qız belə etməz", "oğlana bu yaraşmır", "qız uşağısan bu nədir geyinmisən?" oğlan (və ya qız) uşağısan dişini ağartma (yəni gülmə). zəlil qal səni, gülməyəcəyiksə, bu duyğu niyə verilib? "kişi ağlamaz" göz yaşı niyə verilib bəs kişiyə də? "kişisən (qadın xeylağısan) biraz ciddi ol", "oturuşuna-duruşuna fikir ver", "bizim millətə yaraşmır belə şey geyinmək", "bu cavanlarda da böyüyə hörmət qalmayıb eee" səni böyük sayıb hörmət edənə mən nə deyim? "müsəlmanıq biz, avropanın əxlaqsızlığını gətirməyin bura" və s (avropa mentalitet cəhətdən bomba yerdir demirəm). "köpəkoğlu", "it balası", "eşşək oğlu eşşək", "pişiyini ağaca dırmaşdıraram" ifadələri ilə heyvanlara da nifrəti təbliğ etdilər. və bu şüurlu şəkildə, bilərəkdən edildi.

bizi bizə salsınlar deyə, başımız özümüzə qarışsın, böyüklərin işinə qarışmayaq deyə. heç nə təsadüfən olmadı. heç nə. mən inanıram ki, sözlüyün əksər yazarları mənimlə həmfikirdir, ona görə ürək sözlərimi burada rahat ifadə edə bilirəm. gəlin, hər birimiz bir nəfər kimi heyvanlara, insanlara, cəmiyyətə sevgini ən əziz bildiklərimizə öyrədək. vallah heç nə itirmərik. sevgi ən böyük dərmandır. heyvanları təhqir mənbəyi kimi istifadə etməyək, kiməsə it balası, köpəkoğlu deməyək. yəqin ki, elə deməklə köpəklərin, itlərin haqqına girmiş olarıq.

"sözlüyə gəlibsən ki, humanizmi təbliğ edəsən?" deyə düşünənləriniz ola bilər. bilmirəm bu həqiqətən humanizm sayılırmı ya yox, amma, cəmiyyətin normala dönməsi üçün ən kiçik addım budur. ən kiçik. güclü təbliğat aparmağa gücümüz yetmir ki, mediada hər kəsin televiziyasında, telefonunda bunları təbliğ edək. amma bir qığılcımla, cəmiyyətə az da olsa müsbət mənada töhfə vermiş ola bilərik.

müəllim olacaq yazarlarımıza not: peşənizi sevin, sizin dərs deyəcəyiniz (bəlkə də dediyiniz) uşaqlar, bizim gələcəyimizdir, onları gələcəyə işıqlı hazırlayın ki, gələcəyimiz zülmətə bürünməsin. tələbələrlə, şagirdlərlə, bağça müəllimi olacaqsızsa, körpələrlə dost olun, onlara mənəvi ata-ana olun.

müəllimlərin kütləsi böyük olur. gün ərzində neçə sinifə dərsə girib, neçə fərqli insanlar görəcəksiniz. onlara müsbət mənada bir şey qatın. bir fikir, bir düşüncə, bir şüur qatın. kitabı sevdirin onlara. aforizmdən yana fikir bazanız güclüdürsə, yazıçıların, filosofların mənalı aforizmlərini tez-tez səsləndirin, qoy sizi o dediyiniz aforizmlərlə tanısınlar. həmin aforizmi də öz dostlarına danışacaqlar sizdən danışanda. aforizmi onlar da eşitmiş olacaq, beləliklə, siz şüursuz şəkildə (yəni istəməyərək) bəlkə də 1 nəfər də olsa, kitaba, elmə meyl yaradan insan yaratmış olacaqsız və o insan da bu cəmiyyətin üzvüdür. sizin ən böyük təbliğatınız bu ola bilər ancaq.

mən özüm də tələbəyəm, mən belə bacardığım qədər nələrsə etməyə çalışıram ki, ən azından 1 nəfərə yaxşılığım dəysin. kiminsə yeni şeylər öyrənməsinə vəsilə olum. siz də edin. müəllim namizədi tanışlarınız varsa və dediklərim sizi qane edirsə, bu entry-ni onlara da oxuyun. valideynləriniz müəllimdirsə, onlara oxuyun, əgər yazdıqlarımla razısızsa. bu sözlüyə bacardığım qədər töhfə verməyə çalışacam, siz də mənalı fikirlərinizlə sözlüyü bəzəyin. məndən bu qədər. bəlkə də yazdıqlarımın əksəriyyəti bu başlığa aid deyil amma fikrim haçalandı deyə bu qədər uzun entry yazmalı oldum, ümidvaram ki, oxuduqca bezmədiniz.
di sağolun.
(bax: cəmiyyət)

(bax: təbliğat)

(bax: müəllim)