ahmet hamdi tanpınar
1,562 | 3 | 12
əjdahalar googlla
nobel mükafatı - xoşbəxtlik - bu dünyanı nağıl bilək - saatleri ayarlama enstitüsü - nazim hikmet və necip fazıl
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
yazıçının yaradıcılığından bəzi cümlələr:
vücudlarımız bir - birimizə ən asan verə biləcəyimiz şeylərdir, əsl məsələ həyatımızı verə bilməkdir. başdan ayağa bir eşqin ola bilmək, bir güzgünün içinə iki insan girib oradan tək bir ruh olaraq çıxmaqdır.
yaşamaq, başqaları tərəfindən mühasirə altına alınmaq, yavaş - yavaş boğulmaqdı yaşamaq.
həqiqətən möhtac olsaydıq, həqiqətən sevsəydik, o tez - tez olan gəlişlərindən birində adam balası kimi yaxalayar, bir daha gözümüzün önündən, dibimizin dibindən ayırmazdıq.
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
tanpınar'ın yahya kemal beyatlı ilə tanış olması, həyatından dönüş nöqtəsi olmuşdur. illərcə fransada qalan və fransız intellektual ətraflarında olan sənət anlayışını və dünya görüşünü inkişaf etdirən yahya kamal, tanpınar'ın estetik anlayışında, mədəniyyət və mədəniyyət təsəvvürlərinə görə təsirli oldu. istanbulun müxtəlif səmtlərində etdikləri gəzintilər, tanpınar'ın istanbul'u bir mədəniyyət və tarix merceğinden kəşf etməsini təmin etdi.
tanpınar'ın ilk şeiri universitet illərində çıxdı. iyul 1920-ci ildə oxucularla buluşan "musul akşamları" şeirində, üzerinde təsirli olacaq mövzuların ilk izlərini görmək mümkündür.
yəhya kemal'in liderliyində çıxarılan "dergâh" jurnalında 1921-23 illəri arasında 11 şeiri yayımlanan tanpınar, şeyhi'nin "hüsrev ü şirin" məsnəvisi haqqında hazırladğı bitirmə teziyle ədəbiyyat fakültəsindən məzun oldu. eyni il ərzurum liseyinə ədəbiyyat müəllimi olaraq təyin edildi. 1925-ci ildə konya liseyinə təyin oldu. 1927-ci ildə ankara kişi liseyinə təyin edildi. 1930-32 illəri arasında qazi tərbiyə institutunda ədəbiyyat müəllimliyi edərkən digər tərəfdən ankara kız və erkek liselerində dərslər verdi.
tanpınar'ın anadolu'dakı məmurluq təcrübəsi, sənət və mədəniyyət anlayışında təsirli olmuşdur. yüksək duyğu qabiliyyəti və mükəmməl üslubla qələmə aldığı beş şəhər, bu məmurluq dövrünün əsəridir, demək səhv olmaz. konyada olduğu sırada klassik türk musiqisi ilə tanış olmuş, ankarada qazi tərbiyə enstitüsü'ndeki mühit və klassik qərb musiqisi arxivi onun bu musiqisi kəşf etməsini təmin etmişdir. tanpınar, irəliləyən illərdə roman, hekayə və sınaqlarında hər iki musiqi növünə də yöndermede tapılmış, xüsusilə mahur bəstə romanında klassik türk musiqisi baş rolda olmuşdur.
anadolu'da müəllimlik etdiyi sırada şeirdə istədiyi nöqtəyə erişemediğini gündəliklərində yazan tanpınar, mümârese üçün şeirə iş xərcləməyə davam etmiş, 1926-28 illəri arasında səkkiz şeiri çap olunmuşdur. ilk yazısı 1928-ci ildə həyat jurnalında çıxmışdır.
fransız dilini mükemmelen bilən tanpınar'ın ilk tərcümələri 1929-cu ildə nümayiş olunan e.t.a hoffmann'dan "kremon kemancısı"dır.
1930-ci ildə dostluğu vəfatına qədər davam edəcək ahmet kutsi tecer ilə ankara'da "görüş" jurnalını çıxarmağa başladı.
1932-ci ildə kadıköy lisesi'nə təyin edilərək istanbul'a dönən tanpınar, ahmet haşim'in ölümü üzərinə 1933də sənaye-i nəfisə məktəbində estetik və mifologiya hocalığına başladı. istanbulda bütün diqqətini ədəbiyyat üzərinə sıxlaşdıran tanpınar'ın kitab halında nəşr edilən ilk əsəri tevfik fikret antolojisidir (1937).
1939-ci ildə dövrün maarif vəkili hasan ali yücel'in əmri ilə istanbul universiteti ədəbiyyat fakültəsinə doktoruna olmadığı halda 19. əsr türk ədəbiyyatı müəllimi olaraq təyin edildi. yücel'in ısmarladığı və xix əsr türk ədəbiyyatı tarixinə bu dövrdə hazırlamağa başladı. iki dəri olaraq hazırladığı əsərin yalnız birinci cildinin yayımlanmış olması, bütün ədəbiyyat tarixçiləri tərəfindən böyük bir itkin olaraq görülməkdədir. tanpınar, özündən əvvəl türk ədəbiyyatında heç tutulmamış bir yola girmiş, yalnız ədəbiyyat tarixini yazmaqla qalmamış, ədəbiyyatın cəmiyyət və cəmiyyətlə əlaqəsi üzərinə də əyilmiş, özünə xas üslubuyla bu gün dahi təməl qaynaq olan bir əsər ortaya qoymuşdur.
1941-ci ildə ən məşhur şeiri "bursa'da zaman" ilk dəfə bursa da "hülya saatleri" adıyla "ülkü" jurnalında nümayiş olundu.
1942-ci ildə maraş millət vəkili olaraq türkiye büyük millet meclisi'nə girən tanpınar, 1946 seçkilərinə qədər bu vəzifədə qalmışsa da heç bir zaman siyasətdə aktiv bir kişi olmamışdır. milletvekilliğinin ardından bir müddət orta tahsil müfəttişi etmiş, güzel sanatlar akademisi'nde estetik dərsləri okutmuş, sonra istanbul universitetindəki vəzifəsinə dönmüşdür. 1943-cü ildə "abdullah efendinin rüyaları" hekayə kitabı nəşr olunmuşdur.
heç evlənməyən lakin çox dəfə aşiq olduğu bilinən tanpınar, ağrıyla dolu bir eşqin gücü ilə 1948-ci ildə dinclik romanını qələmə almışdır. roman, respublika qəzetindəki ayrılığın tamamlanmasının ardından 1949-cu ildə kitab halında çap olunmuşdur. səhnənin xaricindəkilər isə 1950-ci ildə yeni istanbul qəzetində ayrılıq edilmişdir.
ilk avrupa təcrübəsini, ədəbiyyat fakültəsinin ayırdığı təsisat ilə 1953-cü ildə yaşayan tanpınar, günlüklərində, avropanı görmək üçün gec qaldığını etiraf etmişdir. türkiyə'yə qayıtmasının ardından 1954-cü ildə türkcənin ən böyük istehza romanlarından qəbul edilən saatları nizamlama institutu yeni istanbul'da tab edilmiştir.
1955-ci ildə ikinci hekayə kitabı yaz yağışı nümayiş olunmuşdur. 1957-58 illəri arasında respublika qəzetindəki yazılarına ağırlıq vermişdir. 1959-cu ildə rockefeller bursuyla təkrar avropaya getmişdir.
türk ədəbiyyatında məhək daşı olan romanlarına ve şaheseri olan ədəbiyyat tarixinə baxmayaraq, tanpınar özünü əvvəlcə şair olaraq qəbul etmiş və birinci işi olaraq şeiri görmüşdür. lakin, dövründə yəhya kamal'ın ədəbiyyat ətraflarında qurduğu hakimiyyət və deyim yerindədirsə sürdüyü səltənət, təbiət etibarilə utancaq və naif olan tanpınar'ın şeirlərini kitaplaştırmasına mane olmuş və tanpınar, şeirlərini yəhya kamalın ölümünün ardından 1961-ci ildə təvazökar şəkildə "şeirlər" olaraq adlandırdığı kitabda toplamışdır.
ömrünün son illərində xəstəliklərindən şikayət etmiş olan tanpınar, 24 yanvar 1962-ci ildə vəfat etmişdir. qəbiri, istanbul'da aşiyan qəbiristanlığında müəllimi və dostu yəhya kamal'ın yanındadır. mezar daşında "ne içindeyim zamanın" şeirindəki bu misralar yazılmışdır: ne içindeyim zamanın / ne de büsbütün dışında.
həyatı boyunca, anlaşılmamaktan və "sükut sui-qəsdi" ndan şikayət etmiş olan tanpınar, haqq etdiyi marağı 1970-ci illərdən sonra görməyə başlamış, universitetdə birlikdə çalışdığı türk ədəbiyyatı professoru mehmet kaplan və şagirdləri pejmürde haldakı romanlarını kitaplaştırmış, dağınıq yazılarını yığmışlardır. bir çox âlim tanpınar və əsərləri üzərinə çalışmışdır. tanpınar'a yönələn maraq, 2000-ci illərdə hız qazanmış və haqqında çox sayda kitab, məqalə yazılmış; simpoziumlar və panellər təşkil edilmişdir.
(baxma: copy paste değil alın teri)
üzv ol