6. aşağıda yazdıqlarım öz təcrübələrim və oxuduqlarım əsasındadır.

attention deficit hyperactivity disorder və ya diqqət əksikliyi və hiperaktivlik pozğunluğu olaraq keçən nevroloji problem. nevrotipik bir beyinə görə executive functions - icraedici funksiyalar daha az inkişaf edir, çünki beyində dopamin səviyyəsi az olur. plan qurma, taskları yerinə yetirmək, diqqətini vermək, duyğular və impulsiv hərəkətlərin idarəsi, rahatlıq və rahat düşünmə daha zəif olur, çünki dəhşət sıxıcı olur. genetik olduğu düşünülür * atamla həkim gözləyərkən ikimiz də xəstəxananı 2 dövrə dolanmışdıq. genetikdir xd . qadınlarda və yetkinlərdə dərhal diaqnoz qoymaq asan olmur. uşaqlarda bəlli olunur. yalnızca uşaqlarda deyil, hər yaşda ola bilir. üç tipi var:

1) hiperaktiv-impulsiv
2) diqqət pozğunluğu, add olaraq keçir
3) hər ikisinin birləşimi

hiperaktiv-impulsiv tipli insanlar yerlərində dura bilmirlər. daima əl-qol hərəkətləri edir, otura bilmir, narahatdırlar. insanlar danışarkən araya girirlər, səbirsizdirlər. qələm, spinner əllərindən düşmür. sürətli maşın sürmək, riski işləri etmək dəhşət zövq verir. ona görə çox riskə girə bilirlər.

add - diqqət pozğunluğu tipli insanlarda isə diqqət bir yerdə qalmır. fokuslanmaq çox qəliz olur, təlimatları yerinə yetirmək, bir işi sonuna qədər etmək çox qəlizdir. sanki beyin bir televizordur və tez-tez kanal dəyişdirir, amma pult bizdə deyil. istəmsizcə, dərsin ortasında diqqət dağılır, xəyallara dalınır. biri danışarkən "necə?" "harda qalmışdıq?" kimi suallar çox verilir. qarşıdakı insana vecsiz hissini həmişə verir. verilən təlimatı sona qədər yerinə yetirə bilmədiyi üçün isə axmaq damğası da yeyə bilir. * bu gün həkimdə olarkən həkim mənə bundan ondan şundan keç dedi, mən isə bayıra çıxdığım an nə edəcəyimi dərhal unutdum. elə dediyi an da ekran bulanıqlaşmışdı zaten

həm diqqət pozğunluğu, həm də hiperaktivlər, ciddən, tenqridən cəzasını almış insanlardır. nə yerlərində dura bilir, nə də diqqətini verə bilir. -*
yuxarıda sadaladığım özəlliklərin hamısı bu tiplərdə var.

adhd simptomları:
1)diqqətsizlik * diqqət yoxluğu deyil, diqqətini bir yerə verə bilməmək
2)zəif vaxt idarəsi
3)zəif impuls idarəsi
4)şişirdilmiş duyğular
5)hiperfokus
6) hiperaktivlik
7)icra disfunksiyası

adhdli insanların gözdən qaçırılan özəllikləri var:
1)marağa əsaslanan sinir sistemi
2)emotional hyperarousal, bunun haqqında yazmışam.
3) rəddedilmə həssaslığı
bunlar haqqında ətraflı yazacam başqa vaxt.

marağa əsaslanan sinir sisteminə görə məcburi işləri yerinə yetirə bilmirlər. həmin işi daha maraqlı hala gətirərək yerinə yetirmək asan olur, çünki dopamin qalxır. məsələn, qabları yuyarkən işi oyun halına gətirmək daha da əyləndirə bilir. müəyyən vaxt müddətində çox qab yumaq msln. maraqlı bir kitabı baş aşağı şəkildə oxumaq da əladır. özətləsək, edəcəyimiz işlə nəticəsi arasında bir körpü var, amma adhdli insanlarda o körpünün bir çox taxtası yoxdur. bir müddətə qədər keçə bilirsən, amma sondakı taxtalar yerə düşür və qalırsan. o taxtaları şəxsi maraq, yenilik, tələsmək doldura bilir. tələsmək dedikdə müəyyən vaxta salmağı nəzərdə tuturam. edilən işdə yorulan zaman özünü mükafatlandırma işə yaraya bilir. pomodoro ilə də rahat iş görmək olur. yeni başlayanlar default olan 25 dəqiqə ilə başlaya bilər elə. sonra 30-40a çəkmək və dincəlmə vaxtlarını da artırmaq yaxşı ola bilir. 25 dəq, 5 dəq də fasilə. fasilədə də gəzmək, su içmək yaxşıdır, pubg oyanamaq yox. su içmək daha yaxşı gəlir.

pişik də yaxşı gəlir lol -*

özüm kombinasiyalı versiyasıyam. həm maraqlıdı hər şey, həm də sıxıcı və narahat. təkcə bir səhər rahat oyanmağı arzu edirəm.