özümü yaxşı olduğuma o qədər inandırmışdım ki, bir də bu başlığa depressiv nəsə yazmaram düşünürdüm.
amma bu gün özümü o qədər pis hiss etdim ki, duşda gözüm çıxana qədər ağladım. özümü o qədər çirkin hiss etdim ki, evdəki bütün güzgüləri sındırmaq istədim. o qədər dünyaya yad idim ki, özümü kəsib realammı deyə bilmək istədim. "niyə, nədir mənim problemim?" deyə düşünüb dırnağımla dərimi yırtmaq istədim. varlığımı bürüyən qəzəbdən özümü divarlara çırpmaq istədim. kədərdən qusmağım gəlir. səsim batana qədər qışqırmaq, çığırıb üsyan etmək istəyirəm, amma şərait yoxdur. hamıya yaxşıyam deyəndən sonra özümü o qədər ikiüzlü hiss edirəm ki, sifətimi çəngəllə deşik-deşik etmək istəyirəm. fikirləşməkdən beynimin içi ağrıyır, sanki sinirlərimi kəlbətinlə dartıb bururlar. hər şey əsəbimə toxunur. ətrafla dialoqu da mümküncə azaltmışam.
dərdim nədir özüm də bilmirəm heç. bəlkə də məni incidən də budur. niyə beləyəm ki? hər şey yolunda gedəndə anidən çökürəm. bu gün özümü o qədər çox öldürmək istədim ki. amma taqətim də yoxdur. istəməklə də olmur. duşda dəm qazından boğulsam sevinərdim. amma özümü öldürməyə sərf edəcək effort qalmayıb.
niyə beləyəm ki mən. nə vaxta qədər belə çəkəcək? niyə buna dözməliyəm? nə vaxta qədər özümü inandıracam ki sağalmışam? yaxınlarım niyə dözsün ki bu hallarıma?
yenə ağlayaraq qıvrılıb yatacam. sabah da tezdən oyanmalıyam. nüçə aydan bir belə hallara düşməyimi normallaşdırıb yaşamalıyam? niyə də niyə...
neçə gündü ürəyim partlayır, yazmasam olmaz. fikirlərimi ifadə etmək üçün daha uyğun başlıq da tapmadım, bura yazıram.
bir neçə gün əvvəl səngərdən olan videoda əsgərlərimiz arasında belə bir dialoq keçir:
+əziyyətiniz yerdə qalmasın.
-a.y.e jizn voram!
+zəhrimar, a.y.e-nin yeridi?
-şəhid olanda bu videonu paylaşacaqlar e mədəni olun.
+onsuz da mahnı qoyacaqlar da.
-hə, mahnı qoyacaqlar.
bir neçə gün əvvəl tanış qızlardan biri bu videonu whatsapp statusunda paylaşıb altdan o gülməkdən gözündən yaş gələn smileni qoymuşdu. mən isə videoya baxanda ürəyim ağrıdı. gör nə gündəyik ki, əsgərimiz deyir "onsuz da mahnı qoyacaqlar da". məncə gülməli deyil, əksinə çox ağır cümlədi. ölümü gözə alaraq cəhbədə vuruşursan və şəhid olsan ailəndən başqalarının sadəcə reyting xətrinə şəklini, videonu paylaşacağını bilirsən. vallah, çox acınacaqlı durumdur e. iyrənirəm artıq reyting xətrinə şəhidlərimizin, hərbçilərimizin, yaralılarımızın şəkil və videolarından istifadə edən bu cəmiyyətdən. sözün əsl mənasında ürəyim bulanır belə insanlardan. 2-3 dənə eyni mahnı, şəkillər, sonra da tiktokda, instada reyting güdmək.
uzaq tanışlarımızdan biri müharibə vaxtı itkin düşmüşdü, cəmi 19 yaşı var idi. ailəsi bütün xəstəxanalara, cəbhə bölgələrinə səs-soraq salmışdı təki sağ tapılsın deyə. 5 gün əvvəl nəşini gətirdilər, mühasirəyə düşüb şəhid olublar bir dəstə. səhərsi gün anamın telefonunda statuslara baxırdım. ambulansdan tabutu düşürəndə ətrafda 2 cürə insanlar var idi; göz yaşıyla ağlayan yaxınlar və əlində telefon, yaxşı çəkmək üçün bir-birini ayaqlayan iyrənc insanlar. hara gedir bu cəmiyyətin axırı?! dşünməkdən ağlımı itirəcəm. dərmanlar əsəblərimi sakirləşdirir amma kədərə heç nə etmir.
görmə qabiliyyətinin bərpası və ya müvəqqəti yaxşılaşdırılması üçün eynək əvəzi istifadə edilir.
digər rəngli linzalardan fərqli olaraq, optik linzaya daha diqqətlə qulluq etmək lazımdır. bir müddət linza istifadə etmiş biri olaraq, təcrübə və məsləhətlərimi paylaşacam.
ilk olaraq linza almamışdan əvvəl mütləq həkimdən resept alın, gözünüzə uyğun linza nömrəsi qeyd etsin. almaq üçün güvənilir apteklərə müraciət edin.
linzanın yararlılıq və istifadə müddəti var. yararlılıq müddəti istehsal olunduğu tarixdən hesablanır, məs 1,2,3 il və s. istifadə müddəti isə açıldığı, istifadəyə başlanıldığı müddətdən. çalışın istofadə müddəti 3 aydan çox olanları götürməyin, 1 aylıq olsa lap yaxşı.
ilk başlar gözə taxmaq çətin olur, ya tap otuzdura bilmirsən, ya da sürüşür. bir də gözlərmə görmə faizi fərqlidirsə, görüntü ikiləşir, eləbil gözünü çəp üdib baxırsan. amma axşama yaxın, səhərisi görmə düzəlir.
linzanı taxıb ətrafa baxanda wtf dünya var imiş ki deyir insan.
linzanı taxmamışdan və çıxarmamışdan öncə dırnaqlarınızın tutulu və təmiz olduğuna fikir verin. əlinizi spirtləyin, 1 dəq filan gözləyin spirt uçsun.
linzanın suyunu hər gün, ən gec 2 gündən bir dəyişin. mən renu istifadə etmişdim, məsləhətdi. çalışın linzanı havada çox saxlayıb qurutmayın. bir də əlinizin altı təmiz olsun, linza düşsə götürüb təzədən suyunda yuyun. kran suyu və digər sular qəiyyən vurmaq olmaz.
ən pis tərəfi, küləkli havada gözə birazca toz, kirpik və ya nəsə düşsə çox incidir. gözün sulanır, deyirsən bu dəq axıb düşəcək linza. buna görə çantanızda sulu salfet, spirt, bir də linza qabını saxlayın, belə hal olsa çıxarmağa.
su demişkən, çimərkən, hovuzda və s. linza olmaz. gözə su düşsə incidir axıb gözdən çıxsa heç hiss etməyəcəksiz. bir də yatmamışdan, mürgüləməmişdən əvvəl mütləq çıxarın. bir də oyanacaqsız ki, bulanıq görürsüz və linza yapışıb gözə. yaşamışam bunu, çox pis təcrübədi. belə olsa gözə linza suyu damladın, qopacaq.
görsəz gözünüzü incidir, ya da çox bulanıq görürsüz, linzanı çıxarıb suyunu təzələyin. 1-2 saatdan sonra təzədən yoxlayın.
bir də istiyə yaxınlaşsaz linza əriyib gözə yapışacaq mövhumu var, boş şeydi. mən linzanın istifadə müddəti bitdikdən sonra kibritlə yandırdım birbaşa, çox çətin əridi. yəni yoxda narahat olmayın, boş söhbətdi. optik olmasa da, ucuz rəngli linzalarda ola bilər.
hələlik yadıma düşən bunlar oldu.
eskalatorda düşərkən/qalxarkən sağ tərəfi boş qoyub sol tərəfdə dayananlara "icazə verərsiz, keçim?" demək. deyinə-deyinə çəkilirlər, mən də zövq alıram.
sol tərəfi keçid üçün boş saxlayın amk.
1 həftəyə yaxındır ki, içində olduğum durum. yəni sözün əsl mənasında, fiziki olaraq yadplanetli kimi hiss etməyi nəzərdə tuturam burda. səhər dişimi fırçalayanda güzgüdəki əksimə baxıram məsələn, sanki güzgüdə gördüyüm mən deyil, bir *doppelganger*im durub orda. ətrafımdakı insanlar, ailəm də gözümdə qəribə görünür. üzlərinə baxıram, sanki nəsə çatmır, mənim tanıdığım insanlar deyillər. davranışları eyni olsa da, qəribə nələrlə olub sanki, xatırlamıram mən. kravatda uzanıb divara baxıram, özümü bir 3d vizualizasiyanın, zehin aldatmasının içində hiss edirəm. niyəsini heç özüm də bilmirəm. yuxu rejimin də pozulub, hd keyfiyyətli kabus, qorxulu yuxular görüb oyanıram.
bəlkə də, ağlımı itirirəm, paranoyaklaşıram və s. amma indiyə qədər heç vaxt belə uzun müddətli yadlaşma hisslərim olmamışdı. hal-hazırda bu entryni yazdığım əllərimə baxıram və mənə yad gəlirlər. sanki şüurum ətrafdakı hər şeyə üsyan edir.
bəlkə də, hansısa parallel dünyadan yazıram bu entryni. ya da hamımız hansısa parallel dünyadayıq, xəbərimiz yox.
nəysə, belə qatmaqarışıq durum...
Oğurluq, soyğunçuluq və ya ümumiyyətlə güc və ya məcburiyyət yolu ilə qanunsuz mülk sahibi olmağı əhatə edəm cinayət fəaliyyətidir. Yol soyğunçuluğu, quldurluq, qarət, müəssisələrin, bankların və şəxslərin silahlı soyğunçuluğu da daxil olmaqla müxtəlif formalarda ola bilər. Ümumiyyətlə banditlər, yəni quldurlar əsrlər boyu insan cəmiyyətinin bir hissəsi olublar və hərəkətləri tez-tez folklorda, əfsanələrdə və populyar mədəniyyətdə romantikləşdirilmişdir.
Tarixən quldurluq cinayətə şərait yaradan sosial, iqtisadi və siyasi şərtlərə reaksiya idi. Məsələn, iqtisadi çətinliklər dövründə insanların dolanışıqlarını təmin etməkdə çətinlik çəkdikləri zaman bəziləri sağ qalma vasitəsi olaraq banditizmə yönəlirdilər. Quldurlar qanunun aliliyinin zəif və ya ümumiyyətlə olmadığı və ya dövlət hakimiyyətinin məhdud olduğu bölgələrdə də görünür.
Dövrümüzdə banditizm adətən peşəkar cinayətkar qruplar və ya sindikatlar tərəfindən təşkil edilir və həyata keçirilir. Burada artıq qruplar cinayətlərini törətmək üçün qabaqcıl texnologiya və taktikalardan istifadə edirlər. Hədəfləri əsasən varlı insanlar, müəssisələri və maliyyə qurumları olur və məqsədlərinə çatmaq üçün şiddət və ya təhdidindən istifadə edirlər.
Banditizm cəmiyyətlərə və iqtisadiyyata əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir, fərdlər, müəssisələr və hökumətlər üçün qorxu, məhv və maliyyə itkisinə səbəb olur. Quldurluqla mübarizə aparmaq üçün hüquq-mühafizə orqanları nəzarət, kəşfiyyat toplama və təqib daxil olmaqla müxtəlif strategiyalardan istifadə edirlər. Bəzi ölkələr, cinayətkar davranış ehtimalını azaltmaq üçün yoxsulluq, bərabərsizlik və zəif idarəetmə kimi banditizmin əsas səbəblərini aradan qaldırmaq üzərində çalışırlar.
Rəvayətə görə, edipin atası louis gələcəkdə oğlu tərəfindən öldürüləcəyi haqqında xəbərdarlıq alır. Buna görə oğlu edip doğulan zaman onu cithaeronda ölümə tərk edirlər. Lakin çobanlardan birinin uşağa yazığı gəlir və öz övladları kimi böyüdürlər.
Edip Thebesə gedən zaman yolda atası louis ilə qarşılaşır və onu öldürür. Thebes yolundakı sfinks insanlara suallar verir, cavab verə bilməyənləri öldürürmüş. Edip bütün suallara cavab verdiyindən, sfinks özünü öldürür. Edip thebesə gələrək özünü kral elan edir və dul qalmış anası ilə evlənir*
Anası olduğunu bilmədən
. Homerin dediyinə görə, edip həyat yoldaşının əslində anası olduğunu öyrəndikdən sonra özünü asmışdır.
Edip anasına qarşı olan istəyi və onunla evlənməsi ilə Freudun edip kompleksi anlayışına da ilham olmuşdur.
*paul auster*in 1995-ci ildə yayımlanmış qısa hekayələr toplusu. hekayələr yazarın həyatında baş verib, xoş və pis təsadüflər, yanlışlıqlar nəticəsində baş verən hadisələr, gözlənilməz və qəribə olaylar məcmusudur bir növ. sanki bir neçə dost bir araya gəlib başına gələn qısa, maraqlı hekayələri danışır ha, sanki bir kitaba yığılıb elə.
yazıçının oxuduğum ilk əsəri idi. yanlış seçim etdim, deyəsən. qısa olduğu üçün başladım, amma çox çəkdi bitirməyim. doğrusu, gözləntilərimin çox-çox aşağıaında qaldı. oxumağa vaxt itirməyə dəyməz, məncə. yəni xəyalpərəst birysəniz və təsadüflər sizi çox təəccübləndirirsə, bəyənə bilərsiz. bilmirəm, bəlkə də, mənim zövqümə xitab etmədi. amma ümumən kitab insana nəsə qatmır.
bəzi hekayələr qurmaca təsiri bağışlayır, amma yazar bildirir ki, hamısı real hadisələrdir. ümumilikdə süjet xətti çox zəif təsir bağışladı mənə. sanki başdansovdu yazılıb.
yenə də, çox insan bəyənib kitabı. itirdiyim vaxtıma heyfim gəlir. son zamanlar oxudğum kitablar arasında məni ən çox məyus edən bu oldu.
Bayaq nənəm zəng edib, biraz nənəmlə, babamla danışdım. Nənəm deyinir ki, baban eləbil sibirdədir, elə bərk-bərk qalın geyinib. Pişik kimi də peçin yanında oturur. Öz aralarında zarafatlaşırlar, söz atırlar şirin-şirin.
babamla danışdım, hal-əhval tutdum. Sağollaşanda deyir kaş bir ekran, monitor ola, ürəyimizi göstərə sizi nə qədər çox istəyirik, nə qədər çox sevinirik uğurlarınıza. Gözüm doldu danışanda, ürəyim isindi.
nənəmlə sağollaşdım, telefonu söndürmədən qoydu kənara, eşidirəm mən də dediklərini. Babama deyir ki, bu uşaqlar irəli getdikcə bütün dərdimi, ağrılarımı yaddan çıxarıram, ürəyim sevinir.
indi təbəssüm yayılıb sifətimə, günün gərginliyi getdi üzərimdən. Sevilmək və sevildiyini görmək həqiqətən gözəl hissdir.
)
