sözaltı sözlük

Sözlüyün ad günü olubmuş düşündüm ki, nələrsə yazmasam içimdə qalardı hərçənd ki,uzun zamandır yazmaq istədiyim min dənə entrini sözlərə tökə bilməsəm də amma bugün bura olan hisslərimi yazmalıyam.

Sözlük mənim üçün sadəcə bir platforma deyil,( özəlliklə sosial platformaları sevmədiyimi nəzərə alsaq) sözün əsl mənasında alternativ bir kainatdır—tam azad, sərbəst və şərtsiz bir dünya kimi düşünün. Burada nə rol oynamağa, nə də özünü kiməsə sübut etməyə ehtiyac var. insan tam mənasıyla özü ola bilir, hətta real həyatda olmaq istədiyi, amma ola bilmədiyi "mən"i belə burada yaşadır. Sözlük təkcə bir sosial, virtual mühit deyil, düşüncələrimin, hisslərimin, arzularımın, hətta bəlkə də reallıqda dilə gətirməyə çəkinəcəyim ideyalarımın sərhədsizcə ifadə edildiyi, heç bir maneəyə rast gəlmədiyi şərtsiz bir yerdir, Realda olsaydı köç edərdim bu kainata mütləq ki.

Buranı sadəcə bir təsadüflə tapmışdım, əvvəl əvvəl sadəcə bir oxucu kimi istifadə etməyə başlamışdım sonra gördüm ki, yox sözlük məni bir maqnit kimi özünə çəkir, öz çəkim alanına daxil edir, buna görə də niyə də mənim virtual not dəftərim olmasın dedim, niyə də olmaq istədiyim əsl maria-nı bura əks etdirməyim.

Bura mənim üçün bir vərdiş deyil artıq ,ehtiyacdır. Buraya daxil olduqda sanki başqa bir aləmə keçid edirəm—hər şey daha rəngarəng, daha azad, daha mənim istədiyim kimidir. Burada nə mühakimə var, nə kimsə birini kiçik görür, nə də yersiz müdaxilələr mövcuddur. Hər kəs öz dünyasında, amma hamı eyni abu-havada, eyni rahatlıqda, öz kefindədir. Sanki paralel bir reallıqdır—beynimdə qurmaq istədiyim dünya olsaydı, məncə elə aşağı yuxarı bu cür olardı.
Sözlük mənim üçün bir məkan deyil, ruhumun gerçəyə çevrildiyi, fikirlərimin sərhəd tanımadan axdığı, tamamilə mənim azadlığımı əks etdirən mistik bir kainat kimidir, buna görə də Bura olan sevgim adi bir bağlılıq deyil, bambaşqa leveldir. Burada zaman dayanır, qaydalar silinir, gerçəklik və fantaziya arasındakı sərhədlər itir kimi bir şeydir məndə, zamanı həmişə düz xətt kimi düşünürəm beynimdə amma burda o düz xəttdən kənara çıxdığımı hiss edirəm bu da öz növbəsində məni daha da həyəcanlandırır, çünki susmaq bilməyən azad ruhumu oxşayır bu duyğu.
Buranı mənim üçün daha da dəyərli edən isə anonimlikdir. Mən sosial mühitlərə heç vaxt bağlanan biri olmamışam—insanların süni münasibətləri, zahiri görüntüləri, ətrafa göstərməyə çalışdiqlari xarakterləri ( hansı ki, olmaq istədikləri deyil də cəmiyyətin qəbul etməsi üçün büründəkləri personaj) məni heç vaxt cəlb etməyib. Amma Söz6 tamam fərqlidir. Burada kimsə sənə "sən kimsən?" sualını vermir, heç kimin sənin gerçək kimliyini bilmək marağında deyil, sənin düşüncələrin, sözlərin, yazdıqların varlığını müəyyənləşdirir. Burada səni adınla, simanla, sosial statusunla yox, fikirlərinlə tanıyırlar, səni düşüncələrinlə dəyərləndirirlər. Sən sadəcə öz sözlərin qədər varsan və bu, inanılmaz bir azadlıq hissi bəxş edir.

Son olaraq buranı özəl qılan ən böyük səbəblərin başlıcası isə—bəlkə də realda heç vaxt mövcud olmayacaq, amma məhz buradakı hər bir insanın öz azad dünyasını qurduğu, heç bir süni pərdənin olmadığı başqa bir paralel kainat olduğudur, bir növü varlığımızın ən azad, ən dürüst, ən sərhədsiz ifadəsidir.
Xülasə, sevilirsən sözlük.

sözaltı günlük

Yenə gecə yata bilmədiyim günlərdən biri daha, normalda gec yatsam da ən azından 5 ə kimi yatmış olurdum, bu gün isə gördüm ki, yox yata bilmirəm çıxdım balkona gördüm ki, hava yavaş-yavaş açılmaq istəyir, saat 5:45 göstərir hava isə -6 dərəcəni, şəhər isə hələ oyanmayıb balkondan baxanda ana yolda sadəcə tək tük tramvaylar görmək olur, bir an elə bilirsən ki, şəhərdə tək sən yaşayırsan, görürsən balkon bəs etmir havaya uyğun alt üst geyinib qulaqlığı götürüb özümü atıram çölə, çölə çıxanda ölüm səssizliyinin səni əhatəsinə aldığını fərq edib tez qulaqlığı taxıb, ana yolun üstündə duran körpüyə doğru irəliləyirəm beynim isə dayanmır, götür qoy edirəm, min dənə şey fikirləşirəm, axırda da yorulub "maria, bilirsen nə var sikdir elə, hər şey öz yolunu tapacaq əvvəl axır " yenə qamsızlığımı üstümə götürüb yeriməyə davam edirəm, körpüdən düşən kimi kiçik parka yaxınlaşanda bir qadının (hardasa 60-65 yaş aralığı olar) iki dənə itini gəzdirdiyini görürəm( mən yaşadığım binada yaşayır bir neçə dəfə liftdə rastlaşdığımı xatırlayıram) sonra isə parkda qabağıma çıxan ilk skamyaya özümü atıram, gözümü yumuram özümü musiqinin və ruh donduran havanın qucağına buraxmaq istəyirəm ki, birdən ayağımda nəsə hiss edib irkilirəm, itlərdən birinin gəlib ayağımı iylədiyini və ayaqqabıma sürtündüyünü görürəm başımı qaldırıb sahibinə baxıram üzümə gülümsəyir ( bu bir növü itinizə toxuna bilərəm sualına bəli cavabı kimi bir şey idi, heç bir dialoqa girmədən) əyilib iti əzizləməyə başlayıram şirin bir it idi, sonra birdən skamyaya yanıma çıxıb oturur, heyvanlara o qədər həsrət qalmışam ki, istəyirəm iti götürüb bağrıma basım ( prosta sahibi var deyə edə bilmirəm ) nəysə it özünü mənə sürtür mən də onun yumşaq tüklərini əzizləyirəm ( heyvanlar çox özəldilər insandan qat qat daha yaxşıdılar hər zaman ona görə əgər şəraitiniz varsa düşünmədən heyvan sahiblənin, insana inanılmaz yaxşı hiss etdirir)..itin başını sığallayaraq, varlığının mənə verdiyi qəribə rahatlığı hiss etməyə başladım. O an nə soyuq hava, nə beynimdə dolaşan xaotik düşüncələr, nə də məni yoran, içindən çıxmağa çalışdığın duyğular önəmli deyildi. Sadəcə, o kiçik anın içində var olmaq istəyirdim deyəsən ( hamıya "anı yaşayın" məsləhətini verən mən'in heç vaxt tam edə bilmədiyi bir reallıqdır)

it hələ də yanımda idi, sanki menim özümü tək hiss etməməyim üçün əlindən gələni edirdi. Onun sakitliyi, sirinçeliyi içimdə bir yerlərdə dağınıq qalan duyğularımı az da olsa yumuşaldırdı. Ətrafdakı səssizlik, şəhərin hələ tam oyanmaması və gözlərini yavaş-yavaş işıqlandıran şəhər… bir neçə dəqiqəlik də olsa, məni bütün dünyadan ayırmışdı.
Başımı qaldırıb ətrafıma baxdım –hava hələ də dondurucu idi, amma içimdə qəribə bir istilik yaranmışdı. Çünki bu səhər, soyuq havaya baxmayaraq, mənə bir şey hiss etdirmişdi – az da olsa, bir yerlərdə hələ də incəlik, istilik və anlayış vardı heç özüm də bilmirəm nə yazıram ...

Sahibi iti çağırdı, tasmasini buraxmışdı yanıma oturduğundan əmin olduğu üçün , o da son dəfə mənə baxıb, getdi.

Birazdan saatıma baxdım– artıq 6:30 göstərirdi, şəhər yavaş-yavaş oyanırdı. Amma mən hələ də o skamyada qalmaq, bir az daha bu səssizliyin içində itib getmək istəyirdim. Çünki bilirdim ki, bu skamyadan qalxıb getdiyim an, hər şey yenidən davam edəcək ( qarmaqarışıq hislerim, xaotik düşüncələrim).

Mən isə deyəsən bir anlıq dayanmaq, heç nəyə fikir vermədən sadəcə var olmaq istəyirdim....

kilsə

O vaxt zazoza mənə hansısa ölkədə olanda ( xatırlamıram) kilsə fotosu atmışdı aparatla çəkilən, onda demişdim nə pis çəkmisən hshs ay paralel deyil, ay düz deyil,
Indi onu çox gözəl başa düşürəm əzəmətli hündür kilsənin içini çəkmək həqiqətən çətin imiş özümü öldürsəm də tutdura bilmədim yönlü şəkil,
O sırada əzəmətli , möhtəşəm kilsədən mənim çəkdiyim max şəkil:
Not: kilsələri ancaq gəzin, müşahidə edin şəkili boş verin ordakı işçilikləri fotoya tökmək zülmdür, zazoza da itib ne vaxtsa görsə bu entrini, sorry sənin çəkdiyin kilsə fotosu ele zor imiş shshhs mən heç onu da tutdura bilmədim

özsevgi

Deməli belə, hardasa 3 cü kursun sonları idi, hətta imtahan ərəfələri idi, havalar inanılmaz dərəcədə gözəl keçirdi may ayında ola biləcək maksimum gözəl havalar idi. Biri ilə tanış olmuşdum sadə deyimlə ondan xoşlanırdim, hər şey normal idi, sonra isə mənim üçün gözlənilməz hisslər özünü büruzə verməyə başladı çox qəribə idi. Onunla flirt etməyə başlayandan sonra , qəribə bir sehr məni bürüdü; sanki özümə doğru ilk addımlarımı atırdım. Elə bil ki, onunla birlikdə yox, özümlə birlikdə olmağa başlamışdım. içimdə unudulmuş bir güzgü vardı, o güzgünün tozu silinirdi, mən orada özümü görürdüm. Özümü sevməyi öyrənirdim, amma bu sevgi yeni doğulan bir uşaq kimi idi – saf, utancaq, amma işığa doğru boylanmağa həvəsli. Hər an özümü yenidən kəşf edirdim, sanki bir zamanlar tanımadığım biri məni qucaqlayırdı. Bu hisslər sehrli idi; hər şey mənim içimdə, lakin eyni zamanda ondan qaynaqlanırdı.
Maraqlısı isə o idi ki, həyatımda flirtler olmuşdu bundan əvvəldə də amma mən bu duyğunun sehrine ilk dəfə qapılırdım. Mən bu adamla danışmağa başlayandan özümü inanılmaz dərəcədə sevməyə başlamışdım (kii,bundan öncə mən özümün heç fərqində belə deyildim yəni özgüvən anlamında yox sadəcə özsevginin nə olduğunu belə bilmirdim) bu səbəblərə görə bu duyğu mənim üçün bir ilk idi, sonra isə nə baş verdi? məndə bu cür hislər özünü göstərmeye başladı: özünü max həddə sevməyə başlamaq, özümü kəşf etmək istəyi, güzgünün önündə duranda "offf çox gözəl görünürsən mariaa" deməklər, imtahanım bərbad keçəndə belə, "yaxşıki varam" deməklər, mən hər şeyin ən gözəlinə layiqəm kimi və's. Bu sehrli, mənim üçün ilk olan hisslər məndə baş alıb getməyə başladı gün keçdikcə.
Halbuki ətrafımdaki yaxın dostlarım bunun normalda tərsinə olmalı olduğunu vurğulayırdılar yəni bir növü kimləsə flirt edəndə insan qarşıdakıni çox sevməyə başlayır, onu özəl falan görməyə başlayır, bir növü onun bizim üzərimizde yaratdığı hissləri sevməyə başlayırıq amma mən öz varlığımın, özümdə üstü tozlanmış bütün varlığımın, ruhumun fərqinə varmağa başlamışdım. Təsəvvür edin ki, mənimlə görüşmək istəyənde deyirdim ki, bugün özümlə vaxt keçirəcəm yəni bilirsiz necədir, sanki içimdən yeni bir insan çıxıb mənim maksimum dərəcədə sevdiyim və mən bu bir zamanlar içimdə yatan ruhumu götürüb durmadan özümlə vaxt keçirməyə başlayırdım.

Bu hisslərin yaranması üçün nə edirdi bilmirəm inanın, o bunun fərqinde belə deyildi, yəni sadəcə məni çox istəyirdi birlikdə vaxt keçirirdik falan yəni deyim ki, ay məni terifleyirdi bütün günü, ay nəbilim mən ekstra belə edirdi zad yox idi elə şeylər, ən sadə və normal bir flirt dönəmi idi.
Həm kim niye qarşıdakı yeni tanıdığı birinin üzərində belə bir hiss yaransın deyə cəhd göstərər ki? Cavab verirəm təbiki də Heç kim .

Bu onun fərqində olmadan da olsa necəsə məndə bu hislerin yaranmasına səbəb olduğu üçün onu da çox istəyirdim öz növbəmdə, onunla həmişə çox gözəl əlaqəm olduğunu vurğulayıram təbii ki, sadəcə hərşeyin bir sonu olur qısa da olsa mənim üzərimdə yaratdığı bu davamlı hisslər üçün ona həmişə təşəkkür edirəm içimdə.

Təsadüfən adlandırdığımız bəzi şeylərin məsələn; həyatımıza daxil olan hər bir insanın əslində bir vəzifəsi olduğuna məni inandıran insan olub, onun mənim həyatıma daxil olma vəzifəsi mənə özümü tanıtmaq, xatırlatmaq öz sevgimi aşılamaqdan idi və özü də fərqində olmadan sehrli toxunuşunu edib çıxdı, daha doğrusu hekayəmdəki rolu bitti.
Mən isə özümün ola bildiyim ən gözəl halıma çevrildim özümü çox sevdim o zaman dilimindən sonra özümü, ruhumu, varlığımı bütün hər şeyimi ən pik həddə sevib ruhən daha sağlam və özgüvənli, ən pik, yüksək frekansda özsevgiyə sahib birinə çevrildim..

gijdıllaqsan deməyin nəzakətli yolları

Ümumiyətlə çox xoşladığım arqo sözlərdən biridir , çünki bəzən elə temalarda cuk oturur ki,vse da ondan sonra tema bağlanır,gic desen az qalır gij desen yaxşı səslənmir ama "gijdıllagsan?" Deyəndə vse nöqtəni qoyursan. Hər nə qədər qəşəng söz olsa da bunu biz ancaq yaxın çevrəmizdə, dostlarımızın yanında rahat istifadə edə bilirik,digər tərəfdən işlə,təhsillə bağlı ümumiyətlə hər hansı rəsmi danışacağımız kiməsə qarşı içimizdə qalsa da istifadə edə bilmirik, axı biz oxumuş, savadlı,mədəni adamlarıq,onda da dialoq təxminən belə hal alır:
-.. xanım (or bəy) siz də biraz qəribəsinize ( tam burda gözü üçbucaq olan yanağı qırmızı səmimiyyətsiz smile iki dənə və nöqtə).
-o sırada demək istənilən cümlə: "bağışlayın,siz gijdıllagsınız? Beyində keçən cümlə: gijdıllag elə bil dünyəvi məsələ həll edir.

Bunla bağlı həmişə bir tema yadıma düşür, ümumiyətlə türklər bizdən daha söyüşcül danışır onlara bizim bu sözümüz xoş gəlir,özü də " gijdıllah" kimi tələffüz edirlər daha şirin səslənir ,neyse bir türk dostum vardı uni vaxtı bu sözün necə, nə momentdə istifade olunduğunu izah eləsəm də işlevini tam olaraq başa düşmürdü deyə dexilsiz momentlerde dəqiqə başı bu sözü işlədib məni biyabr edirdi ahsjsjsj))
sifarişi verən: Kafkanın playboy jurnalları

biz kimik

Günlərin birində, belə bir dialoq çıxır qarşıma
Alan Watts təhsil məsləhətçisi kimi işlədiyi zamanlarda şagirdləri həmişə yanına gəlib ondan "nə olmaq istədiyimi bilmirəm nə edə bilərəm" deyə sual verirmişlər,alan qeyd edir ki bu kimi vəziyyətlərdə həmişə onlara çevrilib
"əgər pul önəmli olmasa idi həyatda,ne olmağı seçərdiniz?" Sualını verirdim,qəribədir ki, uşaqların çoxu rəssam, şair, yazar, müzisyen olmaq istədiklərini deyir bu işlərde pul olmadığını hamı çox gözəl bilir, bəziləri isə ata minerdim,at minməyi öyrədərdim insanlara, digəri günümün hamısını təbiətdə keçirərdim deyirdilər. Mən isə onlara həmişə "nə olmaq istəyirsinizsə onun arxasınca gedin" tövsiyəsini edirdim, deyir.
Özumu indiyə qədər heç bir yerə aid hiss etməmişəm,hara getməliyəm,ne etməliyəm əslində gözümü yumanda beynimdə canlanan bir neçə kadr olub həmişə, amma o yerə çatmaq üçün Maddi və mənəvi bir güc lazımdır,ən azından özümə deyirəm ki bu səhnələr bu kadrlar canlanırsa beynində sən bilirsən hara aid olduğunu və kim olacağını,amma beynimdəki səslər susmaq bilmir qətiyyən susdura bilmirəm o səsləri sən hara aidsən?sen kimsen? Sən nə etməlisən?bu həyatı niye yaşayırsan? Bilirsiz işin ən bədbəxt və acınacaqlı tərəfi nədir hazırkı cəmiyyətde?! Əksəriyyət aid olduğu yerdə deyil,sual veriləndə isə ne olmaq istəyirdin əslində? kim olmaq istəyirdin əslində? bunun cavabını bilməyən yüzlərlə insan var, bunun acınacaqlı tərəfi isə mənə görə (çox insan hara aid olduğunu tez tapmaya bilər bu onsuzda belədir) əsas məqam bunun axtarışında belə olmamaq, bunun nə olduğunu,əslində mən kiməm və nə istəyirəm sualını bir dəfə də olsun ömürlərində özlərinə verməməkdir ən bədbəxt yönü. Bunun axtarışinda olmaq lazımdır, ən azından hazırda yaşadığımız planetə bir dəfə gəlindiyindən əminiksə, bundan əmin olandan sonra insan axtarışda olmalıdır ki, davamlı mən hara aidem,mən necə xoşbəxt oluram, istisnasız herkesin zamani itirəcək qədər sevdiyi bir şeylər var həyatda sadəcə onu tapmaq lazımdır. Arada düşünürəm bəlkə də həyatı çox ciddiyə alıram mən də ətrafımdaki insanlar kimi yaşayım getsin, görürəm ki yox bu fərqindelik məni boğur, boğazımda düyünlənir və mən bu axtarışa çıxandan etdiyim hər hansı bir hərəkətlə (nəticəsi olsun və ya olmasın) o düyünlərin yavaş yavaş açıldığını hiss edirəm. Sonra fərq edirəm ki,mən dünyanı yox, yaşamı və özümü ciddiyə alıram, mən mənə bəxş edilən bu həyatı nə qədər xoşbəxt, maraqlı, həyacanlı yaşaya bilərəm görəsən? Sualına cavab axtarıram, zamanı itirmək istəyirəm, zamanın fərqində olmadan yaşamaq istəyirəm ,o dərəcə sevdiyim bir şey olsun,bir işim olsun hansı ki, özümü göyün yeddinci qatında hiss edim, heyacanlanım, ürək ritmim dəyişsin bu işlə məşğul olanda, fədakarlıq edim bu yolda amma bilim ki bu mənim istədiyim yoldur bu mənə aiddir heç kimə deyil,heç kimin mənə soxuşdurmağa çalışdığı həyat deyil.

əsəb pozan şeylər

Yayda Bakı metrosu,konkret bunun üstünə başqa şey tanımıram əsəbimi pozacaq,ilahi onsuz da havadan od yağır bir də metroya girirsən ki, tər qarışıq isti hava üzünə yapışır blin onda deyirsen pox olsun belə yaşayışa, sinirlərinə hakim olub gedib metro gözləyirsən ki,bəlkə bəxtimə təzə qatar gələr ən azından kondisioneri olar isti çekmezsen qoxunu uje day keçmişəme yox ne bəxti səndəki aq,evren deyir poxunu ye min köhnə qatara,təbiki köhnə qatar gəlir dayanır hələ bir içine baxırsan adam əlindən yer yoxdur, nə isə nəfəsini tutub girirsən, girmelisen məcbursan, gözləmə kimi bir lüksün olmur bir sonrakı qatarı çox vaxt, indi o, an ilahi içəridən iylənmiş bir qoxu aləmi bürüyüb, hamının üzündə 0 mimika( sanki belə də olmalıymış kimi) ordan kiminsə senin belinə çıxmağı, digər yandan insanların tərləmiş yapışqan qolları dəyir (təmizlik ocd olan bir insan olduğumdan bunlar normal insan üçün olduğundan daha əzablı bir vəziyyət alır məndə) qulağında da "maybe i don't have a soul " çalır indiyə "soul" qalar aq fikirləşirsen, qısaca özünü əzab içində hiss edirsən,halbuki normal hiss etməlisən bu əzabı çəkməməlisen,kənardan baxanda adi metrodur da amma elə deyil axıı..
Mən bunu dilə gətirəndə insanlar üstümə düşüb mazgimi xarab edir ki,camaatın bəlkə pulu yoxdu rexona almağa ya parfüm almağa nəbilim nə, dostlar, burdakı tema parfüm deyile təmizlikdir ən azından sən evdən çıxanda temizlensen, duş alsan ne qədər terlesen bele gün ərzində o qədər şiddətli olmaz sonra da biri çıxıb deyir ki,suyu yoxdu bəlkə kiminsə, ay blin nə suyu yoxduye su kəsilər bir gün olmaz iki gün olmaz day 3-4 ay da susuz camaat olmaz ki noldu ele Bakının 70 faizində su yoxdur ?! Harada absurd, yersiz açıqlama var onu gətirirlər mənə vallah yoldaşlar çətin deyil axı təmizlənmək evdən çıxmadan yuyunmaq çətin olmamalıdır bu qədər herkes şəxsi təmizliyine riayət eləsə heç vaxt belə olmaz siktir eləyin parfumu,reksonani onsuzda onu təmiz bədənə vurmadıqdan sonra bir poxa yaramır,təkcə su ilə təmizlenib çıxsalar bele bu iyrənc qoxulara məruz qalmariq. Nebilime yaşam çox çətindir yayda mənim üçün, dözə bilmirəm çox parfüm sıxıram ki,heçnəyi hiss etməyim bu da insanları rahatsız edir (aşırı parfüm qoxusu) bə biz nağaraq ay millət? mən nə edim , nə çarə tapım özümə, hər yerə taksi ilə getsək cibimizdə pul qalmır, zarafatsiz təmizlik ocd ilə yaşamaq çox çətindir yayda...

masaka kids africana

Afrikaya həmişə marağım olub özümü tanıyandan oranın təbiəti,insanları həmişə ziyarət etmək istədiyim yerlərin içində önlerinde olub hətta könüllü kimi belə çalışmağı düşünürəm gələcəkdə bir dönəmlik. Hardasa il 2019 olardı yenə afrika haqqında arayış edəndə masakan kids African kanalı qabağıma çıxdı çox qəşəng idi Uqandada uşaqlar mahnılara oz ritmlərinə uyğun əylənərək necə rəqs edirdilər ilahi ele bil ki heç bunlar ac deyil,sanki dünyanın ən kasıb yerlərindən birində yaşayan bu uşaqlar deyil,sanki hər şeyləri var və bu qədər xoşbəxtdirler,sanki təmiz suya bu uşaqların ehtiyacı yoxmuş kimi yaşayaraq rəqs edirdilər, çox təsirlənmişdim.
Masaka Kids Africana, Uqandada yerləşən və ehtiyac içində olan uşaqlara dəstək vermək məqsədilə yaradılmış rəqs və musiqi qrupudur,hansı ki,o bölgedeki hər uşaq rəqslere qoşula bilərlər.
Bu qrup, yerli yetim və sosial-iqtisadi çətinliklər yaşayan uşaqların təhsil almasına və istedadlarını inkişaf etdirməsinə kömək edir. Qrupun əsas məqsədi, bu uşaqlara yaşayış, təhsil və istedadlarını inkişaf etdirmək üçün imkanlar təmin etməkdir. Onlar uşaqların həyatına müsbət təsir göstərməklə yanaşı, Afrikanın zəngin mədəni irsini dünyaya tanıtmağı hədəfləyir.
Masaka Kids Africana, ənənəvi Afrikanın rəqsləri və musiqilərini nümayiş etdirir. Onların performansları çox enerjili və rəngarəngdir, bu da dünyada geniş marağa səbəb olur.sosial media platformalarin çoxunda kanalları var və hər həftə mütləq azı bir video paylaşılır.Qrupun rəqsləri, Uqanda və Afrikanın müxtəlif bölgələrindən gələn ritmləri və ənənələri əhatə edir. Musiqi və rəqs vasitəsilə uşaqlar, öz mədəniyyətlərini ifadə etməklə yanaşı, öz hekayələrini də çatdırırlar.
YouTube və Instagramda yayımladıqları videolar milyonlarla baxış toplayır.hetta karina Palmira(freelance dancer) ilə olan videolarına təkcə YouTube-da 150mln baxış sayı gəlmişdi.Onların səmimi və enerjili performansları insanları cəzb edir içi mən qarışıq ən azından mənim baxışım ilə də olsa onlara çox az da olsa bir xeyrim deyeceyini düşünmək daha yaxşı hiss etdirir.Uşaqların təbəssümləri və həvəsləri dünya üzrə insanlara müsbət təsir göstərir.
Qrupun üzvləri çətin həyat şəraitlərindən gəlirlər. Bir çoxu yetimdir və ya sosial-iqtisadi çətinliklər içindədir. Masaka Kids Africana, bu uşaqlara yeni imkanlar və ümid verir. Onların həyat hekayələri və uğurları bir çox insan üçün ilham mənbəyidir. Bu uşaqların həyatını dəyişdirmək üçün göstərilən səylər, dünya üzrə insanların diqqətini cəlb edir yetəri qədər.

Bu kanal yaradılandan sonra isə hətta Masaka Kids Africana, müxtəlif ianələr və sponsorluqlar vasitəsilə maliyyələşmeye başlayıb. Dünyanın hər yerindən olan insanlar və təşkilatlar, onlara maddi dəstək göstərərək uşaqların həyatını yaxşılaşdırmağa kömək edirlər. Bu dəstəklər sayəsində, uşaqlara daha yaxşı təhsil imkanları, yaşayış şəraiti və inkişaf üçün lazım olan resurslar təmin edilir.
Masaka Kids Africana, yalnız əyləncəli performansları ilə deyil, həm də uşaqların həyatlarını dəyişdirən və onlara yeni ümidlər bəxş edən bir təşkilat olaraq tanınır. Bu qrup, uşaqların gələcəyini daha parlaq etmək və onlara yeni imkanlar yaratmaq üçün fəaliyyətlərini davam etdirir.yeni ümidlərə doğru yelkən açan bir şeylərin olduğunu və onlara təşkilatçılıq edən insanları görəndə ürəyim açılır, çox xoşbəxt oluram. Bunu da burada paylaşıram ki,sizin də marağınızı çəkə bilər girib uşaqların ümid dolu rəqslərini (və bunu qətiyyən pul üçün etmədiklərini )sevərək və necə də xoşbəxt şəkildə,bundan həzz alaraq etdiklərini görə bilərsiniz,bu kadrlar insana qəribə hiss etdirir ən azından məne.umid edirem canlı görə bilmək şansım olar o, uşaqları ne zamansa,kim bilər bəlkə bizim də ne zamansa onlara kiçik də olsa bir xeyrimiz dəyər,gələcəkləri, həyatları üçün bəlkə bir ümid qapısı olarıq.
Ümidli sabahlara hər birimiz üçün.
Burda isə qazanılan vəsaitlərlə məktəbə göndərilən uşaqların şəkilidir
https://i.imgur.com/8PUiYVR.jpeg

qadın

Həyatımda sahib olduğum və həmişə varlığına şükür etdiyim insanların çox hissəsi qadınlar olub həmişə. O qədər çox sevirəm ki,lap çox istəyirəm.

Facebookda səhifələrin birində (adını xatırlamıram) bir sorğu keçrilirdi " Sizcə güclü qadın kimdir?" komentlərdə əksəriyyət " güclü qadın- işinin sahibi olan,evi olan, maşını olan, baxımlı olan,ceo olan, varlı olan, məşhur olan, belə belə bir çox yersiz komentlər,biri də yazıb ki,öz ayaqları üstündə duran qadın bəli bununla razıyam amma arxasınca sadəcə bu misalların gəlməsi mənə millət olaraq başımızın ciddi mənada sadəcə bir yöndə işlədiyini göstərdi, məgər yerləri süpürən xanım, boşanmış uşaqlı olan buna görə de ayaqda durmağa çalışıb 3 işdə birdən çalışan qadın, uşaqlarına baxa bilmək üçün səhərdən axşama kimi isti, soyuq bilmədən bir şeylər satmağa çalışıb ayaqda durmağa çalışan qadın güclü deyil?!
Mən balaca olanda anamın tam olaraq necə olduğunu bilmirdim böyükdükce bunu müşahidə etdim ki,anam çox şeydən keçir, özündən, istəklərindən, arzularından, ehtiyaclarından bir növü sonsuz bir fədakarlıq göstərir davamlı olaraq sadəcə biz yaxşı olaq deyə edir, bunların hamısını biz xoşbəxt ola bilək deyə, mən şəxsən bu cür sevgini qavraya bilmirəm insan necə bu qədər şeyə fədakarlıq göstərə bilər, insan necə özündən üstün tuta bilər kimise.Yaşım artdıqca mən artıq ailənin ailədə durmağının və xoşbəxtliyinin ən böyük səbəbinin anamın olduğunu görürəm,insan necə mərhəmətli ola bilər anamda eləcə də əksər qadınlarda bunun şahidi oluram və bunu qavramaq da çətinlik çəkirəm.
Mənə görə həmişə güclü,gözəl, özəl sifətləri qadındır gözəl olan hər şeyin qadın olduğunu düşünürəm beynimdə həmişə, çox qəribədir bu qətiyyən seksistlik deyil, bu başqa bir hörmət,sevgi duyğusudur.
O ki, qaldı istənilən hər mövzuda öz natamamlıq komplekslərinin üstesinden gəlmək üçün qadınlarla kişiləri müqayisə edib öz kiçik dünyalarında özlərini üstün görmək istəyənlərin təəssüf ki, xarakterləri hələ də formalaşmayıb.Ümumiyetle güc məsələsi nisbi anlayışdır bunun cinslə yox insanla əlaqəli olduğunu başa düşməliyik. Yəni qadınlar da kişilər də hər şeyi bacara bilər çox gözəl şəkildə.Həyatdaki ən absurd bir şey isə beyni müqayisə aparmaqdır, ümumiyətlə dünyada beynin kapasitesini ölçə bilən (hər cəhətdən) real bir meyar belə yoxdur.Belə də ki,indiyə kimi heç bir qadının bu kimi səviyyəsiz ,seksist temalar açdığını görməmişəm niyese ancaq kişilər açır bu temanı ( bu da bir növü özlərinde olmayan şeyi başqa bir şeyi alçaldaraq tətmin etməyə çalışırlar), kənardan çox gülməli və səviyyəsiz görünür ciddən.
Hələ' hər güclü kişinin arxasında bir qadın var " cümləsi həyatımda gördüyüm ən səviyyəsiz cümlədir blinn,gör insan nə səviyyədə ola biler ki,seksistliyinin fərqində belə olmadan bu cümləni işlədərək sanki qadınları da tərifləyir və rahatlıq tapır, özünə yer tapır bu cəmiyyətdə və bu mələk olur, qadın hüquqlarını müdafiə edən bir fərd olur, tökülüb elə.
Dostlar,məncə bizim müzakirə etməli,həll etməli olduğumuz daha önəmli mövzular varken belə səviyyəsiz temalar müzakirə mövzusu belə olmamalıdır bu cəmiyyətdə və bu əsrdə.
Qadınların hər hansısa sahədə kişilərdən az olmağının ən böyük səbəbi isə bu şansın ( daha doğrusu onlara aid olan haq və hüquqlarin)onlara tanıdılmamasıdır, düşünün bizim nə qədər kəndlərimizdə, rayonlarımızda belə, qız uşaqlarını oxumağa qoymayan, gənc qızları istismar edən cahil insanlar var və bu şans deyile bu hər bir insanın cins fərqi olmadan haqqı və hüququdur, müzakirə olunacaqsa birinci bunlardan başlamalıyıq.

Belə də ki eşq olsun bütün qadınlara, qadınlar hər yerə,hər şeyə yaraşır( ən çoxu da meydanlara yaraşır). Ümid edirəm ki, bütün dünyada (özəlliklə də bizim ölkəmizdə )bütün qadınların öz istədikləri kimi,istədikləri yoldan qorxmadan, rahatca, əngəl tanımadan,çəkinmədən ( kim nə deyər deyə düşünmədən) heç kimi vecinə almadan gedə bilərlər. Yaxşıki var qadınlar həqiqi mənada.

sözaltı sözlük

Həyatımda o qədər özümə fokuslanmışam ki,ancaq hər şeyi özüm edim,hər şeyin üstəsindən tək gəlim,heç kimə ehtiyac duymayım deyə-deyə özümü çökdürdüyümü görürəm, ətrafımda hamıya elə bir sərhəd qoymuşam ki, hansı ki,məndən heç kimin gözləntisi olmasın deyə artıq get-gedə mənəvi olaraq məhv olduğumu müşahidə edirəm. Hərkəsi qırıb həyatımdan çıxarmaq da öz yerində.Özümü sıxaraq səssiz ağlamaqdan içimdə səssiz bir çığırtının düyünlenib meni boğduğunu hiss edirəm,həyatıma dair düşünməkdən,stress çəkməkdən it kimi yorulmuşam və uzun müddətdir pozulan psixolojimin hərkəs artıq sağaldığını düşünsə də ciddi mənada isə bərbad bir vəziyyətə gəldiyini görürəm,bir zibil olmamış təzəlikcə əlaqəsiz yerlərdə gözüm dolur, qışqıra-qışqıra ağlamalı olduğum nöqtədə özümü o qədər basdırıram ki, bunun meni gün keçdikcə aşağı çəkdiyini görürəm. Içim içimə sığmır necə ağlayasan, qışqırasan axı küçədə,metroda,busda mənim nə kimi haqqım var axı kimisə narahat etməyə həmçinin evdə də.

Heç kimle dərdləşə bilmirəm hamı səmimiyetsiz gəlir, herkes öz dərdindədir (ki, zatən belə olmalıdır),ailəmin səmimiyyətinə inanıram amma onları sevdiyim üçun onları da öz mənasız psixologiyası pozulmuş ruh halımla üzmək istəmirəm. Insanlar necəsən? sualını verəndə hönkürtü ilə ağlamaq istəyirəm halbuki,yaxşı deyib keçirəm. Psixoloqlar da heç bir təsir eləmir, antidepressantlar da heçnə, hər şey sadəcə bir müddətlik olan bir şeyin üzərinə kölgə salır amma bildiyim tək şey var ki, həqiqətən yaxşı deyiləm. Özüm üçün o qədər darıxıram ki,o həmişə şən, əyləncəli,hər şeyə marağım olan günlərim üçün nə olsada özümü tez pozitivə köklədiyim vaxtlarım üçün, özümü lapp çox istədiyim günlər üçün,indi artıq özümdən bezmişəm (ki bu mənim üçün dəhşətli bir şeydir çünki özümü tanıdığım gündən etibarən özümə həmişə dəhşətli dəyər vermişəm ,çox sevmişəm),özüme baxmıram doğru düzgün, xəstələnəndə belə heçnə eləməyim gəlmir ki,öz özümə sağalaram. Belke də,son illər ölümün nə demək olduğunu da həyat üzümə çırpdığı üçün bunun da arxasınca gələn qorxular da məni ələ keçirib deyə bu çıxılmaz vəziyyətə gəlmişəm.
Bütün bunlar da mən də təmizlik ocd- ni gətirib bunu da bir zamanlar özüm üstesindən gəlmişdim indi isə gələ bilmirəm yorulmuşam.

Əvvəllər həmişə kefim olmayanda mütləq ki,yazardım nəyə olursa olsun telefona, dəftərə buranı kəşf edəndən sonra isə bura yazmaq daha çox rahatladır məni,özəlliklə heç kimin məni tanımaması,anonim olaraq var olmaq bir yerdə ,hansı ki, öz seçdiyimiz kimliklə rahatca yaza bildiyim bir yerdir. Yaxşı ki varsan Sözlük.
Səni lap çox istəyirəm

sözaltı günlük

Ölümün var olduğu, sonsuzluğun isə olmadığı bir dünyada heçnəyi ciddiyə almağa dəyməz, çünki belə olanda artıq biz bu yuxudan ayılanda ətrafımızda sadəcə olaraq möhtəşəm peşmanlıqların və özümüzün təmtək qaldığını görərik...

Həyatımda istisnasız həmişə məsuliyyətdən qaçmağa çalışmışam, ətrafımda mənə çox dəyər verən insanları görəndə onları özümdən uzaqlaşdırmağa çalışıram, çünki bu dəyər hissinin mənə inanılmaz bir məsuliyyət yüklədiyini düşünmüşəm həmişə, o verilən dəyərin altında qalaraq boğulmaqdan qorxmuşam və hələ də it kimi qorxuram,hər nə qədər bu dəyər qarşılıqsızdır deyilsə də elə deyil ,verilən dəyərin qarşısında əzilmeyin,niye belə biri olmağını sorğulamaq həyatımda inanılmaz əzabverici duyğu hisslərimdən biridir.Bacara bilməməkdən qorxuram, ki, onsuzda bacarmıram insanlar mənə görə hər hansı bir gözləntiyə girəndə sanki onları da özümle birlikdə bir bataqlıqda qarışıq duyğularla,heç bir tarazlığını tapa bilmeyen hisslərimlə boğacam.Istəyirəm ki, ətrafımdaki heç bir insanın məndən heç bir gözləntisi olmasın duyğu baxımından vəfa, dəyər, sevgi kimi.
Ele ki, insanların mənə qarşı bir dəyər formalaşdırdığını görürəm onda ordan arxama belə baxmadan qaçaraq uzaqlaşmaq istəyirəm,ele bu anda da özümlə möhtəşəm peşmanlıqlar aparıram, bəs o insanı çox istəmirəmmi?! It kimi də çox istəyirəm (ki, həyatımda dəyər verə bilmədiyim və çox istəmədiyim insanları heç vaxt saxlamıram)amma nə fərqi.
Necə deyərlər niye belə biri, yəni insanların lüğətində "pis" bir insan olduğumu soruşanda isə,mən sevməyi və dəyər verməyi bacarmadığımı deyirəm,ruhumda sevgi hissim çoxdur hər şeyə qarşı ən əsası da həyata qarşı amma mən bunu göstərmək məcburiyyətində qalmaq istəmirəm,özümdən çıxardığım dərsə görə deyə bilərəm ki,insanlar demədən və göstərmədən də birilərini çox sevə və dəyər verə bilər, çünki həyatda belə insanlar var, necə ki, mənim kimi. Sadəcə qəlblərində sevirlər heç bir şərt,heç bir gözlənti olmadan.

Niye belə olduğumu sorğulamadığım tek bir gün yoxdur,bəlkə də özüm özümə həmişə bəs etməyə çalışıram ki,yaşamaq daha rahat olsun, əks halda qurmağa çalışdığım hər bir insani münasibətdə özümdən nə qədər taviz verərək mənəvi bir çöküşün və məhv oluşun içində çabaladığıma şahid olacam...
Bu arada məncə həyatda hər zaman yaşamaq üçün bir səbəb vardır, yəni siz bilməsəniz də sizi qəlbində həqiqətən çox sevən amma bunu nə göstərməyi, nə də ki, deməyi bacara bilməyən insanlar ola bilər.
Cümlələrim də özüm kimi qarışıq və anlaşılmazdır.

vigilant ədalət

Bu ədalət növü qanuni səlahiyyət olmadan qəbul edilən cinayətlərin qarşısının alınması, araşdırılması və cəzalandırılması aktıdır.Termin ispan dilindən götürülmüşdür vigilante -''gözətçi'' mənasını verir, latıncadan vigilāns sözündən götürülüb,vigilante Justice.
Vigilant adlanan şəxs isə- ictimai təhlükəsizliyi və cəzalandırma ədalətini komissiyasız həyata keçirən şəxsdir. Bu ədalət növü sadə dillə desək cinayət baş verən ailələrin içində yaxınlarının məhkəmə qərarına hörmət etmədən öz qisaslarını qanunsuz şəkildə almaqlarıdır. Necə deyərlər bu bir çox insana içi mən qarışıq ilk eşidəndə düzgün, ədalətli gəlməyə bilər, onda belə olsa aləm dəyər bir birinə, onda ədalət sistemi niyə var? kimi düşünə bilərik amma və lakin heç kim o vəziyyətə düşmədən,insanların nə yaşadığını hesaba qatmadan yarğılamaq haqsız olardı, empatiya qurmağı boş verin indi vigilant ədalətə çəkəcəyim nümunəni oxusanız bir çox insan ona hətta haqq verəcək (mən özüm də yaxşı edib dediyim hadisələrdəndir).
Keçək vigilant ədalətin misallarına sonra isə əsas məni bu yazını yazmağa Vadar edən hadisəyə.
Bu ədalət sistemi əslində 15-ci əsrlərdən bəri mövcuddur,ən çox yayılmış nümunəsi meksikadadır hətta Miçoakan ştatında , "Los Zetas" və "La Familia Michoacana" kimi cinayətkar qruplarının( ən dəhşətli terror qrupları) təsirinə məruz qalan insanlar 2013-cü ildə özlərinin "Grupos de autodefensa comunitaria" adlı ilk vigilant qruplar yaratdılar. Bundan əvvəl isə bir çox ölkələrdə:Britaniya,Nigeriya,Rusiya,Finlandiya,abş, cənubi afrika kimi bir çox ölkələrdə vigilant qruplar və yaxud vigilantizmi həyata keçirən tək insanların nümunəsi olmuşdur.


Keçək əsas nümunəyə.
Marianne Bachmeier çox erkən yaşlarından hamilə qalıb uşaq dünyaya gətirib ama özü kiçik və uşaqları böyüdəcək gücü olmadığından uşaqları övlad götürülüb başqa ailə tərəfindən.
O, 22 yaşında üçüncü dəfə hamilə qaldı, 1972-ci ildə mariannenin üçüncü övladı olan Anna dünyaya gəlir və bu qızı özü tək böyütməyə başlayır. Müxtəlif işlərdə çalışaraq annaya baxmağa çalışıb,hətta uşağı da özü ilə işə aparıb gətirirdi kiçik olduğundan.anna xoşbəxt bir uşaq deyildi hər gün anası ilə işə gedib barda yatıb qalırdı gecələri,anası gecələr barda işlədiyi üçün. 1980-ci ildə Anna yeddi yaşında olanda anası ilə mübahisə etdi və məktəbə getmək istəmədi həmin gün. Həmin gün o, pişikləri ilə oynamaq üçün evinə getdiyi 35 yaşlı qəssab Klaus Qrabovski tərəfindən qaçırıldı. O, Annanı bir neçə saat evində saxlayıb, ona cinsi təcavüz edib və sonda isə uşağı boğub öldürür, bəli
7 yaşlı bir uşağa təcavüz edən bir məxluqdan söhbət gedir. Cinayətə baxan prokurorun dediyinə görə, o, daha sonra qızı bağlayıb və bir qutuya qoyub və onu kanalın sahilində qoyub qaçmışdır. Qrabovskinin nişanlısı sayəsində polislər təcavüzkar cinayətkarı tuturlar, qrabovski əvvəllər iki qıza qarşı cinsi istismara görə məhkum olunmuşdur amma daha sonra hormonal müalicə almaq istədiyini bildirib və bununla azad buraxılmışdır, o müdafiəsində bildirmişdir ki, Anna onun özünü pul qarşılığında anasına onu istismar etdiyini deməklə təhdid edib və həbsxanaya qayıtmaq qorxusu onu qızı öldürməyə vadar edib, bəli 7 yaşlı bir uşaq ona təcavüz edən güclü bir insanı pul ilə təhdid etdiyini bildirib necə də dəhşətli bir müdafiədir,qorxudan necə bir bəhanə uyduracağını da bilməyən bir məxluqdur bu insan.
1981-ci ildə, məhkəmənin üçüncü günü Marianne Bachmeier odlu silahını Lübek Məhkəməsinin 157-ci otağın məhkəmə zalına keçirməyi bacarmış və məhkəmə gedişi zamanı ayağa qalxaraq Qrabovskini güllələyərək öldürmüşdür, o silahı onun kürəyinə tuşlayıb və yeddi dəfə atəş edib: altı güllə Qrabovskiyə dəymiş və o demək olar ki, həmin andaca ölmüşdür.Baxmeyer daha sonra silahını yerə endirib və müqavimət göstərmədən tutulub. O, reportajında isə "gülləni onun üzünə tuş gətirmək istədim amma üzü hakimə tərəf olduğundan sadəcə arxaya tuş gətirə bildim".

Marianne adam öldürmə və qanunsuz olaraq odlu silah saxlama ittihamı ilə məhkum edilən marianne altı il həbs cəzasına məhkum edilmiş, lakin üç il həbs cəzası çəkdikdən sonra azad edilmişdir.
Bu hadisə Almaniya tarixində ən tanınmış vigilant ədalət hallarından biridir.bir çox insanlar bunu dəstəkləyib və ən çox səs gətirən qisas hadisələrindən biridir, hətta Marianne həbsdə olarkən bir çoxları onun davranışını başa düşdüklərini göstərmək üçün dəstək mesajları, hədiyyələr və çiçəklər göndərirdilər.
Qərbi Almaniya məhkəmə sistemi iki qıza cinsi təcavüz edən kişiyə libidosunu bərpa etmək üçün hormonlardan istifadə etmə imkanı verdiyinə görə bir çox insan tərəfindən tənqid edilmişdir.Bu hadisənin filmi də mövcuddur baxmaq istəyənlər üçün "No Time for Tears: The Bachmeier Case" və "Anna's Mother".
Bəli,bu bir çarəsiz ananın həyatında tək önəmli olan və onun üçün işləyib,həyata bağlandığı 7 yaşlı qızı üçün aldığı qisasdır. bir insan olaraq hər zaman istisnasız ( xəstədir, dəlidir, psixoloji narahatlığı olsun fərqi yoxdur ) təcavüzü törədən hər bir insanın edam ilə mühakimə olunmasının tərəfdarıyam kim nə deyirsə desin.
https://i.imgur.com/im3U7mm.jpeg

ürəyin hisslərlə əlaqəsi

Ilk öncə başlayım, Ürək transplantasiyasından, bu artiq yarım əsrdir ki,davam edən bir prosesdir. ilk dəfə amerikalı tibb tədqiqatçısı Saymon Fleksner bu barədə bir məqalədə bəhs edib, hardasa bundan 60 il sonra bunu həyata keçirirlər, ancaq ilk öncə bu prosesi yoxlamaq üçün ölməkdə olan bir insana şimpanzenin ürəyini köçürürlər ve ürək atmağa başlayır amma bu sadəcə 60 dəqiqə çəkir və insan vəfat edir (ölsə belə artıq ürəyi yerləşdirdikdən sonra döyündüyünə əmin oldular).bundan tam 3 il sonra ilk dəfə 25 yaşlı ölüm ayağında olan bir gəncin ürəyini ürək çatışmazlığından əziyyət çəkən 55 yaşlı bir adama köçürürlər və bu uğurlu alınır ( az yaşasa belə). Hər il minlərlə ürək nəqli prosesi baş verir.
Indi isə keçək əsas məsələyə hansı ki, ürəyimizin əslində hisslərimizə, emosiyalara təsir etdiyinin canlı şahidlərinin hekayəsinə.
Anne Switzer adındakı bir şəxs anadan gəlmə ürək çatışmazlığı xəstəliyi ilə dünyaya gəlib, o həmişə ona uyğun ürək donoru tapılmağını arzulayıb və sonunda anne üçün donor tapılır və ürək nəqli baş verir. Lakin o, ürək nəqlindən qısa müddət sonra bir şeylərin dəyişdiyini fərq edir, dediyinə görə asanlıqla izah edə bilmədiyi bir şeylər baş verirdi. o bu barədə belə deyirdi ki:
"Çox gözəl Bilirəm ki, mən ailəmi çox sevirəm, amma bu duyğunu artıq hiss edə bilmirəm,bundan başqa sevgi hisslərim artıq əvvəlki kimi deyil. Bunu ilk dəfə nə vaxt anladığımı bilmirəm amma Mən indi daha məntiqli, faktiki və ya soyuq bir insan olmuşam. Amma əsas problem mənim heç vaxt məntiq insani olmadığımdır, əvvəllər yoldaşımı görəndə mədəmdəki uçan kəpənəkləri və ilk baxışdakı eşq hissimi xatırlamıram. Bu, şübhəsiz ki, mənim üçun bir itkidir... çünki mən ürək adamıyam; mən sevgi insanıyam; mən münasibət adamıyam. Sayını bilmirəm həyatım boyu, neçə nəfər mənə "Sənin çox böyük ürəyin var anne " deyib. Amma artıq mən əvvəlki emosional mən deyiləm və bunun üçün çox darıxıram ".
Bəzi tədqiqatçılar donor orqanlarının hüceyrə yaddaşı kimi tanınan bir proses vasitəsilə ilk sahibinin xüsusiyyətlərini və təcrübələrini yeni bir sahibə ötürməsinin mümkün ola biləcəyinə inanırlar.
Toronto Xəstəxanasının həkimi dr. Michael McDonald deyir ki, bu termin ( hüceyrə, orqan yaddaşı) adətən orqanizmin xəstəliklərə qarşı immuniteti necə inkişaf etdirdiyinə aiddir.
"Hamımızın hüceyrə yaddaşı bizi xəstəliklərdən, infeksiyalardan, xərçəngdən və yad hər hansı bir şeydən qoruyan adaptiv immun reaksiyalarımızın bir hissəsi kimi var" deyir. Başqa sözlə, bədənimizə əvvəllər qarşılaşdığımız xəstəliklərlə necə mübarizə aparacağımızı hüceyrələrə xatırlamağa imkan verir.
Dr. Mitchell Liester isə “donorun həyatından xatirələr bağışlanan ürəyin hüceyrələrində saxlanılır və sonra transplantasiya
əməliyyatından sonra resipiyent tərəfindən “yadda saxlanılır” fikrini deyir.bu proses araşdırılıb və ürək nəqli keçirən insanların Sadəcə yüzdə 15-i dəyişikliklər yaşadıqlarını söyləyir, lakin bunu həyati təhlükəsi olan bir prosedura məruz qalma travması ilə əlaqələndirir. Altı faiz isə şəxsiyyətlərinin dəyişdiyini söyləyib və bunu yeni ürəkləri ilə əlaqələndirirlər.
Rəqəmlər az olsa da, Liester ürək transplantasiyasından sonra şəxsiyyət dəyişikliklərinin təxminən 50 ildir mövcud olduğunu söylədi. Lakin o, əlavə edib ki, “bu fenomen yaxşı tədqiq edilməyib və yaxşı başa düşülməyib”.
Bunun səbəbi isə bu ola bilər mənə görə ki, biz həmişə duyğuların , emosiyaların, mimikalarımızın, jestlərimizin, iradəmizin, həmişə istisnasız beyinlə əlaqəli olduğuna inanmışıq ( ki, onsuzda bu elmdə də belədir), daha kobud bir ifadə ilə izzah etsə, bizə və elmə görə digər orqanların özünə məxsus vəzifəsi var və onlar sadəcə o vəzifə üçün mövcuddurlar, məsələn ürəyin durmadan orqanlara qan vurması kimi,yeni ürək sadəcə ürək pompalayan bir orqandırsa niye bəs insanların hissləri, emosiyaları, duyğuları dəyişir. Çox maraqlı və sehrli mövzudur, elm bunu sübut edə bilmir amma məcbur təsdiqləyir.. Hətta bir hadisədə isə silahla öldürülen bir uşağın ürəyi gənc bir qıza köçürülür və bu prosesdən sonra həmin qız davamlı yuxusunda silahla öldürüldüyünü görür və daim bir narahatçılıq içində hiss edirdi özünü. Çox maraqlıdır həqiqi mənada.
Məsələn: indiyə qədər stresdə olanda, hirslənəndə, həyəcanlananda,aşiq olanda ürəyimizin ritminin artmasını beynimizdən ötürülən siqnalların olduğunu düşünmüşük amma bəlkə də bu elə birbaşa ürəyimizlə əlaqəlidir,kim bilə bilərki. Biz həmişə söz gəlişi deyirik qəlbinin səsini dinlə falan əslində desək də belə bir şeyin olmadığını bilirik bilinç altımızda amma artıq ürəyimizin həqiqi mənada bəzi hislerimizi öz yaddaşında saxladığına və hislerimizə təsir etdiyinə inanmağa başlayıram bu araşdırmadan sonra.

Bu arada Transplantasiya təcrübəsinin ən məşhur hekayələrindən biri mərhum Claire Sylvia-dan gəlir. Maraqlananlar üçün Onun bu haqda "a Change of Heart" adında kitabı da var. O, bu kitabda bədənini iki ruhla bölüşdüyünü və hislerini qeyd edib. Kitabın filminin adı isə "Heart of a Stranger" baxmağı tövsiyə edirəm.

hind fəlsəfəsi

Bir səhifədə bu başlıq altında "hind fəlsəfəsinin 4 əsas qaydası" haqqında bir şeylər oxudum. Mənə çox təsir etdi, çox qəribə hiss etdirdi istəyirem burda da tərcümə edib paylaşım.

Qayda 1:
"Qarşılaşdığınız insanlar kim olursa olsun, onlar doğru insanlardır. Bu o deməkdir ki, həyatımıza heç kim təsadüfən daxil olmur. Qarşımıza çıxan , ətrafımızda olan hər kəsin mütləq bir səbəbi vardır,onlar ya bizi bir yerə apararlar, ya da bizə bir şey öyrədərler.

Qayda 2:
"Yaşanmış olan hər nə isə, sadəcə yaşanacaq olandır. Heç bir şey, həm də heç bir şey yaşadıqlarımızı dəyişdirə bilməz. Həyatımızdakı ən kiçik detalı belə dəyişdirə bilmərik. "Əgər belə etsəydim, belə olardı"kimi bir cümlə yoxdur. Xeyr, nə olursa olsun, baş verməli olan şey baş verə biləcək bir şeydir ki, dərsi götürüb və Davam edə bilək. Hər nə qədər zehnimiz və egomuz bunu qəbul etmək istəməsə də, həyatımızda qarşılaşdığımız hər hadisə mükəmməldir.”

Qayda 3:
"içinizdə başlanğıc götürən hər an doğru andır. Hər şey doğru anda başlayır, nə erkən, nə də gec. Həyatımızda yeni bir şeyin baş verməsinə hazırıqsa, o da başlamağa hazırdır.”

Qayda 4:
"Bitmiş olan bir şey bitmişdir. Bu qədər bəsitdir. Həyatımızda bir şey bitərsə, inkişafımıza xidmət edir. Buna görə də, onu buraxmaq, sərbəst buraxmaq, getməsinə izin vermək və bu təcrübə ilə irəliyə baxmaq daha yaxşıdır.”
Rabindranath Tagore

xoşbəxtlik

Universitet vaxtlarımda 80 yaşlı bir müəllimim var idi,bizə həmişə deyirdi ki, çalışın bu dünyada özünüzü tapın, xoşbəxtliyi yox özünüzü tapın. Mən bunu ilk səfərlər anlamırdım, hətta özünü tapmaq,özünün kim olduğunun fərqinde olmamaq nə deməkdir bilmirdim. Ardınca da deyirdi ki, "özünüzu tapdığınız anda onun içində həmişə bir xoşbəxtlik olacaq, onsuz da xoşbəxtlik deyə bir şey yoxdur,sadəcə insanın həyatında yadında qalan xoşbəxt anları olur yeni həyat da xoşbəxt anlardan ibarətdir".
Bir yerdə belə bir sorğu görmüşdüm "azadlıq yoxsa xoşbəxtlik?" Düşünürəm ki, əgər daimi xoşbəxtlik deyə bir şey yoxdursa azadlığı seçmək hər zaman daha yaxşıdır , çünki azadlığın içində həmişə bir xoşbəxtlik tapıla bilər. Amma sən azad və sərbəst olmasan belə (fərqində olmadan) xoşbəxt ola bilərsən.
Mənə görə, xoşbəxtlik: müəyən bir zaman dilimində uğuru əldə etmək deyil, zamanı itirəcəyimiz qədər çox sevdiyimiz bir şeyi tapa bilməkdir. Xoşbəxtlik ,hər şeyin ən yaxşısına sahib olmaq deyil, hər anın qayğısızca dadını çıxara bilməkdir.
Hər səhər oyandığımızda içimizdə hüzurun olmasıdır.Heç kimə bir açıqlama etmə gərəyi duymadan öz həyatını yaşaya bilməkdir ,öz bildiyin doğrularının, ədalətinin arxasında çəkinmədən dura bilməkdir. Özümüzü axtaranda, çatdığımiz nöqtə deyil də, keçdiyimiz yollardır. Bəzən tanımadığımız bir uşağın bizə gülümsəməsi, bəzən yemlədiyimiz pişiyin yedikden sonra heçnə olmamış kimi öz yoluna getməsi, bəzən yaralı bir quşu yenidən həyata qaytarmaq, Bakıda qarın nəhayət yerə oturduğunu görmək, bəzən küçədə sevdiyin musiqini eşitməkdir, bəzən sahibləndiyimiz bir canlının bizə ehtiyac duyması buna görə də özümüzü həm işə yarar həmdə dəyərli hiss etməyimizdir xoşbəxtlik.
Ən əsası isə Varlığımızı, ruhumuzu, qəlbimizi, mərhəmətimizi, sevgimizi, həyacanımızı bir sözlə hər şeyimizle özümüzü sevə bilməkdir. Sevə bilməkdir əsas xoşbəxtlik nəyi isə kimi isə fərqi yoxdur, bir zamanlar bir dostum mənə demişdi ki, "fərqi yoxdur qarşılıqlı olsun ya da olmasın, kim nə deyirse desin, sevmək və sevilmək möhtəşəm duyğudur, əsasında xoşbəxtliyin bir parçasıdır" .
Bu siyahı istənilən qədər uzana bilər ,hərkəsə görə xoşbəxtlik bir başqa bir şeydir özlüyündə. Xülasə, hərkəsə xoşbəxt anların bol olduğu bir həyat və həyatında xoşbəxtliyin həqiqətən nə olduğunu tapmağı arzu edirəm.
Bu arada tək başıma yeriyirəm və qar yağır hazırda, soyuq əllərimi kəssə belə qarın yağışından dəhşətli xoşbəxt olaraq yazdığım bir yazıdır. Qara da bir eşq olsun )

atom

Atomu tam dərk edəcəyimiz bir mövzu haqqında yazmaq istəyirəm yenə..bilirik ki, Canlı və ya cansız hər şey atomlardan ibarətdir. Hər bir atom; Üç hissəcikdən ibarətdir: proton, neytron və elektron.Bədənimiz də atomlardan təşkil olunub.Bu məlumatdan sonra beyində belə bir sual yaranır ki, bəs görəsən bir insan orqanizmində ne qədər atom ola bilər? Bunun üçün isə belə bir fərziyyə var, Bədənimizdəki atomların sayını hesablamaq üçün ilk növbədə insan bədəni üçün orta çəki müəyyən etməliyik. Tutaq ki, orta hesabla hər hansı bir şəxsin kilosunu 60 kiloqram götürdük. Bu halda 6-nın yanına 27 sıfır əlavə etdikdə bədəndəki atomların sayına çata bilərik.

Gələk atomun quruluşunu və önəmini tam dərk edəcəyimiz əsas misala: Bütün bəşəriyyət bir şəkər kubuna(bildiyimiz ideal ölçülü 1 ədəd qənd) sığa bilər.
Bəs bu necə mümkün ola bilər?
Atom Neytronlar, protonlar və elektronlardan ibarət olsa belə,Maraqlısı odur ki, atomun böyük hissəsi boşluqlardan ibarətdir. Bir misala baxsaq: normal hidrogen atomunun 99,9999999999996%-i boşluqdan ibarətdir (eləcə də digər elementlər). Yəni eləcə də, Hər birimizin içindəki bu boşluqlar aradan qaldırılsa və yalnız atomlardan ibarət hissələr qalsa, bədənimiz o qədər kiçiləcək ki, bir şəkər kubu (qənd) böyüklüyündə bir kütlə qalacaq. Daha da təəccüblüdür ki, eyni şey kainatda da var. Kainatdakı bütün maddələr; Yəni atomlardan ibarət hissə kainatın yalnız 4%-nə uyğun gəlir(boşluqlar olmadan).
Bəs bu şəkər kubunun çəkisi nə qədər olardı?
Atomun kütlə çəkisinin böyük hissəsi atomun nüvəsindən gəlir. Buna görə də atomun boş hissələrini çıxarsanız belə, çəkisi eyni qalacaq.