1. erməni soyqırımının əsas səbəbkarı olan tələt paşanı öldürmüş şəxs. tələt paşa erməni soyqırımını planlaşdıran və bir milyondan çox erməninin ölməsinə səbəb olan "insandır". tələt paşa osmanlının birinci dünya müharibəsi məğlubiyyətindən sonra alman gəmilərindən biri ilə 1918-ci ildə berlinə qaçmışdır. 15 mart 1921 ci ildə isə erməni əsilli sogomon tehliryan tərəfindən öldürülmüşdür. həmin gün sogomon tələt paşanı təqib edir və evinin yaxınlığında onu iki dəfə adı ilə çağırır. arxasını dönən tələt paşanın başına bir güllə sıxır və silahı hadisə yerində buraxaraq qaçır. insanlar tərəfindən yaxalanan və polisə təslim edilən sogomon ifadəsində deyir ki, almaniyaya tələt paşanı öldürmək üçün gəlib. ailəsi öldürülən, özü isə ölümdən təsadüfən sağ qurtulan sogomon tələt paşadan qisas almaq istədiyini deyir. bu hadisəni araşdıran rafael lemkin ilk dəfə soyqırım sözünü işlədir və bu sözün tərifini verir. rafael lemkin milyonlarla insanı öldürən bir qatilin * tələt paşanın cəzalandırılmadığını ancaq onu öldürən erməninin cəzalandırılmasını başa düşmür və bu məsələ üzərində çalışmağa başlayır. lemkin 1948 ci ildə gələcəkdə belə qətliamların qarşısını almaq üçün birləşmiş millətlər təşkilatına soyqırım anlayışını qəbul etdirə bilir.

mənbə: dictionary of genocide