1. ümumilikdə xalqımızın natura gijdıllaqlıqlarını uğurla təmsil etdikləri yerdir. amma müəyyən müşahidədən sonra demək olar ki, müxtəfil sosial medya platformalarındamı deyim, saytlardamı deyim, eyni adamların fərqli dünyagörüşü, fərqli fəaliyyət formalarını görürük. yəni, hər saytın öz zakonu var.
məsələn, başlayaq facebook-dan. azərbaycanlıların necə əttökən, sarsaq olduqlarının ən bariz göstəricisi bu saytdır. baxanda deyirsən, sən allah bu nə ölçüsüzlük, nə irrasionallıqdır? ağzı olan danışır və o qədər məsuliyyətsiz, düşünülməmiş sözlər sərf edilir ki, az qalırsan durub başını divara döyəsən. bunun da səbəbi saytın formatındadır, gəvəzəlik üçün münasib saytdır, tvitter kimi hərf limiti yoxdur. sosiologiya, sosial psixologiya üzrə elmi işini bizim haqqımızda yazmaq istəyənlər elə fb-da fırlansalar, babat material çıxar.
ikinci kütləvi təmsil olunduğumuz sayt instagramdır. məni ən çox əsəbiləşdirən, format etibarilə azərbaycanlıların loserliklərini ortaya çıxaran sayt. burda çox fəqli qruplar var, amma ümumi olaraq nəsə deməliyik. deməli burada qlobal instagram istifadəçilərindən fərqli olaraq bizimkilər və digər qafqazlılar profillərinin ağzına qıfıl vurur. açıq profil yalnız, alver, fotoqrafiya səhifələrinə və fenomenlərə (valiklər, manıslar (müğənni, aktyor, aparıcı, jurnalist, fərqi yoxdur, bu ölkədə mansı kateqoriyasına girirlər)) aiddir. sanki fenomen olmayanın açıq profil istifadə etməsi padlo sayılır. hə bir də bu var, facebooka nəzərən instagram sanki, daha açıq, senzuralı dilin istifadə edilmədiyi yerdir. bir az xoşa gəlməyən adamın nəslini sıraya düzürlər. məsələn kamil zeynallının live videoları, gir bax, öl gülməkdən. sanki yeni odnoklasnikidir.
hə, elə adı çəkilmişkən, odnoklaskini. işçi sinifi, orta yaşlı nəsil və ağzı qara gədələrlə gəlinlərin, xalaların, padval bar güruhunun, rayon camaatının, malyarların, qohum-əqrəba, el-oba həsrəti ilə yaşayanların saytı. bir sözlə, qara camaatın nicat yeri. düzdür, artıq ölüb, amma bir vaxtlar divar çatları ilə birlikdə underground azərbaycanın məkanı idi.
davam edirik, fb-dan köçmüş gənclərin üz tutduğu tvitter. quorayla birlikdə ən sevdiyim saytdır, formatı da super, çünki ancaq maraqlandığın topiklərdə yazan adamları izləyirsən və fb kimi hər sarsaqlayan insanı görmək kimi məcburiyyətin olmur, məsələn mən tvitterdən ancaq enerji, geopolitikanı izləmək, öyrənmək üçün istifadə edirəm. ona görə də az-dilli tvitterdən qismən uzağam, gənclərimizin temalarından da bir az uzağam yəni.
linkedin, əli novruzov demiş " rusdilli ofis planktonları"nın daraşdığı platforma, gir, bir kilo ət tök, çıx. bank qaqaları da bütün günü padxoddadır, guya gijdıllaqlar wall street zad işçisidirlər də, işdən sona çılğın gecə həyatı temaları filan, zırt. get evin kreditini ödə, suka blyaa.
və azərbaycanlıların ultra anarxistə çevrildiyi sayt, youtube. burada senzuradan əsər-əlamət yoxdur və mənim fikrimcə azərbaycanlıların özündən xəbərsiz yüksək səviyyədə yumor göstərdikləri saytdır. məsələn bir mahnıya "əla, zövq aldım" kimi bir şərh yazsanız, biri gəlib reski dəxlisiz "anası qəhbə, guya sən ağıllısan?" yaza bilər. başıma tez-tez gəlir. belə spesifik olaraq ələ alsaq meydanda meyxana kanalları, kosmetika zad reklam edən vlogger civilər, gamer qaqalar, vlogger yeniyetmələr, paçanlar, kuxna xalaları, mikrofon əlində tarqovının camaata dirəyən gijdıllaqlar dominantlıq edir. trendə girib baxanda youtube-un elə azərbaycan teleməkanının senzurasız versiyası olduğunu görürük.
başım ağrıdı. çalışın azərbaycan dilli internet seqmentindən uzaqda dayanın. vaxt itkisi, əsəb mənbəyidir.