1. bazilika sözü "kral yapısı" anlamına gələn, erkən xristian məbədlərinin çoxunun memari tipidir. amma Xristianlıların və ya dinin icadı deyil. Daha qədim Romadan istifadə edilən ictimai evdir. ədliyyə, məhkəmə, ticarət məqsədilə istifadə edilmişdir. örtüsü taxtadandırsa, ellinistik dövrə aiddir. orta bizans memarlığının ən böyük bazilikası bolqarıstanda yerləşən aboba pliska bazilikasıdır. boyu 102.5, genişliyi isə 30 metrdir. bazilikalar düzbucaqlı plana sahibdirlər. tarixdəki ilk bazilika "dura europos" adı ilə tanınır, suriyada qazılar sırasında aşkar olunub. inkişaf etmiş formada xristian bazilika adətən müxtəlif hündürlükdə olan tək sayda (1, 3 və ya 5) neflərdən ibarətdir. Çoxnefli bazilikada neflər uzununa sütunlarla ayrılır.