mükəmməl hekayələr
1,340 | 5 | 6
əjdahalar googlla
woody allen
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
- axı niyə ? ay allah niyə ? rahat ölmək də olmaz?! burada da insanlar mənə mane olur ?!!! aysel diksinib geri çəkildi. görəsən o qız niyə özünü öldürmək istəyir? niyə ? bu ayseli maraqlandıran sonuncu şey idi. ona görə soruşdu: - sən niyə özünü öldürmək istəyirsən ? qız ayselə tərs-tərs baxıb dedi : - sənə qalmayıb. sən kimsən ki, mənə sual verirsən. özü də mənə mane olursan. sən burada olanda özümü ata bilmirəm. mənim sevgilim dünən avtomobil qəzasında ölüb. mən də onun yanına gedirəm. aysel çaşdı. bu xəbər onu doğrudan da təəccübləndirdi. ola bilməzdi! belə təsadüf ola bilməz. aysel dedi : - mənim də sevgilim dünən avtomobil qəzasında ölüb. qız ona diqqətlə baxıb ağzı açılı qaldı: - ola bilməz. dünən avtomobil qəzasında bir nəfər ölüb o da mənim əlim. aysel bir addım geri çəkildi. bütün bədəni əsməyə başladı. - necə yəni ? sən niyə bu dama çıxmısan? niyə məhz bu dama? qız əlini üzünə tutub ağlamağa başladı. - biz əli ilə həmişə bu dama çıxardıq. o mənə yenicə yazdığı mahnıları oxuyardı. bəsdir məni saxlatdın – bu sözləri deyib qız bir addım da kənara yaxınlaşdı. onda aysel qızın əlindən tutub onu geri çəkdi: - dayan bir dəqiqə. nə mahnıları? sən kimdən danışırsan? qız dizləri üstə yıxıldı, saçları üzünə töküldü. sakitcə dedi: - mən əlidən danışıram. mənim sevgilim əlidən. onun rok qrupu var idi- fırtına. mənə də mahnı yazmışdı, "leyla”…mənim adım leyladır. o həmişə mənə bu mahnını oxuyardı. ayselin gözləri doldu: - ola bilməz! əli mənim sevgilimdir. onun fırtına qrupu var. amma leyla mahnısını heç kimə yazmayıb. leyla dedi: - bağışla, bilirəm sən kimsən, amma görürəm ki, sənin özünü öldürməyə səbəbin daha çoxdu. sən dəlisən!!! əli mənim sevgilimdir. bu üzüyü də o mənə verib. bir ay əvvəl nişanlanmışdıq. aysel dözməyib ağlamağa başlayır. hadisələrin bu qədər qarışıq bir vəziyyətə gəlməsini o təsəvvür edə bilməzdi. - necə yəni ? bir ay əvvəl o istanbula getmişdi. mən özüm onu yola salışdım. leyla kinayə ilə gülümsədi : - biz istanbulda nişanlanmışıq. amma görürəm ki, o bakıda da boş durmayıb. mənim sevglimi əlimdən almaq istəyirdin? bilə- bilə ki, onun nişanlısı var yenə də onunla gəzirdin ? aysel dedi : - əli, mənim sevgilim idi. amma hər şey çox qarışdı. nə isə bir səhv baş verib. neçə il onu tanıyırsan ? leyla: - üç il tamam olacaq. biz həftənin cüt günləri bu dama çıxardıq. tək günləri işə gedəri. aysel : - mən də onunla bir ildir tanışam. onunla tək günlər görüşürdüm. cüt günlər güya işi var idi. amma əslində səninlə görüşürdü! o bizim ikimizi də aldadırdı. leyla : - əclaf !!! keçən həftə demişdi ki, yeni mahnı yazmaq istəyir adı "aysel” . sənin adın nədi ? aysel başı ilə təsdiqlədi. leyla dedi : - deməli ikimizlə də oynayırdı. əclaf! mən də ona görə özümü atmaq istəyirdim. alçaq!! yalançı ! fırıldaq! deyirdi ki, evlənəcəyik .özü də sənin kimi qızlarla fırlanırdı. leyla damın ortasında oturub dizlərini qucaqlayıb ağlamağa başladı: - hhh..hhh … həmişə belə olur. gözəl oğlanlar sadəlöv qızları aldadır. necə ona inanırdım? elə bilirdim ki, ən yaxşı oğlan odur. elə bilirdim ki, sevir məni. amma əslində yalançının biri idi. o mənə layiq deyildi. zibil ..yaxşı oldu, öldün. yaxşı oldu sənə..məni oyuncaq kimi oynadırdın. aysel də hönkürüb ağlamağa başladı. bir anın içində bir illik sevgisi nifrətə çevrilmişdi. o əliyə nifrət edirdi. əli ona layiq deyildi. onu aldatmışdı. zibil yerinə qoymuşdu. aysel göz yaşlarını silib ayağa qalxdı. sonra leylaya baxıb dedi: - axmaqlıq eləmə ! özünü atma ! o buna layiq deyil ! sonra çantasını götürüb yavaş –yavaş pilləkənləri enməyə başladı. addım səsləri getdikcə uzaqlaşıb blokun sükuta qarışdı. bir az da gözləyəndən sonra leyla gözlərini silib gülməyə başladı. bu an telefonuna zəng gəldi.
- alo - alo nərgiz , haradasan, qızım ? - damdayam, ata . binamızın damında. - nə edirsən orada ? düş gəl evə . - heç , quşlara baxırdım. indi gəlirəm. nərgiz telefonu bağladı. əslində nərgiz bu binanın sonuncu mərtəbsində qalırdı. hər dəfə damlarına kimsə çıxanda evlərindəki çilçıraq əsirdi. nərgiz bir ildən çox idi ki, eyvanlarında oturub, həmişə damlarına çıxan iki gəncin söhbətini dinləyirdi. onlar nərgizi tanımasalar da nərgiz onlara çox bağlanmışdı. dünən televizorda əlinin öldüyünü eşidəndə bildi ki, aysel yenə bu dama qalxacaq. qalxacaq ki, özünü atsın. ona görə nərgiz belə bir nağıl fikirləşdi. düzdü, əli yaxşı oğlan idi. damlarında oxuduğu mahnılar da, ayselə dediyi sözlər də, danışdığı əhvalatlar da çox maraqlı idi. amma ayselin yaşaya bilməsi üçün o əliyə nifrət etməli idi. ayseli güclə də damdan qırağa çəkmək olardı. amma o bu yenidən dənəyərdi. alınana qədər. bu nağıldan sonra isə o bir də özünü öldürmək istəməz. o daha əliyə görə ağlamayacaq. onun yanına getmək istəməyəcək. həyatını yenidən başlayıb əlini kiçik bir səhv kimi unudacaq. bəlkə belə daha yaxşıdır ? bəlkə itirməkdənsə nifrət etmək daha yaxşıdır ? bilmirəm. bircə onu bilirəm ki, bəzən tanımadığımız insanlar bizə bizdən də yaxın olur
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
şeytan məscidin çirkli xalçasına,rəflərdəki toz basmış qur'anlara, köhnə minbərə baxdı. bu mənzərə onu dəhşətə gətirdi. sonuncu dəfə məscidə girəndə yüzlərlə minlərlə müsəlman ona o qədər lənət yağdırmışdı ki, çıxış yolu tapmayıb özünü minarədən atmış və üç gün özünə gələ bilməmişdi. indi isə boş məscidə baxır və yazığı gəlirdi. düşmənlərinə yazığı gəlirdi. bir az irəlilədi, üzünü qibləyə tutdu və diz çökdü.o özü də bilmirdi nə edirdi. amma əlacı yox idi. əllərini açdı və duasına başladı.
"bismilləhirrahmənirrahim"
"ey uca və qüdrətli allah, sənə dua etmədiyim 100000 il oldu. özün bilirsən sənin rızan üçün necə darıxmışam. keçmiş vaxtlar yadıma düşür. cəbrayıl, mikayıl, israfil, əzrayıl yadıma düşür.
sənə etdiyim ibadətlər yadıma düşür. mən sənə hər kəsdən yaxın olmuşdum. mən xoşbəxt idim. sonra sən insanı yaratdın. və mən günaha batdım. böyük günaha. məni oradan qovdun. mənə cəhənnəmi qismət etdin. yox,mən tövbə etməyə gəlməmişəm. sözümüz sözdür. qiyamət gününə kimi insanları sənin yolundan çıxaracağıma söz vermişdim. sən də mənə vaxt verdiyini söz vermişdin. amma indi hər şey başqa cürdür. əvvəllər mən insanları sənin yolundan çıxara bilirdim. indi isə heç kəsi yoldan çıxara bilmirəm. heç kəsi pis yola sala bilmirəm. çünki insanlar özləri pis yola gedir. mənə heç ehtiyacları yoxdur. məni də üzən,kədərləndirən elə budur. özümü çox lazımsız hiss edirəm. heç bir işə yaramayan bir məxluq oldum. həyatımın mənası insanları pis yola çəkmək idi. indi isə həyatımın mənası itib. yalvarıram uca allah mənim bir duamı qəbul et. yalvarıram dünyaya yaxşı insanlar gətir. mən də onları yoldan çıxarmağa çalışım. boş durmayım. boş durmaqdan ürəyim partlayır. yalvarıram dünyaya yaxşı insan gətir."
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
килограмм свежих апельсинов
- на днях я почувствовал полное счастье. доктор, знаете, как это бывает? я много лет думал, что это нечто вроде рекламных роликов баунти. полное счастье. умиротворенность, тихий ритм, вибрация струн бытия. я думал, счастье – это то, к чему мы должны стремиться. доктор, я думал, что это чувство, оно…как бы это сказать, это, когда тебе хорошо и хорошо всем твоим близким, и чужим на расстоянии километра тоже.
как счастье будды, пока он не сбежал из царского замка. помните эту историю? отец будды пытался оградить сына от всех трудностей жизни. он не видел стариков, не знал больных, он не был знаком со смертью и нищетой. он жил словно в золотом панцире, который закрывал шелковой вуалью действительность. он был по-своему счастлив. и я думал, что вот она наша конечная цель – вернуться туда, откуда сбежал будда, в наше небесное царство, где нет боли и страданий, старости и смерти.
доктор, я пробую разные кремы и шампуни против выпадения волос. знаю, это не ваша сфера, но дело не в волосах, а дело в том, что я понимаю. я уже все понимаю!
доктор снял очки и пристально посмотрел на пациента.
- ну и что же вы понимаете?
он приспустил свой галстук, посмотрел через окно огромного офиса на 45 этаже, где он работал и куда каждую среду к нему приходил его психолог.
- доктор, я понял, что мы умираем каждый день. каждый день, чуть-чуть. нас покидают наши зубы, потом начинают умирать наши волосы, со временем ухудшается зрение… мы умираем, доктор. и никуда от этого не деться. на днях я обнял жену в одной из европейских стран, посмотрел в ее красивые изумрудные глаза. у нас все было хорошо, все было полностью хорошо, знаете, полное счастье. я смотрел на нее и говорил, как я счастлив. а она смотрел на меня, и отвечала мне взаимностью и …
он замолчал, и вытащил белые сигареты. они были полностью белые, без единой рекламы или лейбла. такие странные, длинные, тонкие и белые. как только он начал курить, доктор почувствовал запах никотина, что-то цитрусовое вперемешку с шафраном. наверное, очень дорогие сигареты – подумал доктор.
- сынок, это ведь хорошо, когда человек чувствует счастье, полное счастье.
парень посмотрел на доктора, которому платил 150 евро в час. это был пожилой мужичок, явно с большими семейными проблемами. из списка тех людей, которые живут ради своих детей, пытаясь заработать все деньги на свете. а ведь ему уже давно пора на пенсию. а может он был просто человеком, влюбленным в свою работу, интеллектуал, альтруист, филантроп.
- доктор, мы ведь скоро умрем, да? все мы. я, вы, все те, которые работают этажом ниже и этажом выше. все мы умрем, да?
- сынок, это ведь закон жизни. все когда-то умирают.
он встал с кресла, подошел к стене, где был огромный аквариум, и включил его подсветку.
доктор, а вы когда-то прикасались к чему-то вечному? встречали вечное, бессмертное?
доктор удивленно обернулся и посмотрел на своего молодого пациента.
- о чем ты сынок?
молодой бизнесмен подвинул огромную лупу к аквариуму, и предложил доктору взглянуть. и через стекло лупы доктор увидел внутри аквариума несколько десятков медуз. они были размером 5 мм. но лупа увеличивала их раз в десять. это были красивые прозрачные бело-голубые, при определенном освещении даже фиолетовые медузы.
пациент улыбнулся и сказал: этих медуз мне подарил принц женевы. hазываются turritopsis nutricula. они карибского происхождения.
доктор кивнул и повернулся к молодому пациенту с большим интересом.
- доктор, знаете, почему он подарил мне именно этих медуз? и в чем суть этих маленьких почти незаметных созданий?
- и в чем же?
- знакомьтесь, доктор, это бессмертные существа, единственные в своем роде на нашей планете. turritopsis nutricula в переводе с латинского означает кормилица. они размножаются, и после размножения начинают стареть. но потом начинается обратный отсчет, и медузы омолаживаются, становясь такими же, как в первые дни своей жизни. и этот цикл длится бесконечно.
доктор замер.
- да, да, доктор, это удивительно, но это факт. они бессмертны, если конечно их не съесть или не убить, они будут жить вечно. стареть - молодеть, стареть – молодеть, и так беспрерывно. этим медузам больше миллиона лет, и они будут жить после меня, после моих детей и детей их детей. а мы доктор, мы люди пока не на том уровне целостности с окружающим миром. и поэтому мы умираем, и будем умирать еще миллионы лет. ах да, к чему я все это… на днях я был счастлив, чувствовал полное счастье. обнял жену, поцеловал в губы, держал крепко ее ладони и понял: человеческое счастье – это, как килограмм свежих апельсинов для больного раком.
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
e.hemenquey “uşaq çəkmələri satılır. geyinilməmiş”
“mən bütün bədənimi əhatə edən ağrıdan ayıldım.gözlərimi açdım və tibb bacısını gördüm. - cənab, - o dedi, - sizin bəxtiniz gətirib. iki gün əvvəl xirosimaya atılan bombadan sağ çıxmaq qismət olub. indi siz hospitaldasınız və sizin həyatınız üçün heç bir təhlükə yoxdur. -hardayam? -naqasakidə”.
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
problem onda deyiliydi, məndəydi. o, əslində çox yaxşı insanıydı. sadəcə, bir az tək qalmaq istəmişdim və avtobusdan düşmüşdüm. sürücümüz nəqliyyatın intellektual idarəetmə mərkəzinin ona verdiyi hüquqa əsaslanaraq avtobusu tam istədiyim yerdə - qabaqda saxlamışdı.
orta yaşlı qadının orta-ağır vəziyyət yaradan baxışlarından tez qurtulmaq üçün avtobusdan bir az tez düşmək məcburiyyətində qalmışdım. bu məcburi enişin nəticəsində işimə qədər olan məsafəni yerimək qərarına gəlmişdim. bu dəfə də yuxumu almamışdım. yenə də gecikirdim. çox güman ki, iş yoldaşlarım artıq dünənki oyun haqqında fikirlərini mərd şəkildə, çəkinmədən ifadə etmə saatını keçmişdilər.
mən isə sərhədi keçmişdim. vəziyyət “sabahdan gəlməyə bilərdim”iydi. bu nə məsuliyyətsizlik idi? heç utanmırdım? artıq neçənci dəfə idi? mənə görə ona hər dəfə söz gəlməliydi? özümü heç onun yerinə qoymurdum?
deyirdi ki, səbr kasasını doldurmuşam. kasaya dolu tərəfindən baxmağı məni ümidləndirsə də, nəticədə qovulmuşdum. “qovulmuşdum” kobud səslənir, xətrimə dəyir. iki sözlə, işdən ayrılmışdım.
yəqin mən də qəbul edərəm ki, bu, həyatımdakı ilk ayrılıq deyildi. ayrılıq həyatın təbiətində varıydı. mən isə uşaq vaxtı “təbiəti qoruyaq” mövzusunda dəfələrlə inşa yazmışdım. sətirlərə, sözlərə inanan bir adam olaraq təbiəti, ayrılığı həyatımın hər dövründə qorumuşdum. buna baxmayaraq, pis şeylər olduğu kimi yaxşı şeirlər də var idi həyatımda. ayrılıq anları üçün ağlımda dövriyyəyə buraxdığım bu iki sətir kimi:
olmayan gəlməmiş, olan keçmişdir,
olub-olmayanın hayına qalma.
- əliağa vahid...
- yox, ömər xəyyam.
ayrılıq barədə növbəti dəqiqələrdə sizə daha ətraflı məlumat verəcəm. əziyyətlə inşa edilən bir sevginin məhvi, keşməkeşli həyat yolu, həyatda ən düz yerdə səhv edə bilmək bacarığı və tıxacı olmayan yol ayrıcında hüznlü ayrılıq. ağlamaq istəyirəm, əziz və çox hörmətli izləyicilər.
özümü tənqid etməyi unutmuşdum. məni hər gün müxtəlif saatlarda hipermarketlərdən əlində zibil torbalarıyla çıxan görə bilərsiniz. mən yuxusuz nəslin ən az yuxu görəni, böyük şəhərin kiçiltdiyi insanların ən qısası, işində xoşbəxt olmayanların ən xoşbəxt olmayanı... mən bədbəxt sözünün xoşbəxt sözünün qarşılığı olduğunu dəstəkləməyən insanlardanam.
özümü təqdim etməyi unutmuşdum. mən müasir dünya ilyasıyam. işlədiyim günə qədər həyatdakı ən dəyərli şeyim bank kartım idi. indi isə son işləmə tariximin üstündən iki ay keçmişdi, balansım sıfra yaxınlaşırdı və mən – müasir dünya ilyası iş axtarışlarına başlamışdım.
iş hansı insanların cövhəriydi? köhnə iş yoldaşlarımdan cövhər sözünün mənasını bilən neçə nəfər varıydı? qəzetdəki iş elanlarını gözdən keçirirdim. mən çox axtarmağı sevən deyiləm. ilk gördüyümü alır, geyinir, bəyənir, seçirəm. vəziyyət “ilk baxışdan sevgiyə inanıram”ıydı.
elə qarşıma çıxan ilk iş elanı mənə uyğun görünürdü. mənim kimi gülərüz, ilanı yuvasından çıxardıb, məhkəmə qərarı olsa belə yuvasına qayıtmağa qoymayacaq qədər şirindil, tərs adam axtarılırdı:
““intihar alətləri” dükanına təcrübəli, ölümün gözünə düz baxan, hər günü son gün kimi yaşayan, xoştəklik göz yaşları axıdan işçilər axtarılır. maraqlananlar bu nömrə ilə əlaqə saxlasınlar: “ağ qoşa, beş qoşa, ikinin biri, dördün beşi, üçün ikisi...” qeyd: bir qoşa kimdədirsə ilk o zəng eləsin”
bir qoşanın kimdə olduğunu yəqin ki, başa düşdünüz. burada bir qoşanın sirrini axtarmaq lazım deyil. mənim kimi adamların həyat hekayələrində təsadüflər baş rol ifaçılarıdır. bu, həyat hekayəsindən daha çox həyat təsadüfüydü.
mən - müasir dünya ilyası bu elanı oxuyan kimi telefonun dəstəyinə ehtiyac duydum. elanda yazılan nömrəni yığdım:
- alo. salam. sizi qəzetdəki iş elanına görə narahat edirəm
- sözün açığı, elədir, bizə işçi lazımdır. təcrübəli işçilər axtarırıq. bizə lazımdır ki, “intihar alətləri” dükanının yeni işçisi yeni müştərilər aşkar etsin, yeni biznes münasibətləri yaratsın, müştərilər üçün müxtəlif təkliflər hazırlasın... üzr istəyirəm, adınız necə oldu?”
- müasir dünya ilyası. adım – müasir dünya ilyasıdır. babamın adını qoyublar. o da öz dövrünün müasiri olub.
- “a, allah babanıza rəhmət eləsin. sözün açığı, bizə işçi çox tez bir zamanda lazımdır. çünki hər saniyə işimiz daha da artır. bilirsiniz də, bura çox ciddi şirkətdir; nə qədər ki, həyatda ölümdən daha ciddi bir şey yoxdur... siz nə vaxt bizə yaxınlaşa bilərsiniz?”
babam ölməmişdi, amma mənə iş lazımıydı deyə həmin dəqiqədən etibarən mənim üçün ölmüşdü. üç sözlə desəm vəziyyət “allah rəhmət eləsin”iydi. burnuma mətbəx fəlsəfəsi iyi gəlirdi; ağlımda “bəs ölümdə həyatdan daha ciddi bir şey var?” sualının fırlandığını hiss elədim.
- çox açıq sözlü adama oxşayırsınız. iıı… cənab sözün açığı müəllim, mən özüm də məsuliyyətli adamam. ciddi işdə, ciddi insanlarla işləmək istəyərəm. elə indicə məni ciddiyyətə dəvət edin, xahiş edirəm.
- çox yaxşı. müasir dünya ilyası müəllim, sözün açığı, bizim mərkəzi ofis şəhərin mərkəzinə çox yaxındır. köhnə “nənəmin kəndiri” intihar kəndirləri dükanının yerində. işi böyüdüb, dükanın adını dəyişmişik. “başqa kimin olacaq ki?!” heykəlini dönən kimi yolun sağındayıq. dönməsəz də sağındayıq. siz bu yoldan dönər olsaz, xəbər edin, gözləyirik, elə indi gəlin. kimdən soruşsanız, “xeyir-şər evi hardadır” desəniz, binamızı göstərərlər.
cənab sözün açığı dəstəyi gözlənilmədən asmışdı. intihar işində nə qədər usta olduğu burdan hiss olunurdu.
əynimi geyinib evdən çıxdım. avtobusa minib, arxa tərəfdə mehribanlaşdım. digər sərnişinlər də çox mehriban insanlar idi. avtobusun mənə ayrılığı xatırlatması isə yəqin ki, sizə də tanışdır.
---
başlamaq bitirməyin yarısı idi. ayrılıq isə həm başlamaq, həm də bitirməkdir. sözün kökü ayrı olmaq idi. həyatın davamlı olaraq ayrı birinə daha yaxşı şərait, şərt təqdim etdiyinə inananlardanıydım mən. bu oyunun hakimi oyun boyu ancaq bizi mərkəz xəttə dəvət edirdi.
tək görünməmək üçün yox, özümə çox hörmət edirəm deyə bəzən özümə cəm şəklində müraciət edirəm.
elanı xatırladım. mənim üçün çox xoş təklif idi. bir şey də xatırladım. onların əsas şərtlərindən biri xoştəklik idi. o biri dünyada, yəqin ki, hamı bilir, amma bu dünyada xoştəkliyin nə olduğunu məndən yaxşı bilən adam çətin tapılar. uşaq vaxtından bəri sözlərlə aram yaxşıdı – demişdim, amma riyaziyyatda bir o qədər də yaxşı sayılmazdım. hovuz məsələlərində olduğu qədər, sevgi məsələlərində də bəxtim gətirmirdi.
vəziyyət “üçüncü şəxsin təki”ydi. o getmişdi. ya da üçüncü şəxsin tərki desəm daha düzgün olar. mənim üçün isə vəziyyət həmişə “birinci şəxsin qəmi”ydi: biz heç nəyi dəyişə bilmirdik. dəyişə bildiyim ancaq sözlərin yeriydi. sözlərin yerini dəyişəndə isə qəm dəyişmirdi. bu ki sadə hesablamaydı.
sözlərlə münasibətinizin olmasının isə, sadəcə, gedənin arxasınca şeirlər oxumağınıza xeyri dəyə bilər. uşaq vaxtı əsas dərdimiz tarix kitablarındakı qara donlu kafirlər, indi isə qara donlu qadınlar idi.
- əliağa vahid...
- yox, ramiz rövşən.
şeirlərdə yazılmayanları da məktuba özüm yazırdım. hər dəfə “əzizim” ilə başlayıb “ən kaş arzularla” bitən məktublar yazırdım yeni sevdasına qurban olduğuma. cavab gəlmirdi.
onu o qədər uzun müddət görməmişdim ki, gördüyüm an həyəcandan ölə bilərdim.
beləliklə, qəlb cəbhəsində yenilik yoxuydu, avtobusdan düşmək vaxtı gəlmişdi. təkliyə davam edirdik. vəziyyət “burdan bir nəfər çıxarsınız”ıydı. 20 qəpikdən bir adam çıxara bilən bu adamlar həmişə mənə maraqlı gəlirdi. sürücülər sehirbazlar, konduktorlar isə onlara kömək edən gözəl xanımlar kimiydilər.
ordan bir nəfər çıxmışdı. ünvanı, deyəsən, tapmışdım. “deyəsən” deyirəm, çünki üstündə heç bir yazısı olmayan, pəncərələri belə olmayan düz bir bina ilə üz-üzə dayanmışdım. özümü topladım və “intihar alətləri” dükanının qapısına qarşı sərt davrandım. qapını döydüm! vurdum! gecə olsa, açar deşiyini də zorlaya bilərdim, amma özümü saxladım. vəziyyət uşaqlığımda bibilərimin dediyi kimi “allah məni saxlasın” deyildi, özüm özümü saxlayırdım.
qapını orta yaşlı, bir gözü digər gözündən balaca, seyrək saçlı, sapsarı dişləri kütləvi intihara hazırlaşırmış kimi damaqlarından sallanmış, qərib bir kişi açdı. çəkinmişdim, amma vəziyyət “qorxan gözə çöp düşər”iydi. nəzərə alsaq ki, burda işləyən hamı bir çox intiharın ortağına çevriliblər, vəziyyət “ilk sözü günahsız olanımız desin”iydi.
- salam.
- buyurun.
- xeyir-şər evi buradı?
- xeyr, şər evi buradı. biz xeyir işlərə qarışmırıq.
- bəs mənə telefonda elə demişdilər...
- kim demişdi? cənab sözün açığı? o, təzə işçidi, öyrəşməyib hələ. insan qaymaqları şöbəsinin rəhbəridi. onların kəndində belə yerlər var – xeyir-şər evi adlanan, ordan dilinə dolaşıb. nə yalan deyim, bizi də hərdən çaşdırır. mən bu şirkətin rəhbəriyəm. intiharı ölkədə mənim kimi bilən yoxdur. siz də deyəsən iş üçün gəlmisiniz. buyurun keçin, gedək. intihara doğru gedək!
diqqətlə qulaq asdığımı fikirləşirdi ki, sözünü kəsdim. deyəsən, mən də artıq onlardan biriydim, asıb-kəsirdim.
- indi hara doğru gedirik dediniz?
cənab nə yalan deyim bu sualıma xeyli güldü. dişləri bir az da saralsa, çıxarıb qızıl diş adı ilə rahat sata bilərdi.
- uşaqlar içəridə futbola baxır. futbol qurtarsın, oturaq iş haqqında danışaq. sizdən başqa bir xanım da iş üçün müraciət edib, o da gəlməlidir. sizin adınız necə oldu?
- mən –müasir dünya ilyası.
futbol məsələsi mənə qaranlıq qalmışdı ki, gözləmədiyim bir sual gəldi:
- nə yalan deyim, futbol olanda burada həyat dayanır. sizin futbolla aranız necədi? maraqlanırsız heç?
- hə, uşaq vaxtı 3 il sərasər “idmana göstərilən qayğı” klubunda top qovmuşam.
- a, hansı mövqedə oynayırdınız?
- intihara meylli yarım-müdafiəçi.
nə yalan deyim müəllim yenə güldü və sarı dişləri ilə bu qaranlıq dünyamıza günəş kimi saçdı. vəziyyət “ay nənən ölsün, sarı gəlin”iydi.
külək bu binada əsir qalmışdı. bina qaranlıq və küləkliydi. vəziyyət sualıydı, hətta bir az qorxuluydu. ağlımdan “gərək uşaq vaxtı böyüklərin sözünə qulaq asıb, gedib müəllim olardım” fikri keçsə də, pis günün dostu olan növbəti cümlə məni özümə qaytardı:
“heç nə edə bilməyənlər müəllim olur, öyrətməyi belə bacarmayanlar isə idman müəllimi.”
- əliağa vahid...
- yox, vudi allen.
---
otaqda cənab nə yalan deyim və sözün açığı ilə birlikdə 4 nəfər var idi. digər iki nəfər qardaş, üstəlik, əkiziydilər. cənab nə yalan deyim maraqla futbola baxan bu qardaşları mənə göstərib dedi:
- bu ikisi qardaşdı. əkizdilər. uzun sözün qısası və uzun sözün qisası. valideynlərinin uzun müddət uşağı olmayıb, atasının ailəsi də təzyiq edib yazıq arvada. anaları da bütün bunlara dözüb, səsini çıxartmayıb. neçə il sonra bu ikisi olub. futbol diliylə desək, anaları dubl edib. uzun sözün qısasına da ulu babalarının adını qoyublar, o birinin adını da anası özü qoyub, deyirlər, yoldaşının ailəsindən qisas almaq üçün bu adı seçib. sonra da özünü öldürüb.
- hüzn, sözün qısası.
kiçik bir əlavə etsəm, dünya dağılmazdı.
hara düşdüyümü fikirləşirdim. külək əsirdi, qaranlığıydı. otaqda bir divan, iki kreslo və dörd kimliyini bilmədiyim adamla futbola baxırdım.
kimin oynadığını, nə oyun olduğunu başa düşməmişdim. amma nəsə deməliydim:
- kimlər oynayır?
- sən tanımazsan, bunlar aşağı liqa təmsilçiləridir, ölülərdi də.
bu oyunçuları tanımıram və mən bu oyunu, deyəsən, elə başdan uduzmuşdum. həyəcandan qarnıma ağrı girmişdi. vəziyyət “müəllim, ayaqyoluna olar”ıydı. bununla belə vəziyyəti aydınlaşdırmalı, susmamalıydım. vəziyyət “danışmaq gümüşdüsə, susmaq nə yalan deyim müəllimin dişləri”ydi.
- bu oyunçu nə ləng tərpənir e. kimdi bu belə?
uzun sözün qısası isə ləng davranmadı:
- yeddi nömrəni deyirsən? asta qaçan namərddi adı. elə olmağına baxma. ölü topların ustasıdı.”
uzun sözün qisası etiraz etdi:
- vuran indiyə kimi vurardı e... bayaqdan üç dənə cərimədən top vurub, amma hamısını qapıçı qaytarıb. qapıçı deyil e, ölü topun qənimidi!
ümumiyyətlə, ölüvay oyun gedirdi. cənab nə yalan deyim və ya sarı diş müəllim qapıya tərəf getmişdi. deyəsən, bayaq dediyi digər namizəd də gəlmişdi.
futbol bitmişdi. oyun bizimkilərin şərinə 0-1 bitmişdi. adında “söz” sözü keçən üç intihar ustası oyunla bağlı qızğın müzakirələr aparırdı. söz sözü çəkirdi. mən isə nə baş verdiyini bilmirdim. nə baş verdiyini başa düşmürdüm. vəziyyət “öldüm-öldüm dirildim”iydi.
birdən qapı tərəf işıqlandı. gözlərimiz qamaşdı. sözlü adamlara oxşayan bu 3 şəxs də təəccüblənmişdilər, susub qapıya tərəf baxırdılar. hər şey aydınlığa çıxır. içəridəki vəziyyət daha da qaranlıq olurdu.
bu parıltının səbəbi kimi, birinci ağlıma gələn nə yalan deyim müəllimin dişləri oldu. fikirləşdim ki, yəqin nəyəsə gülür. dişləri qızıl səviyyəsində saralmışdı. bu parıltının arasında onu seçməyə çalışdım, yox gülmürdü, o deyildi. yanında gələn yeni namizədi görməmişdim. görməmişdim. başımı qaldırdım və hiss elədim; parıltının mənbəyini gördüm. məni görməyinə heç təəccüblənməmişdi. mən “görsəm, həyəcandan ölərəm” demişdim, amma şeirlərdəki kimi mən də ölməmişdim. şairlər ən böyük yalançılardı.
məni görən kimi dünyanın ən fərqli cümləsini qurdu, dilimizdə inqilab etdi, tarixin axışını dəyişdirdi, müstəqilliyimizi elan etdi, xaricdə ölkəmizi layiqincə təmsil etdi, yerdə qalan iki iqlim qurşağını da ölkəmizə gətirdi, quşları isti ölkələrdən qaytardı, bu gün yaşayan kəpənəklərə sabah üçün də ümid verdi, “salam” dedi. “salam” dedi o xoş sədasına qurban olduğum.
heç hazırlaşmadığım mövzudan çıxmışdı sual, heç gözləmədiyim yerdə, gözləmədiyim insanı görmüşdüm. qorxunu və həyəcanı unutmuşdum. ömrümün axırına kimi burada onunla qala bilərdim. vəziyyət “sən müşfiqin yanında qalginən, sənə qurban”ıydı.
---
burada otaqlar bir-birindən fərqlənmirdi. qaranlıq, küləkli... bizi yeni bir otaqda yeni bir stol ətrafına yığdılar. dördü oturdu, qarşılarında biz oturduq. cövri-cəfasına qurban olduğum ilə danışmağa imkanımız olmamışdı hələ. uzun sözün qısası danışmağa başladı.
- ölməlisiniz
adına layiq çıxış etmişdi. qısa və dəqiq. təbrik etdim və sual verdim.
- niyə?
mən də çox yerində sual vermişdim. özümü də təbrik etdim.
- çünki biz burda insanlara intihar etməyə kömək edirik. hər cür intihar aləti satırıq, amma o biri dünyada onlara bu cür rahatlığı təmin edə bilmirik, buna görə də, müştərilərimizdən şikayət gəlir. müştəri məmnunluğu isə bizim üçün hər şeydən önəmlidi. bu işə də sizdən başqa müraciət edən yoxdur deyə siz ikiniz də ölməlisiniz.
- biz ərəbcə bilmirik axı
dördü birdən mənə döndü və bir ağızdan səslənən sual:
- niyə?
- çünki biz ölüsüylə ərəbcə danışan millətik!
uzun sözün qisası:
- əliağa vahid...
mən:
- yox, cəlil məmmədquluzadə.
söhbətimin müsbət nəticəyə doğru getmədiyini yeni iş yoldaşlarına qurban olduğum da hiss etmişdi. amma qorxmamışdı və bundan əvvəl 3-4 dəfə ölmüş biri kimi çox sərt səslə məntiqli bir sual verdi məhlə uşaqlarına qurban olduğum.
- bəs işləmək istəməsək?
nə yalan deyim müəllim sözü aldı görək nə dedi:
- elə şey mümkün deyil, bura qədər gəlmisinizsə, öləcəksiniz. biz bu dövrdə belə işçi bir də hardan tapacayıq? buradan çıxa bilməyəcəksiniz, ölməlisiniz.
deyəsən, yuxarıdakılar, yuxarı liqa təmsilçiləri mənimlə zarafat eləyirdi. vəziyyət “gəzməyə qərib ölkələr var, ölməyə isə hələ tez”iydi.
uzun səssizlik oldu. içəridəki 6 nəfər bir-birinə müxtəlif kombinasiyalarda baxırdı. mənim daha çox hansı tərəfə baxdığım aydın məsələydi.
sükutu sözün açığı müəllim pozdu:
-sözün açığı, pis adamlara oxşamırsınız. sizə belə bir yaxşılıq edə bilərik, biriniz yaşayacaqsınız, amma biriniz mütləq ölməlisiniz
səssizlik bu dəfə çox davam etmədi. şirin röyasına qurban olduğum içəri girəndən bəri ilk dəfəydi ki, mən tərəfə döndü, gözlərimə baxdı və dedi :
- “o ölsün!... hə, hə, o ölsün” - təkrarladı, əhdi-peymanına qurban olduğum.
- “bu ölsün?” sual verdi uzun sözün qısası.
- “sən öl!” vurdu uzun sözün qisası.
- “mən ölüm.” başını aşağı saldı müasir dünya ilyası.
“səndən bunu gözləmirdim” baxışı ilə baxdım göz yaşlarına qurban olduğuma.
vəziyyət “səndən, yar, sənə, yar, şikayətim var”ıydı.
---
onun vəziyyəti “mən ölərəm ikimizin yerinə”ydi.
üstündən neçə il keçib, hərdən həmin hadisələr yadıma düşür, amma baş verənlərin ciddiliyinə inana bilmirəm ki bilmirəm.
o yoxdu deyə hekayəni kimsə sonlandırmalıydı. bu mənəm – həyatım uğrunda qurban olduğu. qəribə oğlanıydı. “mən ölüm” deyəndən sonra ölən ilk insan olaraq tarixə keçdi. onu öldürəndən sonra məni də binadan çıxardılar və iş həyatımda uğurlar arzulayaraq əgər uyğun iş olarsa mənə zəng eləyəcəklərini dedilər. gözlədim, zəng eləmədilər. bütün iş yerləri belədir.
mən müasir dünya ilyasının qurban olduğu qadınam. mənim həyatımda ən dəyərli şeyim bank kartımdı. dünya fırlandıqca kimsə öləcək və kimsə də iş axtarmağa davam edəcək. mənim orada soyuqqanlı olmağım yəqin ona qəribə gəlmişdi. amma o da, mən də çox vaxt ölülərlə işləmişdik axı. mənim köhnə iş yerlərindən çox ölü dostum var. düzdü, onların hələ qəbirləri, daşları yoxdur, amma kreditlərini bağlayan kimi alacaqlar. pul yığan kimi alacaqlar.
qəbri nurla dolsun, müasir dünya ilyasının qəbrini tez-tez olmasa da, arada bir ziyarət edirəm. amma özü heç vaxt orda olmur. yəqin çox işləyir. yazığın sözünü də qəribçiliyə salıblar, başqa dildə nəsə yazıblar daşının üstündə:
"la commedia é finita!”
- əliağa vahid...
- yox, şən klounlar.
- ilham əkbərli.
üzv ol