+14 əjdaha
1. söz vaxtına çəkər deyiblər: 42-ci ilin soyuq dekabrı, müharibənin qanlı qadalı illəriydi. mən, fazil, bir də jenya – üçümüz novorossiysk tərəfdə konkret dəmə qoyurduq. müharibənin, soyuqun zadın ele bil bizə dəxli yox idi, meşənin dənizə açılan sahilində gözətçiydik üçümüz də. növbə ilə qarovula çıxar, gedib 1-2 saat dəniz həndəvərini, meşə ətrafını fırlanıb qayıdırdıq...jenya krasnodardan idi, bu civara, abu-havaya bələd idi. dünya aləm də çox elə qozuna deyildi, günaşırı tibbi spirtdən mıxlayıb şellənirdi. fazilsə astaradan idi, yaman yeyimcil idi götvərən. hər dəfə gözətçi novbəsindən qayıdanda da bir heyvan gətirirdi. ölü quru balıq, dələ qaxacı, yabanı birəbitdən, hey-hey quşu: manıs əlinə düşən canlının da içalatını çıxardar, yerini digər bir heyvanın içalatı ilə dəyişər, öz aləmində ləvəngi hazırlayardı. düzü pis də alınmırdı, ərzağımız da zatən günü gündən azalırdı, ona görə fazilin əməyini qiymətləndirməmək olmazdı. amma di gəl ki, jenya fazilə safqan gijdillaq kimi baxırdı. özünə kartofdan zaddan soyutma edər, fazilin ləvəngisinə əlini vurmazdı.
dekabrın son 10 günlüyünə girmişdik. qidamız bitmək üzrəydi. jenya:
“manıslar, dekabrın 31-nə nəsə eləmək lazımdı. bayramdı. bəsdi day ölü hey-hey quşu ləvəngisi zadı yediz. zəhərlənəcəysiz siz. mən də bezmişəm kartof soyutmasından. birimiz getsin, baxsın meşədən nə tapır. bayramı nəsə osobenni keçirək.” dedi.
fazil əlindəki dələ qaxacından bir hissə bölüb çeynəməyə başladı. “bizdə bu bayramı keçirmirlər” deyib, mənə baxdı, sanki mənim dəstəyimi gözləyirdi. mən də tam tərsinə “yox e, doğurdan nəsə eləmək lazımdı” deyib, davam etdim “özüm gedirəm, baxım görüm nə tapıram. kak raz ayın 28-di. 31-nə bir şey tapıb qayıdacam.”
jenyanın üzü güldü. “sən qardaşsan e” deyib öz kartofundan, spirtindən mənı uzatdı “bunlar ilə də idarə edərsən bu 2 günü...”
24 saat idi yatmadan eləmədən meşənin içiylə irəliləyirdim. qar-soyuq matkaya işləyirdi, arada tibbi spirtdən qurtumlayıb qızınırdım. amma çıfayda - əl-ayağım donmuşdu. qızışmaq lazım idi. ele bunları götür-qoy edirdim ki, bir ağacın arxasında, arxası mənə dayanan qonur bir ayı gördüm. yalan olmasın 2 metrə boyu vardı, tüklü müklü bir şey idi. deyəsən siqaret çəkirdi. tezbazar bıçağımı çıxartdım. qorxuzmaq üçün sakitcə arxadan yaxınlaşıb var gücümlə “uaye” qışqırdım. ayı üzüqoylu yerə yıxıldı. tez arxadan üstünə cumub, bıçağı boynunun arxasına dirədim. ayı zarıyırdı...
“burax məni gedim ey bəni-adəm...” zorla da olsa dilləndi ayı. “...burax məni gedim, yazıqam...”
“xuy buraxaram səni ay oğraş” dedim. “fazil ilə basacayıq səni ləvəngiyə” deyib qımışdım... “ölürük acından...”
ayı başını buladı, artıq hər şeyin sonu gəldiyini anlamışdı. “onda sənə bir sirr verim ey qara adam, burdan gedərsən şimal tərəfə, iri bir palıd ağacı görəssən, oyuğunda bir xeyli təam gizlətmişəm. onları da götür, zay olmasın. sən ki, mənim belimi bükdün, halal olsun sənə” deyib udqundu. “indi isə vur bıçağı! ah çəkən namərddi” deyib gözlərini yumdu...
...palıdın oyuğunda bir xeyli qida vardı: halal kolbasadan tutmuş, siqaret blokları, feyxoa mürəbbəsinədək... bir də balaca bankalarda qırmızı nə olduğu bilinməyən şeylər də vardı, pomidor tomatına oxşayan, birinin ağzını açıb daddım: acika idi... vay aq... tərtəmiz acikaydı!!!
...amma bir problem vardı bunları necə aparacaqdım... çox düşünməyə ehtiyac olmadı: ayının qarnın ortadan bölüb içalatını çıxartdım, acika ilə içini suvadım, bütün bu qalan ərzağı da açıb doldurdum ayının qarnına, kolbasa, fexyoa mürəbbəsi, əl sabunu, siqaret...
ayaqqabı qaytanı ilə də ayının qarnını tikib qoyuldum yola...
ayın 31-i günorta saat 4 olardı. fazil ilə jenya uzaqdan məni görmüşdülər. qar qiyamət... dəhşət də şaxta vardı. mən də ayını sürtə sürtə gətirirdim. jenya qaçaraq mənə yaxınlaşdı. hər iki yanağımdan öpüb, ayının pəncəsindən yapışıb dartmaqda köməklik elədi... fazil də ayının göt nahiyəsindən itələyirdi...
məntəqəyə çatan kimi fazil 3 metrlik bir çala qazdı. ayını birtəhər çalaya itələyib alovu qaladıq... axşam saat 10 olardı. çalanı açdıq...
ayı hazır idi... hər üçümüz elə çalanın ətrafında oturub ayını həzmi rabedən keçirtdik. bu bayram illər keçsə də yadımızdan çıxmayacaqdı... yalan olmasın düz 20 gün ayını yedik...
bu hadisənin üstündən onilliklər keçib, amma bildiyim qədər indiyə kimi novorossiysk tərəfdə, “ayıların qorxulu rüyası - xanağa” haqqında şailər, əfsanələr gəzir...
bu hadisəni nəql eləməkdə məqsədim: bu gün bazarstoredan bir acika aldım. bizim tarlanın ev üsulu acikası. elə ilk dadışda, həmin o palıdın oyuğunda daddığım acika yadıma düşdü... ayının son sözləri... mənim insafsızlığım... jenyanın sevinci... bəlkə də doğru addım atmamışdım... bəlkə də əff etmək lazım idi o an... amma mən bacarmamışdım.....