Pedaqoq

Piajenin zehni inkişaf mərhələləri:
1. Sensomotor (0- 2 yaş)
2. Əməliyyatöncəsi mərhələ (2- 7 yaş)
3. Konkret əməliyyatlar mərhələsi (7- 11 yaş)
4. Mücərrəd əməliyyatlar mərhələsi (11 +)

Sensomotor

Uşağın xarici aləmi kəşf etməyə başladığı mərhələdir.
Bu kəşf təqlid və ya sınama-yanılma yolu ilə reallaşır.
6 aylıq bir uşağa üz ifadələri göstərildikdə o da həmin
ifadələri etməyə başlıyır, təqlid mövcuddir.
Yəni uşaq dünyanı hissləri və əlləri ilə qavrayır.

Sensomotor mərhələ
6-8 aylar arasında ikincil reaksiyaların koordinasiyası vardır. Yəni refleksiv
davranışlardan məqsədli davranışa keçid müşahidə olunur.
0-8 ay arasında səs bulaşması baş verir. Körpə özünü xarici dünyadan ayıra
bilmir.
Səs Bulaşması: Ən bəsit təqlid və öyrənmə təcrübəsidir. Ağlama səsi eşidən
uşağın, səsi eşitdikdən qısa müddət sonra özünün də ağlamağa başlamasıdır.
8 -18 ay arasında əşya davamlılığının qazanılması gerçəkləşir. insan
davamlılığının qazanılması əşya davamlılığından aslıdır.
Əşya davamlılığı: Körpə ilk vaxtlar gözünün önündən itən əşyanı axtarmır. Əşya
yox oldu deyə düşünür , ağlayır ya da marağını başqa yerə istiqamətləndirir.
Daha sonra əşyalar gözdən itsə də, əşyanın yox olmadığını başa düşməyə
başlayır. Buna əşya davamlılığı deyilir. Körpə
8-12 aylıq olduğu zaman gözünün qabağından itən əşyanı axtarmağa
başlayar. Artıq əşyanı davamlı görə biləcəyini başa düşməyə başlayır.

11ci aydan etibarən əşya kimliyi qazanılır.
Əşya kimliyi: bir şeyin bir vəziyyətdən digərinə, ya da bir
gündən başqa bir günə dəyişmədiyini, eyni olduğunu başa
düşməkdir.
12-18 ay arasında Əşyalara uzanmaq üçün yeni üsullar axtarır.
Məs, yorğanının ucundaki oyuncağa yorğanını çəkərək əldə edə
biləcəyini öyrənir.
Bu da məntiq yürüdərək düşünmə üçün əsas xüsusiyyətdir.

Dövri reaksiya : Eyni hərəkətləri təkrarlama məs,
işığı yandırıb-söndürmə .....
3 növü var;
Birinci dövri reaksiyalar (0-6 Ay): Tamamilə bədənə yönəlmiş təkrar hərəkətlər edir:
Səs bulaşması, daimi barmaq əmmə , tapdığı şeyi ağzına aparmaq və.s
ikinci dövri reaksiyalar (6-12 Ay): Ətrafa yönəlmiş təkrar hərəkətlər edir :əlindəki
qaşığa davamlı şəkildə vurma, çıxan səsi xoşlayıb davranışını təkrar etmə və s.
Üçüncü dövri reaksiyalar (12 Ay + ): Ətrafdakı hadisələrin özünə tətbiqi; Xoşuna
gələn sözü və ya mahnını davamlı olaraq təkrar etmək

Sensomotor mərhələ
Ertələnən (Gecikmiş) təqlid: Çağa müşahidə etdiyi
davranışları o saat təqlid etməyə bilər. Müəyyən zaman
keçdikdən sonra da təqlid edə bilər.
Məs, qonşu uşağın ağladığı zaman özünü yerə ataraq ayaqlarını
yerə çırpdığını görən uşaq bunu o saat etməyə bilər. Amma
evə qayıtdıqdan sonra təkrarlaya bilər.
Ertələnmiş təqlid nitq inkişafının çox önəmli ünsürüdür.

son bəyənilənlər:

oxuyucuların bəyəndikləri: