1. avstriyalı yazar franz grillparzerin çox trajedik və dram dolu bir əsəri.

--spoiler--

grillparzer liberal sağduyulu və humanist insan idi. grillparzerin atası çox məşhur bir vəkil idi və 1809 cu ildə ölmüşdü, anasıda 1819 cu ildə intihar edərək həyatına son verib. yazarımızın bir qardaşıda suda boğulub ölüb. bir başqa qardaşı isə dəli olub ağır cinayətlər törədib.
kasıb çalğıçını oxuyanda insan istər istəməz yazarın həyatında iz buraxan bu qədər dramatik olayların təsrini görə bilir.
qəhrəmanımız jacobun bu bağlamda atası ilə olan əlaqələri olduqca diqqət çəkicidir.
atasının ona bu qədər pis davranmasına qarşı; jacobun atasını həddindən artıq sevməsi, onu tərifləməyə söz tapa bilməməsi və hər zaman bu münasibətdə özünü səhv çıxartması grillparzerin öz həyatını əsərdə yansıtmasıdı.
anasından da deyəsən 1 dəfə bəhs edir əsər boyu.
bu ata-ana münasibətləri grillparzerin katherina fröhlich ilə olan uzatmalı münasibətindən bir şeylər xatırladır bizə və əsərdə jacob ilə barbara arasındakı əlaqəyə işıq tutur.
əsərin əsas sujet xətti jacob-barbara üzərinə qurulmuş görünsədə əslində işin pərdə arxasında həyat-incəsənət münasibətlərindən bəhs olunur. grillparzer özü klassik musiqiyə bu qədər aşiqkən, musiqinin küçə sənətinə dönüşməsinə və ya məcburiyyətdən o səviyyə enməsinə bir baxımdan etiraz edir. bu ədalətsizliyi jacobun həyatı üzərindən yazır kitabda.
həyat jacob üçün çox əzab doludu, eləysə həyat-incəsənət və əzab çəkmək arasında qurulmuş bir münasibətlə qarşı qarşıya oduğumuz gerçəkdi. jacobun çiləsi, musiqi sevgisi, eyni zamanda onun çiləsinin də hekayəsidir və bu bağlantı bizi schopenhauerin "həyat əzab çəkməkdi" təsbitinə aparır. yəni jacob bir baxımdan sənət üzərindən əzab çəkməkdən zövq alır. birdə yəqinki "sənət üçünd gərək əzab çəkəsən" sözü burdan gəlib. king crimson və ya eloy mahnılarında frank bornemann və robert frippin nələr çəkdiyin anlamaq olur.
nə əlaqəysə eloy, bilmirəm özümdə heç.

mövzuya qayıtsaq, incəsənət (musiqi) jacobun dinidi. "səsin bağışlayıcılığına" sığınıb o və sənət insanı ən müqəddəs varoluş düzləminə çıxardır; insanı tanrı qatına qaldıran pilləkan kimidi sənət. bu bağlamda da önəmli olan bəstə deyil "sound"du (tınıda deyə bilərik). mozartı, bachı çala bilərlər amma tanrını çala bilməzlər. tanrısal sənət, mütləq musiqi, tam səsdi, "sound"dı, tanrının yansıması olan qatqısız sound. belə baxanda "sözlərin" bu qatqısız, tam səsi pozduğunu deyə bilərik.

yer-yer sınmış köhnə skripkakasından, görünüşdə öz çörək pulunu çıxartmağa çalışan küçə sənətçisi kimidi. amma jacob digər sənətçilərdən fərqlidi. qarşısında notlar varı amma o zaman ölçüsündən, melodiyadan yoxsun , sadəcə özü üçün var olan bir dünyada, sadəcə özünün başa düşdüyü, hiss etdiyi bir şeylər çalır.
elə buna görədiko yəqim qabağına qoyduğu o köhnə,cırığ papağ hər zaman boş olur.


əgər 19 - cu əsrin o məşhur asosial insan ədəbiyyatını sevirsinizsə yəqin bu əsəridə sevəcəksiniz.



--spoiler--


entryni çox qəliz və qarmaqarışıq yazdım bilirəm,,yəqim yuxulu olmağımdan iləri gəlir. birdə ki kitablar haqqında yazmağla elədə aram yoxdu deyə belə oldu entry.
əsəri oxudum çox xoşuma gəldi burda adına başlığ açılmaması üzücü idi.