əjdaha lazımdı
izlə
dostlar
mən
googlla
psixostimulyator
-
azərbaycanda psixiatriya və psixologiya
-
öyrənildiyində təəccübləndirən məlumatlar
-
macbook
-
amfetamin
-
anger managment
-
podkast
-
prozac
-
iş yerində baş verən gülməli hadisələr
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:
+27 əjdaha
6. aşağıda yazdıqlarım öz təcrübələrim və oxuduqlarım əsasındadır.
attention deficit hyperactivity disorder və ya diqqət əksikliyi və hiperaktivlik pozğunluğu olaraq keçən nevroloji problem. nevrotipik bir beyinə görə executive functions - icraedici funksiyalar daha az inkişaf edir, çünki beyində dopamin səviyyəsi az olur. plan qurma, taskları yerinə yetirmək, diqqətini vermək, duyğular və impulsiv hərəkətlərin idarəsi, rahatlıq və rahat düşünmə daha zəif olur, çünki dəhşət sıxıcı olur. genetik olduğu düşünülür *
atamla həkim gözləyərkən ikimiz də xəstəxananı 2 dövrə dolanmışdıq. genetikdir xd
. qadınlarda və yetkinlərdə dərhal diaqnoz qoymaq asan olmur. uşaqlarda bəlli olunur. yalnızca uşaqlarda deyil, hər yaşda ola bilir. üç tipi var:
1) hiperaktiv-impulsiv
2) diqqət pozğunluğu, add olaraq keçir
3) hər ikisinin birləşimi
hiperaktiv-impulsiv tipli insanlar yerlərində dura bilmirlər. daima əl-qol hərəkətləri edir, otura bilmir, narahatdırlar. insanlar danışarkən araya girirlər, səbirsizdirlər. qələm, spinner əllərindən düşmür. sürətli maşın sürmək, riski işləri etmək dəhşət zövq verir. ona görə çox riskə girə bilirlər.
add - diqqət pozğunluğu tipli insanlarda isə diqqət bir yerdə qalmır. fokuslanmaq çox qəliz olur, təlimatları yerinə yetirmək, bir işi sonuna qədər etmək çox qəlizdir. sanki beyin bir televizordur və tez-tez kanal dəyişdirir, amma pult bizdə deyil. istəmsizcə, dərsin ortasında diqqət dağılır, xəyallara dalınır. biri danışarkən "necə?" "harda qalmışdıq?" kimi suallar çox verilir. qarşıdakı insana vecsiz hissini həmişə verir. verilən təlimatı sona qədər yerinə yetirə bilmədiyi üçün isə axmaq damğası da yeyə bilir. *
bu gün həkimdə olarkən həkim mənə bundan ondan şundan keç dedi, mən isə bayıra çıxdığım an nə edəcəyimi dərhal unutdum. elə dediyi an da ekran bulanıqlaşmışdı zaten
həm diqqət pozğunluğu, həm də hiperaktivlər, ciddən, tenqridən cəzasını almış insanlardır. nə yerlərində dura bilir, nə də diqqətini verə bilir. -*
yuxarıda sadaladığım özəlliklərin hamısı bu tiplərdə var.
adhd simptomları:
1)diqqətsizlik *
diqqət yoxluğu deyil, diqqətini bir yerə verə bilməmək
2)zəif vaxt idarəsi
3)zəif impuls idarəsi
4)şişirdilmiş duyğular
5)hiperfokus
6) hiperaktivlik
7)icra disfunksiyası
adhdli insanların gözdən qaçırılan özəllikləri var:
1)marağa əsaslanan sinir sistemi
2)emotional hyperarousal, bunun haqqında yazmışam.
3) rəddedilmə həssaslığı
bunlar haqqında ətraflı yazacam başqa vaxt.
marağa əsaslanan sinir sisteminə görə məcburi işləri yerinə yetirə bilmirlər. həmin işi daha maraqlı hala gətirərək yerinə yetirmək asan olur, çünki dopamin qalxır. məsələn, qabları yuyarkən işi oyun halına gətirmək daha da əyləndirə bilir. müəyyən vaxt müddətində çox qab yumaq msln. maraqlı bir kitabı baş aşağı şəkildə oxumaq da əladır. özətləsək, edəcəyimiz işlə nəticəsi arasında bir körpü var, amma adhdli insanlarda o körpünün bir çox taxtası yoxdur. bir müddətə qədər keçə bilirsən, amma sondakı taxtalar yerə düşür və qalırsan. o taxtaları şəxsi maraq, yenilik, tələsmək doldura bilir. tələsmək dedikdə müəyyən vaxta salmağı nəzərdə tuturam. edilən işdə yorulan zaman özünü mükafatlandırma işə yaraya bilir. pomodoro ilə də rahat iş görmək olur. yeni başlayanlar default olan 25 dəqiqə ilə başlaya bilər elə. sonra 30-40a çəkmək və dincəlmə vaxtlarını da artırmaq yaxşı ola bilir. 25 dəq, 5 dəq də fasilə. fasilədə də gəzmək, su içmək yaxşıdır, pubg oyanamaq yox. su içmək daha yaxşı gəlir.
pişik də yaxşı gəlir lol -*
özüm kombinasiyalı versiyasıyam. həm maraqlıdı hər şey, həm də sıxıcı və narahat. təkcə bir səhər rahat oyanmağı arzu edirəm.
+17 əjdaha
9. adhd olan adamlarda depressiya və depressiyaya meylilik daha çoxdu. daimi diqqət dağınıqlığı, hal dəyişiklənliyi onları inanilmaz qisa zamanda depresiyaya sala bilər. şəxsən özümdən danışmalı olsam, bir neçə dəqiqənin içərisində deyib gülən haldan, ən melanxonik, depressiv hala keçirəm. dəxlisiz yerə. duyğusal doyumsuzluq və tez bezən bir xəstəlik tipi olduğundan, o andan tez doyursan. caamat ortamin dadini cixarir, ani yaşayır, sən uje bitmisən, sönmüsən. səbəbi sadədir, beyin inanilmaz aktivdi və bütün dopamin mərkəzləri tukədilib, yenisi lazımdı. yoxdusa, neqativi yükləyir sənə. ona görə sakitləşdirici dərmanlar verilir bu tip adamlara. imtahan qabağı da ritalin filan. beyin tam sürət fokuslana bilsin. demək olar ki bütün adhd dərmanları psixotrapik olduğu üçün reseptlə verilir və asılılıq yaratma ehtimalı yüksəkdir.
adhs bipolyar şəxsiyyət pozuntusu əlaqəsi də ola bilər. amma bunu tam araşdırmamısam.
ən pis paket isə: adhd introvert tip bipolar biri. (baxma: ölüm gibi şey oldu, ama kimse ölmedi ) daim manyak bir əhval ruhiyyəniz olacaq adhd olduğuna görə diqqət pozğunluğu depressiya və bunu heç kimə deyə bilmirsiniz. içinə qapaqliq sonunda intihara kimi yol aça bilər.
adhd masturbasya. ilk baxışda deyəcəksiniz ki, okey də nə əlaqə? çünki adhd olan beyin qısa yoldan dopamin istəyir. ən qısa yol nədir? masturbasiya. daha sonra nolur? bədən yorulur, depressiya, bir müddət keçir, beyin yenə dopamin istəyir. və çıxılmaz döngü formalaşır. ona görə bu tip adamlar riskli, adrenalinli və bol dopaminli nələr varsa, sevirlər. ən qısa yolu bəllidir: masturbasiya, narkotik maddələr, sağlamlıq olaraq isə idman növləri və beyini yoracaq aktivitələr fərq eləmir, nə olur olsun
+9 əjdaha
1. (bax: Attention deficit hyperactivity disorder)
Diqqət əksikliyi və hiperaktivlik pozuntusu mənasına gələn xəstəlik.
edit: burdan qubadlıya qədər gedən adam və qab 'ın birgə səyləri nəticəsində düzəlişlər etdim. yazarlara təşəkkürlər.
beləcə 3 nəfərə 2 cümləlik entry ortaya çıxarmış olduq. *
swh
+9 əjdaha
4. Qardaşımda olan xəstəlik. Əslində xəstəlik kimi baxmaqdan çox həyat tərzini ona uyğunlaşdırmaq lazımdır. Bu uşaqlara psixiatrlar müalicə yazır və psixoterapevt dəstəyi almalıdırlar. Mən gözümün qabağında qaqaşda demək olar ki, bütün əlamətləri görürəm. Diqqət dağınıqlığı, impulsiv hərəkətlər, alkoqol və siqaret kimi pis vərdişlərə meyillilik, yerində otura bilməmə kimi şeylər olur. O idmana getməyən günü özü də dəliyə dönür, biz də dəli oluruq. Adını 5 dəfə çağırırsan, ondan sonra çatır ki, onu çağıran var. Nəsə tapşırırsan, beyin havada olduğundan ya baş-ayaq edir ya da etməyi unudur. Bir insan evin içində nə qədər gəzə bilər? Valla bəlkə o adam evdə 2-3 kilometr gəzir. Düşünün indi vəziyyəti. Arada zarafata sənin mexaniki enerjini elektrik enerjisinə çevirsək, Bakı işıqlanar deyirəm. impulsiv hərəkətlərinə görə insanlarla da çətin dil tapırlar. Hətta sonra o hərəkəti niyə etdiyini soruşanda səbəb tapa bilmirlər, "bilmirəm, nəsə o moment elə oldu" deyirlər. Qardaşımın müəllimlə sözünün tərs düşmədiyi gün az qala yox idi. Ya yerində niyə oturmursan davası olurdu ya da ki, müəllimə ani cavablar verirdi. Danlaq yeyirdi. Əvvəl dediyim kimi adhd diaqnozlu şəxslərin substance abuse, yəni zərərli maddə tükətiminə meyli olur. Məsələn, sırf sakit bir küncdə otura bilmək üçün yarım litr çaxırı başına qaldırmaq. adhd-si olan uşağa dəcəl adı qoyub, yola verməyin. O uşağa da zülmdür. Bizdə qardaşım axır dilə gəldi ki, məni həkimə aparın. Heç bir işimi görə bilmirəm. içim sıxılır, hövsələm çatmır. Belə.
+6 əjdaha
3. Səviyyəli xəstəlikdi. Bir ara müayinə olundum, sonra başın buraxdım. Diqqət pozğunluğunun qarşısını almağın sadəcə bir yolu var. Mümkün qədər multitasking-i rədd eləmək. Bir də mimimalist yaşam tərzi. Ətrafda nə qədər fikri dağıda biləcək şey varsa uzaq tutmaq lazımdır. Bunlar alınmırsa, hələ də nədəsə diqqət dağılırsa, mütləq kimsə yanında olmalıdır xatırlayıcı kimi (reminder), yoxsa iş çətin olar. Mən bu yaşda belə hara gedirəmsə, əldə çanta ilə gedirəm. Deadline-ları, görüşləri çatdıra bilmirəm bəzən. Bunun da üstünə ara sıra ruh düşkünlüyü, ertələmələr gəlsə, heçnə, biabırçılıq.
Hiperaktivliyin də qarşısını ancaq planlı və disiplinli yaşamla almaq olar.
Bu qədər neqativin içində pozitiv yanları da var. Çeviklik, qısa zamanda ağla gəlməyən möhtəşəm problem həlləri. Çünki, beyin içəridən qaynayır, ona problem göstər, milyon dənə çözüm göstərsin sənə. Ona görə bu tip insanlar hər şeydən tez bezir, nəsə edəndə yarımçıq qalır, kimsə danışanda sonuna kimi qulaq asa bilmirik. həm diqqət pozğunluğundan dolayı, həm də hiperaktivliyin gətirdiyi o "sonunu bilirəm də, next elə" tələskənliyi. Çox zaman başqaları tərəfindən də ədəbsizlik kimi qarşılanır. Çünki, aşağı-yuxarı nə edəcəyini/deyəcəyini bilirəm də: Qısa kəs. Həmişə ehtimal düz çıxmır, əlbəttə ki. Elə olsa, toplanıb Allah deyərik.
Düz iki il müddətində müalicə olundum. Birinci il və ikinci il mrt elədilər, dəxlisiz yaddaş testləri filan. Axırda soruşdum ki, "bəs bu testlər nə mənə, baba?" Cavab olaraq söylədilər ki, bəlkə alzheimer xəstəsisən. Dedim, mənim qısa yaddaş pozuntum var, uzun yaddaş yox ki. keçmişi dünən kimi xatırlayıram. Flashback-lər ömrümə oturub. Nəysə, bir dərman yazdılar, mütəmadi olaraq atmalı idim. Yaddaş pozuntusu olana deyirsən ki, " bax aa yaddan çıxmasın, hər gün bu tabletkanı at" antik yunandan bu yana fəlsəfənin özü hələ belə paradoks görməyib. Nəysə ara sıra atırdım, yalan yox. Dərman guya beynin sağ və sol yarımkürələrinin fəaliyyətini bərabərləşdirəcəkdi. Nəticədə noldu? Ətrafımda baş verən hadisələrə kinodan bir kadr kimi baxırdım. Səslər və kadrlar tanış gəlirdi, amma nöqtələri birləşdirib bir anlam verə bilmirdim. Dərmanı saxladım. Bir il sonra yenə həkimin yanına gedəndə soruşdu ki bəs hiperaktivliyin necə oldu? Yazdığım dərmanı atırsan? Dedim, əslində yox. necə yəni " əslində yox?" Mən də dedim ki, onu indiyə kimi atsaydım, lom bürcünün zodiakına çevrilmişdim. Güldü, keçdi, daha heçnə yazmadı.
Bir sözlə, müalicəsi tamamilə mümkün deyil, amma müəyyən qədər nəzarətdə saxlamaq olar. Ancaq müsbət cəhətlərindən maksimum faydalananda mükəmməlin də üzərində bir şey ortaya çıxır. Geniş xəyal dünyası, aşıb daşan enerji düzgün yönləndirilsə, bir wunderkind ola bilərsiniz. Bu tip insanlar üçün ən ideal sənətlər rəssamlıq/riyaziyyat və bu qəbildən peşələrdir ki, hardakı disiplin yox, nəticə önəmlidir. Dağınıq, amma keyfiyyətli həyat tərzi.
Hə bir də problemə yönəlik biri olduğumuz üçün daim başımız bəlada. durduq yerə heçnədən problem yaradan tipik. Onsuz da dinc dayana bilsəydik, adımız "hiperaktiv" olmazdı ki.
üç il sonra gələn edit: bu həftə ev/ailə hekimimdən məktub almışam. açdım, baxdım ki, 3-cü dəfə bu illətlə diaqnostika olunmuşam. ciddi müayinə olunmağın zamanı gəlib. son zamanlar özümdə həm psixoloji, həm də mental olaraq problemler, pozuntular sezirdim.
mən: yalnızlıq, stress, günlük problemler, varoluşsal sancılar, gələcək qayğıları, bitmək bilməyən doktora tezi və s. və i.
adhd: eee, biz burda boşunamıyız, babayiğit?
+6 əjdaha
7. Adətən uşaqlıqdan başlayan və ömür boyu təsir göstərən böyüklərin diqqət çatışmazlığı və hiperaktivlik pozğunluğu daim davam edən xəstəlikdir. Bu psixoloji narahatlıq Diqqəti yönəltməkdə çətinlik çəkmək, unutqanlıq, işi təşkil etməkdə çətinlik çəkmək və verilən işi davam etdirməkdə çətinlik çəkmək kimi müəyyən problemləri özündə ehtiva edir. Xəstələr əsasən zehnlərində inkişaf edən hadisələri izləməkdə çətinlik çəkdiklərini və heç bir mövzuya diqqət edə bilmədiklərini bildirirlər. Həmçinin xəstələr Aqressiyanı idarə etməyə bilirlər. Müxtəlif dərman tətbiqləri və konsultasiyalar köməyilə bu narahatlıqdan qurtulmaq mümkündür.
+5 əjdaha
10. qulaqlıq və musiqi mütləqdir. hətta dinləməsəniz belə qulaqlığın daimi qulaqlarınızda olması ətrafdakı səsləri kəsir və fokuslanmağa kömək edir. adhd qurbanları adətən kreativ olduğu üçün ( ki onsuz onun bir nəticəsidir) küçədə yeriyərkən məsələn hər dialoqu eşitmək ağlınıza müxtəlif senariolar gətirir, bəzi insanlar isə heç eşitmir belə o səsləri.
hər kəsilən musiqi dalğasında qurban gedən fikirlər
+6 əjdaha
8. Bir gün pulum olsa, yəni istədiyim qədər, azərbaycanda ilk dispanserini, poliklinikasını ya nəbilim xəstəxanasını açacam. Çox adam bu xəstəliyi kökündən yalnış bilir. Biz tənbəl, lom, unutqan deyilik, sadəcə bu xəstəliyimiz var və daim, hətta bir ömür müayinə oyunmalıyıq. 9-5 iş, şablon işlər bu tip adamlar üçüb deyil. Nəysə, uzun uzadı entry yazacaqdım, qısa kəsirəm. Adhd bir xəstəlikdir və dolayısı ilə yaşam tərzidir.
+2 əjdaha
2. (bax: add )
Uşaq xəstəliyi deyil. Uşaqlarda da, həmin uşaqlar böyüyəndə böyüklərdə də rast gəlinən nevroloji Pozuntudur. Adhd ilə bağlı bir yanlış anlaşılma adhd-li hamının hiperaktiv, dəcəl uşaq olmasıdır. Bu belə deyil. Adhd-ni hal hazırda belə klassifikasiya edirlər: ADD , və ya adhd-inattentive type, yəni hiperaktivlik olmadan diqqət pozğunluğu/əksikliyi, adhd-hyperactive type, hiperaktivlik, və adhd-combined type, ikisi bir yerdə. Deməli götürüb bunların hamısına bir ümumi ad veriblər, Attention-Deficit / Hyperactivity Disorder (ADHD). Niyəsini bilmirəm. Belə olanda yuxarıda dediyim anlaşılmazlıq yaranır. Adhd-nin səbəbi tam bilinmir, genetik ola biləcəyi düşünülür. Adhd-li uşaqlarda dopaminin aşağı miqdarda olduğu, beyinin diqqət, sosial və hərəkəti idarə edən hissələrinin metabolizminin aşağı olduğu müşahidə edilirmiş(?) mənbə 
+1 əjdaha
5. Turkce acilisi DEHB (dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu) olan pozuntudur. bilinen şeyləri yazmayacam, ilk once nece yarandigi tam melum deyil genetik oldugunu soyluyurler.
Gelek en berbad simptomlarina muellim dersde lovhe qarsisinda ders danisir sen muellimi dinleyerek xeyal qurmaga gedirsen muellimde ele bilir sen onu diqqetle dinliyirsen aniden sene sual verir, sende ne oldugunu bilmeden key kimi muellimin sifetine baxirsan bu hissi yasamaq en berbadlilardandir. Sonra dehbli olanlarda sosial kodlari çozememek var. Yeni kimse bize soz atanda falan biz onu anlaya bilmirik, elave olaraqda hemise beynimizde birden cox dusunceler donduyunden dusuncelerimizi bele serbest sekilde insanlara catdira bilmirik. Diger simptom ise kitab falan oxuya bilmemekdir ders kitabini cixiram adi bir roman olsun oxuyub bitirdikden sonra ne oxudugunu bele bilmirsen cunki oxudugun an o qeder dusunceler gelirki beynine oxuduqlarina oz xeyal aleminde elaveler edib qurdugundan hecne yadinda qalmir. Simptomlarini saysam coxdur gelek endi ise mualicesine. Oncelikle onu deyim mualicesi tam olaraq yoxdur. Sonradan bezi insanlarda yaş ireliledikce kecib getsede bu hamida bas vermir. Mualicesi ise amfetamin (olkemizde bu tip dermanlarin olmadigindan) onlari evez edecek dopaminerjik ve bezi antidepressantlar yazila biler. Adeten mualice akademik fealiyetde olarken istifade edilir sonradan ise yavas-yavas kesilir. Amma meselen ustunluklerimizin oldugu meselelerde var xeyal dunyamiz cox genis olur, sevdiyimiz bir iş olduqda hec sixilmadan saatlarca o işi ede
bilerik. Hem yaxsi hemde pis bir ozelliyimiz var meselen fotoqrafiyaya maragimiz yaranir mesgul olmaga baslayiriq sonradan olan maragimiz olmeye baslayir. Bele her işi gorub yarimciq buraxdigimizdan ailemizde bizi bir terefden sixir, amma musbet terefi odurki, her seye maraq gostererek her seyden azda olsa anlayisimiz olur. Sonuncu deyeceyim ise calisin dopamin menbeyiniz bilgi olsun bele olduqda hergun saatlarca bilgi oryeneceksiniz. Bunu ede bilseniz artiq dehb bir pozuntu deyil, bir nemət halina cevrilmis olacaq.
hamısını göstər
