11 dekabr

ümumdünya dağ günüdür.



--sitat--

dağlar günü — beynəlxalq səviyyədə dağlarla əlaqədar problemlərin həllinə diqqət artırmaq məqsədi ilə keçirilən tədbir.
bmt-nin qərarına əsasən 2002-ci il dünyada beynəlxalq dağlar ili adlandırılmışdır. buna uyğun olaraq növbəti illərdə beynəlxalq səviyyədə dağlarla əlaqədar problemlərin həllinə diqqət artırılmışdır.
bmt-nin baş assambleyasının təşəbbüsünə əsasən 2003-cü ildən başlayaraq dünyada 11 dekabr beynəlxalq "dağlar günü" kimi qeyd olunur. dünyada hər il belə adlı günün keçirilməsinin məqsədi başlıca olaraq dağ sistemlərinin qlobal miqyaslı əhəmiyyətinin cəmiyyət qarşısında bir daha qaldırılmasıdır.
"dağlar günü" hər il bir başlıq altında qeyd olunur. 2007-2008-ci illərdə keçirilən dağlar günü dağlarda iqlim dəyişikliyinə və ərzaq təhlükəsizliyinə həsr olunmuşdur. 2009-cu il dekabrın 11-i "dağlar fəlakət təhlükəsinin idarəedilməsi " adlandırılmışdır. dağlarda kənd təsərrüfatı üçün yararlı otlaqların mövcudluğu və təbii fəlakət təhlükələrinin olması burada insan fəaliyyətinin tənzimlənməsini tələb edir. təbii ki, bunu həyata keçirmək üçün milli səviyyədə müvafiq inkişaf strategiyası hazırlanmalıdır və ona əsasən mərhələlər üzrə tədbirlər planı tərtib olunmalıdır.

--sitat--

azıx mağarası

--sitat--



azıx mağarası daş dövrü insanlarının yaşayış yeri kimi məşhurdur. mağara 1960-cı ildə məmmədəli hüseynovun rəhbərliyi ilə amea-nın "paleolit arxeoloji ekspedisiyası" tərəfindən aşkar olunmuşdur. aparılmış tədqiqat işləri zamanı on mədəni təbəqə aşkarlanmışdır. mağarada quruçay mədəniyyəti, aşel mədəniyyəti və mustye mədəniyyəti dövründə yaşayış olduğu müəyyən edilmişdir.
1968-ci ilin iyununda m.m.hüseynovun rəhbərliyi altında paleolit arxeoloji ekspedisiyası azıx düşərgəsinin v təbəqəsinin iv horizontunda apardığı arxeoloji qazıntılar zamanı bir neçə daş məmulatı ilə birlikdə ibtidai insana məxsus çənə aşkar olunmuşdur. çoxtəbəqəli azıx paleolit düşərgəsinin orta aşel mədəniyyətinə aid təbəqəsindən tapılmış ibtidai insana məxsus olan çənə üzərində professor d.v.hacıyev uzun müddət elmi tədqiqat işləri aparmışdır.


--sitat--

xınalıq

--sitat--

qədim yunan alimi strabon özünün 17 cildlik "coğrafiya" əsərində qeyd edir ki,
qafqaz albaniyasında 26 alban tayfası yaşayır və həmin tayfaların hərəsi öz dilində danışır. xınalıqlılar həmin 26 alban tayfadan biridir və o zamandan öz dilində danışırlar.

"xınalıqlılar" etnik qrupu qafqazda minilliklərlə yaşamış, öz dilini, adət-ənənələrini itirməmiş, bu günümüzə qədər saxlamışdır.

təəsüuf ki bu günə qədər xınalığın tarixini müəyyən heç bir arxeoloji ekspedisiya keçirilməmişdir. bir dəfə də olsun qazıntılar aparılmamışdır.



xınalıq tarixində maraqlı bir fakt olaraq onun 8 qəbiristanlığını göstərmək olar. kənddə giyad təpəsi deyilən yerin başından tutmuş ayağınadək, kəndin içərisindən tutmuş rutsoş və dəyirmançay çayının sahillərinə kimi görünən saysız hesabsız qəbirlərin tarixi bu günə qədər tədqiq olunmayıb.


xınalıq qəbiristanlıqlarında qəbirlərin çoxu olduqca iri və nəhəngdir. həm enlilik həm də uzunluq cəhətdən.

xınalıq yerli dildə: kətiş — azərbaycan respublikasının quba rayonunun eyni adlı inzibati ərazi vahidində kənd və həmin ərazi vahidinin mərkəzi.

qafqaz albaniyasının qədim tayfalarından, şahdağ xalqlarının nümayəndələrindən biri olan xınalıqlıların tarixi və mərkəzi məskəni.

quba xanlığı dövründə xınalıq mahalının, ssri dövründə xınalıq kənd sovetliyinin, hazırda xınalıq bələdiyyəsinin mərkəzi (1999-cu ildən).

dünyanın ən yüksək yaşayış məntəqələrindən biri (dəniz səviyyəsindən 2350 metr yüksəklikdə).

5000 illik tarixə malik olan xınalıq fenomeni təkcə azərbaycan tarixində deyil, həm də bəşər tarixində ən zəngin etnoqrafik dəyərlərdən biri, əfsanəvi yaşayış məntəqəsidir.7

xınalıq həm də uzunömürlülər məskənidir. bulaq suyu, dağ havası xınalığı uzunömürlülər diyarına çevirmişdir. teymur bünyadov 1987-ci ildə dərc olunmuş "əfsanələr diyarı" adlı məqaləsində onların bəzilərinin adlarını xatırlayır: kişilərdən 132 yaşlı hacı baba, 120 yaşlı hacı nəzir baba, 117 yaşlı molla bəşir kişi, 115 yaşlı şahbaz baba, 112 yaşlı becan baba, 110 yaşlı usta cəbrayıl, hacı sultan əmir, hacı soltan əhməd; qadınlardan 107 yaşlı əsmər və pəricahan nənə, 103 yaşlı gülcənnət və əminə nənə və onlarca başqaları... həmin mənbədə daha sonra göstərilir ki, yaşları 90-nı keçib 100-ü haqlayanları isə daha çoxdur


tarixdə məşhur xınalıqlıların adları da qalmışdır. xii əsrdə ibn-həkim əl-xinaluqi bağdadda fəaliyyət göstərmiş, həkim və filosof olmuşdur. xv əsrdə başqa bir xınalıqlı tarixçi məhəmməd xinaluqi şirvan və dərbənd tarixini yazmışdır. təəssüf ki, bu kitabın orijinal mətni dövrümüzə gəlib çatmamışdır. хvii-xix əsrlərdə xınalıqdan bir sıra aşıqlar-nağılçılar çıxmışdır. fitri istedada malik əhməd əfəndi xix əsrdə qafqazın müxtəlif dini mərkəzlərində — tiflisdə, dağıstanda, teymurxanşurada (indiki vladiqafqaz) yaşayıb fəaliyyət göstərmişdir. hal-hazırda xınalıqda əhməd əfəndinin türbəsi vardır.

--sitat--

kiyev

ukraynanın paytaxtı və ən böyük şəhəridir.

kiyev ukraynanın mərkəzi hissəsinin şimalında və dnepr çayında yerləşir.

şəhərin ölçüsü şimaldan cənuba— 50 km, qərbdən şərqə isə 56 km-dir.

əhalisi ( 2,847,200) üzrə kiyev avropa şəhərləri olan istanbuldan, moskvadan, londondan, sankt-peterburqdan, berlindən və madriddən sonra 7-cidir.

üç aeroport mövcuddur: "borispol” beynəlxalq aeroportu, "kiyev" (julyanı) beynəlxalq aeroportu və qostomel (yük aeroportu antonov) aeroportu.

bir neçə dəmiryol vağzalı var: kiyev-sərnişin, cənub vağzalı, şəhərətrafı vağzal, karavayevlər bağı (şəhərətrafı), darniskiy dəmiryol vağzalı, kiyev-moskva.

şəhərin özündə üç sərnişin xətti ilə (svyatoşinsko-brovarskaya, kurenyovsko-krasnoarmeyskaya, sıresko-peçerski) metropoliten fəaliyyət göstərir. hər gün metropolitendən təxminən 1,422 milyon sərnişin istifadə edir.

kiyev ukraynanın mədəniyyət və incəsənət mərkəzidir. burada 27 muzey, 25 teatr və teatr-studiyalar vardır. 2005-ci ildə kiyev 50-ci avroviziya musiqi müsabiqəsinin keçirildiyi yeri oldu, 2012-ci ildə isə o ukraynanın avropanın futbol 2012 çempionatını qəbul etmiş dörd şəhərlərindən biri oldu.

şaxta baba

santa klaus — cəmiyyətimizdə rus dilindən (дед мороз) tərcümə edilən şaxta baba kimi tanınan şəxsin dünyanın müxtəlif ölkələrində fərqli adları var: sant nikolas, noel baba, nikolas of mariya, santa klaus, pere noel, müqəddəs ata kristmas bunlardan bəziləridir.

saç-saqqalı tamam ağ, başında qardan papaq olan bu mehriban qocanı dünyanın müxtəlif yerlərində müxtəlif cür adlandırsalar da, bu adlardan ən çox populyar olanı santa-klausdur.

şaxta babanı hər ölkədə bir cür çağırırlar:

azərbaycan - şaxta baba
rusiya və ukrayna - ded moroz
gürcüstan - tovlis papa
almaniya vaynaxtsmann
albaniya - babadimpi
bolqarıstan - dyadyo koleda
böyük britaniya- faze kristmas
yunanıstan - aqios vasilis
danimarka - yulemanden
ispaniya - papa noel
italiya - babbo natale
makedoniya - dedo mraz
norveç - yulebukk
polşa - svetiy mikolay
niderland - kerstman
portuqaliya - pay natal
slovakiya - yejişek
sloveniya - dedek mraz
türkiyə -noel baba
rumıniya - moş krakiun
finlandiya- youlupukki
fransa - per noel
çexiya - mikulaş
macarıstan - mikulás
serbiya, monteneqro, bosniya və herseqovina - dada mraz
isveç -yultomten
indoneziya - sinterklas
iran - baba noel
abş və kanada -santa klaus
braziliya -papay noel
çili -viejito paskuero
afrika ölkələri -papa noyol
iraq -goosaleh
əfqanıstan -baba çakalo
estoniya -jouluvana
litva -kaledu snelis
özbəkistan - ayoz bobo
ermənistan - marelik papi

aaron ramsey

--sitat--

2011-ci ilin mayın 1-də "mançester yunayted"in qapısına yol tapdıqdan sonra "əl-qaidə"nin lideri üsamə bin laden öldürülmüşdü.

futbolçu həmin ilin oktyabrın 2-də "tottenhem"in qapısına yol tapdıqdan sonra "apple" şirkətinin məşhur meneceri stiv cobs ölmüşdü. uelsli futbolçu 2011-ci ilin 19 oktyabrında "marsel"ə qol vurdu və liviya lideri qəddafi öldürülüb. futbolçu 2012-ci ilin fevralında "sanderlend"ə qol vurduqdan sonra məşhur müğənni uitni hyuston ölüb.


nəhayət futbolçu "kardif siti" ilə liqa matçında qol vurduqdan sonra "forsaj" filminin baş qəhrəmanı paul walker avtomobil qəzasında dünyasını dəyişib

--sitat--

ilqar safat

məmmədov ilqar kamil oğlu (ilqar safat) — kinorejissor, şair, rok-bard.


bakı şəhərində 1972-ci ildə anadan olmuşdur. 1995-ci ildə «rus dili və ədəbiyyatı» ixtisası üzrə m.f.axundov adına azərbaycan pedaqoji institutunu bitirmişdir. 1995-ci ildən 2000-ci ilə qədər şeirləri bakıda müxtəlif qəzet və ədəbi jurnallarda dərc olunub. öz mahnıları ilə bakının və moskvanın müxtəlif meydançalarında çıxış edirdi. 100-ə yaxın mahnının müəllifi. 2002-ci ildə moskva ş. srak (senaristlər və rejissorlar ali kursunu) bitirmişdir: v.i.xotinenkonun emalatxanası.

2002-ci ildə qafqaz layihəsi çərçivəsində avropanın müxtəlif şəhərlərində azərbaycanı bir neçə illər ərzində təmsil etmiş «dağın nəvəsi» filmini çəkmişdir. ali kursları bitirdikdən sonra il yarım xabarovsk ş. uzaq şərq kinoxronika studiyasında rejissor işləmişdir.

2003-cü ildə «səma kökləri» filminə görə xabarovsk diyarı qubernatorunun diplom və mükafatına layiq görülmüşdür. «səma kökləri» filmi dünyanın müxtəlif şəhərlərində göstərilmişdir, bir çox rusiya və beynəlxalq kinofestivalların (nyu-york, leyptsiq, barselona, praqa, auqsburq və b.) iştirakçısı olmuşdur. almaniyada film ən yaxşı etnoqrafik filmlər kataloquna daxil edilmişdir.

«səma kökləri» filmi nyu-yorkda amerika təbiətşünaslıq muzeyinin (american museum of natural history) kitabxanasına daxil edilmişdir.

filmoqrafiya:

“min” (2001, moskva)
“dağın nəvəsi” (2006, bakı)
“mən quşları xatırlayıram...” (2002, moskva)
“səma kökləri” (2003, xabarovsk)
“daşda yaşayan ruh” (2003, xabarovsk)
“azadam. öpürəm. boris” (2004, moskva)
"sonet 129" (2005, moskva)
"sofrinskaya boqoroditsa" (2005, moskva)
“məhsuldar otlaqlarda” (2006, bakı).
"pəri-qala" (2007, bakı)
"qobustana qayıdış" (2007, bakı)
"sahə" (2010)

festivallar:

margaret mead film & video festival (new york, usa)
montreal first peoples festival (montrеal, canada)
imaginenative (toronto, canada)
one world – international film festival (prague, czech republic)
international leipzig festival for documentary and animated films (leipzig, germany)
сinema оf tomorrow (augsburg, germany)
asia - berlin international film festival (berlin, germany)
parnu international documentary and anthropology film festival (parnu, estonia)
moscow international visual anthropology film festival (moscow, russia)
message to man international film festival (st petersburg, russia)
solo para cortos film festival (barcelona, spain)
alter-native international short film festival (romania)
mediawave international visual art foundation (gyor, нungary)
aljazeera international documentary film festival (doha, qatar)


mükafatlar:

xabarovsk diyarı qubernatorunun mükafatı laureatı ( “səma kökləri”)
“intellekt” mükafatı laureatı (“dağın nəvəsi”)
“mən burada yaşayıram!” beynəlxalq kinofestivalı laureatı (“məhsuldar otlaqlarda”)
y.n.ozerov adına hərbi kino festivalında diplom (“sofrinskaya bogoroditsa”)

anne hathaway

1. 12 noyabr 1982 — abş aktrisası,

(baxma: becoming jane)
(bax: the devil wears prada)
(baxma: rachel getting married)
(bax: one day)
(bax: les misérables)

2. william shakespeare'in həyat yoldaşının adı da anne hathawaydı.