gürzəçöl yazıları

Sevdiyim ədib Vaqif Səmədoğlunun ölümündən sonra çap olunmuş kitabı.

Kitabda şairin pritçaları toplanıb. Kitabın ön sözünü, kitabın tərtibatçısı olan, həmçinin Vaqif müəllimin həyat yoldaşı Nüşabə Vəkilova yazıb. Vaqif müəllimin gündəliyində qeyd etdiklərinə gərə bu pritçaların cızma-qaralarını etməyə 80. illərin əvvəlində başlayıb. Təəssüf ki müəllimin ömrü yeməyib və pritçalar tam "cilalanmamış" vəziyyətdə ölümündən sonra Nüşabə xanımın təşəbbüsü ilə çapdan çıxır. Nüşabə xanım ön sözdə də qeyd edib ki Vaqif müəllim yaradıcılığına xüsüsi həssaslıqla yanaşırdı və belə "cilalanmamış" kitaba razı olmazdı, hətta Nüşabə xanım üzr də istəyir ondan (ön sözdə) - "Bununçün gərək məni bağışlayasan... Sən Allah Bağışla..."
Cilalanmamış dedikdə Müəllimin gündəliyində 90. illərin sonunda qeyd etdiyi; "hər yazı iki səhifədən uzun olmamalıdır. Maksimum yığcam yazılmalı və ən sadə danışıq dilində olmaldır bu yazılar..." fikirlərini nəzərdə tuturam. Habelə pritça janr olaraq da xüsüsi həssaslıq tələb edir, üzərinə çox çalışılmaldır... Bunu da deyim ki Vaqif müəllimin yaradıcılığında pritça aktual bir Janır deyil, daha çox Şeirlər və dram əsərləri aktualdır məhz buna görə də Nüşabə xanımın da qeyd etdiyi kimi bu janr Müəllim üçün yeni bir cəhddir. Buna baxmayaraq oxucuları yaxşı bilir, şeirlərində də, dram əsərlərində də pritçaya xas olan - sarkazmlara, sözaltı mənalara, işarələrlə, "atmacalara" və sairəyə tez-tez rast gəlirik. Vaqif Müəllimin özünəməxsus yumoru(baxma: kitab oxuyanda uğunan adam), qəribə adlandırmaları, ifadə formaları və yaradıcılığında mövcud, oxucusuna doğma olan digər şeylərə də bu Pritçalarda rast gəlmək olur. Kitabda ümümilikdə 23 pritça var. Müəllimin yaradıcılığı ilə maraqlanırsızsa oxumağınızı məsləhət görürəm çünki şeir və dram əsərləri ilə də əlaqələri var məncə bu pritçaların. Buna örnək olaraq bunu qeyd edə bilərəm məslən, kitabdakı ilk pritça "öküz yolu" adında pritçadır və müəllimin öküz yolu ilə başlayan şeiri də var və bunun kimi digər əlaqələr... Kitab 2016. ildə çap olunub. Sonda da elə adını çəkdiyim pritçadan bir parçanı qeyd edirəm.

--spoiler--

- Yola baxıram, a atası ölmüş yetim. Ömrümüz öküz yoluymuş, yol qırağında duran bir inəyə baş qaldırıb baxmayacağam. Çünki öküzük, buğalığımızı burub, əlimizdən alıblar. Axtalanıb, axta yaşayırıq. Axta yeyirik, axta gəzirik, axta düşünürük. Axta-axta yol gedirik axtalanmış yuxuların tozunu qoşulduğumuz arabanın təkəriylə qaldıra-qaldıra, -dedi öküz”.

--spoiler--

sözaltı günlük

uzun vaxtdan sonra bizim üçün xatirəsi olanları yazacağım günlük/sözlük

belə ki əziz sözlük mən bundan əvvəl yazdıqlarımı entrydən saymayıb, hazırda oxuduğunuz bu entrni ilk entrym hesab edirəm. əgər oxumağa davam etsəniz biraz sonra oxuyacaqlarınız entrynin sonunda yazacağım tarixdə bizim (empreya və mənim) birgə səs yazmızızn entryə köçürülmüş halıdır. empreyanın da dediyi kimi bizim bir "list"miz var burada birgə edəcəklərimizi yazmışıq və aralarında " bir yerdə olduqda sözlük oxumaq və yazmaq" var idi. biz də yazmağın çox vaxt alacağını düşünüb səsimizi yazdıq, indi də bunu yazıya köçürürəm. empreya ilə birgə bu başlığı seçib sonra danışmağa başladıq və empreya "günlük"ü əsl günülük kimi bilib günün əvvəlindən olanları danışmağa başlayıb* glş onsuz da əsl günlük kimidir hardasa, mən niyə bunu dedim? nə isə.* glş uzun vaxt sonra birgə bu yazılanları oxumaq diləyi ilə...

empreya:
Bu günləri yuxudan oyananda gördüm ki lülüşoviç mənə bir dənə mesaj yazıb, nu daji iki dənə. Çox düşündüm, az düşündüm ki mən ikinci mesaja nə cavab verim. Sonra özümə "empreya sən elə bir şey deməlisən ki çox kaşanx bir şey olmaldır" dedim. Öz dünyamda belə düşündüm amma bilmirəm, məncə çox sadə bir cavab verdim. Sonra gördüm ki lülüşoviç belə həmişəki kimi heç bəyənməmişcəsinə bir dənə "düşünən emoji" atıb sonra dedim ki "vopşe bunun mesajına cavab vermək lazım deyil". Ondan sonra uzanmışdım "ya patalok smatri" ki bir də gördüm aha telefon zəng çalır ekranda yazılıb "moy". Açdım telefonu, başladı telefonda deməyə ki "empreya bu gün neyniyirsən, nə eləməyi düşünürsən?" Əlbəttə mənim heç nədən xəbərim yox idi və dedim ki "mən bu günləri gedəcəm Nənəgilə" sonra da dedi ki "a net atqaz eləmək fikrin yoxdur?" Dedim "yox" dedi "onda olacaq" nə isə sonra çox düşündüm, az düşündüm yenə də həmişəki kimi məni sözləri ilə yoldan çıxartdı. yoldan çıxarandan sonradakı mən onun sözü ilə hardasa bir saata hazırlaşdım amma neynəmək olar ki empreya yenə də gecikdi. Sonra lülşoviç məni orada gözlətdi, gözlətdi, gözlətdi və gəldi. sonra məni çooox kaşanx bir yerə apardı. Orada roketa adlı bir dənə qızla tanış oldular lülüşoviç. Roketa lülüşoviçi çox istədi hətta qucağından heç düşmürdü. Mən orada ilan gördüm, Quşcığazlar gördüm "miraj"a oxşayan it gördüm sonra çox qəşəng başqa sabaklar gördüm kisulyalar rəng dəyişən...

lülüşoviç: Buqələmundu amma Buqələmun deyildi iquana idi

empreya: iquana gördüm çox maraqlı heyvanlar gördüm və biz lülüşoviç ilə çoxlu-çoxlu şəkillər çəkdik indi də "şandzondayıq" (pubun adını belə deyir* glş ) və lülüşoviç ilə içirik. lülüşoviç ölmüşdü acından (bunu niyə deyir özü də bilmir* glş ). indi də ki biz, bizim list var ki "orada nələr eləmək nələr eləməməklər" var və gözümüzə bu işlədi ki aha bunu eləməliyik (yuxarıda qeyd etdiyim "sözlüyə yazmaq"ı deyir) başım çıxmırdı amma lülüşoviç bunu mənə çox yaxşı izah elədi ki necə bir şeydir ki necə eləməlidir. bunu nə qədər bacarıram bilmirəm ümid edirəm lülüşoviç bunu sözlərə köçürəcək yəni ki maraqlı idi. biz indi "şandzonda" mahnı qulaq asırıq lülüşoviç yeyir. Yəni belə. mən indi sözü vemrək istəyirəm lülüşoviçə.

lülüşoviç:
Əziz Sözlük, çox güman ki Jannanın danışıqlarından əvvəl bir proloq olacaq amma buna baxmayaraq demək istəyirəm ki mən hesab edirəm bu mənim sözlüyə ilk entrymdi. Çünki bundan əvvəl yazdıqlarım sadəcə yazar olmaq, bu statusu almaqdan ötrü idi. empreyanın dediyi kimi bizim bir listimiz var orada edəcəklərimizdən biri də epreyaya sözlüyü tanış etmək idi biz də belə qərara gəldik ki oturub günümüzü yazmağa həsr etməyək səs yazaq sonra bu səsi yazıya köçürək belə də elədik. mənim üçün dəyərli olan, haradasa 2017. ildən bəridir kəşf etdiyim sözlüyü empreya ilə də bölüşməyim mənim üşün çooox xoş oldu. niyəsə bu mövzuda biraz paxılam, bu illər ərzində sözlüyü tanış etdiyim ilk insan empreya oldu. bu münasibətlə özümü və empreyanı təbik edirəm.* glş bununla belə artıq mütəmadi olaraq sözlüyə yazmaq da istəyirəm...

4 avqust 2021