1. məşhur rus pedaqoqu.
Komenskinin düşüncələrinə görə, insan yalnız tərbiyə sayəsində insan olur.O, istedadsız və tənbəl uşaqların çox az olduğunu, bu istedadsızlığı tərbiyə vasitəsilə aradan qaldırmağın mümkün olduğunu söyləyirdi.Tərbiyənin böyük gücünə və imkanlarına inam hissi Komenskinin maarifçilik mədəniyyətinə və pedaqogika tarixinə gətirdiyi yeni fikir idi.O, orta əsrin bir çox ənənələrini rədd etmiş, tərbiyənin yeni təbii qanunlarını axtarmışdır. Komenski tarixdə ilk dəfə olaraq fərdi təlimin əleyhinə çıxmış, dərs-sinif sistemini, birgə təlimin zəruriliyini sübut etməyə çalışmışdır.Komenskinin dünyagörüşündə tərbiyə məsələləri xüsusi yer tutmuşdur.Onun fikrincə, tərbiyə insanları əhatə edən hadisələri, xarici aləmi dərk etdirməli, insanın nə etməli olduğunu öyrətməlidir. Görkəmli filosof qeyd edirdi ki, əxlaq tərbiyəsi əsasən təlim prosesində verilməlidir.Təhsil, elm insanı nəticə etibarı ilə müdrik etməli, onu mənəvi-əxlaqi cəhətdən yüksəltməli, mərd və alicənab etməlidir.Komenski müəllimlik sənətini yüksək qiymətləndirmiş, müəllimlik işini dünyada ən şərəfli və ləyaqətli bir peşə hesab etmişdir.

Onu da qeyd edim ki, Komenskinin “Dünyanın dolaşıq yolları”, “Dillərin açıq qapısı” , “Böyük didaktika”, “Fizika”, “Didaktika”, “Təbii üsulun qanunları”, “Ümumi hikmətlərin müjdəçisi”, “işığın yolu”, “Təbii istedadların mədəniyyəti haqqında”, “Dirilmiş forsi”, “Analıq məktəbi” və s. əsərləri dünya şöhrəti qazanmışdır. “Bəşəri əməllərin islah edilməsinə dair ümumi tövsiyə” əsərində Komenski insan cəmiyyətinin islahının planını vermişdir. 1658-ci ildə məşhur filosof “Rəsmlərdə əşyalar aləmi” adlı ilk şəkilli tədris kitabını, dərsliyi yaratmışdır.