bugün ən yaxın dostum bu mahnını paylaşıb və başlıq olaraq. “hələ də” yazıb.
ən son 10 il bundan əvvəl siqaret çəkən mən, nə çətinliklərdən keçmişəm bu 10 ildə amma ilk dəfə siqaretə sığındım.
17 ildir dostuq, eyni məktəbdə, eyni sinifdə, oxuyub eyni hazırlıqlara getmişik və qonşu olmuşuq. indi ayrı ölkələrdə yaşasaq da tez-tez hal-əhval tuturuq birbizimizdən. mahnının yada saldıqları bir yığın peşmançılıq və acıdır. 11-ci sinifdə oxuyanda məşğələlərin birinə jalə adlı qız gəlmışdi, çox gözəl, səmimi və ağıllı qız idi. elə ilk zamanlardan turalın xoşu gəlmişdi jalədən. qısa müddət sonra məşğələ adı ilə nömrəsini alıb danışmağa başladı sonra da artıq yarı-sevgili, yarı-dost kimi münasibətləri başladı. jalə haqqında heçnə bilmirdi tural yavaş-yavaş öyrəndikcə vəziyyət qarışırdı. jalə nənəsiynən kirayədə tək yaşayırdı özünün də dediyinə görə başqa heç kimi yox idi. 17 yaşın verdiyi ərgənlik dəliliyi və mental dəyərlərin basqısının yaratdığı o “yaxşı oğlan” havası var hər ikimizdə də, nə də olsa dostumun sevdiyi qız idi öyrənməli idik haqqında hər şeyi. əvvəl kirayədə qaldığı əraziyə gedib dost-tanışdan soraqlaşdıq. o günü unutmaq hətta imkanım olsa silmək istəyirəm. biz ərgən gənclərin ən qorxduğu şey olmuşdu. jalənin anası el arasında məşhur olan adı ilə desək “qəhbə” idi. 4 il əvvəl (jalənin 13 yaşı olanda) bir kef məclisindən qayıdanda avtomobil qəzasında ölmüşdü. o vaxtdan nənəsi baxırdı qıza amma jalə böyüdükcə və gözəlləşdikcə qonşuların gözündə anası ilə eyni tərəziyə qoyulmağa başlamışdı. elə bu səbəbdən köçmüşdülər o ərazidən. ikimizdə eşitdiklərimizdən göt-baş olmuşduq, neynəyəcəyimzi bilmirdik. tural nə qədər mental tərəfi ağır bassa da, yaxşı tərəflərini qabardırdı söhbətin. “ belədi ki, o vaxt 13 yaşı varydı jalənin, uşaq idi də, həm odi sən özün də tanıyırsan jaləni elə qız ddeyil. həm də unudulub gedər də, anası çoxdan ölüb uje” o vaxtkı “yaxşı oğlan”lıq damarım hər nə qədər imkan verməsə də susdum. beləcə davam elədi münasibətləri. 3-4 ay sonra şəhərdə bayram tədbiri vaxtı yığılıb getmışdık tədbirə. jalənin köhnə sinifyoldaşlarından bir standart ağzıqaza tipin öküz kimi davranışından sonra eyni mövzular yenə üzə çıxmışdı. artıq bizim məktəbdəki bir çoxları da bilirdi məsələni, bir neçə gün sonra da artıq bütün məhəlləyə yayılmışdı söhbət. mən razı olmasam da tural hələ də vecinə almırdı söz-söhbətləri. 3 ay da keçdı birtəhər və imtahandan sonra jalə yaxşı bal topladı amma tural qəbul ola bilmədi. elə ən çətin məqam da burda oldu.
tural əsgərliyə getməli idi, jalə isə bakıya. belə halda tural ailəsinə vəziyəti açıqladı və təbii ki, reaksiya gözlənilən kimi oldu, “qəhbənin qızını gəlin edə bilmərik”. tural əsgər getdi, heç nəzuniyyətə də gəlmədi 1,6 il. jalə isə nənəsi ilə bakıya getdi. 5 il sonra nərimanovda bir gecə klubunda görmüşdüm jaləni, anasının yolunu tutmuşdu, amma istəyərək yox, mən məcbur etmişdim, tural məcbur etmişdi, turalin ailəsi, qonşuları, qohumları, o ağzıqara sinifyoldaşı, bir sözlə hamımız.
bir-birimizi görməzlikdən gəldik o an, sonra mən çıxdım. sonradan haqqında elə bizimlə bərabər məşğələyə gələn qızdan öyrəndiyim şey 3-cü kursda oxuyanda nənəsi rəhmətə gedib. elə o məşğələdəki qız da eyni əda ilə dedi ki, “jalə də anasının yolunu tutub, yaxşı ki tural o vaxt səhv etməmişdi, yoxsa bu qız elə nə olursa olsun qəhbəlik eliyərdi”.
utandım sözlük, çox utandım yerə girdim, özümü çox günahkar hiss edirəm, niyə indiki düşüncələrim, yanaşmam o vaxt yox idi. bilmirəm nə edə bilərdim amma yenə də çox peşman hiss edirəm.
tural əsgərlikdən sonra mumya kimi qayıtdı, 1-2 ilə toparlandı amma arada hələ də yadına düşür, ən son 14 ay əvvəl azərbaycana qayıdanda danışmışdıq bu haqda. hələ də özünü günahkar hiss edir.
bu mahnı da jalənin tural əsgərliyə gedəndə “qəhbənin qızını gəlin eləyə bilmərəm” mövzusundan sonra turala göndədiyi mahnı idi.
türkiyəyə yenicə gəldiyi zaman dostumun başına gəlmiş hadisə:
- kızım ailenizin durumu nasıl?
+ şükür abla, babam ailesini dolandırıyor.
-ne?? baban kendi ailesini mi dolandırıyor?
+evet tabii, başkasının ailesini dolandıracak değil ya
- error
son 7 ildi yalnız yaşayıram indi ümumiyyətlə başqa bir ölkədə tanımadığım insanların əhatəsində. ən çox təkliyi hiss etdiyim an, təklikdən qusduğum an ad günümdə olmuşdu. ən qəribəsi yanlızlıqla mübarizə apardığını zənn etməkdir. illərin təkliyi mənə mükəmməl yemək bişirmək bacarığını bəxş edib. ad günümə levengi hazırlayırdım 2 saat əlləşdikdən sonra alındı. mağazaya içki vi meyvə almağa getmişdim alma və içki aldım. normalda o fəsildə yağış olmaz amma güçlü yağış var idi. mağazadan çıxıb evə qayıdanda 3 pivə və 4-5 almanı saxlamadı torba çırıldı mən dərhal pivələri tuttum ki düşməsin. yan tərəfə əyilən torbadan almalar töküldü. güclü yağış, ətrafda almalar, ilk dəfə tək olduğumu hiss etdim bu qədər dərin. elə bil o almalar illərdi təkliyə qarşı özümdə saxladığım dirəncim idi bir bir yuvarlandı gözümüm önündə. 30 saniyə təxminən qaldım o vəziyyətdə almaları yığmadan getdim evə ad günü şamını ləvəngiyə sancdım çətinliklə. elə qeyd etdim tək başıma ilk dəfə idi tək olduğuma üzülmüşdüm.
bir dəfə 6 erməni xanımla tanış oldum. çox dünyagörmüş, savadlı idilər. 6-sı da erməni, rus və ingilis dilindən əlavə bir əcnəbi dil bilirdi. aramızda dolma, sarı gəlin tipli söhbətlər olmadığına görə çox mehriban olduq və son gün ayrılanda bələ bir cümle işlətdi biri: 'biz iki bədbəxt xalqıq ki, təhsilsizlik ucbatından siyasətçilər ömür boyu üzərimizdən pul qazanıb, olan isə biz sıarvi vətəndaşlara olub'
onu da öyrəndim ki, dövlət səviyyəsində burun əməliyyatı programı var və istənilən şəxsə (xüsusən qızlara) kiçik yaşlarında əməliyyat olması üçün yardım göstərilir.
bir məqamı da qeyd edim ki, onlar da aşırı dərəcə mentalitetə bağlıdırlar və bakirəlik çox önəmlidir.
illər sonra yazmağıma səbəb olan hadisə.
afrikalıların məşhur bir atasözü var. "fillər savaşar, çəmənlər əzilər"
bizimkisi elə o məsələdir. Fillərin kim olduğunu hamımız bilirik, elə çəmənlər də bilir. indi klavyatura cəngavərləri yəqin heç vaxt şəhid övladına atasının bir də geri gəlməyəcəyinin izah olunduğu səhnəni görməyib. Ümid edirəm heç vaxt da görməzlər.
Şəhid atalarının "Vətən sağ olsun!" cümləsini hər eşidəndə, əsgər ölümlərinə son aksiyasından sonra, övladının fotosunu qucaqlıyıb bir küncdə oturan Bəyalı dayının şəkli gəlir gözümün önünə.
Atası Qarabağda şəhid olmuş bir dostum var. Atasını xatırlaya bilmir heç. övladı olanda demişdi ki, "mən ata görməmişəm axı, bilmirəm necə ata olunur. nə etməliyəm, necə davranmalıyam?" amma illər boyu unutmayacağım sualı bu idi: "torpaqlar hələ də işğal altındadırsa mənim atam niyə şəhid oldu axı???"
bakıda bir şirkətdə yaxşı maaşla işlədiyim vaxtlardı. amma oxuduğum analizlər devalvasyanı göstərirdi və qərara aldım ki, çıxıram ölkədən. ya malaziyaya (şəhər seçməmişdim hələ) gedəsiyəm ya da istanbula. ağlıma qıfnan sıçalar istanbulu seçdim. bir ortabab şirkət var, yaxşı işlər görsə də tanıtım problemi var. anlaşdıq getdim istanbula. şirkətin mənən gözləntisi böyükdü. məllim, əjdaha zad.
ilk gün işə gəldim, tanışlıq faslını keçdik. masamı göstərdilər kompyuterim falan yenidi.
oturdum biraz araştırma digital tərəfdəki əksikliklər zad. kiçik bir hesabat hazırladım. təqdim etdim amma bir yerdə ilişdilər (seo sistemi ilə bağlı idi) dedim gəlin başa salım loru dildə. otaqdan keçdim kompyuterimin başına, müdür və 2 qadın (orta yaşlı, biri türbanlı) arxamca gəlmək üçün qalxdilar ayağa. kompu açdım ki, mənən sonra bir işçi kompyuterimdə oturub (mənim ilk iş günümdü və bu adamın xəbəri yoxdu, normalda o kompyuter boş qalırmış və bu ağsaqqal da beka olanda otururmuş) və sağ olsun porno saytı açıqdı. normalda türkiyədə bu tip saytlar açılmır. müdür və bu iki qadın çatmamış pəncərəni bağladım ama bir insanın başına gələ biləcək ən pis hadisə gəldi başıma. virus tipli bağlantı açılıb yeni pəncərədə və mən porno saytı bağlayan kimi (bu an müdür və iki qadın arxamda durub ekrana baxır) alt pəncərədəki bikinilı yapon qız və penis böyütmə reklamı gəlir. təbii ki, mexaniki olaraq pəncərəni bağlamağa çalışıram amma virusun növü etibarilə bağlanmır.
o an həyatımın geri qalanını zaur baxşəliyev vucudunda davam etdirməyə razı idim, ömrümün sonuna kimi sumqayıta 20 qəpik istəyən qaqaşların "çeçenka" tipli saç formasını qəbullanardım, nə bilim ala sevərdim qəhbə çıxardı zad amma bircə o türbanlı xalaşkanın
- "odi bey, siz yarım kalan işinizi bitirin biz sonra bakarız sorun neymiş" söz soxuşunu eşitməyəydim.
illər öncə məktəbimizdə baş verən bir hadisə. məktəbdə kiçik tədbir olur. hər kəsin başı tədbirə qarışmışkən yuxarı siniflərdən bir qaqa və bir qız bu fürsətdən istifadə edərək koridorun sonunda girişir bir-birinə ) bu bihudə cavanların bəxti gətirmir özüdə necə. başı qarışan gənclər qeyri-ixtiyari bəzi səslər çıxarır və bu an oradan keçən səsə həssas direktor umuz söhbəti göydə tutur və yaxınlaşır gənclərə. o an çatır ki qızın liftciyi oğlanın əlindədir. anlamsızca soruşur:
direktor: o nədi əəə?
cəngavər: heç məllimə boks əlcəkləridi dərsdən sonra məşqə gedəcəm.
direktor: error
sözügedən hadisədə öpüşməyən gənclərə təpik atan jurnalistdir. adam yazıb ki, öpüşməyə hazırlaşırdılar ki təpik atdim. yəni bunun özü də mübahisəli haldır nəyə əsaslanıb öpüşəcəklərini yəqin etmisən? bundan əlavə olaraq cəmiyyət fərqli düşüncəli insanların toplusu olduğundan bir başqasının düşüncəsinə görə kiçik uşaqların bunu görməsi qəbul olunmazıdr. bunu da başa düşmək olar necə ki sən azadsan qarşındakı insan da azaddır falan filan. hər şeyi anlamaq olar. amma o tərbiyəsinin pozulacağından qorxduğun uşaqların gözü önundə "ay eşşək, utan zad " deyib təpik vurmaq uşaqlara ömür boyu travma yaşadacaq. o uşaqlar böyüdükcə də kiməsə qarşı sevgi məhəbbət hissinin açıq şəkildə nümayişindən qorxacaq. çünki rol model olaraq qəbul etdikləri ataları onların gözü önündə kimisə qucaqlaşdığına görə təpikləmişdi. belə səydıllax paradoksal vəziyyət. hər dəfə deyirəm ki bu ölkə daha nəyi ilə təccübləndirə bilər axı məni ama yenə də tapır nəsə və hər gün kiminsə yerinə utanıram.
hələ özünə marketoloq deyənlərin bunu gündəm olaraq qəbul edib taksi şirkətinin dijital kontenti üçün istifadə etməsi niyə ölkəyə qayıtmamalıyam (marketing sferası baxımından) sualına ən azı 2-3 aylıq daha cavab olmuşdur.
baş prokurorluqda qadın cinayətlərini araşdiran bir dostumuzun danışdığı real cinayət hadisəsini xatirlatdı.
eyən bunun kimi bir vəziyyətdə gəlinin bakirə olmadığını idiia edən bəy gəlinin başını kəsmişdi. ekspertiza rəyində məsələnin bəydən qaynaqlandığı və gəlinin bakirə olduğu anlaşılmışdı.
qadına, onun bədəninə, qərarlarına, bütün həyatına mülkü kimi baxan, beyni iki ayağının arasında olanlarla eyi cəmiyyətdə nəfəs belə almağa utanır adam.
həə bunu da umbaylayın, facebook twitter deyil ki, sizə yeni şəxsiyyət qazandırsın özünüzü maskalayasınız onsuz da kim olduğunu bilməyəcik umbayla gəlsin.
dünən gecə küçələrdə dolaşırdım yenə boş-boş. dedim gedim unkapanına plov yeyim. aksarayda – insanların yaşamaq uğrunda apardığı mübarizəni izləyə-izləyə döndüm unkapanı yolu, reşat nuri səhnəsinə tərəf. aldım plovu plastik çəngəli götürüb plovun üstündəki noxud dənələrinə tutturmağa çalışaraq oyalanırdım. o plovçuda kiçik plastik oturacaqlar var, yay-qış demədən gecələr səhərə kimi növbə olur və çox adam yer olmadığından hündür səki tipli yerdə oturaraq yeyir plovu. mən də eyni qayda ilə oturmuşdum ki, 2 xanım da oturdu yanımda, elə ilk dəqiqədən qəribə aksent ilə türkçə danışan xanım diqqətimi cəlb elədi. fiziki görünüşü qəribə idi, ərəblərə oxşasa da sarışın idi və çox da gözəl idi. danışığından içkili olduğu anlaşılırdı. əlindəki ayranı oturduğumuz səkinin üstünə qoymaq istəyəndə aşdı ayran amma vaxtında durdum deyə şalvarıma gəlmədi. qırıq türk aksenti ilə gülə-gülə üzr istədi və dedi ki, gəl keç bu yanımızda otur. əyləşdim sonra tanış olduq
-mən odi.
+ismim khayla esmadı.
- necə?
- 2 adım var, khayla və esma. atam amerikalı idi və iraqda anamla tanış olub evlənmişdilər. mən doğulanda 2 ad qoyublar hər iki tərəf üçün də rahat olsun deyə. türkçəsini rahat anlamadığm üçün ingiliscə davam etməyi təklif elədim. sonra yanındakı qızı göstərib dedə ki,
+bu klarisdi, mənim sevgilim.
-necə?
+sevgiliyik, mən lezbiyanam.
dedim belə cəsarətlə açıq aydın deyə bilməyin... klaris içkinin verdiyi cəsarətdir deyib güldü. qoşuldum bunlara tarlabaşında enib ara küçədən istiqlalın paralel küçəsinə gəldik. fabrika var yaxşı və ucuz pivələri olur. biraz içdik ama khyla artıq ayağüstə dura bilmirdi. hesabı ödədikdən sonra klaris yaxında qaldıqlarını dedi və xahiş elədi ki, kömək edim kyhaylanı evə aparmağa. qoşuldum taksim meydandan sağa tərəf alman səfirliyinin yanındakı yoxuşdan enib çatdıq evə. klaris dedi gəl kofe içək həm ayılarıq biraz həm də endiyimiz yoxuşu qalxmaq yoracaq səni, biraz dincələrsən.
khaylanı otağına aparanan sonra 2 kofe ilə gəldi, bodrum katın arxasnda ümumi bınanın istifadə etdiyi kiçik baxçaya çıxdıq. siqaret yandırdı və heç bir səbəb olmadan başladı khayladan danışmağa.
iraqda müharibə ərəfəsində atasını amerikalı olduğu üçün öz qonşusu öldürüb. anası o qarışıqlıqda hər kəsin gözünə girəcək olan sarışın 11 yaşlı qızı alıb qaçır. türkiyə ilə iraq sərhəddində qaçqın düşərgəsində qalırlar qısa müddət. sonra müharibənin acısı-ağrısı bu qızcığazdan da yan keçmir. anası düşərgədə də amerikalı olduğü üçün qızını qorumaqda çətinlik çəkir. sonunda məcbur olur sərhəd türkiyə kəndindən bir ailəyə verir qızı (yaşlı bir kişiyə ərə verir, bəli 11 yaşında)
bir siqaret də yandırırıq, kofeni təzələyir klaris, khaylanın otağına baş çəkib qayıtdı masaya. mən də gerisini elə düşünürdüm amma düşündüyümnən də pis olub hadisələr. bu əslən ərəb olan türk ağsaqqal (54 yaşında) ilk 2 il yaxşı davranır qıza, yaxşı dediyim təcavüz etsə də döymür. 2 ildən sonra artıq döymək, ac saxlamaq, ağlagəlməz fantaziyalar başlayır. iş o yerə gəlib çatır ki, kişi qızı başqalarına pulnan satmağa başdıyır. düşünün ərəblərin yaşadığı cinsi olaraq afrika aclığını yaşayan topluluğa sarışın 14 yaşlarında bir qız verirsən. 1 il də belə davam edir. sonunda artıq uşaq bədəni o qədər təcavüzü qaldırmadığı üçün xəstəliklər başlayır. elə həyatı da orda qurtulur demək olar. kənddəki arvadlardan biri həkimə xəbər edir. həkim yaşadığı şokdan sonra polis çağırır və qızı təcili konyaya xəstəxanaya gətirilər. bir neçə ay davam edən müalicə sonra bir neçə il də psixoloq yardımı ilə toparlanmağa doğru gedir. amma khayla yaşadığı travmalardan dolayı kişilərdən qorxur və tez-tez panik ataklar keçirir. xəbər televizya və qəzetlərdə yayımlandığı üçün böyük səs-küyə səbəb olur. istanbuldakı amerika səfirliyi məsələyə əl atdıqdan sonra qıza sahib çıxırlar. bir neçə il de keçdikdən sonra khayla normal həyata dönür amma təbii ki, uşaqlıq travmaları da onunla bərabər yaşayır. kişilərə qarşı olan nifrətdən dolayı sevgi münasibətləri də fərqli şəkildə formalaşır. khayla və ya esma indi istanbulda yaşayır, ögey anası diplomat fəaliyətini bitirib geri qayıtsa da khayla istanbulda qalır. hazırda bir şirkətin maliyyə şöbəsində işləyir klarislə də orda tanış olub sevgili olublar. belə həyata siqaret, kofemi dayanar sikərlər kofenı klaris susanda baxdım ki, əlimizdə pivə butulkası var. gecəni də elə orda qaldım, səhər 6 da oyanıb çıxdım ki, işə çata bilim. mesaj göndərib mənə khayla “dünən üçün bağışla, heçnəyi xatırlamıram. amma gəl həftəsonu bunun əvəzini çıxarıq”
hər kəsin bir hekayəsi var günlük. həyatda ən yaxşı bacardığım şey də deyəsən elə hekayə dinləməkdi.
02.06.2016
Bu gün iş yoldaşlarımnan birinin atası dünyasını dəyişdi. Özü də gözlənilən idi, xəstə və yaşlı idi adam. Səhər Mustafa bəy bildirdi ki, hər an xəstəxanaya gedə bilərəm atamin vəziyyəti yaxşı deyil son 2 gündə. Mustafa bəy əslən sivaslıdır, 45-50 yaşlarındadır və elə sivaslılara xas igid görünümlü, cüssəli biridir. Hər nə qədər gözlənilən olsa da ölüm xəbəri sarsıtdı Mustafa bəyi. 2 ildi yan-yana çalışdığım ən çətin zamanlarda belə soyuqqanlı olan adam neçə aydır hazır olmasına baaxmayaraq gözlərimin önündəcə çökdü xəbərdən. Ağladı, səssiz-sədasız, sadəcə ağladı. Susaraq hönkürdü sanki. Sonra da getdi. Yemək fasilədində digər iş yoldaşım dedi ki, rəhmətə gedən Mustafanın doğma atası deyil. Mustafanın atası o uşaq olanda atıb gedib və anası imkansızlıqdan onu uşaq evinə verib. Sonradan ailə həyatı quran ana mustafanı da yanına alıb. Rəhmətə gedən kişi də Mustafanı uşaqlarından ayırmayıb, oxudub və şərait qurub. Qəribə hiss idi. birini itirmək, hətta itirməyə hazır olduğun anda belə çətindi. Ən əsası isə yaşanmış xatirələr falan deyil, əziyyətlə əldə etdiklərini qeyd edəndə yanında sevdiklərinin olmamasıdır.
Ən son dünən axşam danışdım atamla, həftədə 1 dəfə skype edirik, amma sanki hər dəfə 1 il daha yaşlanırmış kimi dəyir gözümə. Nə qədər sıxıntılarının, çətinliklərinin olduğunu bilsəm də gizlədir, hər şey yaxşıdır deyib yola verir məni. "Bəs yaşın da keçib çoxdan, evlən ay bala, çətindi qəriblikdə tək yaşamaq" cümləsini isə avtomat pilota bağlayıb hər dəfə təkrar edir.
Atamın ən sevdiyi mahnıya qulaq asıram indi.
günlük,
dünən luna parka gedə bilmədik. qar yağdı, yağışa çevrildi, nəsə alınmadı. getdik ən sevdiyim kafeyə balatda naftalin kafe var (meslehetdi) orda 1-2 saat oturduq. evə tez qayıtmalı olduq. gecə saat 12:30 falan idi film izlədikdən sonra çıxmişdıq qartopu oynamağa. babat əyləndik.
bu sabah onu yunanıstana yola saldım. bayramı sevgilisi ilə orada qeyd edəcəklər. görüşüb vidalaşdıq, geri döndüm, elə gündəyməzimi yenicə metro oturacağına qoymuşdum ki, səbəbsiz bir gülümsəmə yarandı üzümdə. əla zaman keçirdik. kim bilir bir də nə vaxt qarşılaşacıq. metro tuneldən çıxan kimi whatsapp'a bir mesaj gəldi.
'sağ ol hər şeyə görə, ama bil ki getmək mənim üçün çox çətindi. yaxşı bax özünə'
sosial şəbəkələrdə də bu tipli yanaşmalar gördüm #239775
əmir qulu olmaq anlayışı mənə görə daha fərqlidir. məsələn üniversitetdə müəllim və ya xəstəxanada tibb bacısı işləyən biri zorla yapa üzv edilə və bəzi tədbirlərə məcburən aparıla bilər bu qaçılmaz reallıqdır. müəyyən səbəblərdən (ailənin iqtisadi və sosial maraqları ucbatından ve.s) bunlara dözmək olar. məcburiyyətlə seçimin arasında incə yox ərə getməmiş qız qaşları kimi qalın bir xətt var. məsələn zərdabda, yevlaxda, gəncədə və unutduğum digər bölgələrdə prezidenti qarşılayan zaman səsləndirilən fikirlər, bənzətmələr, oxşatmalar, tapmacalar falan bir seçimdir. gözə girmək istəyən, qabağa getmək istəyən kəslərin seçimdir, yoxsa 85 yaşlı dayının "allah ömrümnən alıb ömrünə calasın" deməsinin məntiqi açıqlaması yoxdur. eləcə də bu hakim bəy, görüşlərdə falan məcburi iştirak etsəyi anlamaq olardı, lakin sevərəkdən, 9 il iş istəyən prokurorun qərarına istəyərəkdən, gözə girsin deyə, market alış-veriş kartlarına bonus verən kimi 1 il də özünnən əlavə edən, gənc insanın həyatını görməzdən gələn hakim əmir qulu deyil, doymayan və daha çoxunu istəyəndir.
black sözünün qara mənasında işlədilmədiyi ifadə.
black sözü həm də xeyir götürməmək (mayada qalmaq) mənasına gəlir. buradakı black sözünün mənası da edilən yüksək endirimlərlə bağlıdır. şirkətlər bəzən xeyir götürmədən sadəcə məhsulun transport və bəzi kiçik xərclərini qarşılayan məbləği maya dəyərinə əlavə edərək satırlar. bu şükran günün qeyd oldunduğu ölkələrdə həm də marka imici ilə bağlıdır.
yəni müsəlmanlarla və ya cümə günü ilə heç bir əlaqəsi yoxdur.
şübhəsiz ki, ən məşhuru hər şey şünas olanlardır. bu tip insanlar aşağıdaki xüsusiyyətlərə sahibdir.
- bilmirəm, məlumatlm yoxdur, eşitməmişəm, görməmişəm, dadmamışam və.s inkar şəkilçili fellərdən uzaq durmaq
- qadın xəstəliklərindən tut keplerqanad4887 astroidinə kimi bütün mövzularda fikir bildirmək
- soruşulan adres madagaskarda olsa belə sənə yolu tərif edə bilmək,
- bütün siyasi söhbətləri "hamısı amerikanın oyunlarıdır" , "rusu cibinə qoyma, o boyda amerika heç rusa bata bilmir" və "dövlətnən dövlətçilik eləmək olmaz" qəlibləri ilə bitirmək
- dini mövzuları "quranda hər şey şifrə ilə yazılıb, hər adam anlamaz" qəlibi ilə bitirmək.
qafqazdakı vəziyyəti tamamilə dəyişəcəyini inandığım vəziyyət. amerikanın 'frontera resources' şirkətinin açıqlamasına görə gürcüstanda 5,3 trilyon kubmetr ehtiyyatı olan qaz yatağı tapılıb. nəzərə alın ki, bu dünyadakı ən böyük qaz ixracçılarından olan 'gazprom' şirkətinin ehtiyyatlarının 15%-ni təşkil edir. şirkətin prezidenti stiv nikandros yaxın 5 il ərzində bu ölkədən türkiyə və avropa ölkələrinə qaz ixracına başlayacaqlarını deyib. nəhəng qaz yatağı cənubi kaxetiya bölgəsində yerləşir.
hər zaman ' e bu gürcülərin heşnəyi yoxdu belə elirlər, gör nefti-qazı olsa neyniyər' deyənlər üçün 5-cə il də gözləyin görün dirçəliş və inkişaf necə olur.
sözlükdə sumqayıtlı yazarlar çoxdu və yəqin ki, bu məqamla qarşılaşmış olarlar.
il 2010 ilk dəfədir ki, sumqayita gedirəm. avtovağzalda mindim mikroavtobusa. yolda sürücü gediş haqqılarını yığmağa başladı və belə bir cümlə eşitdim.
"daldan verməyən qalmasın" ilk dəfə olduğu üçün gülməmək üçün özümü zor saxladim ama doğrusu hələ də söhbəti tam anlamamışdım. sonra əlavə etdi ki, "say düz gəlmir, arxadan kim vermiyibsə versin" onda uje anladım ki mənnən başqa hamı hər gün bu avtobuslara minir deyə heç kim ekstra bir reaksiya vermir.
edit: sözlükdəki sumqayıtlı yazar sayı entrydəki umbay sayı ilə ölçüləcəkdir -*
)
