aktyor

1. hər hansı bir filmdə, teatrda, televiziyada, radioda müəyyən bir xarakteri ən təbii yollarla canlandıran insan.

2. mənim üçün qarşılığı leonardo dicaprio olan söz.

3. başqa bir adla: *yamsılayan*.
ya da, ən yaxşı *yamsılayan* insanlar. vəssalam. budur. bir düşünün insanların bu tip insanların üzərinə nə qədər məna qoyduğunu? bir anlıq düşünün? əvvəlcədən hazırlanmış, ölçülüb biçilmiş bir rolun, bir mütəxəssis (rejissor) tərəfindən bir kuklanın üzərində sınanıldığını düşünün? çox məna yükləmədən. bundan ibarət deyilmi aktyorun işi?
bəzən bir səhnə izləyirsən, çox zekicə hazırlanılmış, normal həyatda "mənim neyə başıma gəlmir dediyin" məsələn matt damonun robin williamsla oynadığı filmdə barda saxta qaqaşı sındırdığı səhnə, necə gözəldi hə? bir anlıq özünü çox pis hiss elətdirir hə? və şüuraltı olaraq mat damonu gözündə şişirir? hansı ki o sadəcə verilmiş tapşırrığı yerinə yetirir.
aktyorların fanantı olan bütün o insanları, özünüzü düşünün, şüuraltınızın sizdən xəbərsiz necə işlədiyini düşünün. səhnənin arxasındakı rejissorun deyil də səhnənin önündəki kuklanın xülyasında necə itdiyinizi görürsünüz? hollwoodun istəyərək və ya istəməyərək sadəcə bir "üzə" nə qədər məna yüklədiyini düşünün? ola bilərki artisti sevirsiniz, o üzü sevirsiniz, anlayıram, jhon travoltanı sevməyə bilmərəm məsələn mən də. ancaq bir anlıq sadəcə geri çəkilərək böyük illuziyanı görməyə çalışın? sənətini icra etmək başqa şeydir, ulduzz olmaq, xəstəliyə çevrilmək, uğruna intihar edilmək, ağlamaq və.s və.s düşün bir anlıq? məsələn başqa dəyərinin milyonlarca ( sözün əsl mənasında) qatı şişirilmiş sahələri, inanları düşünün: *muğənnilər*, *futbolçular*, otağındakı posterlər?? başımın üstündə *daryl dixon*un posteri varkən yazıram həm də bu sətirləri? bir az o tərəfdə *uma thurman*in *pulp fiction* filminin posterindəki pozası var. bütün bu illuziya bir düşünün. çox yox 2 il bundan əvvəl tuttuğum futbol komandası *fenerbahçe* uduzanda özümdən aslı olmadan kefim pozulurdu, sonra bunun nə qədər axmaqca olduğunu dərk etdikdən sonra belə kefimin pozulması? özünü bundan sıyırıb qurtarmağım çətin oldu. 100 milyon dəyərində qiyməti olan bir insan düşünün ki sadəcə topa yaxşı vurur. yeni bir fizik teoremi kəşf etməyib, hansısa biolojik xəstəlik yayan virusun çarəsini də tapmayıb, etdiyi şey əslində o qədər də mühüm deyil. insanın axmaqlığı sayəsində məhşur olmuş bütün məhşurlar məsələn. *ikon*lar. sözləri bir insan, musiqi ritmləri başqa bir insan tərəfindən yazılmış o eşidəndə ürəyinizi bulandıran *hit pop* musiqilərini düşünnün. düşünün ki onun ərsəyə gəlməsinə səbəb olan əslində onun rəğbət görməsidir. və sizində onun kimi parçası olduğunuz şeylər var sadəcə sizə sərf edəni görürsüzün.
iki üç gün əvvəl işdə ikən iki qaqaş yaxınlaşdı, üzlərinə çox da baxmadan dialoqa başladım, mən onların işlərini həll etməklə məşğul idim ki birdən yanlarına yaxınlaşan bir dayday əlini qaqaşın çiyninə qoyub "sən bu gün əlindən gələni etdin, kefini pozma" deyib sonra yoluna davam etdi. qaqaşın məhşur biri olduğunu sanıb başı aşağı işimə davam edirdim ki birdən dayday geri qayıtdı, "olar bi şəkil çəkdirək?" dedi, qaqaş yaxşı dedi, çəkdilər, dayday getdi, sonra başladı hər ordan keçən sevinərək şəkil çəkdirməyə, göz ucu qaqaşa baxdım kapşonda, 30lu yaşlarda qara dərili biriydi. yanındakı da köməkçisiymiş, sonradan anladım, işlərini bitirib getdilər. bir kəlmə "siz kimsiniz?" deyə belə soruşmadım, vecimə belə deyildi. gedə gedə şəkil çəkdirirdilər yenə. yaşamaq çox çətin olmalıydı belə birinə deyə düşündüm. səhəri gün 16 17 yaşlarında iki yeniyetmə gəldi, şey dedi biri, dünən -başa düşmədiyim bir ad deyərək- filankəs söhbət etdin sən? dedilər. kim? dedim. butler'lə dedi, dünən ki qaqaş, əlindəki onunla şəklini göstərdi, bax bu, tanımırsan? dedi. yox dedim. aa futbola baxmırsan sən? dedi. amerikan futbolunu nəzərdə tuturdu, yox dedim. bu patriot'sun oyunçusudur, butler, haralısan sən? amerikanın ən məhşur insanlarından biri ilə söhbət etmisən dünən. mən çox həyəcanlı idim, sənin nələr hiss etdiyini soruşacaqdım, nə danışdığınızı. vecimə deyil dedim, futbol izləmirəm, və idmançılara da hörmətim yoxdur, çox da önəmli bir qabiliyyətləri yoxdur mənə görə, dedim, və bu iki yeniyetmə qarşısında karimatik bir duruş sərgiləmək istəyirdim ki mənə hansı gözlərlə baxdıqlarını gördüm, qaqaş bir addım geri addım ataraq mənə qəribə baxışlar atdı, sanki pulun içində böyümüş o filmlərdəki (fikrimi filmlər ilə necə izah etdiyimə baxın filmlərin həyata təsirini tənqid edərkən), filmlərdəki pis obrazda göstərilən varlı uşağının bir evsizə atdığı baxışı atdı mənə. anlamırdı məni, anlaya bilməzdi, bir yeniyetməyə, hələ başa salmaq istədiyim fikirə tamamilə zidd bir cəmiyyətdə böyümüş bir yeniyetməyə bunu başa salma bilməzdim, çünki; onun yerində olmuşdum və hələ də başqa prespektivlərdən baxanda onu tənqid etdiyim yerdəydim. sadəcə bir az daha az formada. ikimizin də bütləşdirdiyi heç bir qabiliyyəti olmayan və ya dəyərindən artıq məna yüklənilən insanlar var idi. onun ki butler, mənimki pirlo.
bütün bu təsirlərdən qurtulan bir insanın düşüncə formasını bir anlıq empatiya ilə anlamağa çalış? nə görürsən? cəmiyyətdən uzaqlaşmış, yalnız, heç kimi anlamayan və heç kimin onu anlamadığı bir insan? gözünə çox pis, çox yalnız, çox yazıq görünür?
gəl sənə daha betərini deyim; əslində o özündə müdrik, aydınlanmış, bütün bunlardan sıyrılmış ancaq yalnız, səfil, yazıq, cəmiyyətin gözündə psixolojik xəstə kimi görünən insandan daha betəri var: iki arada bir dərədə qalmış sən, mən. bunu inkar edərək ancaq bunun bir parçası olan sən və mən. əlində olmadığını düşünürsən, sosial bir varlıq olaraq sürü ilə birlikdə qalmalı olduğunu düşünürsən, o sosial qrupdan sənə həyatda qalmaq üçün lazım olan sevgini/ehtirasını/eqonun oxşanmasını alırsan və bunu özünə belə etiraf etmədən özünə hiylə edirsən. sən daha çirkinisən əslində. sən, bunun bir illuziya olduğunu görmədən o işıq yayan lampanın ətrafına yığılmış böcəklərdən də ikiüzlüsən.

4. aktyorlar artist və işçi olaraq ikiyə ayrılır məncə. film izləyərkən film izlədiyini unutduran insanlar sənətçilərdir. hansı filmdə qabağına çıxsa film izlədiyinin fərqinə vardığın hissini yaradanlar isə professionlar təlimli işçilərdir. insanın bütün həvəsini qaçırır bu tip üzlər. baxdığın insanın yamsıladığını görürsən bir başa.
sırf buna görə gömrəkdən bezdiyim aktyorlar var mes. adam driver ya timoti chalalar ve.s
ama javier bardem kimi məsələn daha təbii görünüşlər çox daha səlis görünür.
real həyatda da insanlar belədir əslində. bəziləri çox təbii bəziləri hər hərəkətini ölçüb biçən və sıxıcı. gözəl üzə sahib olmaqdansa təbii xarakterə sahib olmaq yaxşıdır, some people still dont get it.

aktyor

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!