30. Millət bu qədər küyə getməyə ehtiyac yoxdur. Birincisi, dövlət dinə-imana gəlməyib. Əgər elə olsaydı, həbsxanalar din xadimləri ilə aşıb daşmazdı. Dini inanclı insanlar dövlət işlərindən bu qədər kənar saxlanılmazdı. Dövlətin də din siyasəti var. Nəzərə almaq lazımdır ki, cənub qonşumuz irandı və hər fürsətdə çalışır ki, din xadimləri üzərindən ölkəyə müdaxilə eləsin. Cənub zonası, Bakı kəndləri demək olar ki, iranın misyoner mollaları ilə doludur. Dövlətin sekulyar olmağı dinə biganə qalmağı demək deyil. indi isə gələk sekulyar və laik anlayışına. Sekulyar siyasi sistemlər cəmiyyətdə dinin mövcudluğunu, dinin cəmiyyət üzərində müəyyən mənada təsirini inkar eləmir. Bariz nümunəsi, Amerika Birləşmiş Ştatları, Qərbdə Almaniya. Almaniyada hətta Xristian Demokratik Partiyası belə mövcuddur. Və eyni zamanda dini dərslər də məktəblər də tədris olunur. Bundan əlavə, Dini bayramlar da dövlət bayramı kimi qeyd olunur. Layik siyasi sistem isə tamamilə dinin istənilən cəmiyyətə istənilən müdaxiləsini inkar edir. Ən gözəl misalı isə Fransadır. Ki, məhz laïque anlayışı da ordan gəlir. Bizdə siyasi sistem nə qədər dini inkar eləsə də siyasi mədəniyyətin özəyində dini dəyərlərin yeri möhkəmdir. Bizdə də dini bayramlar, adət və ənənələr yaşayır. Dini təhsilin məktəblərdə təbliğinin bir neçə səbəbi ola bilər. Birincisi, ola bilsin ki, dövlət bununla cəmiyyətdə, xüsusən də gənclər də ilkin dünyagörüşünün formalaşmasını istəyir ki, hansı ki, nəticə etibarilə gənclər ən azından xurafatla dini biliyi ayıra biləcəklər. Bu mənada, bu pozitiv addımdı. Bu o demək deyil ki, dövlətə din xadimləri lazımdı, sadəcə olaraq, dövlət bununla iranın ölkədə potensial tərəfdarlarının sayını azaltmaq istəyir. Ən gözəl nümunəsi, Məşədi DaDaş məscidinin axundu haci şahindi. Adam rəsmi şəkildə dövlət xadimidir, nəsimi rayonuna baxır, və eyni zamanda məşədi dadaş məscidi üzərindən böyük bir kütləni əlində saxlayır. Heç indiyə kimi, axundun adından dövlət əleyhinə hər hansısa söz eşitmisiniz? Yox, əlbəttə ki. Tam əksinə, islamın max. mənəvi tərəfindən danışır. Hətta bir zamanlar, hicab, hacı Taleh məsələlərində də onu qınayırdılar ki, niyə reaksiya vermirsən. Məgər, Hacı şahin istəsə, o qədər kütləni ayağa qaldıra bilməz? Əlbəttə edər, sadəcə onun üzərindən kütləyə daha rahat nəzarət var. Digər bir məsələ, tədris olunacaq dərsliklərdi. O dərsliklərlə mən hələ 2011-ci ildə tanış olmuşam, orda heç bir dini təbliğat getmir, sadəcə ümumi islam tarixi, islama qədərki digər dinlər və s. Yəni onunla heç bir azərbaycan gənci təsir altına düşüb başına əmmamə qoyası deyil, əmin olun. Elə olsaydı, çoxdan, Qumda, Misirdə əllamə olmuşdum.
Və sonda onu da unutmaq olmaz ki, bir işin kağız üzərində şəkli nə qədər gözəl görünsə də, praktikada eyni nəticə verəcəyi anlamına gəlmir. Təsəvvür edin, şagirdə məktəbdə öyrədirlər ki, "əmr be məruf və nəhy əz münkər" yəni yaxşı işlərə dəvət elə, pis işlərdən çəkindir. Və qəlbi iman dolu şagirdimiz dərsdən çıxan kimi istəyir ki, qonşusu mamed əmiyə desin ki; " Əmi, bəsdi daha tərəzidə soxdun müştərilərə, mən görürdüm demirdim, amma günahdı".
Mamed dayı da qayıdır ki, " ala ay uşaq, get .. də!!! Guya sənin atan camaata atmır?! O gün, onu filan hərəkəti eləyəndə görmüşəm". Uşaq da qalacaq çarəsiz. Fərqinə varacaq ki, dürüstlüyün, vicdanlı olmağın dinlə əlaqəsi yoxdur. Və beləliklə, doğru olan nədisə ona qərar verecək.