vinnipeq canavarı

kanadalı yazıçı ernest thompson setonun hekayəsi

Mənim Vinnipeq canavarı ilə ilk görüşüm 1882-ci ilin böyük çovğununda baş vermişdi. Martın ortalarında mən iyirmi dörd saat ərzində preriyadan keçərək Vinnipeqə çatmaq ümidiylə Sen-Poldan çıxdım. Lakin küləklər padşahı başqa fərman verdi və yer üzünə quduz tufan yolladı. Qarın arası neçə saat kəsmədi, yağdıqca yağdı. Mən hələ ömrümdə belə çovğun görməmişdim. Bütün dünya qara qərq oldu - qar, qar, qar, sovrulan, dişləyən, sancan, sayrışan, uçuşan qar. Və fısıldayaraq irəliləməyə çalışan parovoz bu qanadlı, saf, ləkəsiz təmizliyin uçuşan kristallarının əmriylə durmağa məcbur oldu. Yolumuzu kəsmiş qar təpələriylə bacarmaq üçün neçə güclü əl beldən, kürəkdən yapışdı və bir saat sonra parovozumuz yalnız növbəti qar təpəsinə dirənib durmaq üçün yerindən tərpəndi. Asan iş deyildi: günlər, gecələr uzunu biz ya qar təpələrinin içinə girir, ya da onu zəhmət bahasına təmizləyib birtəhər çıxırdıq, külək isə qarı elə hey sovurur, sovururdu. Emersona iyirmi dörd saat yolumuz qalıb - dəmiryolunun təmsilçisi belə dedi, lakin qar çovğunundan ən yaxşı müdafiəçi qovaq meşələri olan Emersona çatana kimi iki həftə ötdü. Oradan qatar sürətlə hərəkət etməyə başladı. Kiçik qovaq meşəliyi getdikcə sıxlaşır, neçə millərlə uzanan, adda-budda talaları ağaran əsl meşəyə keçirdi. Vinnipeqin şərq ətraflarına yaxınlaşanda biz meşənin qırıldığı, əlli addım eni olan bir açıqlıqdan ötdük və onun tən ortasında gördüyüm mənzərə məni qəlbimin dərinliklərinə qədər sarsıtdı. Açıqlıqda böyük bir it sürüsü vardı - cürbəcür, irili- xırdalı, kürən, ağ, qara. itlər həyəcanlanır, nədənsə çəkinirdilər. Bir dənə balaca, sarı it isə qarın üstünə yıxılmışdı. Bir kənarda isə iri, qara bir it hürərək dartınır, amma digər itlərin əhatəsində qalmağa çalışırdı. Tən ortada isə yekə, qaşqabaqlı bir canavar durmuşdu. Canavar? O, az qala, mənə şir kimi gəldi. Tək-tənha durmuşdu - qətiyyətli, sakit, boynunun tüklərini qabartmış, ayaqlarını yerə möhkəm dirəyərək durmuşdu və gah ora, gah da bura baxırdı, bütün istiqamətlərdə hücuma hazır idi. Dodaqlarının ifadəsindən kinayəli bir təbəssüm oxunurdu, hərçənd bu ifadə, çox güman ki, adi döyüş pozası idi. Öz satqınlığından utanmalı olan canavarabənzər yekə köpəyin rəhbərliyi altında bütün it sürüsü onun üstünə, bəlkə də, iyirminci dəfə cumdu. Əzəmətli yırtıcı isə ora-bura soxularaq yalnız dəhşətli çənəsini şaqqıldadırdı: şaqq, şaqq, şaqq. Canavar zingildəmir, ulamır, hürmürdü. Amma bu arada bütün dəstə onu elə əvvəlki kimi hərəkətsiz, ipəyatmaz, sağ-salamat və kinayəli təbəssümlə qoyaraq geri çəkilənədək düşmənlərinin sırasından neçə dənə ölümqabağı inilti ucaldı. Kaş qatarımız burada da qar təpəsinə tuş gələydi! Mənim könlüm boz canavara doyunca baxmaq istəyirdi. Onun köməyinə tələsməyə hazır idim. Lakin bəyaz tala yanımızdan ötdü, qovaq ağaclarının gövdələri baxışlarımın qarşısını kəsdi və biz yolumuza davam etdik. Vəssalam. Mənim gördüyüm çox şey deyildi, elə bu idi. Lakin bir neçə gündən sonra öyrəndim ki, mən nadir tamaşanın şahidi olmuşam - günün günortaçağı qeyri-adi bir heyvanı - şəxsən Vinnipeq canavarının özünü seyr etmişəm. Qəribə bir şöhrəti vardı bu heyvanın: o, meşələrə nisbətən şəhərə üstünlük verir, qoyunların yanından biganə tərzdə ötüb-keçirdi ki, itləri öldürsün və ova həmişə tək çıxırdı. Sehrbazın (onu bəziləri belə adlandırırdı) tarixçəsindən söz açarkən mən onun həyatı haqda yerli əhaliyə yaxşı tanış olan bir şey kimi danışıram. Buna baxmayaraq, heç şübhə yoxdur ki, şəhərlilərin çoxu onun barəsində heç vaxt eşitməyib; məsələn, əsas küçədəki varlı baqqal o canavar haqda sallaqxananın qarşısındakı sonuncu səhnə baş verənə kimi, heyvanın nəhəng cəsədi müqəvva ustası Haydın yanına gətirilənə kimi çox dumanlı məlumata malik idi. Hayd isə canavarın müqəvvasını Çikaqo sərgisində nümayiş etdirmək üçün düzəltdi.
Bir dəfə necə oldusa, suyuşirin veyl, avara ovçu, skripkaçalan Pol Deroş əlinə tüfəngini alıb Qırmızı çayın sahillərində dolaşmağa çıxmışdı. Bu, 1880-ci ilin iyununda baş vermişdi. Sahildəki xəndəkdən çıxan boz canavarı görən kimi bəxtəbəxt atəş açıb heyvanı öldürmüşdü. Yuvada yekə canavarın qalmadığına əmin olmaq üçün itlərini kəşfiyyata göndərəndən sonra özu çalaya girib içəridə səkkiz dənə canavar balası taparaq möhkəm sevinmişdi. Biri on dollardan düz doqquz dənə mükafat düşürdü ona! Nə qədər eləyir? Bütöv bir sərvətdir ki! Dəyənəyini işə salıb sarı itinin köməyi ilə körpələrin sonuncusundan savayı hamısını öldürmüşdü: belə bir inanc var ki, balaların axırıncısını öldürmək adama bədbəxtlik gətirir. Beləliklə, Pol dişi canavann və onun yeddi körpə balasının dərisini, üstəlik, bir dənə də diri balanı götürüb şəhərə gəlir. Tezliklə bu avaranın qazandığı bütün pullara yiyələnən aşxana sahibi sarılan canavar balasını görən kimi onu da alır. Heyvan zəncirdə böyüyür, amma bu, böyüyəndə şəhərin bütün itlərinin həsəd apara biləcəyi çənələrə və sinəyə yiyələnməsinə heç də mane olmur. Onu müştəriləri əyləndirmək üçün aşxananın həyətində saxlayırdılar və bu əyləncə yalnız əsir yırtıcının üstünə itləri qısqırtmaqdan ibarət idi. Cavan canavar bir neçə dəfə, az qala, ölüncə dişlək-dişlək edilmişdi, amma hər dəfə qalib gəlir və aybaay onunla boğuşmaq həvəsində olan köpəklərin sayı azalırdı. Onun həyatı çox ağır idi. Heyvanın, bəlkə də, yeganə təsəllisi aşxana sahibinin kiçik oğlu Cimlə aralarında yaranmış dostluq sayılardı. Cim bildiyini dədəsinə də verməyən haramzadənin biriydi. Canavara ona görə bağlanmışdı ki, o, bir dəfə oğlanı dişləyən iti gəmirib öldürmüşdü. O vaxtdan etibarən oğlan canavarı yedirtməyə, əzizləməyə başlamışdı. Canavar da oğlanın başqalarından qətiyyən götürmədiyi hər cür sərbəst davranışına imkan verirdi. Cimin atası nümunəvi valideyn sayılmazdı. Adətən, oğlunu ərköyün öyrədir, amma hərdən də qəzəblənərək lap boş şeylərin üstündə qəddarcasına döyürdü. Uşaq çox tez anlamışdı ki, onu tutduğu işə görə yox, atasının kefinin pis olduğuna görə döyürlər. Odur ki bilirdi: qısa müddətə bir yerdə gizlənsə, dərd-sərdən uzaq olar. Bir dəfə atasının əlindən qaçanda canavarın yuvasına təpilmişdi. Yuxudan vaxtsız oyanmış boz dostu başını yuvasından çıxarıb iki sıra ağappaq dişlərini göstərərək kişiyə çox aydın bir işarə vermişdi: “Uşağa toxunmağa cəsarət etmə!” Aşxanaçı həmin an heyvanı güllələməyə hazır idi, amma güllənin oğluna dəyəcəyindən çəkinərək onların hər ikisini rahat buraxmışdı. Yarım saatdan sonra isə baş vermiş hadisəyə özü də gülürdü. O vaxtdan etibarən balaca Cim hər dəfə təhlükə duyanda canavarın yuvasına cumurdu və hərdən yalnız qaşqabaqlı əsirin arxasında gizlənəndə bilirdilər ki, nəsə günah işlədib. Aşxanaçı xəsis idi, odur ki kontorunda bir çinlini çalışdırırdı. Heç kəsə ziyanı dəyməyən, fağır bir adam idi, skripkaçalan Pol da onu görəndə çəkinmirdi. Bir dəfə çinlini aşxanada tək görən, artıq əməlli-başlı vurmuş Pol bir az da nisyə kef etmək istəyir. Lakin sahibinin göstərişlərindən heç vaxt çıxmayan Tunq- Linq müştərinin bu istəyini rədd edir. Pol təhqir olunduğuna görə qisas almaq üçün piştaxtaya sarı atılır. Əgər skripkaçalanın ayağının altına ağac uzadaraq onu yerə sərən Cim yaxınlıqda olmasaydı, yazıq çinli əməlli-başlı xəsarət alacaqdı. Yerdən qalxanda Pol hamının yanında and içmişdi ki, oğlan buna görə həyatı bahasına cavab verməli olacaq. Cim isə qapının yaxınlığından istifadə edib yenə canavar yuvasına soxulmuşdu. Uşağın belə havadarı olduğunu görən Pol uzun bir ağac alıb canavarı təhlükəsiz məsafədən döyməyə başlayır. Boz yırtıcı zəncirini qırmağa can atır, çoxsaylı zərbələri dəf edərək ağacdan dişləriylə tuturdu. Birdən Pol görür ki, dilini bir dəqiqə belə saxlamayan Cim nəsə heyvanın xaltasıyla əlləşir və canavarın tezliklə azadlığa çıxacağını başa düşür. Həyətdə qəzəblənmiş yırtıcı ilə üz-üzə qalacağı barədə fikir cəsur Polu tir-tir əsdirir. Elə bu yerdə Cimin yaltaq səsini eşidir: - Bir az döz, dostum, azca qalıb, nahara onu yeyərsən. Hə, tut onu, dostum! Elə bu bəs idi: skripkaçalan arxasınca bütün qapıları çırpa-çırpa qaçıb gedir. Cimlə dostu arasındakı xoş münasibət dərinləşirdi. Canavar nə qədər böyüyürdüsə, bir o qədər də itlərdən, araq iyi verən adamlardan zəhləsi gedirdi. Əvəzində Cimə və bütün uşaqlara məhəbbəti günbəgün artırdı. O zamanlar, 1881-ci ilin payızında fermerlər canavarların həddindən artıq çoxalmasından, sürülərindəki itkilərdən yaman şikayətlənirdilər. Zəhər də, tələ də fayda vermirdi və belə vaxtda Vinnipeq klubunda peyda olan tanınmış bir alman səyyah onda bütün ölkəni canavarlardan xilas etməyə qadir itlərin olduğunu söyləyərkən sözləri böyük maraq doğurdu. Axı maldarların çoxu ov həvəskarı idi və əyaləti canavarlardan bir sürü çobaniti vasitəsilə təmizləmək fikri onlara çox cəlbedici gəldi. Alman tezliklə yanında bir cüt qiyamət Danimarka doqu gətirdi; biri ağ, digəri qara xallı noxudu rəngdəydi. Bu nəhəng itlərin hər biri iki yüz funt gələrdi. Əzələləri pələnginkinə oxşayırdı və hamı almanın dediyi sözlərə inanırdı - bu köpəklərdən ikisi bəs edər ki, ən iri canavarın öhdəsindən gəlsinlər. Alman onların ova çıxmasını belə təsvir edirdi: - Onlara izi göstərmək kifayətdir, istəyir lap birgünlük ləpir olsun, o dəqiqə cumacaqlar canavarı axtarmağa. Heç cür yayındıra bilməzsən. Canavar necə gizlənir-gizlənsin, hara hərlənir-hərlənsin, onsuz da, tapacaqlar. Elə ki qaçmağa cəhd elədi, noxudu köpək onun belindən yapışıb, bax belə tullayır, - və alman əlindəki çörək tikəsini havaya atdı, - heç yerə düşməyə macal tapmamış bu ağ köpək onun başından yapışacaq, noxudu it isə quyruğundan, ortasından cıracaqlar. Bütün bunlar həqiqətə çox oxşayırdı. Hamı bu itləri əməldə yoxlamaq istəyirdi. Yerlilərdən çoxu canavarları Asinibuanda görməyin mümkünlüyünə inanırdı və ovçular ləngimədən ora ekspedisiya təşkil etdilər. Amma əbəs yerə, çünki üç gün ərzində canavar axtararaq artıq ovdan imtina etməyi düşünəndə kimsə yada saldı ki, aşxanaçının zəncirdə saxladığı canavarı var, onu lap ucuz da almaq olar və həmin heyvanın cəmi bir yaşı olsa da, itlərin bacarığını yoxlamağa yarayardı. Aşxanaçı öyrənəndə ki bu canavar ovçuların nəyinə gərəkdir, heyvanın qiyməti yaman qalxdı. Bundan başqa, canavarı satmağa vicdanı da yol vermirdi. Ovçularla qiymətdə razılaşan kimi vicdan da səsini kəsdi. indi isə balaca Cimi buralardan uzaqlaşdırmaq lazım idi. Onu nənəsigilə yolladılar. Sonra canavarı bir yeşiyin içinə qoyub qapağını mismarladılar, arabaya qoyaraq açıq preriyaya çıxardılar. itləri zorla saxlayırdılar - canavarın qoxusunu alan kimi cummağa hazır idilər. Lakin bir neçə güclü kişi onların xaltasından bərk-bərk tutmuşdu, furqon buradan yarım mil uzaqlaşana kimi saxladılar. Canavarı yeşikdən zorla çıxardılar. Əvvəlcə heyvan çaşqın, qaşqabaqlı görünürdü. Heç kəsi dişləməyə çalışmırdı, yalnız gizlənməyə yer gəzirdi. Qışqırıqlardan, fit səslərindən özünü o tərəf-bu tərəfə vuranda anladı ki, azadlıqdadır və oğrun addımlarla cənuba tərəf yollandı. Elə həmin an itləri buraxdılar, onlar qəzəbli hürüşlə onun təqibinə başladılar. Adamlar da sevinc içində qışqırışa-qışqırışa itlərin dalınca düşdülər. Lap əvvəldən bəlliydi ki, canavarın işləri fırıqdır. Doqlar ondan çox zirək idilər. Ağ köpək istənilən tazıdan heç də pis qaçmırdı. Alman sevimli köpəyinin preriya ilə yüyürərək canavara dəqiqəbədəqiqə necə yaxınlaşdığını görəndə öz heyranlığını çığırtıyla bildirirdi. Çoxu mərc gələrdi ki, itlər qələbə çalacaq, amma bu, zahirən o qədər bəlli bir şey idi ki, onlarla mərc gəlmək istəyən də tapılmazdı - yalnız canavarı məhz hansı itin öldürəcəyi barədə mərc gəlirdilər. Cavan canavar isə artıq var gücüylə qaçırdı, lakin ağ köpək tezliklə ona yetişdi. - indi baxın, - alman çığırdı, - görün canavar havaya necə uçacaq! Bir an sonra canavar da, it də bir-birinə soxuldu və elə həmin dəqiqə ikisi də geri çəkildi. Onların heç biri havaya uçmadı, ağ köpək isə çiynindən aldığı ağır yaradan sıradan çıxaraq ağzını ayırıb yerə sərildi, bəlkə də, artıq ölmüşdü. Onca saniyə sonra ikinci - noxudu köpək də ağzını geniş açıb özünü yetirdi. Heyvanlar bir-birinə girdilər. Döyüş elə bayaqkı kimi çox qısa oldu və nə baş verdiyi elə eyni dərəcədə anlaşılmaz qaldı. Heyvanların təması lap qısamüddətli oldu. Boz canavar kənara sıçradı. Noxudu köpək isə qan içində olan böyrünü ovçulara göstərib səndirlədi. Adamların çığırtısı onu bir də irəli atılmağa sövq etdi, amma burada ikinci yarasını aldı və bu yara artıq onun ağlını başına gətirdi. Elə həmin an yanında dörd dənə zırpı köpəyi olan qarovulçu özünü yetirdi. Onları da canavarın üstünə buraxdılar, əlində kəmənd, zopa olan adamlar isə irəli atıldılar ki, boz quldurun işini birdəfəlik bitirələr. Birdən düzənliklə mindiyi poninin belində çaparaq gələn balaca bir oğlan göründü. O, yerə sıçradı, canavarı dövrəyə alanların arasından dürtülərək keçib heyvanın boynunu qucaqladı. Oğlan onu sevimli dost, əziz dost deyə əzizləyir, canavar isə onun üzünü yalayır, quyruğunu bərk-bərk bulayırdı. Sonra oğlan göz yaşlarından islanmış üzünü oradakı adamlara tərəf çevirdi və dedi... Yox, yaxşısı budur, onun dediklərini çap eləməyək. Onun cəmi doqquz yaşı vardı, amma aşağı səviyyəli bir aşxanada böyüdüyü üçün orada daim eşitdiyi söyüşlərin hamısını əla əzbərləmişdi. Onların hər birini təklikdə və hamısını bir yerdə söyürdü, heç doğma atasına da güzəşt eləmirdi. Belə təhqiramiz, tərbiyəsiz ifadələri ağzından çıxaran böyüklər ağır cəzadan yaxa qurtara bilməzdilər. Amma uşağa nə edəsən? Axırda ovçular qarşılarında duran yolların ən yaxşısını seçdilər: ucadan gülüşdülər - təbii ki, özlərinə gülmürdülər, özünə gülməkdən kimin xoşu gəlir ki, - onların hamısı bir nəfər kimi məşhur köpəkləri cavan bir canavar qarşısında təslim olan almana gülürdü. Onda Cim kirli, göz yaşlarından islanmış yumruğunu cibinə dürtüb eşələndi, oradakı tənbəki, kibrit, tapança gülləsi və digər kontrabanda məhsullarına qarışmış şüşə şarların və konfetlərin arasından nazik bir ip çıxarıb canavarın boynuna bağladı. Sonra hələ də hıçqıraraq heyvanın ipindən tutub atına mindi, evlərinə çapdı və gedərkən alman zadəganın ünvanına vida təhdidlərindən də çəkinmədi: - Mənə iki sent versəydilər, onu sizin üstünüzə qısqırdardım ki, dadını görəsiniz!
Qışın əvvəllərində Cim xəstələndi. Canavar dostunu həyətdə görmədiyindən şikayətli bir səslə ulayırdı və nəhayət, xəstənin xahişi ilə onu oğlanın yanına, otağa buraxdılar. Burada böyük vəhşi it - axı canavar vəhşi itdən başqa bir şey deyil - dostunun yatağı yanında daim keşik çəkdi. Xəstəliyi əvvəlcə heç kəsə ciddi gəlmirdi və oğlanın vəziyyəti qəflətən pisləşəndə, Milad bayramlarına üç gün qalmış o, dünyasını dəyişəndə hamı sarsıldı. Canavar onun üçün hamıdan səmimi ağlayırdı. iri boz heyvan kilsə zənglərinə özünün şikayət dolu ulartısı ilə cavab verir, Milad axşamı qəbiristana yollanan dəfn mərasiminin dalınca düşüb gedirdi. Tezliklə canavar yenə də aşxananın ətrafında göründü, amma onu zəncirləməyə cəhd göstərən kimi çəpərdən atılıb gözdən itdi. Elə həmin qış qoca tələ ustası Reno Ninetta adlı qəşəng bir qızla çay kənarındakı ağac komada yerləşdi. Onun Cim Qoqan barədə təsəvvürü yox idi və şəhərin lap yaxınlığında, çayın hər iki sahilində canavar izləri görəndə yaman təəccüblənmişdi. Qoca Hudzon cəmiyyətində çalışan qulluqçuların qonşuluqda yaşayan, hərdən lap şəhərə girməkdən çəkinməyən və müqəddəs Bonifasi kilsəsinin yanındakı meşəni xüsusilə çox sevən canavar barədə söylədikləri əhvalatlara maraq və inamsızlıqla qulaq asırdı. Milad axşamı, kilsə zəngləri səslənən kimi həmin meşədən tənha, kədərli bir ulartı yüksəldi və bu, Renonu bütün danışılanların həqiqət olduğuna inandırdı. O, canavarların bütün nəğmələrini əzbər bilirdi: kömək çağırışı, məhəbbət nəğmələri, tənhalıq çağırışı, döyüşə dəvət. Bu ulartı məhz tənhalıq çağırışı idi. Qoca çaya tərəf enib heyvana elə eyni ulartı ilə cavab verdi. Uzaq meşədən bir kölgə ayrılıb buzun üzəriylə kötüyün üstündə elə kötüyün özü kimi hərəkətsiz oturmuş adama tərəf getməyə başladı. Kölgə ona yaxınlaşdı, ətrafına hərlənib qoxuladı. Qoxulayan kimi də gözləri alışıb-yandı, qəzəblənmiş it kimi mırıldayıb yenidən zülmətdə görünməz oldu. Beləliklə, Reno və onun dalınca şəhərlilərdən çoxu xəbər tutdular ki, küçələrdə nəhəng bir boz canavar dolaşır və o, bir zamanlar Qoqanın aşxanasının həyətində zəncirlənmiş heyvandan, azı, üç dəfə yekədir. O, itlərin bəlası idi, əlinə fürsət düşən kimi onlan boğurdu və əllərində sübutlan olmasa da danışırdılar ki, şəhər kənarında sülənən neçə-neçə iti parçalayaraq yeyib. Bax onda qarlı meşədə gördüyüm Vinnipeq canavarı belə idi. Mən tənha heyvanın işinin pis olduğunu düşünərək ona kömək etmək istəyirdim. Lakin sonradan eşitdiklərim ilk təəssüratımı tamam dəyişdi. Bilmirəm ki, şahidi olduğum döyüş necə qurtardı, amma həmin canavarı o döyüşdən sonra görənlərin çox olduğu, bəzi itlərin isə izsiz soraqsız yoxa çıxması mənə bəlli idi. Beləliklə, hələ heç bir canavar bu cür qəribə həyat yaşamamışdı. Bu qəribə heyvan çöllərdə, meşələrdə yaşamaq imkanı ola-ola, şəhərdə çox riskli həyat tərzinə üstünlük verir, hər gün ölümün bir addımlığında olur, hər gün qəhrəmanlıq, cəsarət nümunəsi göstərirdi. insanlara və itlərə dərin nifrət bəsləyərək hər gün it sürülərini dağıdır, tək tutduğu heyvanları isə boğurdu. O, əyyaşları qorxudur, əlində tüfəng olan adamlardan gen gəzir, tələləri, zəhərli yemləri diqqətlə öyrənirdi - bu təcrübəyə necə yiyələndiyi bəlli deyil, amma zəhərli tələ yerlərinin dəfələrlə yanından ikrahla ötüb-keçdiyi bəlli idi. Vinnipeqdə elə bir küçə yox idi ki, oradan keçməsin; elə bir polis nəfəri yox idi ki, şəhərin boz işığında onun sayrışan, çətinliklə seçilən kölgəsini görməsin; elə bir it yox idi ki, qoca Sehrbazın qoxusunu xain küləkdən alanda qorxusundan tir-tir əsməsin. O, müharibə hərisiydi və düşməni bütün dünya idi. Amma bircə dəfə də olmamışdı ki, həmin canavar hansısa uşağın xətrinə dəysin.
Ninetta çöllükdə doğulmuşdu. Anası hindu qızı idi. Boz gözləri ona normandiyalı atasından miras idi və indi o, on altı yaşmda gözəl bir qız idi - bütün əyalətin birinci gözəli. O, həmin ətrafların ən varlı, ən nüfuzlu adamına da ərə gedə bilərdi, amma qəlbinə sahib seçdiyi insan Pol Deroş olmuşdu. Suyuşirin oğlan, yaxşı rəqqas və babat skripka ustası olan Pol bütün ziyafətlərə, qonaqlıqlara daim dəvətlər alırdı, islaholunmaz əyyaş idi. Qıza elçi gələndə Reno onu qovmaqda düz etmişdi. Amma bunun bir nəticəsi olmadı. Bütün qalan məsələlərdə müti olan Ninetta sevdiyi oğlandan vaz keçmək istəmirdi. Atası oğlana rədd cavabı verəndən sonra Pola vəd vermişdi ki, həmin günün səhəri onunla çayın qarşı sahilindəki meşədə görüşsün. Dərin qar örtüyünün içindən danışdıqları yerə gedəndə Ninetta arxasınca yekə, boz bir itin gəldiyinə diqqət yetirdi. Heyvan ona kifayət qədər mehriban təsir bağışladı və qız (o, həqiqətən də, hələ qız idi) qəti qorxmadı. Lakin Polun gözlədiyi yerə yaxınlaşanda yekə it qəzəblə mırıldayaraq irəli çıxdı. Pol diqqət yetirəndə canavarı tanıdı və sonuncu qorxaq kimi qızı qoyub qaçdı. Sonradan deyirdi ki, guya, tüfəngini gətirmək üçün qaçırmış. Yəqin, silahının yerini də unutmuşdu, çünki evə getmək əvəzinə, yüyürüb ağaca dırmaşmışdı. Ninetta isə Polun məruz qaldığı təhlükədən camaatı xəbərdar etmək üçün buzun üstüylə evlərinə qaçmışdı. Ağacda tüfəng tapmayan cəsur cəngavər bir budaq kəsib ucuna bıçağını bağlayaraq canavarın başına ağrılı bir yara vurmağa müvəffəq oldu. Heyvan qəzəblə mırıldayıb bir az gerilədi, amma adamın ağacdan yerə enməsini gözləməkdə israrlı olduğunu aydın göstərirdi. Lakin ora bir dəstə adamın yaxınlaşması onun qərarını dəyişdi və heyvan çıxıb getdi. Skripkaçı Pola öz hərəkətinin mənasını Ninettaya izah etmək başqalarına açıqlamaqdan asan idi: qız onu hələ də sevirdi. Lakin atası ona elə hədsiz nifrətlə dolu bir münasibət bəsləyirdi ki, cavanlar Polun it qoşqusunun sürücüsü kimi yollandığı Aleksandr fortundan qayıdan təki gizlincə nikaha girəcəkləri barədə qərar verməyə məcbur olmuşdular. Pol it kirşəsinin təcrübəli sürücüsü sayılırdı, çünki həddindən artıq qəddar idi. Səhər tezdən, səfərqabağı bir qədər vurandan sonra Pol çayaşağı tərpəndi. Buzov kimi güclü və hündür, quldur kimi qəzəbli üç laykanın qoşulduğu kirşə buzun üstüylə şütüyürdü. Onlar Renonun sahildəki komasının yanından tam sürətlə keçdilər və Pol qamçısını şaqqıldadaraq kirşənin dalınca yüyürə-yüyürə evlərinin kandarında durmuş Ninettaya əl elədi. Tezliklə qəzəbli itlərdən və sərxoş sürücüdən ibarət qoşqu çayın döngəsində gözdən itdi və həmin vaxtdan bəri skripkaçalan Polu bir daha görən olmadı. Həmin axşam itlər Harri fortuna tək qayıtdılar. Onlar bir neçə yerdən yaralanmışdılar, üstləri başdan- ayağa laxtalanmış qan idi, amma nə qədər qəribə olsa da, heç ac deyildilər. Onların iziylə kəşfiyyatçılar yollandı. Onlar buzun üstündə Polun apardığı paketləri tapdılar; sahildə kirşənin qırıqları oyan-buyana səpələnmişdi; paketlərdən azacıq aralıda isə skripkaçalana məxsus paltarın qalıqlan vardı. Aydın idi ki, itlər sahiblərini parçalamış, öz sürücülərini yemişdilər. itlərin sahibi baş vermiş hadisədən yaman dilxor olmuşdu - buna görə itləri əlindən çıxa bilərdi axı. Şayiələrə inanmamaq qərarına gələrək hər şeyi özü yoxlamağı qət etdi, Reno isə onu müşayiət etmək üçün göndərildi; həmin yerə heç üç mil ötməmiş çatdılar və qoca kirşənin arxasındakı izlərə - çayın şərq sahilindən qərb sahilinə keçən çox iri izlərə işarə etdi, itlərin sahibinə tərəf çönüb sınıq-salxaq ingilis dilində dedi: - Böyük canavar kirşənin dalınca gedirdi. Vəziyyəti belə görəndə izləri tutub çayın qərb sahilinə keçdilər. Gildonun meşəsindən o üzdə canavar çaparaq addımlarını yavaşıtmışdı, kirşəni təqib etməkdən vaz keçib, deyəsən, meşəyə üz tutmuşdu. Lakin Pol burada nəyisə yerə salır - bəlkə də, paketlərdən birini. Yerə düşmüş əşyanı qoxulayan canavar kirşədəkinin bir zamanlar başını yarmış sərxoş Pol olduğunu anlayır. Bir mildən sonra canavarın buz üstündəki ləpirləri onun düz kirşənin dalınca getdiyinə dəlalət edirdi. Adam izləri artıq yox idi, çünki sürücü kirşəyə atılıb itləri qovurdu. Kirşəni yüngüllətmək üçün o, yükün kəndirlərini kəsir. Elə buna görə də paketlər yolboyu səpələnmişdi. Aman Tanrım, gör itlər qamçı altında necə qaçırlar! Budur, Polun bıçağı qarın üstünə düşüb. Görünür, özünü canavardan qorumağa çalışanda əlindən salmışdı. Burada isə canavarın izləri yox olur, amma kirşə tam sürətlə gedir: canavar kirşəyə atılıb. Dəhşət içində olan itlər qaçışlarını sürətləndirirlər, amma canavar artıq kirşənin üstündədir. Bir dəqiqədən sonra hər şey bitir. Adam da, canavar da kirşədən yerə yıxılırlar. Canavarın izi sonra qərb sahildə yenidən görünür və tezliklə meşədə yox olur. Kirşə isə sol sahilə tərəf şütüyür, elə orada da ağacın kökünə dəyib parça-parça olur. Qar qoca Renoya itlərin qoşquya dolaşaraq bir- biriylə boğuşmasından, sonra itlərin qoşqunun yan qayışlarını qırıb azad olmasından, bir qədər gedəndən sonra da onlara əzab verən insanın meyitini taparaq necə ziyafət etdiklərindən söz açır. Burada yaxşı bir şey az idi, amma hər halda, itlərin üzərindən ağır ittiham götürülürdü. Məsuliyyət, heç şübhəsiz, canavarın boynunda idi və ilk qorxu dəmi keçəndən sonra Reno yüngülləşibmiş kimi nəfəsini dərərək belə deyir: - Bu, Vinnipeq canavarıdır. Mənim qızımı Poldan xilas etdi. O, uşaqlara qarşı həmişə mehriban olub.
Polun ölümü Milad bayramlarına təyin olunan sonuncu böyük ov üçün bəhanə oldu. Ov balaca Cimin ölümündən düz iki il sonraya təyin olundu. Adama elə gəlirdi ki, bu ova ölkənin bütün itlərini gətirmişdilər, itlərin arasında Polun idarə etdiyi qoşqudakı üç layka da vardı - itlərin sahibi bunu zəruri sayırdı - doqlar, ov itləri, nəslini tanımayan bir sürü həyət iti... Bütün səhər müqəddəs Bonifasi meşələrindən şərqdə yerləşən meşələrdə apardıqları uğursuz axtarışlarda ötdü. Lakin telefonla xəbər yetişdi ki, canavar izini Asinibuan meşələrində, şəhərin qərbində görüblər və artıq bir saatdan sonra ovçular Vinnipeq canavarının isti izlərinə düşüb təqibə başlamışdılar. Budur, sürətlə irəliləyirlər - bir sürü it, bir dəstə süvari, xeyli piyada kişi və oğlan. Canavar itlərdən qorxmurdu, amma bilirdi ki, adamların təhlükəli silahı - tüfəngi olur. O, Asinibuan meşələrinin uzaqdan görünən tündrəngli xəttinə doğru yüyürdü, süvarilər üçün isə çöllük çox rahat idi və onlar tezliklə canavara çatıb ötərək onun ağzını geri çevirməyə müvəffəq oldular. O, Koloni-Kriq yarğanı boyunca var gücüylə yüyürüb başınm üstündə vıyıldayan güllələrdən qurtula bildi. Sonra üzünü tikanlı məftildən ibarət çəpərə tutub onun üstündən sıçradı və süvarilərdən canını müvəqqəti olaraq qurtardı. Heyvan yenə də güllə yetişməyən dərəylə gedirdi. itlər artıq ona yaxınlaşırdılar. Bəlkə də, onlarla təkbətək qalmaq canavarın ən böyük arzusu idi, qoy lap qırx-əlli köpəklə birdən qarşılaşsın. indi artıq onu mühasirəyə almışdılar, amma heç biri yaxınlaşmağa cəsarət etmirdi. Arıq tazı öz sürətinə güvənərək yan tərəfdən soxulmaq istədi, amma canavarın kəllə zərbəsi onu yerə sərdi. Süvarilər dolayı yolla getməyə məcbur oldular və indi ov şəhərə bir qədər də yaxınlaşmışdı. Bu əyləncədə iştirak etmək istəyən adamlar, itlər şəhərdən tökülüşüb gəlirdilər. Canavar yaxşı bələd olduğu şəhər sallaqxanasına tərəf döndü və atəş səsləri müvəqqəti olaraq kəsildi, çünki ovçular güllələrin itlərə dəyəcəyindən qorxurdular. itlər isə canavarı üzük qaşı kimi elə sıx əhatə etmişdilər ki, daha qaçmağa yeri yox idi. O, sonuncu döyüşü üçün bir sığınacaq tapmaq ümidiylə ətrafına göz gəzdirdi və küçədəki arxın üstündən keçən ağac körpünü görən kimi onun altına girib gizləndi. Onda adamlar ling gətirib körpünü sökdülər. O, ölüm saatının yetişdiyini anladı və son nəfəsinin pişvazına, döyüşsüz təslim olmamağa hazır vəziyyətdə açıqlığa çıxdı. Və burada adamlar onu ilk dəfə gündüz işığında yaxşıca seyr etdilər. Budur o, itlərin sirli cəlladı, müqəddəs Bonifasi meşələrinin sədası, ecazkar Vinnipeq canavarı!
Nəhayət ki, üçillik mübarizədən sonra o, silahlı insanların kömək etdiyi qırx itlə üz-üzə durmuşdu. Amma düşmənlərini heç də bir zamanlar meşədə ilk dəfə şahidi olduğum hadisədəkindən az cəsarətlə qarşılamırdı. Dodaqlarını yenə də kinayəli təbəssümün işarəsi əymişdi, batmış böyürləri nəfəs alarkən azacıq qalxıb-enirdi, sarımtıl-yaşıl gözləri əvvəlki parlaqlığındaydı. itlərin mühasirə dairəsi qapandı. Onlara tüklü, təcrübəsiz laykalar deyil, buldoq başçılıq edirdi. Neçə- neçə ayağın tappıltısı birdən eşidildi. it sürüsünün hürüşü bir anlıq qarışıq donqultuyla əvəz olundu. Canavarın çal dodaqları qalxaraq qırmızı çənələrini aydın göstərdi. itlər ətrafa səpələndilər və canavar meydanda yenə tək qaldı. Bu güclü, qoca, qaraqabaq quldur hər cür hücuma hazır idi. itlər üç dəfə ona soxuldular, hər üçündə də hücumları dəf olundu. Döyüşçülərdən ən ürəkliləri artıq yerə sərələnmişdi. ilk ölən buldoq oldu. Artıq təcrübə toplamış itlər bir qədər geriləyirdilər, canavar isə heç yorğunluq əlaməti göstərmirdi. Bir dəqiqəlik hövsələsiz intizardan sonra o, bir neçə addım irəlilədi və təəssüf ki, ovçulara bayaqdan gözlədikləri əlverişli mövqeyi vermiş oldu! Üç atəş səsləndi və canavar özünün döyüş yolunu başa vurub sakitliyə qərq oldu. Canavarın ruhunu kim dərk edə bilər? Kim deyər ki, o, həmin an nə haqda düşünürdü? Niyə o, bir belə məhrumiyyətlərə düçar olduğu şəhərin yaxınlığında yaşamağa üstünlük verirdi? Axı bütün ətraf sıx meşələr idi, nə qədər desən yem tapardın. inanmıram ki, onun seçiminə qisas hissi təsir etmişdi: heç bir heyvan bütün ömrünü qisasa sərf etməz - bu xislət yalnız insana məxsusdur. Heyvanlar isə hüzur istəyirlər. Beləliklə, onu şəhərə bağlayan bircə zəncir qalır və bu zəncir yer üzündəki hakimiyyətlərin ən qüdrətlisi, ən güclüsüdür - məhəbbət. Canavar öldü. O vaxtdan bəri çox illər keçib, amma indi də müqəddəs Bonifasi kilsəsinin qarovulçusu israr edir ki, Milad axşamı, kilsə zəngləri çalınan kimi qonşuluqdakı meşəli məzarlıqdan, canavara sevmək öyrədən yeganə məxluqun - balaca Cimin əbədi sükunətə qovuşduğu məkandan cavab səslənir: çox kədərli və dərin dəhşət doğuran canavar ulartısı.

better call saul

3-cü sezonun 1-ci seriyasında mikenin maşınını söküb tökdüyü səhnədə çalan badbadnotgoodun can't leave the night musiqisində eldar mansurovun o məşhur bəstəsinin notlarını hiss etdiyim serial.

flatland

1884-cü ildə ingilis edwin abbott tərəfindən yazılmış kitab. kitab birölçülü, ikiölçülü və üçölçülü dünyaların kəsişməsi haqqındadır. ikiölçülü dünyada yaşayan kvadratın ikiölçülü dünyada yaşayışdan və birölçülü və üçölçülü dünyalara səyahətindən bəhs edir.
video versiyası -

(youtube: )

the egg

marslı kitabını yazan andy weir tərəfindən yazılan qısa hekayə. bunu oxumamışdan da əvvəl eynilə bunun kimi versiyam var idi.

Öldüyündə evinə gedirdin. Bir avtomobil qəzası idi. Xüsusilə diqqət yetiriləcək bir şey yoxdur, amma qəza ölümcül idi. Geridə yoldaşını və iki uşağını buraxdın. Ağrısız bir ölüm idi. ilk yardım vəzifəliləri səni qurtarmaq üçün əllərindən gələni etdilər, amma faydasız idi. inan mənə bədənin o qədər pis parçalanmışdı ki, bu sənin üçün daha yaxşı oldu. Və budur, mənimlə tanış oldun.
“Nə… Nə oldu?” deyə soruşdun. “Hardayam?”
“Öldün.” dedim, gerçəyi söyləyərək. Yumşaq sözlərə ehtiyac yoxdur.
“Yük maşını… Sürüşən bir yük maşını vardı…”
“Aha” dedim.
“Mən… Mən öldümmü?”
“Aha. Amma o qədər kədərlənmə. Hər kəs ölür.” dedim.
Ətrafa baxdın. Heç bir şey yox idi. Yalnız sən və mən. “Bura haradı?” deyə soruşdun. “Ölümdən sonrakı həyat?”
“Hardasa” dedim.
“Sən tanrısanmı?” deyə soruşdun.
“Aha” deyə cavablandırdım. “Mən tanrıyam.”
“Uşaqlarım… Arvadım…” dedin.
“Nə olub onlara?”
“Yaxşı olacaqlarmı?”
“Budur, görmək istədiyim bu idi.” dedim. “Biraz əvvəl öldün və tək dərdin ailəndi. Bu yerdə bu yaxşı bir şeydir.”
Mənə ovsunlanmış bir şəkildə baxdın. Sənə görə, tanrı kimi görünmürdüm. Eynilə bir adam kimi idim. Ya da bəlkə bir qadın. Naməlum bir nüfuz fiquru, bəlkə də. Yaradandan daha çox ibtidai sinif müəllimi kimi.
“Narahat olma,” dedim, “Yaxşı olacaqlar. Uşaqların səni hər cəhətdən mükəmməl biri olaraq xatırlayacaqlar. Səni əksik, kiçik hesab edəcək qədər böyüməmişdilər. Arvadın üzdə ağlayacaq, amma gizlicə də rahatlayacaq. Düzünə qalsa, evliliyin də çökürdü. Təsəlli istəyirsənsə, rahatladığı üçün özünü çox günahkar hiss edəcək.”
“Oh,” dedin. “Yaxşı indi nə olacaq? Cənnətə ya da cəhənnəmə filanmı gedəcəm?”
“Heçbirinə,” dedim. “Reinkarnasiya olacaqsan.”
“Haa.” dedin. “Demək ki, Hinduistlər haqlıymış.”
“Bütün dinlər öz bucaqlarından haqlıdırlar.” dedim. “Gedək, mənimlə.”
Boşluq boyunca irəliləyərkən məni izlədin. “Hara gedirik?”
“Əslində, heç bir yerə.” dedim. “Sadəcə danışarkən yerimək yaxşıdır.”
“O zaman bütün bunların mənası nədir?” deyə soruşdun. “Təkrar doğulduğumda yalnız boş bir lövhə olacağam, elə deyilmi? Bir körpə. Yəni bütün təcrübələrimin və bu həyatda etdiyim heç bir şeyin əhəmiyyəti qalmayacaq.”
“Elə də yox!” dedim. “Keçmiş həyatlarındakı təcrübə və məlumatların hamısı tamamilə sənin daxilindədir. Sadəcə indi onları xatırlamırsan.”
Dayandım və səni çiynindən tutdum. “Ruhun xəyal edə biləcəyindən çox daha möhtəşəm, gözəl və böyükdür. Bir insan zehni yalnız sənin kiçik bir parçanı ehtiva edir. Bu, sanki istiliyini ölçmək üçün əlini bir stəkan suya batırmağa bənzəyir. Özünün kiçik bir hissəni bir qaba qoyursan və o hissəni çıxaranda onun bütün təcrübələrini sən də qazanırsan.
“Son 48 ildir bir insanın içində idin, yəni daha sərhədsiz şüurunu tam olaraq kəşf edə bilməmisən. Əgər burada biraz da qalsaq, hər şeyi xatırlamağa başlayarsan. Amma bunu hər həyatının arasında etməyin bir mənası yoxdur.”
“Daha əvvəl neçə dəfə reinkarnasiya oldum?”
“Çoxlu. Çox çox dəfə. Çoxlu fərqli həyatlara” dedim. “Bu dəfə 540-cı ildəki Çinli kəndli bir qız olacaqsan.”
“Gözlə, nə?” deyə kəkələdin. “Məni zamanda geriyəmi göndərirsən?”
“Zənn edirəm, texniki olaraq, bəli. Bildiyin zaman yalnız sizin kainatınızda var. Mənim gəldiyim yerdə işlər bir az daha fərqlidir.”
“Sən hardan gəlmisən?” dedin.
“Hə, əlbəttə…” dedim, “Mən də bir yerdən gəldim. Başqa bir yerdən. Və orada mənim kimi başqaları da var. Orada nələr olduğu ilə maraqlandığını bilirəm. Amma dürüstcə demək lazım olsa, bunu anlayacağını zənn etmirəm.”
“Hmm.” dedin və bir az duruxdun. “Amma gözlə. Əgər zamanda başqa-başqa yerlərə reinkarnasiya olsam o zaman özümlə qarşılaşa bilərəm.”
“Əlbəttə. Hər vaxt olur. Amma hər iki həyat da yalnız öz ömürlərini fərq edə bilərlər. Nə olduğunu anlamazsan.”
“O zaman bütün bunların mənası nədir?”
“Ciddisən?” deyə soruşdum. “Ciddi olaraqmı? Məndən həyatın mənasını soruşursan? Bu bir az şablon deyilmi , səncə də?”
“Əlbəttə anlaşıla bilən bir sualdı,” deyə inad etdin.
Gözlərinə baxdım. “Həyatın mənası və bütün bu kainatı yaratmağım sənin yetkinləşməyin üçündür”
“Bəşəriyyəti nəzərdə tutursan? Yetkinləşməmizimi istədin?”
“Xeyr, yalnız sən. Bütün bu kainatı yalnız sənin üçün var etdim. Hər yeni həyatda daha da böyüyür, yetkin və böyük bir zəka halına gəlirsən.”
“Yalnız mənmi? Yaxşı, bəs digər hər kəs?”
“Başqa kimsə yoxdu,” dedim. “Bu kainatda yalnız sən və mən varıq.”
Mənə boş-boş baxmağa başladın. “Amma dünyadakı bütün o insanlar…”
“Hamısı sənsən. Sənin fərqli təcəssümlərin.”
“Gözlə. Mən hər kəsəmmi!?”
“indi anlayırsan, ” dedim və kürəyinə təbrik edər kimi vurdum.
“Yaşamış hər insan mən idimmi?”
“Və yaşayacaq olan hər kəs, bəli.”
“Mən Abraham Lincolnammı?”
“Və qatili John Wilkes Boothsan da,” deyə əlavə etdim.
“Hitler də mənəmmi?” dedin dəhşətlə.
“Və onun öldürdüyü milyonlar da sənsən.”
“Mən isayammı?”
“Və onu izləyən hər kəs.”
Səssizliyə qapıldın. “Nə vaxt birinə zərər versən.” dedim, “özünə zərər verirdin. Etdiyin hər yaxşılığı özünə edirdin. Hər hansı bir insan tərəfindən dadılmış və ya dadılacaq xoşbəxt və kədərli anlar sənin tərəfindən dadılıb”
Uzun bir müddət düşündün. “Niyə?” deyə soruşdun. “Bütün bunları niyə edirsən?”
“Çünki bir gün, eynilə mənim kimi olacaqsan. Çünki bu sənsən. Mənim növümdənsən. Sən mənim övladımsan.”
“Vau,” dedin inanmayaraq. “Demək istəyirsən ki, mən bir tanrıyam?”
“Yox, hələ yox. Hələ bir rüşeymsən. Hələ böyüyürsən. Bütün zamanlar boyunca mövcud olan bütün insan həyatlarını yaşadığında doğulmaq üçün kifayət qədər böyümüş olacaqsan.”
“Yəni bütün kainat…” dedin. “Sadəcə…”
“Yumurta,” deyə cavablandırdım. “Növbəti həyatına başlamağının vaxtı gəldi..”
Və səni öz yoluna göndərdim.

bu da kurzgesagt kanalındakı video versiyası.

(youtube: )

doğum gününü yalnız qeyd etmək

uzun aradan sonra sözlüyə bu gün yazmaq qərarına gəldim. * amma həftədə ən azı bir dəfə oxuyuram. yazmamağımın səbəbi də yəqin dərin yaza bilməməyimdi
bəli ömür ağacından bir yarpaq da belə düşdü. düz bir il əvvəl yazdığım #216271 saylı entrydən sonra həyatımda çox şey dəyişdi. məsələn bu gün yalnız deyiləm. amma dəyişməyən odur ki yenə yalnız hiss edirəm özümü. bu gün planım yoxdu ona görə yazmıram planımı. -* bir də bunu kim deyibsə yaxşı deyib: həyat biz planlar qurarkən başımıza gələnlərdir.

(youtube: )

no-one, none, nothing

black adıyla tanınan ingilis musiqiçisi colin vearncombein comedy * 1988 albomundan bir musiqi
(bax: az bilinən mükəmməl musiqilər)

(youtube: )

yılmaz erdoğan

aşağıdakı sözlərin müəllifi:

biliyorum çoğunuz iyi insanlarsınız. bu yüzden hep kötüler kazanıyor zaten. birçok kötü, hatta alçak tanıdım. çoğu neşeli insanlardı. hiçbirinde çekingen bir ruh haline rastlamadım. kötüler atak, iyiler pısırıktır. etrafınıza bakın, en heyecan verici, en eğlenceli insanlar hep sahtekarlardır. çünkü sahtekar sempatik olmak zorundadır. iyinin böyle bir mecburiyeti yoktur. iyi sıkıcıdır. kadınlar "iyiler"e değil, güvenilmez erkeklere aşık olur. bu yüzden zaten aşk denen altüst oluşla ancak bir üçkağıtçı başa çıkabilir. aşkın tadını çıkaramaz iyiler. onlar sarılıp sessiz bir uzanmayı aşk zanneder. tekdüzedirler. yavaştırlar. kadınlar da onlarla dertlerini paylaşır ama gidip güvenilmezle sevişirler. tutku kötülerin işidir. "sessiz ve efendi bir insan" cümlesi ile tanımlanan bir iyilik kolaydır. sahtekarlık daha zordur, maharet ister. zeki, hızlı ve atak olmak zorundadır. enerjiktir( tabii "kötü" kötüler konumuz dışındadır. yani hem salak hem de kötü olmaya çalışanlar için düşünmeye ve yazmaya değmez). üçkağıtçı....sahtekarın en başarılı şekli. iyi bir hatiptir o. inandırıcıdır. konuştuğu zaman etrafındaki "tüm iyi ve dürüst" insanlar ağzının içinde kaybolur. hem çok iyi fıkra anlatır hem de hüznün tüm renklerinden haberdardır. kahkahasında pirzola tadı, hüznünde ise bazen ölümün sesi vardır. adam başarılıdır. yeteneklidir. iyilik kolaydır, kötülük ise maharet ister. iyi olmak için kimseye kötülük yapmamak yeterlidir. ama kötü olmak için daha çok çalışmanız gerekir. iyi, kötü karşısında güvensiz, enerjisiz, çaresizdir. filmlerde bile, iyi kötünün hakkından gelemez. "yeminini bozar" ve kavgaya girer. oysa kavga kötünün mesleğidir aslında. biz "iyi" seyirciler perdedeki iyi adamımız kan döktükçe rahatlarız. ve iyi kötüyü yendi diye seviniriz. oysa artık hepimiz kötüyüzdür filmin sonunda. hatta biz "kötü"den daha çok insan öldürmüşüzdür. bir iyi için en zor olan, kötüye "sen kötüsün" demektir. çünkü iyi, utangaçtır. hırsıza "hırsız" diyemez. kötünün yerine utanır, sahtekarın yerine yüzü kızarır, hırsızın yerine yerin dibine geçer. bu sırada kötüler, sahtekarlar, hırsızlar deli gibi eğlenmektedir. çünkü onların yerine utanan, sıkılan, yerin dibine geçen bir çok iyi insan vardır. şeytan bile bazen yorulur kötülük yapmaktan. ama hayatlarını salt kötülük yapmaya adayanlar asla durmazlar, bunu çok iyi biliyorum. güzel kıyafetleri, biryantinli saçları, resmi arabaları, siyah gözlükleri ve korumaları vardır. ama ruhları şeytandır. kötünün en büyük avantajı iyideki kahrolası utanma duygusudur. bu duygu iyiyi öylesine zayıf düşürür ki ağzını açıp bir kelime bile söyleyemez. halbuki öylesine kararlı çıkmıştır ki kötünün karşısına. her şeyi açık açık söyleyecektir. başına gelecekleri çoktan göze almıştır!...
yapamaz. çünkü iyiler korkaktır. çünkü iyiler herkese acır, en çok da kendilerine.
susmak, acımak, utanmak, korkmak...
farkında mısınız, ey iyi insanlar, ne kadar sıkıcı şeylerle uğraşıyorsunuz! kötüler kazanınca da şaşırıyorsunuz! tarih boyunca iyiler kazanmasa da, bir şekilde de ayakta kalmayı başardılar. iyinin yazgısı bu.
şeytan her zaman saldıracak, yere yıkmaya çalışacak, akılları karıştıracak ve iktidarına devam etmeye çabalayacaktır. babalarımız iyi insanlardı ve bize de iyi olmamızı öğütlediler.
biz de iyi insanlarız.
ve çocuklarımıza da aynı şeyi öğütlüyoruz.
hepimiz kötülerin yanında çalışıyoruz.
haydi iyi insanlar!
haydi sessiz, efendi, sıkıcı, korkak, utangaç ve iyi insanlar!
çalışın !
kötülerin size ihtiyacı var !