azərbaycanda qadın olmaq

azərbaycanda qadın kişi münasibətləri tarazlığı olmayan güc anlayışı üzrə qurulub, bir növ primitiv mağara adamlarının hansı daha güclüdürsə o daha alfadır başqalarının ana bacısına sataşmaq və onları təhqir etmək haqqı olur, qalanları beta, başqa sözlə peysər olur. ona görə də bu tarazsız güc bəzən müsbət, bəzən də mənfi tərəflər yaradır. bəzən bu güc yaxşı kişilərin, bəzən də per peysərin əlinə düşür. ortaq məsələ orasındadır ki bir insan nə qədər modern düşüncəli, azad seksə inanan biri olsun bu təsvirini etməyə çalışdığım güc söhbətinə görə çox vaxt fikirlərini tam ifadə etməyə tənəzzül etmir. məsələn buna görə idman dərsində müəllim qızlar gedib şikayət edərlər deyə qorxub qızlara çox əziyyət vermir. amma eyni müəllim bəzən özünəməxsus cəlilabad ləhcəsi ilə alə sən qız uşağısane deyərək qızın hansısa hərəkətini əlində olan qalan bir ocuv alfalığı hesabına tənqid edə bilir. uzun sözün qısası hər şey doğulduğunuz mühitdən asılıdır, biri var bakının elit ailəsində dünyaya göz açasız, biri də var lənkaranda (ghost emojisi)

incil

bir müsəlman olaraq əhidçi müsəlmanlığın (quranla yanaşı hal hazırda əlimizdəki tövrat, 4 incil və zəburun da tanrı kəlamı olduğuna iman edən müsəlmanlar. sayları az da olsa var bu cür müsəlmanlar.) varlığından xəbərdar olduğumdan bəri hal-hazırda maraqdan oturub oxumağa başladığım kitabdır. əslində buna incil demək doğru olmaz çünki bu islami bir termindir, bizim incil dediyimiz kitabın adı əslində gospellər olsa daha doğru olar. çünki 4 gospel var, matta, mark, luka, və yuhanna. bunların hərəsində adlarından da məlum olduğu kimi isanı
bir cür təsvir edir. hələ ki birinci incili oxumuşam və bir neçə maraqlı nüans yadımda qalıb. məsələn matta 4:2 də isa 40 gün 40 gecə oruc tutdurularaq imtahana çəkilir. matta 5:12 qurandakı kimi bu başınıza gələnlər əvvəlki peyğəmbərlərin də başına gəlmişdi deyir isa. bunlardan başqa incilin bir yerində yusif, hansı ki bakirə məryəmin isanın doğumundan sonrakı əri və isanın valideyni olmasa da qoruyucusu idi, yuxusunda bir mələklə danışır və mələk ona deyir ki məryəmin bir oğlu olacaq və onun adını isa qoyacaqsan, o, bizim günahlarımız üçün öləcək, onları təmizləyəcək, və qətiyyən məryəmin pis bir qadın olduğundan şübhə etmə. bu axrıncı dediyim ayəni oxuyanda mənə bir az məntiqsiz gəldi çünki niyə isa başqa insanların günahları üçün məsul tutulub özünü qurban edərək onların məsul olduğu günahları təmizləməyə çalışır ki? məsələn islamda heç bir yerdə belə şey görülmür hətta quranda hər qoyun öz ayağından asılar, ey peyğəmbər sən müşriklərin günahlarından məsul deyilsən deyə birbaşa ayələr var. qurana görə möcüzələr allahın lütfündən çox başlı başlarına ağır məsuliyyətlərdir. çünki bir möcüzəyə məruz qalmısansa artıq sənin günah işləmə lüksün ola bilməz. buna görə də allah lut qövmü kimi yoldan çıxmış qövmləri birbaşa həlak edir. hansı ki allahın ət və sümük halını alıb özü özünü allahın buyruqlarına əməl etməyən müşriklərə görə qurban etməsindən məncə çox daha məntiqlidir. eyni şeylər tövratda da görülə bilər, hər nə qədər tövratda qadiri-mütləq bir tanrı modelindən söhbət getməsə də. yeri gəlmişkən mən hal hazırda bibliyanın recovery tərcüməsini oxuyuram, şəxsən king james version tərcüməsini də alıb oxumaq istəyərdim çünki king james tərcüməsi çox çox daha ənənəvi bir tərcümədir. modernistlər kimi incilə updatelər eləmirlər.

yazarların ruh halı

insanların çoxuna dalbayov gözü ilə baxıb ciddiyə almadığım ancaq sonradan insanların mənim varlığımı sikləmədiyini gördükdən sonra çəkdiyim daxili əzablar beynimə işləmiş vəziyyətdədir. özümü hər şeydən yadlaşmış kimi hiss edirəm, hətta doğma ailəmdən də. insanlarla kontakt qurmağa çalışıram ancaq ya məni ciddiyə almayıb gülüb yola verirlər, ya da vapşem görməməzlikdən gəlirlər. bu hissi öldürmək üçün aylardır dəfələrlə cəhd etmişəm, hətta psixoloq yanına getməyi də düşünmüşəm amma evdəkilər əqli qüsurlu olduğumu düşünməsin deyə eləməmişəm. sosiallaşmaq da elə bir poxa yaramadı, çünki sosiallaşanda belə özümü təcrid olunmuş hiss edirəm. qısa müddətə rahatlıq verir ancaq. həyatımda müəyyən dəyişikliklərə getmək istəyirəm amma əlimdə nə lazımi resurs nə də motivasiya var, yusif kimi quyunun dibindəyəm, amma dəvəli karvan mənə gülüb keçir, insanlar da yoxmuşam kimi davranır. bu hissi bu il qırıb rahat bir həyat yaşayacağıma və hisslərimi də burda doğru dürüst başa sala bildiyimə ümidvaram.

qurançı islam

islam dininin sadəcə qurani kərimə əsaslanmasını müdafiə edən islami cərəyan. ilk baxışda kifayət qədər məntiqli və bir o qədər də oyblə quranda yazılanlar hədislərdən çox fərqliymiş ki dedirdən bir dini sekta olsa da bir müddət sonra müəyyən problemlər də ortaya çıxmağa başlayır. məsələn qurani kərimi əsas alıb hədislərin hamısını rədd etsək ortada qurani kərimi anlamağımıza kömək edəcək məlumatlar qalmır. yəni sən bir müsəlman olaraq mən quranı mərkəz alacam desən belə həsidlərin ən azı bir qismini tarixi kontekstə uyğundursa qəbul etməlisən. üstəlik quranda hər nə qədər bu kitab bir bütövdür və biz onu detallı bir quruluşda endirdik desə də hazırda əlimizdə bulunan ənənəvi islamla qurançı islam bir çox nöqtədə üst üstə düşmür. məsələn sünnət olunmaq, imam mehdinin yenidən qayıdışı, aşura, qurban bayramı, 12 imam, namazın qılınma qaydası kimi şeylər qurani kərimdə mövcud deyil.