unutmaqdir. o qeder qucaqlamaq isteyim var ki, cekinirem birinin bogazini ezerem.
blok başlıqlarını gizlət
claude monet
Notice: Undefined variable: thisuser in /var/www/soz6/profilson.php on line 166
skandinaviya kinematoqrafiyasinin insanliga bexs etdiyi mohtesem eserdi. ve her seyden once bu bir tenqidi filmdir ve qarsi gelmedir. qarsi geldiyi ise hal hazirda yasadigimiz heyatdir. bundan elava kinematoqrafiya qaydalarina qarsi gelmedir. razilasdigi tek gercek var, o da ne qeder istese de ozunu saxlamayib qusdugu onemli insanlardir, camus, shakespeare, marx, nietczhe, hemingwaydir. bogulur bu dusunceyi mudafiye eden insanlar, qacmaq isteyirler, onlar ucun kecmisin olmadigi gelecekde huzur yoxdu. indi ise sadece umiddir, bitib tukenmeyen umidler. o insanlarda kecmise dogru istiqametlenme baslayir, cunki geleceyi sistem dagitdi, yalnizca elde kecmis qaldi. kecmise ise seyahet bu vaanuvistleri vereqlemekle bas verir ve tebii ki, yasujiro ozu izlemekle. her seydene once bu film meni bir daha basa saldi ki, sehv bir zamanda dogulmusam. almanin 2 yarisi kimi. belke kecmisde, anamla yaxin erefede dogulsaydim heyatim basqa olardi.
zamanin xaricinde olan qrup. kayfin musiqisidir. bir de electroma adli filmi var. baxmaq meslehetdi. instant crus. wihtin kimi huzunlu musiqiler yaratmaqla yanasi around the world. giorgio moroder kimi hereketli musiqiler de yaratmislar. insan dediyimiz paradoks yasiyar.
vetensiz insan. almaniyanin her kose bucagina getmisdır. ama onu butun bu gezmelere surukleyen nedir sualina filolojı caresiz qalmaqdadir. aparilan arasdirmalardan sonra elde olunan enticeler de olsa olsa behaneler ola biler. kleist sheherleri. olkeleri qizdirmali bir insanin yastiq deyismesi kimi deyismisdir. ozu de cibinde veten seirleri ile. beyem benzer heyatlari nietzche. beethoven. lenau yasamamisdir? nedir onlari qacmaga surukleyen sey? hayat narahligi? bedbextlik? varligin tragedik elementleri? butun bunlar hamisi mechul quvvenin hesabina bas verir. ve bu insanlar onlardan qacmamaga mehkumdurlar. cunki az once mechul dediyimiz onlarin qanindadir. cixis yolu yene de intihardir. bu intihar ise hamimiz ucun vacib ve lazimlidir. ama yuxarida adlari yazilandan bir ferqi var kleistin. kleist hara suruklendiyini bilir. ucuruma. ama basa duse bilmir ki. flaneurluq eliyerek ucurumdan qacmaqdadir? yoxsa yaxinlasmaqda?
resm cekib tablolarinla bohem heyat yasayacagimiz gun, o gun ki, geleceyin son gunu ilk gun kimi gozleyecem. yalnizca proust oxuyan birisi iki insanin sagollasdiginda xos danisan terefin sevmediyini basa duser, odur ki, umidler olmeyib, umid ne qeder bos, menasiz olsa da, hetta haqqinda nietzche umid en boyuk pislikdir, isgenceni uzadir dese de, bu movzuda bir yerde ola bileceyimize dair umidlerin olmasi menim ucun pis sey sayilmaya biler indiden sonra. eliaga vahidin yazdigi kimi senin esqin meni getirdi dile, hesret cekdim, seni sevdim, konul verdim, bele bir gozele, esqimi tezele, sheire, resme.
modern cemiyyetdir hebsxana. modern cemiyyet foucalta gore bir nezaret sistemidir eyni zamanda. bu cemiyyetde istifade olunan iqtidar texnikalarin arasdirmak ucun foucault bor panopticum metaforunu istifade eleyir. bu metafor gormeden nezaret altinda tutulmasini ifade eleyir. temsil ve ya sehnenin gizli cezalandirmaya cevrilmesidir. ferd artiq nezaret altinda olub olmamasindan asili olmayaraq, ozunu varolan deyerlere gore terbiyelendirer. patoptizm termini inkisaf eletdiren foucault bu termini bir panopticon adli hebsxana modelinden goturmusdur. modelin qurucusu benthama gore vacib olan qanunsuzun qabagina kecmekdir, cezalandirmaq yox. ceza ise potensial cinayetkarin qanun pozmasinin qabagini alacaq bir faktordur. foucalta gore bu nezaret cemiyyeti iyirminci esrde oz pik dovrune gelmisdi. artiq ferd ehate olunmus cevreleri bir bir siralamaqdadir, aile, mekteb, fabrika, xestexana, bezen de hebsxana. ama maraqlidir ki, her kes bu qurumlarin hec bir funksiyasinin olmadiginin ferqindedir. bu disiplin cemiyyetinin yerini alan nezaret cemiyyetidir. foucaultun diaqnozunu qoydugu bu modele, burroughs nezaret adini vermisdir.
bu yazidaki qeydlerin bir coxu foucaltun hebsxanalarin dogusu adli kitabindandir.
din adamidir kafka her seyden qabaq. kafkada 2 sey ayird edilmelidir, yoxsa kafka tam basa dusulmez. aforizmler ve roman/ nagillar . iyerarxiya bu formadadir, yuxarida kafkanin heyati, ortada aforizmler, asagida ise metnler. kafkani basa dusmek ucun bioqrafiya vacibdir, daha pisi kafka eserlenin menasi bu bioqrafiyani basa dusmek ucun acardir. faka bizim ucun yasadi, bizim ucun sancili acilar cekdir. kafkaloji kafkayi estetik mekandan uzaqlasdirir suurlu olaraq, nietzche, kieergard ile munasibetlerini inceleyir. yazici ve sairleri gormemezlikden gelir. camus bele kafkadan filosof olaraq danisar. kafka yazirdi qehbexananin qabagindan sevgilimin qabagindan kecdiyim kimi kecirdim. on dokkuzuncu esr libidonu mechulda buraxirdi, iyirminci esrde ise libidoromantik isteyin dumanlarinin xaricine cixdi. kafka bunu joyce ile ilk kesfeden oldu. kafka romantik deyildi, ama bunun sebebi kafkanin libidonu anlamasi formasi idi. marquez yazirdi, basqa formada yazila bileceyini mene kafka oyretdi, yeni realliqa oxsarligin serhedlerini asmak,ama real dunyadan qacmaq icin deyil, realligi saha yaxsi basa dusmek ucun. kafkani izleyenler ise bunlardi, fellini, marquez, rushdie, fuentes. ve kafka aci icinde milenaya yazirdi, artiq adimi da itirdim, getdikce balacalasaraq qisaldi, ve bu qaldi adim, senin.
qisqirmaqdir, ulamaqdir yalnizliq. qacib terlemekdir ki, evine gelib aglamayasan. bir defe evimdeki esyalarima baxmisdim, hamisi susmusdu,baslarini asagi salmisdi, danismirdilar, depressivlesmisdiler. zibillerin donub buz bagladigi yerde bele ola bilmesi cox qeribedir. evin su basaraq desmallarla bir yerde aglamasidir. metaforaya baxin, metafora dil acib danismaq isteyir burda. kafka yazirdi, milena, cox xahis edirem yazdiqlarimdan daha artigini basa dus. men ise deyirem, bir defe yan-yana gezirdik, yadindadir? yan-yana gezmisdik. aylar sonra belke gozlerim bir ise yarayacaq, seni gorecem cunki. delilikdi bu, sevgi deliliyi, modiglianin hekayesi kimidir, bir mezarda iki gun icinde olen modigliani ve hebuternenin basdirilmasidir. munchun tablolarindaki qadin qarsisinda acizlikdir, bunlari basa dusmelisen, cunki son vaxtlarimiz ola biler.
kritisizm filosofu. cavanliginda dogmatist ve rasionalist olan kant david hume oxuduqdan sonra biraz basqa istiqamete yonelir, ve aglin mutleq varligi basa dusmesinin imkansiz oldugunu deyir. belelikle obyektiv sekilde dogmatizm - septisizm, empirizim - rasionalizm ideologiyalarini tenqid elemisdir. kant deyirdi butun bilgi testlerle baslayir, ama testlerden yaranmir. testden once gelen hec bir bilgi yoxdu, test bilginin xam maddesini yaradir, ancaq bu bilginin testden cixdigi menasina gelmir. bilgi ucun testin yaninda bir basqa seye de ehtiyacimiz var. o da testle elde olunan xam maddedinin bir formaya salinmasidir. bunu da zehnimizdeki bir sira zehin formlari heyata kecirir, bu formlardan testden yaranmaz, apiroridir. test olmadan nezeriyyeler, nezeriyyeler de olmadan testler kordur. ama bizim elimizdeki bilgiler fenomenlerin bilgisidir. zehine gore yaradilmamis seyin ozunu, yeni numeni bile bilmerik. biz obyektlerin ancaq formalarini bile bilerik. bilgi mutleq deyil, insana goredir, nisbidir. zehin formlari da her kesde eyni oldugu ucun bilgi mutleq ve vacibdir. metafizikaya qarsi ciddi tenqidi fikirler qurmusdur kant. prolegomenasinda yazirdi, dunyanin sonu var? zaman deyilen sey heqiqeten de var? insan yasadigi dunyani basa dusmek ucun mekan ve zaman olcu vahidleri istifade eleyir. bu olcu vahidleri bizim basa dusdyumuz dunya xaricinde bu tip suallar verdirir, mesleen riyaziyyat ne qeder de dehsetlidir? zaman haqqinda ise deyirdi, dinazavrlrin yasadigi dunya ile bizim yasadigimiz dunya eynidir. aradan iller kecmedi, cunki il deyilen bir sey yoxdu. il madde deyil, tebiete uygun bir sey deyil, il sadece insan beyninin yaratdigi bir kodlama sistemidir. netice olaraq beyin qrulusumuz bize cavabi olmayan suallar verir. ve bu suallar eslinde bir bugdir.buna gore de insanlar metafizikaya teref qacir.
kantdan evvel insan davranislari iki formada aciqlanirdi. rousseaci romantizm, millin liberalizmi. kant her eyi yaxsi niyyete soykemisdir. bir herekein exlaqi olub olmamasini o hereketin neticesine deyil, baslayandaki niyyetine baxilirdi. insan bir hadise qarsisinda uc seyden dolayi herekete keced. rousseacu hereket, yeni insanin xarakterile baglidir bu. o biri sonunda bir qazancin olacagindan edilen hereket, liberal gorus yeni. sonuncu ise budur, orada, o yerde herekete kecmek bir tapsiriqdi.
katarakt xestesi olduguna inandigim rejissor. yasayan en exlaqli insan ola biler. kantin yaratmaga calisdigi umumi exlaq kodeksini reallasdirandir. in the mood for love kinosu bu movzuya uygun bir derslikdir, kinodaki iki antagonistin kamera qabagina cixmamasi, goruntuler, musiqi, butun bunlar heyat dersi verir, ishin en yaxsi terefi ise bunu ona baxan insanlara hemsohbeti, heyat hemyoldasi kimi basa salmasidir. allahin reqibidi bu insan. cox romantist bir rejissordu, lazim gelende onun penceresinden cixib heyata baxmaq cox maraqli bir seydir. hayasiz insanlar ucun hezm oluna bilen rejissor deyil, exlaqsizlar ucun cekmir. dul insanlar ucun qisqirmaq menbeyidir, iller sonra tekrar kar wai wonga baxdigimda kecireceyim huzunu tesevvur elemeye calisiram,
playstation dordde fifa on bes oynayanda sevincden, xosbextlikden aglamaq demekdir. o gune qederki xeyli muddetde her seyi fikirlesmek, hem de hecne fikirlesmemek, o qeder problemin, fikirin olmasina baxmayaraq xosbextlikden ureyin bulanmasidir. aseksuallarin bacaraginin sene bir muddetlik kecmesidir, texeyyulundeki qadini qabaginda otuzduraraq onla sohbet etmekdir, ama epikurosun tenqid etdiyi de bu idi, hedonizm, hezz insan tebietine gore deyil, onlarin sonu xosbxtlik yox, bedbextlikdir. cezasi ise cox agir sekilde odenecek, odenir de.
kinematoqrafiyanin sairi. kinematoqrafiyanin dil olaraq modernlesmesini bir vaxtlar davam etdire bilmis mellim. bu dilin modernleserek seirsel dil istfadesi ilk defe italyan neorealisminde olmusdu. seirle kinematoqrafiyanin birlesmesi de burda oldu. on dokkuzunci esrin axirlarinda rimbaud, mallarme, baudelaire, verlaine kimi sairlerin yazilari kocdu kinematoqrafiyaya. heveskar aktyorlarla isleme, kamerani kuceye cixartma, ozel effektleri istifade olunmamasi, insanlarin baslarina gelen hadiseleri yox, hadiseler icindeki insani tesvir elemek, az budceyle film cekmek. butun bunlar deleuzeye gore inqilabdir. artiq xetti anlayisdaki qehremanlari tanitmaq, hadiseler, netice ucperdesinden uzaqlasmisdilar. bunlar da bir klassik cereyandir, ama determinizmin olmadigi filmler de ceryandir. tenqidciler bunu anlaya bilmirdiler, ve belelikle ders vermek ucun ortaya bir sira tenqicdi mellim cixdi. bu godardlarin nesli idi,fransiz yeni dalgasiydi. bir qeder sonra ise ortaya bir muddet ilisib qaldigim kieslowski cixdi. kieslowskiden cox sey oyrendim, didaktikanin menasizligini basa saldi didaktikaya toxunmadan, bos yere deyildi, mellimlerden, din adamlarindan nifret etmesi. kieslowski jurnalistlerle de gozel oyun oynayirdi. bir defe ona verilen en cox tesirlendiyiniz rejissor sualina shakespeare, dostoyevski, kafka cavabini vermisdir. bir gozel ince sohbeti de var, ona verilen kutle media munasibet vasiteleri nedir sualina tramvay, trolleybus cavabini vermisdir, haqlidir da,semimi munasibet,saf hisler o yollarda reallasir,o yollarin sonunda reallasir. her sey heqiqeten de sethilesib, bir vaxtlar heyatin vacib parcasi olan mektub yoxa cixib. mektub yazani romantist deye balacalasdirirlar, yoxsa onlarin xeberi yoxdur romantizm felsefesinden. kieslowski tam bir kafka kimi sevgiye qarsi cixan libidonu, libidonun psixologiyasini, libidonun qorxunc menasizligi izah edirdi filmlerinde. a short film about love bunu izah edirdi. kieslowski insan heyatini,insani abstrakt olaraq deyil, canli,etli sumuklu insani basa salirdi, basina gelmis en yaxsi hadiseye de almaniyada bir festivalda a short film about love kinosunu insanlarla beraber izlediyinden sonra festival cixisinda bir qadinin gelib ona sevinc goz yaslari tokerek ehvalatini danismasi, qiziyla uzun muddetli kusululuyunun bu kinoya baxdiqdan sonra qurtarmasi misalini vermisdir. kieslowskiye bir cox mektublar da gelirdi ki, bezi kinolarinizda bizim heyatimizi gostermisiz, bizi hardan taniyirsiz tipli. bu cortasarin dediyi real insandan hadise yaratmaqdir, kieslowski bezi insanlarin ehyatina toxundugu ucun cox yaxsi hiss edirdi ozunu. ama kieslowskinin cox da boyuk insan ola bilmemesidir bu eslinde, cunki incesenet insan ucun deyildir, yalnizca ruhunun tebii ehtiyaclarini qarislamak ucun deyil, biz onu isteyirik, cunki basa dusmuruk hecneyi, yasadigimiz seyin ne oldunu basa dusmeden oluruk, esl boyuk insan deliler ucun cekir,o deliler ki yaradiciya menim bos qalan yerimi yox,istediyin formada realliq, heyat yarat, hadise yox. cunki kinon evveli axiri olmamalidir, cunki heyatin axiri evveli yoxdu, hadisenin evveli axiri olur, basa dusursuz? ve cox gozel deyirdi kieslowski, ciddi insanlar yasaya bilmediyi ucun olurler, tarkovskidir bunlardan biri. insanlari en cox narahat eden, en cox da ozlerine yalan dedikleri sey yalnizliqdir. beli yalniz oldugumu etrafli sekilde basa salir kinolarinda kieslowski. boyuk sebeblerinden biri de heyatin sethilesmesidir.
bedbextlik sebebidir. cunki proustun dediyi kimi sevdiyimiz vaxt, icimizdeki sevgi o qeder boyukdur ki, bir tam olaraq icimize yerlesmez. sevgilimize teref geder, qarsimizdakinin hisleri deyerken nezerde tutdugumuz ; oz sevgimizin deyib qayitmasidir. bize gedisden daha cox tesir elemesinin sebebi, bizden cixib getdiyini ferq etmemeyimizdir.
yasami, heyati hamidan cox sevmekdir. yalnizca intihar eden insanlar bu heyati heqiqeten sevenlerdi. intihar heyatimizin zeruri taleyi olmalidir. intihar heyatimizin en yuksek merhelesindedir, qocaldiqda ortaya cixan ciddi hell yoludur. insanin qocaldiqca mudriklesdiyine oxsayir bu. ama bunu daha tez yasda eliye bilenler var ki, onlar hamimizdan daha tecrubeli ve agilli insanlardir. bu bir inqilabdir eyni zamanda, inqilabimiz ise tarixin neticesi yox, tarixin axiri olmalidir. yahudi mesihciliyinin dediyi kimi, var olan bu dunyanin tamamile reddine soykenen gelecekde umid var. bu fikirler iyirmi birinci esrin iqliminin tezahurudur, men ama bu umidin de bos olduguna inaniram, insanligin qurtulmasi ucun tek lazimli olan sey sevgidir, qadindir.
romantizmin ozellikle de alman romantizminin dumanli noqtlerinin yansimasidi bu basliq. bunu soylemeye ne de esitmeye ehtiyacimiz olmamalidi hec bir sekilde, lazimdisa bunu manual olaraq da bu tempde tutalim. cetindir, basa dusurem,bir seyler vermeliyik biz de,ora da bizim ferqimiz olsun deye fikirlesirem. eladi heqiqeten de, hemise gede bileceyin dogma mekanin,evin,sheherin hele hele bizim kimi insanlar ucun olkesi deye uzanarsa list.
ugursuz ola biler. ozum de razi qalmadim, ama onu deyim ki, her zaman deyile bilecek sifet vardir. onu tapmaga calismaliyiq. yaxsi, agli basinda olan ya da deli birisi her zaman hislerinden ortaya cixanlarla elaqeli bir sey gorerse,yasayarsa,tecrubesini qazanarsa o adamin bize vereceyi. deyeceyi de cox sey olar. o qeder de umidsiz olmayalim, en azindan men burda yaziram, o cureti bir nece aydan bir olsa da toplamaga calisiram
husserlle dogan fenomenologiyanin dogusu ola biler. dil artiq istehsaldir, mimesis deyildir. bundan en cox tesirlenen de kinematoqrafiya ola biler. ikisinin de texmini 20. esrde yaranmis olmasi bu dediyimi haqli cixarda biler,cixartmaya da biler, emin deyilem. ama yene de burada cox maraqli sohbet var, en tez dogulmus olan edebiyyat hecbirseyi deye bilmeyecek halda her seyi dedi, lut sekilde yox,gozel libasda doguldu bir de. onemli olan dili gundelik heyatin qiragina cixarda bilmekdi, ondan sonrasi geler,cunki sonrasi ucun bizden istenen klasik kinematoqrafiyanin ya da klasik yazinin bizden istediyi rasionalizm deyildir, lazim ola bilecek dermanlar burda интуиция, ya da hisler dediyimiz sey ola biler. agilimiz cox yaxsi isleyir,qusursuzdu,dunyani da kecir,ona gore laizm deyil bu,hisler en yaxsi cixis yolu ola biler,en azindan bilirik ki hedonizm kimi insan tebietine yad deyildir. movzu cox ciddidir bu arada,yaz,yaz qurtarmaz. xarakterli alman milletyicisi thomas mann bir defe yazmisdir bir mektubunda sehv elemiremse, alman xalqi yaxsi olmaq isteyirse holderlin ve marx oxumalidir. bunu oxuyub qisqiran walter benjamin de ortaya lap ayri tez atdi. dedi ki, insanlik qurtulmaq isteyirse holderlin ve marx oxusun, o holderlin ki,her sesde ureyivi esiderken senin, inanc ve hesretle, zengin,coxxasseli resmivin qabaginda dayanarken yerine bir gozyaslari, bir dunya sevgilim ucun tapdigimda. mesele burdan sonra intellektuallasmaga baslayir, ortaya bir sey yazmaq isteyenin cox ciddi fikri olmalidi,bos bos gelib yazib bizi umidlendirmeyin. men ise size reha erdem - kosmos filmine baxin deyim. orda da qisqirtici movzular var, reha erdem tebieti danisdirmis biraz
qeseng hisdir yeqin. yadima gelmir bizim bu tip ailece seyler elemeyimiz. hec fikirlessem de bir eli kecmez,ama cox da narahat elemedi indi niyese bu movzu,cunki o anlari bele diqqetle dusunmusdum zamaninda,indi de bezeyirem onu.bir mahniya qulaq asirdim indi ele,ordan yazim qoy,yasananlar o qeder gozel ki,onlari unutmaq olar mi? olmaz,tebii ki, her seyin sonunda insan elinin olmasi,ola bilmesi gozellik qatir deyesen her seye,her seyi insancillasdiririq,artiq o seviyyededi ki bu, bir tek bizim dilimiz var artiq, obyektler yoxdu,onlar lal olublar,biz elemisik, cox da qeribe bir strukturumuz var ha bu arada onu deyim ama,bele biraz decellik eleyen gozel qizlar kimi, oz yaratdigimiz seyden de tesirlenerek deli ola bilirikse bunu demeye esasimiz olur cunki
dehset.hamimiz modernizmin tipik qehremanlari kimiyik,ya da men ele hiss elirem ozumu.en boyuk problemlerimizdendir,ele seydi ki, hem her seyi fikirlesirik,hem de hec neyi,paralel olacaq sene zaman qazandirir,hem de alir zamanivi.neyse,demek istediyim basqa sey var,bir seyi basa dusmek ucun,tanima hec bir zaman ehtiyacimiz yoxdu,tanim bos,lazimsidir,esl yazicinin da elediyi suallar tapmaq olmalidir cexovun dediyi kimi, cunki cavablar onsuz da var,her sey subyektifdir heyatda,filozof sayisi qeder felsefenin olmagi kimi yasayan ya da yasamis insan sayisi qeder real,gercek var. funksiyasina nezer yetirmeliyik,o mesele ozunu hansi yerde neyle kolge dile ehtiyac duyur.ona gore men de bunun tanimini bilmirem,ama bilsem de size yazmaram eslinde,picasso oyununu oynadim ele bil sizle.ama isleyisinden biraz danisa bilerem,o yalnizliq ki, bir ancaq joyce kimi deli,sozun esl menasinda basdanxarab 24 saati 900 sehifede yazar.orda artiq heyat siirsellesme deyilen sey,eger varsa oraya dogru gede biler,bu bir nov stendhalin guzgusunu pencereye cevrilmesi kimi bir seydir. heyata aciliriq cunki,insanlik dunyasina teref yon almaga calisiriq,cunki icten ice bilirik indiye qeder eziyettler gormus mesum insan artiq yorgun felsefeden narahat olmusdur,o qanli heyatin icinde qessab olmamaga calisir, onlarin artiq istirahere,huzur deyilen seye qovusmalari lazimdir,orda yagisli hava var cunki,cemenlik suruskendi,istedada ehtiyac var orda,men tapa bilmedim o istedadi,ama tapan olsa da paylasa biler,maraqli gelir mene
basa dusmediyimdir. bu oturtmani ede bilsem ya da ede bilenlerin mence burda ishi yoxdur,onu tapmaga calisanlar ucun de dogru yer deyil bura,cunki her birimiz insanligin parcalarindan birini dasiyiriq.ozumuzu anladigimiz anda insanlagi da anlaya bilerik,cox guclu musahite qabiliyyeti lazimdir,onu bacaranan insanlar da burda olmaz,yazmaz,bizim kimi dusunmez.cunki orasi artiq inikas deyil,yaratmaqdir.en boyuk problemlerimizden birine aparir bu da
Notice: Undefined variable: user_id in /var/www/soz6/sds-themes/vengeful-light/profile.php on line 1336
blok - başlıqlarını gizlət
Notice: Undefined variable: user_id in /var/www/soz6/sds-themes/vengeful-light/profile.php on line 1343