qəvvali

Mənbəyi Cənubi Asiya olan sufi musiqi janrı. Deyilənə görə, əsası 13-cü əsrdə Delhidə yaşamış Sufi müqəddəsi Əmir Xosrov tərəfindən qoyulmuşdur, və o dövrdən bəri bu musiqi Sufi məbədlərində ibadət zamanı oxunurmuş. Qəvvali musiqisinin sözlərini adətən islam dini ilə bağlı olan qəzəllər təşkil edir və bu qəzəllərin mətni Məhəmməd Peyğəmbərin və imam Əlinin mədhiyyəsi məzmununda olur. Qəvvalinin ən məşhur ifaçılarına Nüsrət Fateh Əli Xanı, Əziz Mian Qəvvalı və Səbri qardaşlarını misal göstərmək olar.

nüsrət fateh əli xan

bu sifarişi verən: benedictus
Pakistanlı Qəvvali ifaçısı. Əsil adı Pərviz olan ifaçı 1948-ci ildə Pakistanın Puncab əyalətində anadan olub. Onun atası, ailəsinin 600 il davam etdirərək nəsildən nəsilə ötürdüyü Qəvvali musiqisi ilə oğlunun məşğul olmamasını, və əvəzinə daha yüksək statuslu bir peşə seçməsini istəsə də, Pərviz qəvvali məclislərində oxumağa başlayır və Nüsrət Fateh Əli Xan adını qazanır. Nüsrət Fateh Əli Xan 1997-ci ildə ingiltərədə vəfat etmiş və vətəni Puncabın Faysalabad şəhərində basdırılmışdır. O, hal-hazırda Cənubi Asiyanın tarixində indiyə qədər yaşamış ən böyük Qəvvali ifaçısı kimi tanınır. Onun ən məşhur mahnılarına misal olaraq "Dulhe Ka Sehra Suhana Lagta Hai"

(youtube: )

(youtube: )

(youtube: )

(youtube: )

(youtube: )

(youtube: )

herat

bu sifarişi verən: Can vermə qəmü eşqə ki, eşq afəti-candır
Əfqanıstanın üçüncü ən böyük şəhəri. Coğrafi cəhətdən Xorasan regionunda yerləşir və iranın Məşhəd şəhərinə yaxındır. Şəhərə orta əsrlərdə "xorasanın incisi" adı verilmişdir. Heratın əhalisi 500 min nəfərə yaxındır və demoqrafik cəhətdən 65% farsdilli əfqan, 30% paştun, və azlıqlar olaraq həzaralar, özbəklər, türkmənlər və s.-dən ibarətdir.

yunanıstan deyəndə ağıla gələnlər

(bax: egey dənizi)

(youtube: )

əfəndi

Osmanlı dövründə yüksək mövqeli şəxslər üçün işlənən titul. Etimologiyası yunan dilindəki αφέντης sözü ilə bağlıdır, hansı ki qədim yunan sözü olan authentēs sözündən gəlir. Bu söz özü mürəkkəb söz olub, αὐτο (öz) və ἕντης (köməkçi) sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir və hökmdar mənasını verir. ingilis dilində işlənən authentic sözü də bu sözdən əmələ gəlmişdir.

vladikavkaz

Rusiya Federasiyasının Şimali Osetiya - Alaniya muxtar respublikasının paytaxtı. Osetin dilində şəhərin adı Dzawjeqaw olaraq keçir. Əsası 1784-cü ildə, Rusiya imperiyasının Gürcüstana gedən yola nəzarət etmək məqsədi ilə Terek çayı sahilində Vladikavkaz qalasını tikməsi ilə qoyulmuşdur. Sovet dövründə şəhərin adı dəyişilərək Orconikidze qoyulmuş, ssri dağıldıqdan sonra isə yenidən vladikavkaz adı qaytarılmışdır. Şəhər əhalisinin 64%-i osetinlər, 25%-i ruslar, qalan əhalisi isə ermənilər, inquşlar, azərbaycanlılar kimi etnik azlıqlardır.

rusiya sülhməramlı qüvvələri

fikrimcə, gəlməkləri həm ermənistanın, həm də azərbaycanın dövlət maraqlarına qəti zidd bir addım oldu. bundan ən çox faydalanan isə dq-ın erməni əhalisi oldu. Rus sülhməramlıları gələndən sonra ermənistanın regionda rolu xeyli azaldı. Ermənistan respublikası özünün Qarabağa olan "qəyyumluğunu" rusiyaya təhvil verdi və beləliklə bu mövzuda sözünün keçərliyi xeyli azaldı. Rusiya üçün isə bu post-sovet ölkələrini nəzarətdə saxlamaq üçün əlavə bir mükəmməl vasitə oldu. Artıq rusiya nəzarətində olduğuna görə dağlıq qarabağ əhalisi özlərini tam təhlükəsizlikdə hiss edə bilərlər, və hətta düşünürəm ki onlara rus vətəndaşlığı belə paylana bilər. Azərbaycan üçünsə bu, müharibədən əvvəlki məsuliyyətlərini birə on artırır, çünki artıq xarici siyasətdə Rusiyaya və onun maraqlarına qarşı səhv bir hərəkət dağlıq qarabağ probleminin azərbaycana qarşı istifadə olunması deməkdir. Beləliklə Azərbaycan ya Gürcüstan kimi, Rusiyayla yaxınlaşmayıb Dağlıq Qarabağla vidalaşa, ya da Rusiyanın əlaltı dövləti olub (baxma: puppet state) Dağlıq Qarabağa nisbi nəzarət edə bilər. Rus qoşunlarının 5 ilə çıxmağına isə qəti inanmağım gəlmir, görək necə olacaq.

erməni əlifbası

Müasir erməni əlifbasında 39 hərf var:
ա - a
բ - b
գ - g
դ - d
ե - ye (sözün əvvəlində ye, ortasında və sonunda e olaraq oxunur)
զ - z
է - e (e səsi ilə başlayan sözlərdə istifadə olunur)
ը - ı (tam olaraq ı deyil, ingilis dilindəki schwa səsinə ekvivalentdir)
թ - t
ժ - j
ի - i
լ - l
խ - x
ծ - ts' (sərt ts)
կ - k' (sərt k)
հ - h
ձ - dz
ղ - ğ
ճ - ç' (sərt ç)
մ - m
յ - y
ն - n
շ - ş
ո - vo (sözün əvvəlində vo, sözün ortasında və sonunda o şəklində oxunur)
չ - ç
պ - p' (sərt p)
ջ - c
ռ - r (sərt r, rus və ispan dillərindəki r səsi)
ս - s
վ - v
տ - t' (sərt t)
ր - r (azərbaycan dilindəki r səsinin ekvivalenti)
ց - ts
ւ - "hivn" (özlüyündə heç bir səsi ifadə eləmir, ու və և liqaturalarının hissəsi)
փ - p
ք - k
օ - o (o səsi ilə başlayan sözlərdə istifadə olunur)
ֆ - f
ու - u (liqatura: Ո + ւ)
և - yev (liqatura: Ե + ւ)
qeyd: sözlükdəki entry-lərdə böyük hərflərlə yazmaq mümkün olmadığına görə, yuxarıdakılar erməni əlifbasının yalnız kiçik hərfləridir.

gürcü əlifbası

Müasir gürcü əlifbasında 33 hərf vardır:
ა - a
ბ - b
გ - g
დ - d
ე - e
ვ - v
ზ - z
თ - t
ი - i
კ - k' (vurğulu k)
ლ - l
მ - m
ნ - n
ო - o
პ - p' (vurğulu p)
ჟ - j
რ - r
ს - s
ტ - t' (vurğulu t)
უ - u
ფ - p
ქ - k
ღ - ğ
ყ - q' (vurğulu boğaz səsi)
შ - ş
ჩ - ç
ც - [ts] (rus dilindəki ц səsi ilə ortaqdır)
ძ - [dz]
წ - [ts'] (vurğulu [ts] səsi)
ჭ - ç' (vurğulu ç)
ხ - x
ჯ - c
ჰ - h

qeyd: Gürcü əlifbasında hərflərin böyük formaları yoxdur, bütün sözlər kiçik hərflərlə yazılır.

əbdül həlim hafiz

Misirdə 20-ci əsrin ən məşhur və uğurlu müğənnilərindən biri. Əbdül Həlim təkcə muğənni olaraq yox, həmçinin dirijor, musiqi müəllimi, və aktyor olaraq fəaliyyət göstərmişdir. 1929-cu ildə Qahirədən 80 km aralıda yerləşən bir kənddə doğulmuşdur. Gözəl oxuma qabilyyəti olduöuna görə 14 yaşında Qahirədəki Ərəb Musiqi institutuna qoşulmuş və musiqi karyerasına beləcə başlamışdır. Daha sonrakı karyerası boyunca Misir musiqisinin indiyə qədər ən böyük simalarından sayılan Umm Kulthum və Məhhəmməd Əbdül Vahabla birlikdə işləmək və əməkdaşlıq eləmək ona nəsib olmuşdur. Əbdül Həlim Hafiz 47 yaşında qaraciyər xəstəliyindən vəfat edib. Xalq arasında həddindən artıq sevilən Hafizə dinləyiciləri tərəfindən "Nilin oğlu", "xalqın səsi" və s. kimi ləqəblər verilmişdi. Əbdül Həlimin basdırıldığı gün Qahirənin küçələrində böyük izdiham olmuşdur, və bəzi mənbələrə əsasən, onun cənazəsi küçə ilə daşındığı müddət boyunca ən azı 4 qadın özünü balkondan ataraq intihar etmişdir.
Hafizin aşağıdakı mahnıları şəxsi favoritlərimdir:

(youtube: )

(youtube: )

(youtube: )