1. Lev Tolstoyun 1884-1886-cı illərdə qələmə aldığı povest. Əsərin süjet xətti ivan iliçin cənazəsinin təsviri ilə başlayır, bir müddət sonra isə ən başa qayıdaraq onun həyatı və ölümü ilə başa çatır.

ivan iliç tanınmış bir ailənin oğlu olaraq hüquqşünaslıq fakültəsini bitirir, müxtəlif vəzifələrdə çalışır, evlənir. Məhkəmədə hakim kimi çalışan iliç hamı tərəfindən sevilir. Yaxşı dostlara, onu sevən bir qadına, ailəyə sahibdir və çox gözəl bir mənzildə yaşayır. Belə demək mümkündürsə, xoşbəxtlik kimi səciyyələndirilən ünsürlərin, demək olar ki, hər birinə malikdir. Sonda isə sağalmaz bir xəstəliyə düçar olur, mənəvi sarsıntılar keçirir, nəhayət, ölür. Ancaq yazıçı burda fiziki ölümdən daha çox mənəvi ölümün üzərində daha çox durur.

Ölüm, ölüm qorxusunun bədii-fəlsəfi, bədii-psixoloji çalarlarının təhlil edildiyi bu əsəri oxuduqca bir daha həyatın faniliyini iliklərimizə qədər hiss edirik. Baş qəhrəmanın yataq xəstəsi olarkən keçirdiyi fiziki və mənəvi ağrılar, gözünün önünə gələn uşaqlıq və gənclik xatirələri, həyatın başdan başa bir yalan olması, bu günədək yaşadıqlarının sadəcə cəfəngiyyatdan ibarət olması ustalıqla işlənmişdir. ivan iliç ölüm ayağında olarkən onun bu vəziyyəti zahiri olaraq hərkəsi kədərləndirir, lakin reallıq isə başqa cürdür..