pareidolia

1. insan beyninin sizə oynadığı oyun yaxud illuziyadır.belə ki,sözügedən psixolojik fenomen,baxdığınız hər şeydə insan üzü görməyinizə səbəb olur.bu hal az rast gəlindiyi halda elə böyük bir narahatçılıq vermir,ancaq davamlı təsadüfi baxdığınız əşyalarda,yerlərdə heç tanış olmayan üzlər görmək artıq sizi özünüzü qəribə hiss etməyə vadar edir,necə ki,son vaxtlar mənimlə baş verir bu hal.hətta bəzən rəsmə köçürməyi də düşünürəm amma unuduram evə gəlincə.

2. bizim bir qohumun başına gəlmiş hadisədir. oğlan xaricdə təhsil alırdı və baxdığı hər yerdə insan üzü görməyə başdadığını dedi biz bunu ciddiyə almadıq ama get gedə vəziyyət ciddiləşməyə başladı oğlan normal yaşıya bilməməyə başladı getdikcə. ona görə bu vəziyyət mütəmadi hal almamış mütləq sürətdə psixoloqa müraciət olunmalıdı. ciddi fəsadları ola bilir.

3. bulanıq və ya random stimulların bir işarə kimi qavranılması fenomeni deməkdir. bu, görüntüylə yanaşı hərhansısa səs də ola bilər. ən məşhurları 1976cı ildə viking 1 orbiter tərəfindən çəkilmiş nasa şəklidir. bir də virgin mary "görüntüsü" olan pendirli sandviçdir ki, ebay`da 28.000 dollara satılıb.

4. (bax: apophenia)
qeyri-müəyyən bir stimulun aydın və dəqiq qavranılması illüziyası, sanki beynimizin xaosun içində düzəni tapmağa proqramlaşdırılması kimi ya da ən sadə dildə desək, hər yerdə üzlər görmə illüziyasıdır, pareidolia.

bu fenomen gündəlik həyatda çox rastımıza çıxır, buludlarda, divar kağızında, daşlarda, köhnə televizor ləkələrində, hətta ağac qabığında insan və heyvan üzlərini və ya onları xatırladan işarələri görürük və ya gördüyümüzü düşünürük. həmçinin heyvan səslərində bildiyimiz bir sözün eynisi olduğunu güman edirik. * allah deyən şir yadında?? dkfdkf bunun səbəbi, beynimizin mənası olmayan hər şeyə məna vermək üçün formalaşmış olmasıdır. beynimiz həmin nümunələri axtarmaq, hətta illüziya olsa belə, korrelyasiya yaratmaq üçün proqramlanmış kimdir. hamımız bu qabiliyyətə, daha doğrusu tutuma sahibik, yəni təbiətimizdə var və biz bunu hər gün, fərqinə varmadan edirik.

fərqində olmasaq da, hər yerdə üz görmək meylimiz marketinqdə də istifadə olunur. google-a sadəcə "watches" yazaraq kiçik bir təcrübə apara bilərik.

gördüyünüz kimi əksər saatlar 10:10-u göstərir. çünki diqqətlə baxanda, yuxarıya doğru nizamlanmış iki əqrəb təbəssümü ifadə edir. hər yerdə üzləri tanıyan pareidolia lənətimiz sayəsində biz o "gülümsəyən" görüntüdən dolayı o saata doğru yönəlirik.

incəsənətdə belə bir çox rəssam, üzləri və personajları sıx bitki örtüyü və ya buludların arasında gizlətməkdən kayf alıblar, həqiqətən çox ustalıqla gizlətmişlərdir. ən məşhur nümunələrdən biri mantegna-nın “ Trionfo della virtù” tablosunda buludlar arasında görünən üzlərdi.

Giotto-nun San Francesco-ya həsr olunmuş freskasındakı cin profili

pareidolia ustası Salvador Dali-nin optik illüziyalarını da qeyd etmək fərzdir bizə * görməsən balacalşdır ya da uzaqlaşdır^^

Arcimboldo, sənətinin zirvəsində bizə göstərdiyi bir şeyi də əlavə etmək istəyirəm, sifəti xarakterizə edən elementlər tərs şəkildə mövcuddursa, pareidolia özünü büruzə vermir.
Arcimboldo özünün “ Ortolano ” (1590 adlı “reversible still life”)

bu teoremi biz bu əsərdə daha aydın görürük. gördüyünüz bu şəkil tərs çevrilirsə, insani xüsusiyyətlərini itirəcək. biz yalnız bir qabda bir neçə tərəvəz görmüş olacağıq.

isveçrə psixiatrı, hermann rorschach, pareidolia əsasında daha çox ləkə testi kimi tanınan bir testi sınamağa başladı. testə qatılanlar on simmetrik mürəkkəb ləkəsində hansı təsvirləri tanıdıqlarını deməlidirlər. rorschach testi bugün psixoloqlar tərəfindən şəxsiyyət xüsusiyyətlərini araşdırmaq üçün istifadə olunur. bu testlə hətta fərdin cəmiyyətə ümumi uyğunlaşma səviyyəsini qiymətləndirmək mümkündür.

pareidolia

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!