bugün wiki təsadüfi son
sözaltı sözlük
məsləhət postlar mesaj Profil

1988-ci il sumqayıt hadisələri



facebook twitter əjdaha lazımdı izlə dostlar   mən   googlla
tarix dərsliklərində olmayan tarix - erməni - qarabağ müharibəsi - azərbaycanda faşizm - çardaqlı hadisəsi
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:

+19 əjdaha

1. 1988-ci il fevral ayının 28-də sumqayıtda azərbaycanlılarla ermənilər arasında baş vermiş etnik zəmində iğtişaşlar. düzdür, ermənilər əsas hədəf olsa da, ara yerdə ləzgi və digər millətlərin nümayəndələrinin getdiyi gəzən söhbətlər arasındadır. buna səbəb isə iğtişaş iştirakçılarının erməniləri müəyyən etmək üçün bəsit üsuldan istifadə etməsidir; ermənilər fındığı bizim dildə olduğu kimi deyə bilmədiklərindən iğtişaş iştirakçıları şübhəli şəxs qismində tutduqlarından "fındıq" deməsini tələb edirlərmiş. beləliklə də, fındıq deyə bilməyənlər təkcə ermənilər yox, ləzgi və digər millətlərin nümayəndəsi olmuşdur.

rəsmi rəqəmlərə görə 26 erməni, 6 azərbaycanlı hadisələrin qurbanı olub. ermənilərin dediyi rəqəmlərə görə isə bu rəqəm ən azı 100-ü keçib. sumqayıt hadisələrini ssri-nin süqutunun başlanğıcı da adlandırırlar. xocalı soyqırımını (26 fevral 1992) ermənilərin sumqayıt hadisələrinin ildönümünü yad etmək üçün təşkil etdikləriylə bağlı inandırıcı versiyalar səslənir.

hadisələr nəticəsində əhməd əhmədov adlı sumqayıt şəhər sakini haqqında ölüm hökmü çıxarılmış və güllələnmişdir. sonralar isə sumqayıt şəhərində əhməd əhmədovun xatirəsinə bulaq da istifadəyə verilmişdir.

azərbaycanda olan kütləvi rəyə görə bu hadisəni eduard qriqoryan adlı bir dənə erməni törədib. bu və bunun kimi bir sıra rəylərə gülməyim gəlir. elə bilirəm zarafat edirlər. məsəlçün, vikipediyanın azərbaycan versiyasında "sumqayıt hadisələri — 1988-ci ilin fevralında sumqayıt şəhərində ermənilər tərəfindən törədilmiş təxribat xarakterli qırğınlar" girişi satirik səslənir.

buna baxmayaraq, hadisələr zamanı azərbaycanlıların bəzisi erməniləri öz evlərində qorumuş, kütləyə təhvil verməmişdir.

həmçinin, rumıniya sosialist respublikasının prezidenti çauşeskunun edam olunarkən son sözünün "lənətə gəlmiş sumqayıt!" olduğu şahidlər tərəfindən bildirilir.

+14 əjdaha

3. sumqayıt hadisələri haqqında fikir bildirməmişdən qabaq aşağıdakı meyarları bilməkdə fayda var:

-1986-1987-ci illərdə, o cümlədən 1988-ci il 25 yanvar, 18 və 23 fevral tarixlərində ermənistanın qafan və mehri rayonlarından qaçqın düşmüş 4000 azərbaycanlının əksəriyyəti sumqayıt şəhərində yerləşdirilmişdi
-1988-ci il 20 fevral tarixində dağlıq qarabağ muxtar vilayətinin parlamenti vilayətin azərbaycan ssr-in tərkibindən çıxarılaraq ermənistan ssr-in tərkibinə keçirilməsi barədə vəsatət qaldırmışdı. bundan 2 gün sonra əsgəran rayonunda hacıyev əli və quliyev bəxtiyar adlı iki azərbaycanlı kəndçi erməni milliyətçiləri tərəfindən öldürülmüşdü
-sumqayıtda milliyətcə erməni olan məsul işçilərə, orqan əməkdaşlarına, şəxsi sex sahiblərinə məxsus mənzillərin heç biri talan edilməmişdi
-israildə yaşayan pyotr lyukimson özünün "sumqayıt yəhudinin gözü ilə" adlı kitabında yazır: "...sumqayıt hadisələrini, talanların ilk dəqiqələrindən başlayaraq soyuqqanlılıqla lentə çəkmiş operatorların kimlikləri elə gizli də qaldı. hadisələrdən bir neçə gün sonra avropanın bütün telekanalları həmin lent yazılarını göstərirdi."
- hadisələrin ayın 27-də başlamasına baxmayaraq ordu şəhərə yalnız ayın 29-u gəlir. xatırladım ki, nasosnıdakı h/h sumqayıtdan 5, biləcəridəki h/h isə 20 dəq aralıda yerləşir
-hadisələr baş verən müddətdə şəhər başsız qoyulmuşdu: milis rəisi işdən çıxarılıb, dtk(mtn) sədrinin iş yeri dəyişdirilib, şəhər rəhbərliyi və partiyanın birinci katibi isə moskvaya ezamiyyətə çağırılmışdı

bütün bunları sadalamağım heç də insanların öldürülməsinə haqq qazandırmaq məqsədi güdmür. sadəcə olaraq, hadisələrin arxasında dayanmış və bütün olanları idarə edən birilərinin varlığı barədə məlumat vermək üçündür.

(baxma: eduard robertoviç qriqoryan)
(bax: aslan ismayılov)

(baxma: sumqayıt - ssri-nin süqutunun başlanğıcı)

+9 əjdaha

4. sumqayıt hadisələri vaxtı oğlu əsgərlikdə olan lida aleksanyan adlı erməni valideyn danışdığı xatirələrində qeyd edir:

"oğlum almaniyada əsgərlikdə idi. qətliamdan sonra yoldaşımla hərbi komissarlığa getdik. yerevana köçəcəyimizi deyib, oğlumuza sumqayıta qayıtmamasını demələrini xahiş etdik. yox deyib, ermənilərin doğulduğu yerə qayıtmalı olduqlarını söylədilər.

beləcə, qətliamdan sonra 10 ay gözlədik. noyabrda oğlum əsgərlikdən qayıtdı və ertəsi gün ermənistana gəldik."

+6 əjdaha

5. george soros tərəfindən aşağıdakı kimi qiymətləndirilən hadisələr:

"...It is not far-fetched to speculate that the first pogroms against Armenians in Azerbaijan were instigated by the notorious local mafia, which is controlled by KGB official G.A. Alieev, in order to create a situation in which Gorbachev would lose, no matter what he did. He could not side with the Armenians, because by doing so he would alienate the Muslims, but by taking a neutral position he drove the Armenians, who would have been his natural supporters, into active opposition..."

"və bütün bu müsibətlərin - yəni bütövlükdə dağlıq qarabağ konfliktinin qısa icmalı budur" - demək olar, bu qiymətləndirməyə...

mənbə.
https://www.nybooks.com/articles/1989/06/01/the-gorbachev-prospect/

+2 əjdaha

6. Hayların əllərində balta ilə bina-bina gəzib qapı döyüb özününküləri axtardıqları dəhşətdolu hadisələr.



hamısını göstər

1988-ci il sumqayıt hadisələri